장음표시 사용
91쪽
fuisset in Galgala , ut dicitur Iosiae X. 43. ReperitisqMoest eum omni Israel ad lociam castrorum in Galgal ,:iliisque etiam bellis distractus , nullum, vul taciti salictvalidum in IIebron, et Dabir praesidium reliquisset, it rum urbes illae ab hostibus Occupatae sunt; cumque CS-sent in montanis , ideoque loci natura salis strinae, it rum expugnari debuerurit : quod a Caleb factum est', Josue mortuo Itidie. I. Quod vero attinet ad filios Enac sive Enacim giganteae staturae homines, legitur quidem
Iosue XI. 22. Non reliquit Josue ) ullum de stamo
Enacim in terra filiorum Israel ; seu mox additur rabsqtie cioitalibus Gaza et Geth , et Aaοιο , in viaibus solis relicti sunt. Ex iis ergo civitatibus , in quihus Enacim relicti fuerant, redierunt in Hebron , o
Gobir ii, qui a Caleb postea intersecti sunt. Vid
Andream Masitim, . Serarium , Calmet, aliosque.
Objie. LXX. Iosiae XXI. 36. Describens Auctor urbes , quae ex singulis tribubus , liliis Levi datae sunt, ait: De tribu Ruben ultra Iordanem cloicates refugii Bosor in solitudine , Misor, et Ioset, et Iethson , et
Haphaat , elotiates quatuor cum stiburbanis suis. At qui hic aperia videtur Scriptoris oscitantia : I. V cnim quinque civitates nominat , et latnen ait esse qualuore 2 ' has dicit esse civitates refugii, cum dixerit Cap. XX. 8. unam Bosor civitatem esse refugii in tribu Ru-hen constitutam. Ergo.
I l. Gg. min. Quis enim vel stupidissimus Scripior in
eodem versu quinque nominans urbes, quatuor lauacri esse dixerit, et in eodem lihro nunc una ui nunc. paucis interjectis , quatuor esse dixerit civitates refugiit Quisquis igitur Eunae mentis lector intelligit aliquod ita lex lum Iosiae XX. 36. irrepsisse vitium ; quod viri doctius imi colla lis tum originali textu , tum latinis exemplaribus manu scriptis, observariatit. Nam I. quod ibi legitur interjecto commate Bosor in solistidine . Misor etc. sine illo commate , sive virgula ita Iegendum est : Bosor in solitudine Misor ; ita ut Misor non aliam urbem significet, sed locum, ubi Bosor aedificata est; atque ita non quinque sed quatuor civitates inveniuntur. a.' Quod dicitur ci-Mitates refugii in singulari numero Iegendum est: cipiis talem refugii Bosor, quae lectio Oinitem otiati ino conis
tradictionis dissicultatem solvit. Vide Lucae Brogeusis
92쪽
Dioinarum Scriptur. i notationes in Cap. XXL ei Calmet in Comment. Objic. LXXI. Iudio. L. 8. pugnantes Ilii Iuda
Ierusalem Ceyerunt eam . et percusserunt in ore gladii tradentes cunctam incendio cioicalem. In Libro autem Iosue Cay.iXII. IO. satis intiui videtur . aerusalem jam ante a Iosue Captam , cum inter devictos reges , quorum regna ille subeuerat, et Israel l l is attrihuerat, Numeretur etiam Rex Mrtisalem unus. Contra vero Lib.
II. Reg. Cay. V. legimus , David primum venisse
Jerusalem , atque inde non sine magno QOnatu expulisse Iebusaeum habitatorem terrae. Ergo. U. Neg. cons. Quamvis enim inter Reges a Iosue victos , Rex etiam Ierusalem recluseatur, Non lameu Perspicue dicitur, captam elium ab eo esse Ierusalem.
