장음표시 사용
61쪽
nolumus Satis euolutis etiam ipsis vocabulis, resonat quod ab eo quod est velle voluntas, is ab eo autem quod est posse potestas nomen accepit Quapropter sicut qui vult habet vo in luntatem , ita potestatem qui potest, sed viis potestate aliquid fiat, voluntas aderit. Atque
iterum, ex lib. I. Rxtractationum, cap.p. quem Ian- senius citat cap. 39. cum tamen sint tantum via
ginti septem Capita, ubi etiam in transcribendo textu Augustini errauit ansenius, wita legitur: Non enim posses aliud sentire esse in potestate nostra, nisi quod cum volumus facimus qua-- propter nihil tam in nostra potestate quam ipsa is uoluntas est ea enim prorsus nullo interuallo mox ut volumus praesto est. Adde etiam quod citat idem ansenius ex eodem Sancto Augustino lib. 2. cap. I. Retractationum, quod nos ube-- rius tranteribemus. Quamuis si in potestateis cuiusque quid velir, non est tamen in cuius. is quam potestate quid possit quod ideo dictum se est, quia non dicimus in nostra potestate, nisi, cum quod volumus fit, ubi prius .maxime, est ipsum velle;sine ullo quipe interuallo tem, poris, praesto est voluntas ipsa, cum volumus. Quae omnia nescio quomodo potest dici aduersari recentioribus , illi enim ipso ansenio referente dicunt hoc solummodo esse in potestate nostra, in libero arbitrio nostro, quod positis omnibus requisitis ad agendum, possumus face-
62쪽
re&non facere. Quod idem dicit Sanctus Augustinus in locis supra citatis, quos a nobis aduersus Iansenium prolatos esse volumus, Ut probemus gratitannon necessitate actum insui com
sensam, quidquid enim agat, semper consenim re vel dissentire propriae voluntatis est, ut inquit Sanctus Augustinus libro de Spiritui littera ς p. 34. Quem opportune nobis etiam contra se
exubet laesentus. CApite autem sequenti, disserit Iansemusia 9--od omnis molunta sit in potestate iniavera,c emis tu obare vob-arem non esse liberam, quia niustam mus quae non possumus Sed hoc certe ophisma est. Licet enim ea vere sint innostra potestate, quae cum volumiaspossimushabe. re facere multa tamen volumus, quae non possumus, multi enim velle habere multas diuitias, vel esse Reges, quod tamen non possunt, nec tamen hoc impedit quin voluntas fit libera ad volendum,aut non volendum: Aliudestenim
esse in potestate nostra, aliutinvolantate. Nec textus Augustitii libro terito de libero arbitrio
cap.3 a Iansenio productus aliud sonat Optime inquit, de te veritas clamat, non enim posis, aliud sentire esse innostra uotestate nis quod, cum volimus fuimus: mi rem sequitur multa nos velle, quae non possumus. Sed quod
63쪽
sequitur ex Augustino , manifestὰ declarat v,
luntatem nostram esse in nostra potestate, hisis verbis: Quapropter nihil tam in nostra pol is state,quam ipsa voluntas, ea enim prorsus nubis io interuallo mox ut volumus primae, est Nec iuuat magis sentetitiam Ianseri textus subsequens ex eodem Sancto Augustino , em ibidem, is cultu haec merba sunm. Et ideo recte possumus, dicere, non voluntate vivimus, sed necessitate; is aut non voluntate morimur, sed necessitate,&- se ut aliud eiusnodi , non voluntate autemo volumus, quis vel delirus audeat dicere. Et, paulo sta, Quod si non hoc modo dixerit, is sed dixerit se , quia necesse est ut velit, possim voluntatem in potestate non habere, o , curretur ex eo quou ipse dixisti utrum inuti, tus beatus sit futurus. Respondisti enim quod iam esse beatus, si potestas esset in te velle, enim te,sed nondum posse dixisti,ubi ego su is ieci de te clamasse veritatem non enim ne-- gare possumus habere nos potestatem, nisi, cum nobis quod volumus deest dum autem' volumus, si ipsa voluntas deest nobis , non que voltanus God si fieri non limst,ut dum , Alimius non velimus, adest
volentibus, nec aliud est quidquam in pol , state, nisi quod volentibus adest voluntas Igi- , tur 'ra nec voluntas eskx ausi esset in no
64쪽
bera est nobis. Ex quibus haec constant, voluntatem liberam esse in potestate hominis, necessitatemque opponi libertati, quia non voluntate vivimus, aut morimur voluntate autem Volumus, nec nisi voluntate volumus. Constat etiam ex hoc teditu quaedam esse necessaria, quae tamen libera Verbi gratia, omnes tendunt in
bonum necessario, libere, sed cum agitur de voluntate liberi arbitrij, nemo necessario vult, quias necessario,non libere. Necessarium enim libero temper opponitur, cum agitur de libero arbitrio. Quod etiam inuitus probatum senius auctoritate Sancti Augustini, lib. . de libero arbitrio cap. 3 cum dicit praescientiam Dei nobis non adimere voluntatem Aque etiam ex eodem Sancto Augustino libro ais aciis cum Fae , lice cap. s. Vides,inquit, in his verbis confirma, tum esse etiam a nesciente quod loqueretur, liberum arbitrium. Qui enim seruare legemis no vult, in potestate eius est,si velit Non enimis dixit non potuerui,sed noluerunt. Quod etiam, repetit ex libro I. Retractationum , iam ab
, eo citato, in potestate hominis mutare voluntatem Eandemque doctrinam tradere Sanctum Anselmum, cuius verba transcribere operae-Pretium e1le iudico, quia maxime Ianient aduer homo.
