장음표시 사용
221쪽
Dιoinam in Seriptur. Istram. Nomitio peccati ipsam in corde Iatentem ha bitti ulem cupiditatem, sive concupiscentium intelligit Apostoliis; sicut et o libi passivi in eadem Epistola nomen illud usurpat, quia ex peccato oria est, et ad peccatum impellit ipsius autem cupiditatis varios motus, appellat
omnem con hiscentiam. Ilaec igitur ejus loci sententia est: Lalet ni nute logem ui corde concupiscentia habitualis, et Veluti sopita , non ineo ardetis , alque effrpenis erat. Sed occasione accepta per matidalum, hoc est mandalo ipso irritata, varios ac Malis concupiscentiae motus ope-rnia est. Qui quidem motus, accedente Voluntatis con-Serisu , vera et formalia peccata sunt, ideoque Patitis uil , Peccatum operuium esse omnem Concupiscentiam; Iacobias vero Concupiscentiam, cum conceperit , parere peccatum ; alter enim Domitic peccati habitualem con-Cupiscentiam, alter formale peccatum tutelligit. Noti igitor ait quod in Objectiove positum est, peccatum lege,
veluti instrumento, usum esse, Nec ipsum formale pec- Calum Parere concupiscentiam. Quamvis enim in Adamo Concupiscentia peccat iam noti praecesserit, sed velut esse-Ctus Consecula sit , in ejus lamen poSicris sempcr concupiscentia formale peccatum antevertit, licet aliquando CX Peccato magis concupiscentia augeatur, et ad alia
peccata soleat impellere. Vide Estium, S. Thomam ,
O D. CCXXI. Rom. XI. 32. Ait Apostolus: Conclusit Deus omnia in incredulitate, ut omnitim mis reatiar. Atqui in ea seia lentia duo contra rationem esso
Videntur. Primum quidem quod ait, Deum omnia. sive omnes in incredulitate, veluti carcere conclusisse, Cum ipse nec incredulitatis , nec ullius peccati auctor esse Possit. Alterum vero quod ait ideo omnes in increduli
ale conclusisse , ut omnium misereretur : Donne enim
major misericordia extitisset, si eos ab incredulitatis vitio sua gratia praeservasset y Ergo. N. Neg. min. Ad im. Missa Grotii, Zeeeri, Glas- ιι , aliorumque interpretatione, qui verba alia concitisil in incredulitate idem significare putant, ac si diceret: redarytiit omnes incredialitatis,' vel ostendit, omnes in incretalitate conclusos esse ; missa, inquam, hac inter- P elatione , quamvis ab ea non longe Ch soSismus, ac
222쪽
stet a De Veritate. Theodoretus abhorrea ut , facile erit,intelligere, Detinaeo sensu in faciis Litteris excaecare, Obdurare , in in-
croduli tale concludere , cluod iusto iudi pio homines, iri caecitatem , duritiam incredulitatem labi permittat, ut Lib. VII. Caρ. 22. xplicavimus. sensus igitur Apostoli est; permisisse Deum ut omnia , sive ut Graecus habet lex lias et plures legunt. Patres Greci, Lasuique
omnes in incredulitate sua, veluti carcere clauderentur, unde evadere ipsi sine gratia Dei, ne misericordia Dori possunt idcoque non auctor, sed permissor incredulitatis eorum est. Quod autem ait omnes, Non de singulis intelli gelidum est hominibus. Di vecte observat Estius, sed generatim de uiroque populo, tam Judaeorum, quana utilium, quos ibi edocendos susceperat ; hoc est Permisit Deus, ut ruinque populum in incredulitate concludi quamvis non singuli increduli fuerint. Ad am ..Poterat quidem Deus omnes ab incredulitatis
Vitio pra servare , Cur autem non secerit, Don nostrum
est perscrutari ; unde in sequenti versiculo exclamat Apostolus tuo ait Hudo dioiliarum sapientiae , et sceuliae Dei, quam incomprehensibilia siaut judicia ejus, et in- pestigabiles otiae,ejus i Quis enim cognooit sensum Do
mini , aut quis consiliarιus ejus suis i Aut quis prior dedit illi , et retribuetur ei 3 Quoniam ex istys t Per
insum , et tu *sο sunt omnia , lysi gloria in saecula. Amen. Quatitum tamen nobis licet ex iis , quae alias divinitus revelata sunt, Dei consilia , atquc judicia etiarrare , Possumus ulique responi re, ad superbiam homitium frangendam, atque ad humilitatem fovendam, quao caelestium omnium donorum sundamentum est, melius judicasse Deum incredulitatem permittere, quam ab ea omnes Servare, ut qui gloriatur, in Domino glorietur. Objic. Ct. XXII. Roui. -I II. uo. Praecipiens Apostolus ab tilitone injuriarum abstinere, cum Oinnem mulorum vindictam sibi Deus reservaverit , bubdit : Sed si esurierat in zmicias tuus ciba illum ; si sitit, potum da illi:
Vias. Atqui Ilac in re videtur Apostolus contrarium Charitati pr2eceptum insinuare fidelibus. Congerere cui in car- boues igia is super inimici caput est cum graviori poeti ac obnoxiuru sacere. Benefacere autem alicui eo consitio, uv
223쪽
Distinarum Scriptur. 223 graviora in caput ejus mala congerantur, contra legemeliaritatis est. Christus enim in Evangolio p vaecipit, ita benefaciendum tui micis, ut pro iis etiam oremus Deum.
