장음표시 사용
241쪽
DDinarum Scriptur. teum Canticorum, P Phelae Isaias, Ieremia . Eaechiel, Daniel, Osee, Amos etc. Iob, Tobias, Esther Iudith, Esdrae a. IIIachoba Ortim a. de itide Om Des DO vi Testamenti. Cumque recepta est Πieronymi verSio, in qua plures libri deuterocationici deerant , ii ex anli qua versione suppleti sutit, ut latetur imitontis in Pro leg . adeo certum crat, libros illos esse divinos. Idem dicas de , visiotii bus Graecis, Syriacis, atque Arabicis, quarum plures Codices in Vindiciis librorum Detitero- canonicoru/n in Supplent. Nat. Alex. laudantur. IV. Praeterea Ecclesiae mens ex Li iurgiis, divinisqueos liciis perspicue constat, in quibus excerpta ex libris detitero noulcis capita tu publicis Ecclesiae conventibus, ac Precibus recitata sunt ut videre est in Missalibus antiquissimis, quae in iisdem k indiciis recen sciatur. V. Iam cotistatis ci ut apud veteres traditio de librorum . qui nutio deuterocationici dicuntur, divinitate, ut Rufinus crimini veri erit Hierona mo, quod libros illos, Praesertim Iudith non recensuerit iti Catiotie, cui crimitiationi Hieronymus respODdet Lib. LI. coni Ruffsu. Cαρ. s. non rejicere se libros illos sed tutatum monuisse , a
Judaeis in Cutionem Dori r serri.
VI. Rugemus IV. eosdem recensuit libros in Decreto Pro Armenis, sive pro Iacobitis, ita ut satis perspectas uerit tempore Concilii Tridentini traditio, ex qua ita desiuitum est Sess. IV. Si quis nutem libros ipsos tute LVOS Ciam omnιbus suis par ibus, prout in Ecclesia catholica legi consueperunt, DI in oeleri pialgala LatinIeditι One habentur, non susceperit . . . . anathema Sit.
Ergo etc. Vide scitarinitium Lib. I. de perho Dei, Jo- docum Coccium Lib. VI. Thesatiri, Sylvium /usc. V. Calmet in Praefatιonibus, ei Vindicias librorum Deu-Ieroc. in Auyptem. Hist. Nat Aleae. Adde etiam Stayletonianι. Hamelium, Duρinum, Petildidierum, Natalem ineaeandriam, Trassentiam eis.
242쪽
nonicos seri solent, Lib. II. Cap. 3. dissoIvimns. B stant lito illa resutanda nrgumenta, quae Contra singulos opponuntur, quac maguo molimine Guillelmus inis kertis. Iina noldus, Gerhardus, aliique Collegerunt. Objic. I. coni. Lib. Tobiae. In libro Tobiae Cay. V 38. Ans Ius Raphnel interrogatus quisnam esset , r spondii: Ego sum Azarias magni Ananiae Ditis. Atqui hoc mendacium est, atque ideo angelo indignum. Ergoa Neg. min. Azarias enim auxilium Domini, Ananias gratiam Domini significat, ita ut Vere dixerit Ai, peius, sc esse auxilium, sive auxiliatorem Dei gratia ad Tobiam missuma quamvis putaverii Tobias, Azariam,
et Ananiam Propria esse nomina virorum, quorum sa-mam audierat. Praeterea cum Angelus Ararine illius speciem, incessum , atque Omnem exteriorem sermam
induerit, dicere potuit, se esse Azariam, quemadmodum et Aligelus Dei nomine loquens ait' Ego sum Deus tuus Genes. XAXI. i 3. Ego stim Dominus Deus traus Exod. III. 6. et al. Oporiebat autem, Augelum humanam irreduere speciem, ut homini opitulari posset. lla Lyranus, Carthusianus, Serarius, Menochius etc.