Sed licet id concedamus , potuit urbs illa denuo ab ho Stibus occupari , alque ila, mortuo Ios e , a filiis Iuda recipi, vastari, atque incendi. Sed Capta urbe . arcem tamen quae in summitate montis Sion ipsa loci natura
munita erat Capere non potucru ut , quam arcem HSque
ad initia regni Dapidis debusaei lenuerunt, quos landem Da Mid ipse vicit, eaque de causa arx Sion cloitas Οα- Mid appellata est. Quod quidem ex ipso Libro Itidicum Cay. I. manifestum est. Iebusaeum autem, itiquit, habitatorem Iertisalem non deleoerunt filii Beniamin. habitavitque Abusaeus cum fliis Beniamin usque ad
rcgem Azor , et domum Haber Cinaei. Cum igitur Sisara dux cxercitus Iabin a Debora . et Barac pul SusCum universo Exercilia esset: fugietis ipse Sisara pervenit ad leniorium Iahel uxoris Haber Cinaei , tu qua amice exceptus , et absconditus in tabcrtiaculo , cum fio ratio Correptus esset, interfectus est . qua in re Iasiel et foederis. et hospitalitatis jura violavit. Et tamen summis laudibus extollitur Itissic. V. 24. Ergo. U. I g. cons. Facium ei, im Iahel multi defendunt,
eo quod Spiritu Dei impulsa facinus illud aggressa sit. Quippe Iaoin , et Sisara contra populum Dei Puguau-tcs, tamquam Dei hostes a Iahele habebantur , quibus Servandae nou essem conditi oves pacis inco bello ..quod inique adversus Hobraeos gerebant, quibus Culaui cor
93쪽
ιso De Veritate juncti erant. Verum , inquit Calmeliis , quamquam j
Iehrando consilia ; non ideo illud est dissimulandum , Vno mcti a pacare minime Midetur in aliqtiibus facti sui ctrciamstantiis ; fatendiam quidem est , ipsam fuisse meralitiam , atque egisse ad eratis bonam fidem, qMao belli etiam adoersus hostes est seroanda Vide Ambrosia
adhortando, ne quid xibi metueret. Hospitalitatis jur Miolav/t, ut hostem falleret quod numquam feri licet; cum hosρitalitatis 'ira semper sancta, ac sacra habit fuerint. Denique supposito etiam , Haber Cinaeum, religionis , foederiam , et commodorum pinctilis cum m-braeis fuisse conjunctum, locus duhitandi superest, antravere potuerit foedus , quod cum Iahin , et Sisara Percusserat , quin illiam admoneret, atque nulla fuisset ab illis asinestis injuria ; nam cum peculiariter sine Israelitis foedus inirisset, peculiariter quoque foederis conditiones ipsi seroandae , ni Jabin, et Sioara Prius a foedere defecissent, quod e Scriptura non liqtiet. di in foedere , quod inter Haber, et Iabin sanciliana
est . interposita fuit jtiris jurandi ides, quod ναλ Pro-hahiae est, haec nom accrescit ratio , ut credas , incolumi conscientia sacramentiam Diolare nequaquam fuis- Se fas es Praetextu, quod nemρs Chananaeos inter, et Hebraeos bellum exarserit.
Objic. LXXIII. Iudio. I. 25. Praecipit Dominus x Gedeoni ' qui Sacerdos non erat, neque ex tribu Levi, Si d Manasse , ut taurum offerat in holocaustum , ct qui dem procul a loco tabernaculi, quod utrumque Deus Pse in Lege prohibuerat. Similiter etiam Samuel I. Reg. VII. 17. in Bam alba aedificavit altare Domino, et I. Reg. XVI. immolavit in Bellielem quod et sucit Elias III. Bog. A VIII procul a tabernaculo. Ergo. U. Neg. is. Inquit enim Augustitius, Deum non 'i, hominibus leges illas sacrificiorum constituisse, Ita ut Posset ipse Deus aliquando in illis.dispensare.
Obic. LXXIV. Judie. IX. 13. dicitur: pinum laeti
94쪽
Dios narum Scri fur. 9 erat Deum , et homines. Atqui hOC absurdum est. Er
Dist. maj. Per metaphoram , conc. Proprie, neg. Sic igitur vinu in laetificare dicitur Deum, quomodo dicitur etiam placere Deo odor victimarum, et holocaustorum , quatenus scilicet propitius fiebat sacrificiis , iaqui Ens vinum etiam libabatur.