Ergo a V. Neg.. mire. Cougerere enim carbones ignis super
inimicum caput, quae sine dubio figurata locutio est , duplicem habere sunt entium potest. Primum quidem accipi potest in deteriorem patrem, hoc est majora mala in caput inimici congerere : deinde in meliorem , hoo est per ipsa beneficia excitare in eo doloris sensum , flammamque charitatis, ut qui prius inimicus erat, beneficiis incensus ad redo mandum compellatur. Hanc PO- steriorem sentcntiam merono mus , Augustinus , aliique Patres in hoc Apostoli loco explicando secuti sunt. Car-ι6n s littir, inquit Hieronymus Lib. I. coni. Pelag.
congregabis Super caput uias , non ini maledicἱum, erci,ndimnationem, ut Pleriqlle existιmant, sed ite Correction ιιι, et Poenitudinem , ut stiperatus beneficiis, ex Coctias ferMore charitalis' inimicus esse desistat. Et Augustinus L ι b. III. De doct. Christ. cap. i6. Hoc, iu-quit cum possit dupliciter intelligi, uno modo tid nocendum, altero ad praestandum : ad benescentiam te potius charitas reo Ocet, ut intelligas carbon s ignis esse arentes poenitentiae gentitus , qtiibtis stiperbia sancti urutis, qui dole ι , 3e mimicum fuisse hominis, a quo ejus miseriae subpenitur. Quod et aliis in locis passim
Sed quia nonnulli Patres, praesertim Graeci, Chryso
stomus, Theodoretus, Theoph)lactus priorem sententiam secuti, Per carbones ignis graviora in eaput ioimici congesta mala intellexerunt ; quomodo hoc etiam sensu Verba Apostoli contra leghm charitalis, ct praecepta Christi nota pugnetit , explicare operae pretium est. Primo igitur animadvertendum est, aliud esse, si quis alteri he- I sectat eo consilio, ut majora ei mala accidant ; aliud επbenefaciat, quamvis suturum praevideat, ut niter in-Jδ majoris mali sua culpa occasionem accipiat. Primum illud semper contrarium clivitati est ; nec Patres illi , qui per carbones ignis majora mala intellexerunt, ideo benefaciendum inimicis docent . ut gravioreli ipsis evenia sit calami lutes. Sed charitatis ossicium est betae sacer.
224쪽
inimicis , ut et in nobis odii scintillas extinguam iis . et ipsi henesciis superati resipiscunt; etsi pro humanae pervicaciae vitio aliquando contra accidat, ut pejores fiant. Dixerat autem paulo ante Apostolus : Non posmetipsos
defendentes hoc est ulciscentes charissinit . sed date Iociam irae ; scriptum est enim : mihi Oindicta , eςor tristiam , dicit Dominus. Tum subdit : Sed si esurierit inimicus tuus , ciba illum , si sitit, potiam da illi. Sed quia opponi poterat , his beneficiis nonnullos non modo non resipiscere , sed pejores fieri ; hanc obiectionem Occupans Apostolus ait , inimicos . nisi beneficiis victi resipiscant. non propterea Dei vindictam , de qua
paulo ante dixerat , evasuros , quin etiam graviorcs pervicaciae suae daturos Poenas.