Objio. II. Tob. V. i8. Sic Tobias filium admonet:
Patrem tuum, et obium tuum suyer seρNlturam justi constitue. Atqui haec erat Ethnicorum superstitio, qua Pulabant, mortuorum animas e sepulcris egredietates nyPositis epulis vcsci. Unde Ovidius :Nunc animae tenues, et cor 'Ora functa sepulcris Errant, nunc posito pascitur ramhra cibo. Quam superstitionem merito Tertulliarius Lib. de Resu rect- carv. irridet Ipsos, inquit, defunctos atrocissime comburit, quos postmodum graiosissime nutrit. Ergo Dor. Potuit haec vana superstitio a Spiritu Sancto Tohiae inspirari. U. Dist. min. Erat haec apud Ethnicos superstitio; ut epulus defunctis appararent. quasi iis pasci mortuo-Tum animae Possetit; tamen non ex hac superstitione, sed longe aIia, ea ine laudabili causa Tobias panem, et vinum super justi sopultura constituere Praecipit con . Seeus, 'N. Nonnulli quidem Auctores apud Calmettimeo argumento per moli, quod est in objeelione proposi- Dissilired by Corale
243쪽
tum, alio sen ii, quam prima fronte habere videntur, verba Tosiae explicare conati sunt Munsterus enim putat, ca Verba Panem etc. super sestulturam justi constitue, non aliud sibi velle, Disi pariem , et Vinum 'gentibus justis largiri , De ad sepulcrum deducantur, hoc est ne sume Pereant. Castalio ita rem explicat ;Dihil esse acceptius defunctis , ne sepultis hominibus, quam vi vcntibus benefaccre., iisque egetitibus Panem buum. BC Vinum, hoc est necessaria ad victum Iargi Ti. Contendit Grotius, Tobia in hortari silium, ut Panem et vinum Israelitis ob mortem suorum maerentibus mittat. Posset etiam intelligi, Tobiam, ut crat in Sepcllendis Israeli larum corporibus sedulus monuisse litium, ut et ipse morem illum imilari studeret, et su- Per sepultura justi in s pelietidis j istis lotam suam voluptatem, quasi hic suus patiis, ac vitium esset. orastitueret. Alii aliter scutiunt. Sed absurdum non est Uchraeos meliori consilio, ac ratione quaedam usurpasse, quae Prava superstitione Ethnici fiacere consueverant Quamvis igitur isti ideo escas tumulis defunctorum appotieront, quia Stulte animas itide pasci arbitrabantur, longe alia lanieti TatiONe Hebraei patiem, et vinum mortuorum Sepulcris apponebant ut scilicet inde pauperes in defunctorum Suffragium reficeretitur, atque ita illud charitatis ossicium vi Vcnlibui simul, morti iisque prodesset. Neque Solum apud Nobraeos, verum etiam apud veteres Christianos mos Iste tu Valuit, ut destinctorum tumulis dapes apponerentur, quibus non defunctorum animae, ut Ethnici putaba ut, vescerentur ; sed aleretitur viventes in memoriam defunctorum. Qui quidem mos principio Sobrius , nolaudabilis , cum iii abusum , ut sunt omnes res humanae, declinaret, crapulisque, et chrietatibus occasio esset , Sancti Episcopi eum si non extirpare, Salte in , quantum poterant, corrigere conati sunt. Besert enim Augustinus Lib. VI. Confess. Cay. 3. Sanctam Moui
Catu matrem suarn, cum esset Mediolani, fructus, et Vi- Num ad martyrum sepulcra asserre consuevisse, a quo tam Cn more statim recessit, ubi Sanctu in Ambrosium id prohibuisse intellexit. Neque tamen ita iacile fuit invetera lana apud inultos Christianos consuetudinem abolere, quamvis non Parum ei extirpandae ipse ullaboraverit
244쪽
Augustinus, qui, eum Mon posset eam , ut cupit bat ,
ortiti inci l llcre, saltem ad sauiorem modum redigere cuia
ravii, unde inquit: Oblationes Pro sPiritibus dormien-ιium. qtias Mere aliquid adju Care Credendiam est, sia per Usorum memorias Nora sint sumι Mosae, atque Omniis hias Peleut btis sine τρho, et Cum alacritate Praebean-riar, neqtie Pendantiar et . Cum igitur in ca consuetudine Doti ipsa res, sed abusus essct reprche ridendus. non est
cur Tobiae succenseamus, qui iliter reliqua clinritalis osticia hoc etia hi filio commen lavit, ut super justorum
O te. 1 II. In eodem libro manifesta contradictio est de loco, in quo habitabat Gubelus, cui Tobias senioe Pecuti iam mutuatus erat, et Stira uxor junioris Tobiae. Gabelus enim habitasse dicitur in Rages civitate Molo-xum Tob. 0 .ai. Sara etiam Tob. III. I pomi ur in Rages Medorum. Et lamen Tob. IX. 3. cum Tobias jam ad Sarae domum pervenisset, mittit Augelum in Rages Medorum ad Gabelum. Ergo. e. Neg. ant. Tum quia Sara in Greco textu, imo et in Debrat eo Miausteri habitasse dicitur Ecbatanis in Media, quae civitas Niniri propior duorum intinere die-xum, a Rages aberat i tum quia non est mirum tu eadem vastissima Mediae Proviticia duas sitasse urbes, quae eodem nomine Hages appellatae sutil, quarum una, in qua habitabat Sara, diccbatur etiam Ecbatana, ultera vero simpliciter Rages , sicut in eadem Syriae provincia Caesareae duae erant, altera Philippi, altera Palestinae , et plures urbes nomine Antiochiae. Devique cum Bellarmino, aliisque responderi potest, habitasse Stirant vel Gaheliam in Rages, quia in aliquo oppido urbi vicino habitabat.
