장음표시 사용
41쪽
bonarum literarum luce, tanta optimorum librorum egregiorum que ingeniorum copia, ad retinendos auditores, qui temporis longitudine deterriti,alio avolarcnt,aliquid de uicnnio & semestri detraheretur,& breuiore tempore philosophiae curriculum includeretur: de trium ordinum consensu postrema haec potissimum pia cu it.Nam dc ad continedos in officio discipulos, qui,si ad publicas scholas redeatur,statim ad omne libidinum genus sese profligabunt, aptior, &ad plures ad philos*phiam alliciendos, quam si quatuor tantu gymnasia philosophiae dcstinaren
tur,cu minore reru commutatione,quae in omni
rep.ualde scimper formidanda est,conuenientior iudicata est. Quae lex de philosophici temporis compedio trinundino solenni promulgata triuordinum summo consensu comprobata, cum ei
theologi hanc solam ob rem assentiri non uide rentur,i nihil repete mutari placeret, neq; paucis ex Neoptolemi sententia philosophanati, Petrus Castestantis Matisconu potifex doctissmus& sayientissimus iudicaret, a nobis, id indigno plerisque omnibus feretibus, lata non est. Quod enim ordini theologoru grauissimo non uim adseredam,scd ut amplius deliberaret permittenduesse putaremus,& Petri Castellani iudicium non aliter quam Apollinis oraculum sequedum du
ceremus,maiorem contentionem ut pcrferretur
adhibere noluimus. In quo quid sit cur nos accusares
42쪽
sare, dc tuum factu in cum hoc nostro coparare debeas Rame,non uideo. Quae uia ad integrita tem morum,gymnasiorum disciplinam, plurcs ad philosophiam inuitandos, inl ca constanter ad cxtremum retinendos, retenta priore forma, aptissima uisa est, a nobis summu magistratum gerentibus,stagitantibus prope omnibus, more maiorum exquisita dctentata est de qua incula da cum philosophis,medicis, 3c iurisperitis au ctoribus promulgata lex esset, iubd tamen theologi hanc solam ob causam quod nimis repenti na mutatio non placeret,dissentiresia nobis per
lata non est. Quaero igitur quid sit, quod praeter
magnam modestia nostram hac in re a te reprehcndatur)Cur cum tua prodigiosa forma nostra comparetur ξ Tu cum magisliatum nullum geras,cum mortalium nomine tuum somnium comunices,sine relatione,iine promulgatione morem uctustissimum tot seculorum auctoritate,&maiorum nostrorum legibus comprobatu abrogare, dc poetas deliriorum dc errorum magistros
pro philosophis legendos priuato consilio proponere reclamantibus omnibus audeas, aliorum moderata facta improbabis,dc te malum unum huius scholae geniti dc euersorem, bonum geniupatronuque dc defensorem profiteborcyde ad co- firmandum errorem tuum ex omni antiquitate
exempla ad id quod agis nihil pertinentia,immo
tuum factum damnantia, magnorumque uiroru
43쪽
illustria facta ad tuam libidinem detorta conuertes t Solitudinis in gymnasiis & paucitatis philosophiae studiosorum quam a me ignorata Iuis
se contumeliose contendis Rame,ego me multo
quam te qui tam lynccus uideri uis, pespicacius uidisse,& longe meliorem medicinam huic morbo quaesiuisse,aequo dc prudenti iudici facile pro
babo. Quam enim extremo libro tuo inter cae tera quibus laboramus ulcera, causam huiusce rei enumerasti,'nimis acerbe exagitasti,chiro- . thecarum,pilcorumque largitiones, & pecuniolae nescio cuius exactionem quam pro mineruali sigillario cerariόque praeceptores & magistratus accipitit,cam huius solitudinis ac paucitatis causam esse plane negabo. Argumento uel euidentissimo hoc unum tibi esse poterit, quod pauperes propemodum soli qui ad thcologiam aut medicinam,aut artes docendas se comparant, definitum curriculum explent, & ad extremum constantes perdurat: locupletum uero S honoratorum filij uix a limine salutata philosophia ad ius
utrunque dc leges auolant. Qui cum temporis longitudine,quo cursus artium descriptus cst, liberos suos tardius quam uolunt ad honores &opes prouehi uidet,dum eos honoratiores quam sapientiores malunt, ad has artes illustres &quaestuosas statim transferunt. Hos ut in philosophia,hac laquam illecebra retineremus,& pauperes unius anni sumptu adepto subleuatos,prae ceptorcsq;
44쪽
ceptorcsque ipsos temporis breuitate & audit rum frequentia ad totam philosophiam alacrius persequendam accendcremus, magnu auxilium minima cum rerum mutatione,detracta de curriculo temporis aliqua portione,ccnssebamus costitutum.Cum enim bonis auctoribus in primis
classibus docte explicatis, magnum ad philosophiam gradum factum esse constarct, & ex his ad intimam Aristotelis philosophiam in annum