Ο*io. LXXV. Itidie. XVIII. h. de tribu Dan si habetur : Tribus Dan quaerebat possessionem .sibi , ut
habitaret in sta ; usque ad illum enim diem inter ceteras tribus sortem non acce erat. Sed Iosue XIX. o. post alias tribos etiam Tribtii filiorum Dan per 'milias suas egressa est sors seρtima , et fuit term ιntis possessionis ejus Sara, et Esthaol etc. Ergo. Neg. cons. Quamvis enim tribus Dan cum reliquis tribubus partem sortita esset; tamen ver ea pars adhuc magna ex parte ab hostibus Amorrhaeis tenebatur, ut putat Ludovicus de Dieis, et Tirinus , et satis perspicue probari potest ex Cay t. Iudicum, ubi legimus o. 34. Arctapitque Amorrhaeus flios Dan in monte , nec dedit eis locum , ut ad planiora descenderent, Vel non satis ampla erat, ut magnitudini ejus tribus possct sunscere ; ideoque novas illas regiones occDPare, eoque Ve Iuli colonias deducere conabatur , ut opinatur Estius, Vat ab lus , Bonsteritis , Munsfertis , Gratius , vliique.
Obie. LXXVI. DdM. XX. Ad puniendum in landum
scelus a Benjamilis palparum , cium Israelitae exercitum instruxissent, consuluerunt Dominum , quis helli dux esset: qui respondit Iuda sit dux pester. Sed cum urbem Gabaa Beniamin Iuda duce oppugilarent, egressi
lii Benjamin de Gabaa oeeideri ni de iliis Israel die
illo pigintiduo millia pirorum. Rursus ergo Israclitae cum eodem in i co aciem direxissent, fleverunt coram Domitio usque ad noctem , eumque consuluerunt, utrum deberent contra filios Benjamin fratres suos dimicare, an non. Besponditque Dominus : Ascendite ad eos , et inite certamen. Et lanien cum ad Praelium Processissent,
rentes eis , lania in illos caede bacchati sunt, tit decem et oelo millia Mirorum educenιium gladium Proslcmerant. Non videtur igitur veritas divini responsi cou-
95쪽
sa De Veritates iure ; ideoque de aliis etiam similibus Oraculis quaedam Videtur suboriri posse dubitatio.
U. Neg. cons. Erat quidem justum Israclitarum D I-
Iuni adversus Betitatuitas cum enim ci vcs Gabaa Προα- Iamin infandum scelus perpetrassent, Peter utque Isi a Q Iliae , ut rei poena asticerentur Convenit univcrsa tritius Benjamin , ut scelestos illos defenderet Cum cruci Doridum esset Rex in Israel , iuste populus a Beniamitis
Poenam socieris reposccbat. Sed intelligendum est . mora scin per victoriam eos sequi, qui justum bellum suscenErunt ; cum permittat aliquando Dcus 4 vel ad alia putatera da peccata, vel ob sapietitissimas , nobisque saepe uia mero ignotas rationes , et caussas, ut injusti in bello prae Ua- en ut e cujus rei innumerabilia exempla sunt. Di ima igitur vice milii aliud a Domitio Israelitae Postulaverant tu si ut ost deret, quo duce tu co bello uterentur. Sed citium victoriam relaturi essent; nec ipsi Dominum interrogaria ut, nec victoriam Promisit Dominus. Uuod a Benjamitis eacsi sunt, contra Dei responsum, a revelationem non suit; et sortasse si non eum habuissent ducena . quem Dcus ostendit, maiorem cladem accepi, - sciat. Λltera vero vice quamvis responderit Deus. α ε nilise , et inite certamen i tamen neC Deus victoriam Dollicitus est , nec ipsi culpa vacarutit. Primo enim nolici auxilio freti, sed multitudine, ac sortitudine sua