Una hic videri posset remanere dissicultas, quo pacto Apostolus eos, qui ab ira imicis vexati fuerint . consoletur, et quodammodo gaudere doceat , propter imminentem illis Dei vindictam , cum Dumquam de inimici malis Iaelari liceat, imo potius ab ipsis iram Dei precibus
avertere debeamus. Verum hoc facile expeditu est. Quamvis enim de Dei vindicta . ut est inimici malum , ga a.dere non liceat , imo mulum'illud quanium possumugii recibus nostris avertere debeamus; tamen si illi in imo obfirma ii resipiscere Dolitit , de eadem vindicta quatenus ad Dei gloriam , ejusque iustitiam commendaridam Pertinet', laetari, non ost charitati contrarium. II iii rati I salinista Psal. L XII Laetabitur justus , cum Widerit pindictam . mantis suas laoabit in sanruine P ccatoris. Et in Apocalypsi Cai'. VI. Io. clamant justi: Usquequo , Domine , sanctus , et oerias non judicas , et non Mindicas sanguinem nostrum de iis, qui habitant laterrar Neque haec . ut inquit Estius, ad ersantur cha ritati , et Christi praecepto , quo jubemur orare Pro Persequentibus nos. Sancti enim , quorum ordinata est charitas . ti triamque faciunt, dum et orant Deum Pro conpersione impiorum , et nihilominus stindicari eorum Peccata desiderant. nisi Poenitentiam agant. Si quidem justum est apud Deum , ait Mostolus II. Thessal. I. retribuere tribulationem iis , qui vos tribu lant. Quam Dei justitiam amant, et exerceri desiderane illi , quorum. Poluntas seoluntati divinae conformis est.
225쪽
Diuinarum Scr*tur. Obie. CCXX lil. Rom. XII. is. Prohibet Paulus omnem defensionem Non posmetipsos . inquit . defendere. tes , sed date locum irae. Atqui defensio ex jure Daturali descendit, eaque ipse Patilus usu est, Caesare ipsum appellans. Ergo. U. Neg. maj. Quod enim ait: Non posmetiysos defendentes , non defensionem prohibet, sed vindictam , quo sensu verbum illud usurpatur cliam in scripturis , unde dicitur Iudith I. I a Nabuchodonosor jurasse , quod defenderet se , idest ulcisceretur. O te. CCXXIV. Rom. IV. 2o. De Abrahamo dici tur. In rvromissione Dei non haesilaoit dissidentia, et lamen Genes. XVII. II. cum Angelus nasciturum IsaactAbrahamo promisit : Nisit Abraham, dicens in eorde
suo : Putasne centenario nascetur flius, et Sara nona
genaria Pariet 8 Ergo. U. Dist. ant. quoad 2 m. Port. Risit Abrahain ex incredulitate , nex. Ex gaudio novae, atque inexpectatae, et pene mirabilis praeter naturam promissiora is , CONC.
iti dissicultas evanescit; atque ideo paraphrasis Onkelos verba Genesis, Risit Ahenhais, vertit: Gaoisus est. Unde Augustinus Lib. XVI. De Cio. Cay. 26. Exulta tis, inquit , gratulantis, non irrisio dissidensis : quai sententiam sequitur etiam Ambrosius Lib. I. de Abraham. Cay. 4. Sed quia Chrysostonius Hom. XL in Genes. et Hieron unius Lib. III. coni. Pelag. in illis vel bis Geneseosiliquam in Abraham dubitationem notant, ideo respondendum est, etiamsi denius, aliquantulum Abraham titubasse, non inde fieri ut salsa sit Apostoli sciitentia, quia licet principio veniali aliqua culpa haesitaverit, tamen con malas est fide, dans gloriam Deo.
Obie. CCXXV. Videtur Apostolus memoria lapsus
in I. Cor. I. 8. scribetis : Neque fornicemur. sicut quidam eorum fornicati fiant, et ceciderunt una die Oigluti- tria millia, cum constet ex Num. XXV. 9. cecidisse vigintiquatuor millia. Ergo.