Ohyie. IV. Tol. VI. 8. Ait Angelus, sumum cordis
ex pisce extracti fugare daemones: Cordis,.inquit, particulam si suyer carbones ponas, fumus ejus extricat omne genus daemoniorum : at paulo post, ait, id ossice. re sumum jecoris. Atqui uiruinque absurdum videtur; Nec ullus utiquam ex i'rophetis. aut Apostolis hoc Inoodo docuit abigendos esse daemones. Ergo. I, . Dist maj. Ait, sum iam cordis lautum sugore
daemouea, neg. Cordis, ci jecoris, conc. Cou Ponendo
245쪽
Dioinarunt Serlatur. γέ IscIlicet ni rumque versviri 8 et 9. perspicuum est , tum cordis tum j Coris sumo eam virtutem tribat; et
revera Graecus textus , et Hebraeus utrumque simul conjungunt et II παρδια κἄt ro Disti. etiam mitia Absurdum est, suinti in cordis , aut jecoris . aut utrum mque effugare daemones naturali virtute , trans. Super-
Daturali ; uex. Sed quia vivi utem illam ea intitum vicesti per naturam ha Euit . ideo nec Prophetae , Deque Apostoli docucrutit ..hac ratione abigendos esse daemones. Vide quae diximus Lib. V. Part. 2. Ca'. 9, O M. V. duoil in Librci Tobiae X l. s. rescitur de caue, qui Tobia redo imie praccurrens blandimento caudae gaudebat; inutilli videtur, ac Spiritus Saucti majestate iudiguum. Ergo M. ivs. aul. Quod enim a Deci est . inutile Dcique maiestate iudi suum esse non potest; licet quo consilio sanium sit, ignoromus. Ceterum quod de cane Tobiae objectrina est pertinet ad historiae integritatem ac nativam quandam simplici tutem , quae rem gestam Perhyρο yyosim sub oculos iccioris ponit. ΙIinc Homerus idem forme habet de cone Ulyssis in Ithacam redeuntis.
Obie. VI. Ait Tobias Cay. XIII. 12. et XIV.
7. Jer salem, et Templum sitisse eversa . Iudaeosque captivos abductos esse. At in hoc manifeste libri au-Clor errore lapsus videtur. Cum cni in , ut ipse ait, Tobias mortuus sit annos natus nonaginta novem Tob. XIV. I 6. et captivus adductus fuerit a Salmanasar Tob. I. 2 non accidit tilique aetate sua Ierosolymo in eXCidium , quae capta , et eversa est a Nalm-chodonoS0r certium ei trigiti ta antiis Postquam deccm tribus captivae abdi. clae stitit a Salmanasar. Ergo
V. Neg. ant. Quod erit in ait Tobias verbo praeterili temporis : Ie salem castignoti te Dominus , id. pro suturo positum , omnes interpretes consentiuiat
ta ut prophetice dictum sit. Et quidem in Graeco
elsi praeteritum tempus servaret; nota est a locutioue Prophetorum alienum , uὲ praeteritum Pro suturo po-Dant , vel propter rei certissimum everitum , Vel prop-χer ipsum linguae originalis ingenium.
Objic. VII. coul. Librum Iuviali. Nusquam in Scii.