Cluti Pugtiam interuiat. Rursum', iniquit , filii L ael eci artitudine, et numero cons ientes etc. Quam superbiam, tundere voletis praeceperat in Deuteronomio VIII. 37. Re dicas in corde ctio : fortitudo mea , et robur manias meae haec mihi omnia Praesti erunt : imo superbos ficu PCr prosternere , sive humiliare consuevit. Deinder inprudentissime ipsi rem gesserunt; quippe in eodem lo-
tu titio pratis certa Merant , aciem uirexerunt. Qui locus fortasse commodus Benjamitis ad pugnandum, Is rae. Illis crat iniquior. Pro Dum igitur crat . ut quo in loco Priorem cladem acceperant, iterum caederentur. Addunt εtι. NI DOian ulli, semitiae ejus cladis caussam fuisse idololatriam , qua nonnulli ex filiis Israel polluti erani quamque Dcus e i modo punire decrevit. Illuc terita
tandem vice cum iam spem omnem suam non iri se ficu ιn Domitio collocassem, respondissulque Deus: Asc Di iitro: by Cou
96쪽
aite ; cras enim tradam eos in montis restros; et ipsi Cnutius rem gessissetit , ingentem cladem Benjamitis itilia Ieruiit. Vicii sunt igitur Israeliine , cum victoriam non promiserat Dominus; cum contra viClores eos s re praedixit, Vicerui t. .
Obile. LXXVIL Lib. I. Reg. Cay. VI. Cum Philistii in Arcam Dei remississent , quae plaustro imposita ultro a vanaeis mirabiliter in agrum Iosue Bethsamitae delata est. Israelitae magno putidio eodem in loco. , accitis Sacerdotibus , et Ii vitis holocaustum Domino obtuleruiit, quo quid religiosius praestare poterant Z Et tamen percussit Dominus septusotrua de populo , et quinquaginis millia plebis , eo quod pidissent Arcam Domini. Atqui tantus occisorum numerus vel incredi. . bilis est, vel Dei bonitate indignus. Erg a. u. Trainseat maj. neg. min. Licet euim daremus, in
eo numero nullum esse amanuensium , aut versionis
moradum, non esset tamen Deo indistium, si hominum illorum peccatum, quo Arcam Dei vel curiosius aperi re , atque intro aspicere ausi fuerant , ne sorte aliquid
Philistaei abstulissent ut videtur innuere Hebrai stextus a) , vel minus reverenter contra Dei legem
aspexerant , ut putant nonnulli interpretes , tam severe castigasset. Quippe Levitae ipsi, qui sapra vasa, ipsam. que Arcam gestabant, Poena mortis a Deo prohibitisuerant denudatam Arcam asyicere Arum. IV. ao. et alibi. Sed nos non concedimus , adese certum esse , ct exploratum eum numerum, qui in Vulgata, versione , atque in objectione positus est. Vulgata quidem versio sie Iiabet et Pereussit de Populo septuaginta piros , est quinquaginta millia plebis , quem locum omnes sat entur ititerpretes esse obseurum. Josephus Lib. VI. Antiq.Cap. a. ita legit: De quinquaginta hominum millibus, qui mirabili rei novitale attracti eo convenerarit, Pereussisse Dominum septuagi ima, qui curiosius Arcam spicere ausi fuerant. Quam sententiam Auctor Quaest
Hebr. in I. Reg. Dranus , Abutensis, Dionysius Cam
- Q Atque ita Panninus, Mariana, Gordonus, aliique mulisti opinantur interpretc . Diuili od by Cooste
97쪽
V. 'eg. coras Quamvis enim Velitum esset vacca C quidem- extra taberi aculum saerifieasi; onus,a 'Illa exceprionem pata Videbatur. Non enim amplius pro' sanis usibus desimari Poterant plaustrum . et vaec o quae arcae Domini vectandae per miraculum inferrica lint uleoque non poterant meliori usui destinari, quam
reg Is, qDI LmPeraturus est Mobis. Filios oestros tollet
ris quae maximam injustitiam legis, etciuris Pue tort
iale sanciunt, regnumque siciunt tyrannicum. Ergo.