N. Neg. ant. Primo enim advertendum est, Apost O-
Ium de iis locutum esse, qui una die cecideriant; Moysen vero de omnibus qui propter peccatum occisi suti οῦ quorum intersectio pluribus diebus durare potuit. Deinde, ut observant Estius, Culhurintιs, Grotitis Lis Dolus.
226쪽
Moysos omnes illos recenset, qui vel plaga dixinatus immissa ceciderunt, v l iussu Moysis suspendio necati, vel a Phinees gladio intcrsecti sunt; Apostolus vero eos lai tum , qui mirabilitur cita morte correpti. atque ab simili sunt. Dcuique responderi Potest, occisorum Du-Inerunt fuisse plusquam viginti tria millia, minus autem quam viginti qualitor , thoque Paulum rotundum . niminerum viginti iria millia possuisse, Moysen Vero vigilatiqua
scribit Apostolus: Sicut et ego Per omnia omnibus Placeo. Quod tamen negat in Epistola ad Galatas I. i . An quaero, inquit hominibus placeret Si qdhuc hominibus placerem , Christi servus non essem, Et certe , qui omnibus placare studet, cum diversa. imo.- et Comtraria sint hominum ingenia, ac mores; callida dissimulatione Utatur Deccsse est l multa cOutra vexitatem atque conscientiam faciat. Ergo Aeg. ant. quoad 2 ire. Part. scilicet, Apostolum in
Epj stola ad Galain id negare, quod in Epistola ad Corithios assirmaverat. Diversus enim utriusque loci scopus , quomodo inter βe ista non pugnent, Perspicue ostendit. In Epistola quippe ad Corinthios o rutila illa. in quibus Aposto s Omnibus se Placer scribit, ea sunt de quibus paulo a tale dixerat : Omnia mihi licent, sed non omnia expedititit. Ou Ha mihi licent, sed niuet omnia aediscant. Qualis erat Praecipue quorumdam ciborum usus , qui quamvis licitus, scandalum tamen iusirin ori bus poterat lingeriere. Idoo mouet Apostolus, ut iis .ii 1 rubus, quae adicli, rae sunt, quaeque et hcne, et malefieri possunt lac cuiqua in molestiae , aut Offensioni, aut Scandalo simus, ac nosmetipsos accomodare iuge Dio hominum quibuscum vivimus studeamus. Quod et in sequentibus verbis clarius cxplicat , dicenS : Per Omnia omnisus places, non quaerens qu'd mihi utile est, sed quod mullis. ut anIMi fant. Idque cliona in superiori Capite IX. ejusdem epistolae scripserat: Factus sum omnibus amnia, MI Omnes facerem Salpos .
At tu Epistola ad Galatas non de rebus adiriphoris loquiiμr . scit de iis quae ad veritatum Evangelii per incLain, eo lup sensu ii 'gat, Se hi miri ibus Placu ' ,
227쪽
Dio inarum scriptur. 22 Indod nequaquam . posthabita veritate, studeret placeroi uui earnis voluptatibus servIenies, Cotitrariam Euan aio doeirinam praedicari sibi voluissent; quales erant, ut apud Lotan XXX io. dicebatit: Loquimini nobis antia , oidete nobis errores. Certe qui esusmodi ha iii ' lecta veritate , placere satagit, Christ, ser- us esse 'noti Dotest, ideoque ait propheta Psalm. LII. Deus dissipaoia ossa eortim, qui tu, confusi sum quoniam Deus sprepit eos. Ait Igitur Apo rhi is in rehus, quae salva fide, atque EV3NMI veritate fieri possunt seipsum imbecillitali ho timum
Deo placere studuisse. Vide Estrum, S. I uuiinu, umes etc in Commentariis ad utrumque Apostoli locumia obiis CCXXVII. I. Cor. XIII. γ Rem Apostolus
charitalem pertinere docet , ut omnia credamus 2
Scripturarum ludis repreliendi tu Met - 'eredit cito lepra est corde. 3. Ioctu
vetia sunt, eo e. omnia, quae dicuntur ub hΣDibu , net. Unde Augustinus Lib. De Sριr. MD3α . inquit, charitas, quae omnia Credit, syiritui credit ; ac per hoe omnia quidem creti, sed Deo, quia non d&stim est: omnibus creuit. .
mientium. Falsum igitur esse videtur , B ιδat 3, z
morte resuscitasse ; aut si hoc Verum est, .lur , Christum ipsum esse primitias dormiess , risi alibi ait Apostolus, Prim 'g ' Ei monia stim item quod ait Mutthae ' XXVi,' ob menta aperta sunt Chri l. mor Onyς ui;
Pora sanctorum, qui dormἐerant, surreXert i a ille Non Secus ao Christus, non ad mortaΙem , bea auim morialem vitam reburrexersui . - .