246쪽
pluris nola est urbs Bethulia , in qua Iudith vixisse
Narratur, Deque Iosephus eam altingit historiam , quis Certe proptPr rei celebritatem omitti noti dehebat. Praeterea quo tempore acciderint , quae in eo libro narrantur, utrum scilicet ante, an post Babylonicam captivitatem , definiri non pol est. Ad haec , pugnantia loquitur auctor; ait enini Cop. VIII. i. suisse Iudi Ade tribu Rubin ; et lamen Caρ. t X a. ipsa Iuditsi
se suisse ait de tribu Simeon. Denique Cap. IX. a. tamquam sacinus egregium laudatur, Deoque auctori tribuitur Si heonis et Leoi crudelitas , et dolus , quo hemitas occiderunt Gen. XXXIV. quod in Getiesiloc. cit. et Cay. XLIX. 7. merito reprehenditur :Maledictus , inquit Jacob , furor eorum , quia Pertinax , et indignatio eorum , quia dura. Ergo. v.'Ad im. Etsi ex aliis Scripturarum libris non cou- stet Bethtiliae urbis Domen , satis est , constare illud ex libro Iudi h. Cum enim apud Iudaeos liber ille re- Iigiose servatus sit 'licet non in clivone , absurdum e dubitare . utrum urbs illa extiterit. Ceterum ejus urbis situm describit Adrieomitis , aliique in Tribu Zabtilon. Ad uni. Ios phi si Ierilium argumentum est negati. vum , quod adversus librum Iudith a'Iudaeis ipsis in pretio habiliam praevalere non potest. Ad. 3 m. De multis historiis siue ulla dubitatione
certissimis non constat tempus , quo acciderunt, Deque controversiae ititer cruditos de tempore agitatae rerum
veritatem infringunt. Celerum Bellarminus Lib. I. Da erho Dei Caρ. la. Serarius Uuaest. II. ad Cap. I. Iudith, Salianus , Genebrandus , Usserius , Calmet , aliique historiam Iudith accidisse opinantur ante Babylonicam captivitatem, Eusebius ad Olympiad.
LXIII. Augustititis'Lib. XVIII. De Cio. Cap. 26.
Di iusius Carthusianus, Escitis, Mannes Driedo, Tor ritellus, aliique, post captivitatem, quia de Iudaeis dicitur Iudith U. 23. Nuper repersi ad Dominum Deiani suum ex dispersione, qua disyersi erant, adtinati sunt,
et ascenderiant montana Laec, et itertim Possident Ierusaletii, nec ulla in Libro Itidith mentio fit Regis tunc io Judaea imperati tis sed dumtaxat Sunt i Sacerdotis. Hanotamen Coutroversiain expcudere hujus loci non est.
247쪽
DPinarum Ser tur. τ47 Ad. 4 in . Nonnulli quidem ivlcrprctes putarunt, δε- dilh ex tribu Ruben per patrem , ex tribu Simeon Per matrem dcSccudisse , alii op nautur , Ruben , qui Cras'. VIII. commemoratur , non fuisse silium Iacob, et caput tribus Ruben, sed alium virum ex iribu Si διι eonis celebrem , ita ut verum sit , Iudith descendisse ex tribu Simeon , ct iamcu inter ejus majores suisse Riaben ex eadem Simeonis familia. Sed adeo stitit inter se discrepantes lectiones tum Graeci lexus, ne que enim superest originalis Chaldaicus ) , tum Latini
ut merito Calmet opinetur . mcndosum esse lextum Cap. VIII. I. legendumque cum Glgentio , et Versione Syriaca ilii Simeon , filii Israel, sive Iacos: Non vero ut habet Vulgata : Filii Simeon , flii Ru-Ben. Porro cum Scripturarum veritatem defendimus , Dequaquam assi mamus, nullum in rebus levioribus irrepsisse mendum incuria librariorum. Ad 5m. Tribui iur quidem Deo in Cap. IX. Simeo nis , et Levi factum coutra Siclaemitas non tamen Iaia datur. Sicut enim Erech. XXX. 24. ait Domitius r