Cad. I et fi contendat, revera hic a Sa
mueli lus regium esse descriPlum; major lamen . 'et sa-
abusum praedictum csse regiae auctoritatis e quam Do mus pati dehebat. Ita sentiunt Cnjelantis Tostatus, Menochius , Sanctius , Tiramιs , a Lapide, Valabius
Iliando populus regem postulasset.
dixisset: Ecce tu senuisti, et filii tui non am5u-
98쪽
Iant in otis tuis. Constitiae nobis Legem , ut judicet nos , sicut et unipersae habent nationes , displicuit scr-mo Samueli , imo et Deus ipse ei dixit: non te ab Cerunt Sed me , ne regnem super eos; ita ut quasi grave peccatum Populi reprehendatur, quod Regem postulasset. Atqui id Deus ipse permiserat in Deuteronomio Deuter. XVII. I 4. Cum ingressus fueris terram, quam Dominus tuus dabit tibi, et possederis eam , habilaoeinque in illa , et dixeris et Constituam super
me Regem , sicut habent omnes Per circuitum natio nes ; eum constitues , quem Dominus Deus tuus eleg rit de ntimero fratrum tuorum. Non ergo Secum Con sentiens est Scriptura.
U. Neg. cons. Non enim absolute peccavit Populus Regem Petens , sed petetis ira ea temporis circumstantia, eoque modo. Quippe cum tavcret adhuc Samuel a Deo Constitutus , eum populus abjiciens , Deum ipsum abiicere videbatur, qui per judices divinitus suscitatos populum regebat. Batio autem , qua se motos dicebant ad Begem postulandum, non satis crat idonea. Quamvis enim filii Samuelis non recte incederent ; non tamen erat consequens , ut eam ob caussam ipse Samuel imperium abdicaret, sed tantum ut filios redigeret in ordinem , aut certe ab omni injuria inserenda prohiberet. Modus etiam quo regem petebant, in vitio erat. Non enim divinae voluntati, aut permissioni innitebantur , sed exemplo sinitimarum gentium infidelium, apud
quas tyrKnnicum polius , quam monarchicum fuisse regi meu videtur. Constitue, inquiunt, nobis regem , qui judicet nos, sicut ei unioersae habent nationes.
Objic. LXXX. I. Reg. XIV. I 8. Exorto in castris Philistinorum tumultu, ait Saul ad Achiam: applica Arcani Dei: erat enim ibi Arca Dei , ut scilicet De-Nm Consulerct, quid factor opus esset: crescente autem tumultu ac strepitu , ait: contrahe manum itiam. Atqui ea in re primum quidem cum aliis scripturae Iocis Contradictio esse videtur, cum non Arca sed Fρhod applicari posset, ut perspicuum est ex L Reg. IXX. I. deinde vero superstitiosus quidam litus commendari videtur.
Quid cst enim applicare arcam Dei , vel Ephod ad Praedicenda suturar quid manum contrahere t Ergo.