D santur. Omnis potestas, inquit,sequitur volunis talem cum enim dico possum loqui velam
65쪽
is volumus est, si nolimius non est non enim, vellemus si nollemus: Cuius textus gratias aginam Iansenio, quod illum nobis mtulerit ad resitandum ea, quaeprobare nititur capis e
apud Augusaniam esse nec ratem xv mmo ctionis,alteram simplicem seu voluntariam; coaetionem autem repugnare libertati, non autem
simplicem necessitatem. Quod quam sit absisti. dum, te sanansenio prolati ad confimiindam suam sententiam, saris illam MesMando iugulabunt. Primo producit textum S. Augustini, ex libro . de Genesi, cap. vltimo, ubi sic ait San- Augustinus Deus omnia bona facitvolum tale, nihilnaali patitur necessitate, cuius enim volutas saperat omnia, massa ex parte quid msentit inuitus quod nemo negat, Lad id quod probare conatur lanianius, ninit operatur, necterius sequens ex inliso, axem ex libri is eontra Faustum in fure item ex tractatu, in
Damiem. Item ex libro de Fide contra Manicheum capite 16. Item ex capite x8. cuius haec
sint vertii Nullam ergo necessitatem patit ut Deus,neque necessitate incit weficit,sed sim-- dcim ili bintate, potestate axem
66쪽
libro Lε contra Faustum ubi etiam idem dicitur Item ex libro 83. quaestione go in fines unde concludit Augustinum semper opponere necessistem voluntati, ut ea sit pecessitas, qua fit alia quid de si nolis, vi de vita, morte Amno, es rie, siti,4 similibus quod ultro concedimus, atque etiam quod sequitur Augustinum huius. modi necessitatem vocare dominantem, pr mentem, pondus sic in libris delibero bitrio lib. 3. cap. io ubi natura necessitasque dominatur. Item ex libro 33. Quaestionum, quaest. 8o. Nec dicere audemus Deum non voluntatem,sed
necessitatem habere iustitiae, quia non potest velle peccare. Vnde inquit Ianserius Augustinus addit, nec illanos terret inanis atque ineptac lumnia, qua inuidios resistentes aiunt ergo sub necessitate positus fuit Christus, unde mox sibiungi. Sicut ergo necessitatis nomine, nec nos nec illos quisquam auellet a fide verissimae passionis,&c. Dcε nos ipse nomine necessitatis nemo deterret a fide verissima affectionis lib. . de fide cap. cui subiungit textum Ambrose aduersus Arianos, qui negabant Deum Patrem Filium sium tam onecessitate, qua is exvolun- etate generasse Sicut inquit, bonus Pater non
ex voluntate aut necessitate, sed super utrumque, hoc est natura ita non generat ex voluntate aut
neccssit uelain; Cui addit Epiphanium in An- que
67쪽
que volens, sed in natura , quae consilio superior est; Item ex Augustino lib. 6. cap. 2. Quae omnia cum ansenio noceant, nobis
prosint , facile obmittimus, ut etiam quod addit ex Augustino lib. 3. de libero arbitrio cap. I. Nulla culpa, inquit, ubi natura necessitasque dominatur, O lib. . Dissimilis . inquit, est motus animi &lapidis, quod in potestate non habet lapis cohibere motum quo fertur inferius, animi Vero dum non vult,non itamouetur; Mideo lapidi naturalis est ille motus, animae verbvoluntarius. Quae cum sibi magnopere aduersantia cernat Ian senius, insinuat Augustinum non audere vocare necessitatem determinationem illam, qua voluntas fertur ad unam partem riuare ver,non
audeat, ipse non audet dicere: de certe non dicit, Nunquam enim intellexit nec docuit voluntatem posse determinari ad unum, nisi coacteis necessarib quae tamen est doctrina Iansienij dc insenquam Augustino vult imponere, dicendo, Num verba.