ditim meum in manu ejus, et confringam brachi Pharaonis ex quo non sequitur , probatam fuisse , uolaudatam Begis Babylonii ambitionem , et crudelitatem, sed Deum fuisse eo usum ad puniendos AEgyptios; sic etiam dicitur Itidit i IX. a. Dominus Dotis Patris mei Simeon , qui dedisti illi gladium in defensionem alie-Πigenarum , nec itide sequitur Iaudari Simeonis crudelitalem. Omnis quippe impiorum hominum fortitudo. atque Potentia a Deo est, qua tamen ipsi in malum aburiuntur ; sed Deus ipsa eorum malitia utitur in honum. Obie. VIII. Scribit auctor Libri Iudith. . Nabuchodonosor regnasse in Ninioe, cum tamen ex UniVerScthistoria sacra conflet , eum Babylone regnasse. Addit, eum vicisse Arphaxad Medorum regem, qui Ecbatanain fundaverat; constat autem ex Herodoto Lib. I. Cap. 8. s. sundatorem Ecbatanae fuisse Dejocem. qui a nullo Victus , magnaque sibi gloria coni parata in pace obiit. Prael crea ait,eam victoriam retulisset btichodonosor in Campo magno , qui appellatur Ragau circa Euphratem,
et Trigrin, et Jadason. in Campo Erioch Regis Elico
248쪽
rum , quae loea non solum ignota sunt. Verum enam longissimo a se dissita intervallo es 3eidebuissent, ut patet ex nominibus fluminum Euρhratis, Tigris , et δε- das ou s ideo pie non potuit in omnibus illis simul regio. Nibus committi praelium . quo A Phaxad victus suisse dicitur. Accedit, quod Reges illi ante Babylonicam capti vitalem regnarunt; ideo l. rcX eliam aliquis eo tempore in Judaea regnare debesat ; et tameti in Libro Itidith Nulla regis, nulla Ducum militarium mentio est omnia ad nutum summi Sacerdotis, ejusque Senatus , qui Ba-hylonica captivitate longe posterior fuit, geruntur. Holophernes vero inducitur vivens more Persorum, qui tempore Nabuchodonosoris non dum imperium, Deo nomen obtinuerant. Ad haec multa Libri illius auctor in Geographia. multa etiam in temporum ratione, ac numeris Confundere videtur ; textus vero Graecus immane quantum a Latino dissert. Denique ii iis credat Holofernen
tot regionibus trium mensium spatio subactis, quae Vix alius. Odem tempore percurrere potuisset, unius oppi diali resisterilia impeditum cum tot copiis in Obsidionei Dertem integro mense consedisse occupatisque dumtaxat moti libus, nihil omnino ad oppidum vi expugnandum C Natum esse ' Hinc Grotius, non solum apocryphum esse Iibrum contendit, verum etiam sabulosum, Scriptumque
tempore Atiliochi Epiphanis, ad confirmandos Iudaeo
Tum animos, atque in spem diqiui auxilii erigendos. In ea sabula, inquit Deo locorum nec temporum Ul- Iam auctor rationem habuit, sed sub sicli stadith. Bethuli-rae Nahuchodonosoris et Holofernis Domi ni busJ udaeam, templum Domini, Diabolum, et Antiochum designavit. U. Ad. im. Nomen Nabuchodonosor ab Hebraeis
tribui solebΓt regibus , qui trans Euphratem regnabant; Sicut Pharaonis nomen omnibus AEgypti Regibus, quamvis a profanis Scriptoribus alio illi nomine ap- Pellentur ; idque praesertim post captivitatem Cum
magni Nabuchodonosoris nomen celebcrrimum esse I.
Potuit igitur auctor libri Iudith ex eo Hebraeorum more Begem N ini vis Nabuchodonosor appellare, quia pro sanis auctoribsis Saos Iuch in vocatur.
Ad am. Ait quidem Herodotus, Duocem Ecb innaruaedita se,cum aulea Medi sinellege,sine urbibus pa5sita
249쪽
Dioinarum seri'fur. in pagis, et in agris viverent; sed non inde evincitur,
illum ita urbem totam perfecisse, ut nihil filio mi lendum reliquerit, eum praesertim tanta fuerit incepti operis amplitudo, Di vix credibile videatur a Dejoce ipso persectum esse. Si igitur dicamus, Duocis silium p xse Cisse opus a patre coeptum: jam utraque historia vera erit , scilicet DVocem Ecbatanam fundasse, et in PaCeobiisse: Arphaxad vero ejus silium coeptum opus Perse Cisse. sed bello vicium a Nabuchodonosore Rege Ninivis.