U Neg. cons. Quod enim ad eos pertinet, 'M MAGO, Eli aeo , ipsoque Christo ad vitam revoca in, i
228쪽
eum non ad vitam immortalem, ut Christus , rem re Nerint , nihil est cur Christus eis comparatus dici no possit primitiae dormientium, et Primoge Ditus moi tuorum. Quod vcro ad eos , qui Christo moriente, resurrexerunt ad immortalem vitam, non uit Matthaeus, cos ipsa die, qua Christus est mortuus resurrexisse i imo satis itinuit . id post ejus resurrectionem tactum esse.
Ait enim : Et monumenta aperta Sunt, et multa Como. ra sanctoriam, qui dormierant, Surrexerunt. Et exerantes de monia mentis Post resurrectionem ejus penerunt in sanctam cicitatem, et apyaruerunt nitillis Aperta igitur sunt eo ino metito, quo Christus Expiravit, monumenta sanctorum , Sed non statim eos resurrexisse constat ,
pro habiliter quidem ex ipsis Matthaei verbis, perspicue vero ex verbis Apostoli, qui Christum esse dicens primitias dormientium , aperte demonstrat , alios nonnisi
si eius resurrectionem resurrexisse.
Obie. CCXXIX. In Epistola II. ad. Cor. I. 8. nitidem Apostolus : Non enim polumus ignorare Pos, fratres , de tribulatione nostra, quae facta est in Asia , qta Oniam SMPra modum gra ali Suvms supra pirtutem; ita ut taederet nos etiam pioere. Atqui in ea sententia duo sunt, in quibus sibimet ipse videtur esse contrarius. Primum quidem quod ail , Sustra virtutem gras ali stimus, adversatur iis, quae I. Cor. X. I 3. scripserat: Fidelis Deus,'qtii non Patietur. Os tentari stipra id, quod ρο- testis. I einde quod addit: ita ut taederet nos etiam Mi Mere , non Videtur iis CSSe consentaneum, quae scripserat ud Romanos XIV. I. Nemo nostrum sili pioit, et ne mo sibi moritur. Stoe enim pioimus, Domino pioimus, si e mo rim ιιr Domino morimur. sipe ergo pioimus , stoe morimur, Domini stimias. Ergo.
V. Neg. min. Ad ilia. Ait Apostolus in priore Epistola ad Corinthios, tion passurum crise Deum, ut justi, ac praesertino lecti, supra id quod possunt lententur : sed
si quam vehementiore ni tentalionem permittat, quac ordinatius vires superet, iacturum etiam esse proventum, hoc est Suffecturum majores gratiae vires, ut possint sustinere.
In aItera vero hac Epistola ait , se gravatum quidem fuisse supra virtutem , ridest vel Supra Vires natural cs, ut explicat Calluctus, vel supra ordinarias glati ac vires,
229쪽
Don negat iam n se suisse tunc potentiore Dei auxiliis roboratum tuo graviorem illam sive calamitatem , sive letitationcm non en in expresse eam tentationem vocat ) superaret. Ad ani. Persecta illa voluntatis dispositio, qua totam animus sui curam super Dominum jac at, ut uiliit jam ei curae sit , sive vivat , sive moriatur , lovim q. t eo commisti l , cui et se vivere , et in Ori paratus est , persecta , in uaria , illa dispositio iwii impedit, quo mitius in magnis animi perturbationibus , aut calami intibus tu edium vitae inferioribus polentiis subrepat; quod et ipse Iob. expertus est Iob. X. I. Laedet, inquit, animam meam Oitae meae. Elias etiam II .R g. XIX. 4. Petioit animae suae, ut moreretur et me: Subicit, Domine, tolle aut mani meam i neque enit emellor sum 4 qtiam Patres mei. Imo Ctiam in stiperiori Voluntatis Isartu potest esse volum mortis , ex recto
sitic , ac debita cotiditione laudabile. Vide Cypriarium in Libro De mortalitate, et Ambrosium De bono mortis. Ο*tc. CCXXX. II. Cor. IV. 4. ait Apostolus IDeus hujus saeculi excaeca oit merales inside linm , ut non fulgeat litis illuminatio Eoantelii gloriae Christi Ait ergo , diabolum esse Deum hujus saeculi; vel ut alibi eum appellat Arincipem ρο testatis aeris huius quod ad Manichaeis mum videtur pertinere , Deoque iri juriosum esse , cum mundus universus nori diabolo , sed Deo subjestus sit, ejusque provide talia regatur.