43μam Augustinum docuisse necesitatem capitaliter repugnare libertati , quando scilicet simpliciter ne- eqse est aliquid fieri non repugnante , sed immut
biliter molente moturitate, hancque sententiam mi
ram iideri scholasticis , licet tamen indubitatam in Augustini principyn iuxta quam inquit liberum arbitrium non est alii i, quam habere adium in sua potestate , in potestate habere, quam fieri quando
volumiu. In quo eloquio ansenius tantum pec-
68쪽
cat in obmittendo, deberet enim addere, Et non fieri quando nolumus,4 sic cessaret omnis controuersia Sed ille vult nos ita necessitari,
non audeo dicere cogi, ad amplectendam gratiam , ut illam non possimus non amplecti, quod dicit perfectissime demonstrari ex Augustino, lib. s. a ciuitate Dei cap. io Quem locum se ideo integrum producere dicit, ut liquidius pateat quid sibi velit, ego libens transcribo , ut cuilibet pateat ansenium aduersum se edere: si verba Augustini haec sunt. Vnde nec illa ne, cessitas formidanda est , quam formidando
Stoici laborauerunt , caulas rerum ita di, stinguere, ut quosdam subtraherent necessi-ritati , quasdam subderent rataque in his, quas este sub necessitate noluerunt, posuerunt, etiam nostras voluntates, ne videlicet non ocis sent liberae, si subderentur necessitati. Si enim, necessitas nostra illa dicenda est, quae non est, in nostra potestate, sed etiam si nolumus, ess-- cit quod potest, sicut est necessitas mortis., Manifestum est volutates nostras, quibus recteri vel perperam vivimus, fit tali necessitate non esse. Nam si volumus, est, si nolumus non est, is non enim vellemus, si nollemus: Si autem ita se definitur esse necessitas, secundum quam dici-M mus, necesse est ut ita sit aliquid vel ita fiat,
is Nescio curcam timeamus, ne nobis auferat li- , bertatem voluntatis, neque enim&vitam Dei
69쪽
is irae cientiam Dei sub necessitate ponimus, , si dicamus necesse est Deum semper vivere, is cuncta praescires sicut nec potestas eius minui- tur, cum dicitur mori filiique non posse sicis enim hoc non pote it, ut potius, si poster, in , ris esset utique potestatis recte quippe omni potens dicitur, qui tamen moli& falli non po- is est Dicitureiama omnipotens faciendo quod is vult, non patiendo quod non vult quod si eiis accideret, nequaquam esset omnipotens, Vnis de propterea quaedam non potest, quia omni, potens est, sed etiam cum dicimus necesse est
,,ut cum volumus, libero Velimus arbitrio,&,
Muum proculdubio dicimus, non ideo libea,,rum arbitrium necessitati subjicimus, quae adiis millibertatem. Sunt igitur nostrae voluntates,
Min ipsae faciunt quidquid volendo facimus,
, quod non fieret, si nollemus. Vnde Ian senius an verba. duplicem concludit necessitatem, nam, quae
non relinquit actum in nostra potestati alteram, qua simpliciter aliquid est necesse fieri, si cui vivere, praescire, non mori, non falli res. pectu Dei, illam repugnare docet libertati, istam minime Repugnatiam autem illam ostendi ex eo quod sequeretur hoc veste simul, nosse cum necessitas ista talis', quae nolente voluntate per fici essedium suum, quando diuit autem non renitatur . ertissime inquit sequitur nos simul este nosse, taluntas seu meste sub tali necessitate ponere-
70쪽
tur , elim de causa de illa necessitate loquens semper
utitur verbisIubjciendi necessitati, esse sub necesiitate, delicet dominante, praemente voluntatem, submota autem hac necesstate nullam aliam timet libertati voluntatis, quamuis dicatur esse necessarium ut vel mus, bi de necessitate determinationis ad num eum
in rimis loqui ex multis manifeste liquet. Quae ratiocinatio Iansenh absurda, falsissam non potest erui ex verbis Sancti Augustini supra transcriptis Et certe mirum esset, si unquam Augustinus docuisset gratiam determinare liberum arbitrium ad unum. Sed ut sigillatim textus Augustini examinetur , videbitur primum illum explodere, refellere necessitatem fatalem Stoicorum, rationem illorum irrideres, quod voluntates a necessitate excluderent, ne non essent liberae dicit necessitatatem illam, quae non est in nostra potestate,&quae essicit quod nolumus, non perimere no- stram libertatem,&asser exemplum de morte,
quam necesse est homines subire voluntates autem nostras non esse positas sub tali necessitate, sed voluntatem nostram hanc esse, qua siquid volumus,est, si nolumus,non est, non enim vellemus si nollemus. Si autem necessitas ita dessiniatur, ut necesse sit aliquid fieri vel non, fieri, non esse timendum ne hoc nobis auferat libertatem libertas enim non cadit sub rebus quae necessari fiunt, licet liberes multa enim