Filius quidem Di jocis ab Herodoto Phraortex appellatur. qui ab auctore libri Iudith Arphaxad dicitur, quae
nominum varietas, ut paulo ante dixi, tio his negotium noti sacessit. Sed si Herodoti historiam conseras cum libro Iudith, mira inter utrumque consensio constat. Ait enitis Herodotus, Phra oriena serimum im erio suo stibvrisIsse Persas, et cum Medis, et Persis reliquos Asiae populos depicisse, ab una ad aliam gentem tibinde gradum faciendo, semρer comite. ictoria; donec contra Nwioem', et Assyriorum imperium inferens arma , pictus, caesusque fuit anno regni sui secrando suPr
picesimum o Quod cum iis consonat, quae in Lihro Ita-dith habentur, scilicet Arphaxad regem Medorum subiugasse gentes multas. donec a Rege Assiriortim, qui regnabat in Ninive devictus est. Quod autem Rex ille in uvis ab auctore libri Itidith dicatur Nabuchodonosor, a Pro sanis vero Scriptoribus Saos luchin nihil
nobis omnino, ut supra advertimus , incommodat.
Ad 3m. Non ait auctor , uno praelio victum Arphaxad, consccturnque bellum; potuit igitur pluribus iii locis, pluribusque a lucrsis prasellis vinci . done e tau dem vel captus est; vel in acie cecidit; ideoque recte Scribit auctor, Nabuchodonosor vicisse Arphaxad in Campo Ragau, Circa Euρhratem, et Tigrim, et Iad son, et tu campo Eriocis. Quae quidem loca nonnulla satis feliciter explicata a viris doctis . ac designa a sunt; alia aliquanto obscurius, ac veluti per coniecturam. Scd etsi omnia propter temporum antiquitatem
ignota nobis essent: non idcirco Dutaret sacrae his lo- Iiae Veritas; erant cnim nota veteribus, nec nunc no his ea scire necessarium est.
Ad qui . Pendet ejus dissicultatis explicatio ex alia quae
250쪽
lione , quam Vehementer esse inter viros do tos agita-
Iam supra viximus, utrum historia Iudith aute Babylonicam captivitatcm, an postea acciderit. Qui post capit Vlialem Contigisse rem putant. facile explicant qua ratione nulla sat metitio Regis tunc in Iudaea imperantis, inniaque Per summum Sacerdotem gesta dicamur; sed Noti ita facile reliquas dissicultates expediunt. Qui vcro
Contendunt eam historiam ante captivitatem accidisse, respondent, rem esse gestam eo tempore, quo Mauas-
aes captivus Babylone detinebatur. Sed quamvis de tem-Pore Non omnino constet, non ideo negari rei veritas Poterit, cum multa olim certissime contigisse narret
historia , quae quonam praecipue tempore gesta Sint, desiuire non pO .sumus. Ad 5n1. Quamvis Persae noti dum tempore Volofer-riis nomen , et imperium obtinuerint, noti hinc cssicietur , Persarum mores non fuisse iam olim ante eorum
imperium apud alios orientis principes receptos, quos et imitabatur IIolofernes. Ad 6in. Quod ad nomina locorum , temporumque
Numeros attinet; quae in hoc libro confusa clamant adversarii, repetendum est, quod saepe diximus, incurian manuensium; multa in textum irrepere menda potuisse, quae hodie, eum originalis textus Chaldaicus interciderit, corrigere nou possumus. Graecus quidem textus
nonnullis in locis a Latino differt ; sed uter originali Chaldaico congruentior suerit, audacter hodie dc fini-Temus. Illud scire satis est ex Tridentini Concilii desiuitione , latinam versionem, quae a Veronymo ex originali Chaldaico adornata est , non ad verbum, ut Pse saletur , sed ad sensum , authenticam esSe, hoocst nullum contra fidem , et honos mores errorem
Ad 7 m. Holofernem tot regiones trium mensium SPatio subegisse quid mirum est, cum nullum, qui eum remoraretur, hostilem exercitum oppositum habuerit Z Cur cro in Bethuliae obsidione victor exercitus consederit, ea ratio esse potuit, quod IIolofernes certissimo speratis eam sine Suorum sanguine, ac vulneribus, sanie ac siti expugnare, noluit milites in montanis , praeruptisque locis curtamini objicere, cum praesertim e re sua esse Putaret