Pari. Transeat , inquam , conseque ut in quo ad Primam partem ; scilicet diabolum hic ab Apostolo Deum hujus saeculi appellari. Advertendum enim est; Chry-εOstomum, Graccosque interpretes sere omnes laudata Apostoli verba , quibus Marcio ii istae , et Manichaei cibutebantur , tamquam per figuram hyρerbaton perturbato ordine posita , ita digerere, atque explicare: Deus ex ae- capit oculos ins delium horas saeculi: excreavit. inquam, lumen caelestis , alque essicacis gratiae negans , sicut et alibi in sacris litteris corda hominum impiorum obdurare dicitur. IIanc sontentiam , distinctionemque verbo rum etiam Latini Patres non pauci , nec ignobiles se culi si ut Hertullianus Lib. V. coni. Marcion. Irenaeias Lib. III. et IV. coni. haordis. Augustitius Lib. XX.
230쪽
De Veritate coni. Faustiam , Primas ius , Sedulius , aliique. Quae in
terpretatio . si Vera est , patet, Dei nomine non Diabo lum sed verum Deum suisse ab Apostolo significatum. Sed si cui sorte ea verborum Apostoli iriter prelatio quasi coacta . atque assectata noti Placeat , et om uitio ita legendum atque intelligendum putet: Deus Imjus sae-ctili , non desunt quidem inter veteres inlcrpretes , qui docent. Deum hDjus saectili non diabolum psed Deum ipsum fuisse ab Apostolo oppellatum , utpote rCrum mnium visibilium, alque invisibilium . praesentium, et suturarum conditorem , ac dominum. Quam sententiam reserunt , nec imbrobant, licet non sequutiliar, ChosostomuS , Theopha lactus , et Oectinien ius. Haec tamen Nobis sequenda Doti videtur interpretatio; tum quia iii-hil erat caussast, cur verus Deus, qui rerum omnium Deus est , ac Dominus , ab Apostolo Deus hujus sae-ctili diceretur ; quod nusquam alibi in sacris litteris sa clum legimus ; lum quia hoc sectiliam serii per ita Scriptu iis detortoriisensu intelligitur de saeculo nequam , Vel de omnibus mundi amatoribus, sicut Rom. XII. 2. Nolite conformiari Itilo sarctilo. I l. Tim. t V. 9. De -mns me reliqtiit, diligens hoc saeculum. Galat. I. 4.Uι, eriperet nos de praesenti saectilia Nequam.
apa opter demus quod in priori consequentiae parte positum e , t. Deus his ius saeculi hic ab Apostolo ipsum appellati m esse diabolum; quod etiam dici possc coti-cedi ι Augustinus, Tertullianus, aliique veteres, imo S. Thomas ita prorsus dicetidum putat I. P. O. LXV.
viri. I. non itide tamen essuitur . ut vera sit ali cravars, scilicet hoc ad Marii chaei sinum pertinere, Deoque esse injuriosum. Etenim primo per hoc saeculum intelligi possunt, ut idem advertit Auςtistinus , homirios impii qui hoc saeculo se ii i, incoque excelli rc. ac sorrre uniunt,
quorum diabolus Deus dicitur, vel quia suis ipsi cupiditatibus vel tili lignit diabolo subjecti sunt, vel quia, ut Oh
servat Cyrillus, revera dialicitus a Getit ilibus tam piam Deus habebatur, et colebatur. Deinde etsi per hoc saeculiam mundum hiano inferiorem intelligas, recte diabolus Deus h Mjus saeculi ; Princeps potestatis creris hujus; Princeps Udtis mundi : mundi remor senebrariam sis rum in sacris lucris oppellatur, non quia id aut natura sua Postulet,