99쪽
N. Neg. min. Quod enim ad contradictionem attinet idem crat applicare arcam , et applicare Ephod, ideoque septuaginta interpretes hune locum L Reg. XIV. ita in Graecum transtulerunt: προσαγ γε ro εφεδ , asser Ephod. hoc est Eρhod indu . Sacerdos enim Cum Ο-pus esset in re ancipiti Deu in Consulere , indutus Ephod ad Arcam Dei accedebat, ibique expansis , aut in caelum sublatis manibus , Deum orabat ; cumque Dei
voluntasQvel voce, vel signo alio coguit a csset, Cou- trahebat manus, quas eousque extensas habucrat. Monet igitur Saul Sacerdotem ut aρρlicaret Arcam , veIEphod . hoc est ut indutus Ephod Deum coram streaeonsuleret. sed cum ex ipso Philistinorum tumultu Elare cognovisset , occasionem sibi bene gerendae rci oblatam CSse, nec esse amplius expectandi tempus , ideo Sa- Cerdolem monuit: contrahe manum tuam Quid aut ciniti eo ritu, quo Deum in rebus dubiis Sacerdotes consulebant , superstiliosi esse poterat r Non vestis ipsa , tunc Deo jubente lacta crat ; ut ea Sacerdos indutus Deum oraret et non Arca , quae erat ad praesentis Dei majeslatcm significandam instituta ; non denique exteri
Sae manus . Cum eo corporis situ Moyses Deum exora
verit. Vide Buxiorsium in Historia Arcae foederis. O M. LXXXI. Lib. I. Reg. XU. a. Ita praecepit
Sa inuel Sauli : Haec dicit Dominus exercituram : Recensui quaecumque fecit Amralec IsraeIi, quomodo re stilit ei in Dia , ctim ascenderet AEDyto Exod. XVII. B. Nunc ergo vade, et Percute Amalec, et de
scas de rebus ipsius aliquid : sed intersice a piro usque rad vatilierem , et paroulum , atque lactentem . bOMem , et D em , cameliam, et rasinum. Atqui hoc praece 'tum horribile videtur, Iegique naturali contrarium. I Q Enim nemo ex illis vivebat Λ malecitis , qui Israelitarum i Ur interceperant, cum ea quadrigentis ante annis aecidissetit. 2. V Quid peccaverunt parvuli, atque Iactentes, Pro quibus clementiam flagitabat ipsa natura' 3. v Boves , Camelos, aliaque interficiendi animalia, Dulla ratio esse videbatur. Et tameia quia nonnullis misericordia motus pcpercit Saul, a Deo rejectus omnino, ac re Probatus cst. Ergo.
100쪽
N. Neg. min. I.' Amalecitae illi. qui Ιςra litis ex Igypto egressis bellum intulerant, gravissimc pyccaverant , non solum quia pugnantes contra populum, quem Deus tot prodigiis ex aegypto eductum , mirabili ration Protegebat ,. contra Dei voluntatem pugnare videbantur; Verum etiam , quia novissimum agmen ex insidiis insecuti , in eos , qui fame, ae siti enecti . alque ex iti nere delassati reliquum agmen sequi aequis passibus non polerant , impetu sacto multos interfecerunt Quod quidem adeo vellempnter Deo displicuit . ut iam tum cura populum morte damnaverit God. XVII. 34. Scribe hoc ob monimentum in libro , et trade auribus Iosue; delebo enim memoriam Amralec de caelo. . . quia mantis solii Domini , et hellum Domini eril contra Amn-lec a generatione in generationem. Et Deu ler. XXV. 17. Memento quae fecerit tibi Amalec . . . . Cum ergo Dominus Deus tuus dederis tibi requiem , et subjece rit cunctas per circuitum nationes in terra, quam tibi Pollicitus est, dolebis nomen ejus sub caelo. Caoe ncto blioiscaris. a.' Quod Deus non eo ipso tempore Amalecitas deleverit, sed eorum nepotibus poenam reservaverit; misericordiae potius tribuendum est, quia non adhue ad culmen ejus populi iniquitates pervcnerant; sicut et Abrahamo dixit Gen. XV. I i. Nondum completae sunt iniqtiuales Amorrhaeorum. Putandum est igitur, corum filios peccatorum mensuram implevisse, cum in eos iam severa in vindictam exercere decrevit Deus. 3. V l arvulos autem , atque lactentes , tamquam
res ad patres pertinentes in eorumdem Patrum Poenam oecidi jussit, cum nec ipsi originali carerent peccato , propter quod potuisset siue injustitia Deus illos si me , liestilentia , aliisque calami ialibus perdere. 4. Anima ia denique . alia lite Amalecitarum spolia omnino deleri voluit Deus, tuni ad maiorem inculicndum peccati eo
rum execrationem , et odium: tum Ne potius spe Praedae , quam zelo divinae justia e Israelitae incitati viderentur. Satii vero merito propter divini praecepti violationem reprobatus est Cum enim iam quam minister iustitiae Dei missus est, non Suum erat temperare seu lentiam , sed a damussim cum oblemperare oportebat.