sequentcm accurate & sfudiose cognoscendam adolescentes egregie esse comparatos, quis praeter te quod instituebamus no tuς prodigiosae co- fusioni anteponcrc Quam ratione cum omnes ordines uehemeter expeterent, quod tame ilico logi &sire ipsa non improbarent, nihil repento immutandum censerent, modcstia aqua tu multum abes Rame , & eius ordinis reuerentia motus, omisi, atque in aliud tempus,dum illis Tem totam diligentius siccum reputassent, disse rendam existimaui. Tuucro Rame, vexata hostilem in modum scntcntia nostra, dissentiendidulaxat a nobis studio,dum, quod in nobis accu- fasti, crumcnae auaritiae , tuae consulis, philosophiam extra gymnasia ad scholas publicas rcle gas:&uiolatis scholae legibus, omnibus ordinibus inuitis,eam philosophiae cloquentiaeque coniunctionem introducis, quae nihil aliud quam stultitiam & loquacitatem allatura sit. Cur cum plus csse temporis in philosophiae curriculo fa-
45쪽
teare, quam ad legendos omnes libros definitos necesse sit: non partem de eo detrahi mauis, quae humanitatis auctoribus seorsim legendis attri buatur,quam tempore integro reteto,cum philosophis omnium artium scriptores confundi Singulari quodam rerum alienarum fastidio &contemptu,tuique nimio amore laboras Rame, quo tua reperta quantunuis insulsa magnifacis, aliena quanuis optima & cum aperta ratione coiuncta repudias. Quod si quod nunc tibi placet
tum esset a nobis constitutu, tu prosecto qui ii sanabili omnibus contradicendi morbo laboras, tanta contentione subuertendu clamasses,quata iam constituendum esse pertinaciter contcndis: immo si iam omniti sentetia tibi quod uis coces.sum esset,qua damnandi aliena grauidarum mulierum malacia laboras, non dubito quin statim aspernarere,& repudiares. Itaq; tuas solennes iulas obtestationes, quibus iam saepe a deo optimo maximo contedis,ut reip.statu ad tuam libidine immutet,iam toties irritas,nemo qui nasum habet legere potest, quin illi subito summo cu risu
in mentem illorum satyrici carminum ueniat, ., S i quis deus,cn ego,dicat, ., I am faciam quoa uultis:eris tu qui modo miles,
,, M crcator:tu consultus modo,rusticus: hinc uos,
M V os hinc mutatis discedite partibus.eia Quid statis)nolunt.atqui licet esse beatis. Quid causae est,merito quin illis Iuppi ter ambasi Iratus
46쪽
pRO SCHOLA PARISIEN. ars Iratus buccas instetὶneque se fore posthac' Tam facilem dicat uotis ut praebeat aurem Verum ut ad hanc tuam praeclaram coniumctionem reuertamur, qua cum philosophia i
mul poetas miscendos, immo pueris philosophantibus pro ipsis philosophis proponedos esse
contendis, quid te hic, oblecro, iuuerit, quod Hieronymus, Chrysostomus, Basilius, NaZan-Σenus, Lactantius, Arnobius, Ambrosius, Augustinus, sapientes & diserti fuerint ρ An non illi poetas ita religionis studio sunt cxossi, ut uel solis manibus attrectarc summum nefas esse ducerent Θ De modo, ratione & ordine tradendarum artium, dc qua ratione homines cloquetiam philosophiamq; optime consequantur,non quot& qui olim diserti sapicntesque fuerint, disputa mus: nostros discipulos cloquentes & sapientcs, quantum fieri potest, essicero studemus: neque hanc coniunctionem repudiamus, sed cam con tingere molius discretis professionibus,ordine successione tradendis artibus, ut maiorum leges, tot annorum longa consiletudo & ratio fert,non confusis cum plialosophia prauarum opinionum leuitatisque magistris poetis, temporibusque S causis potius si ueritati seruientibus oratoribus asseueramus. Nam ut quaeda ex philosophia dc- sumpta in oratoribus poetisque deprehendatur, quoties tamen illi,dum auditorum affectibus inseruiunt, dum clienti cuius patrocinium susce-
47쪽
perunt, studcnt,dum locis,temporibus,causis se se accommodant, a philosophia & ueritate deste fiuntὶ Hi uero quum praeclaram aliquam sententiam, quam ut qui totum die iaculantur, aliqua do collimant,sic ad se ex intcruallo forte reuersicinittut:quot tame robus futilibus inanibit'; rependul)An philosophis comites adlugentur an
pueris in philosophico stadio curretibus philoso phorii loco proponenturὶSit in utroq; horum fa
ceta,uenusta, ornata oratio:sint argumenta, sint ratiocinationes,eaq; omnia dum explicatur, suo
tepore pucris ueluti inicio digito indicetur, quis enim uetat 3 immo non summopere probet Z an tamen idcirco philosophis sapietiar, ueritatis grauitatisque magistris aequabunturi cumq; his mi sccbuntur,immo etiam anteponentur An in eo tibi, qui academiae tuae nouae inusitata licentia omnem auctoritatem repudias, Horatium miranda ueri superlatione Homerum laudantem
adducenti subscribemus t non potius Platonis grauissimi philosophi,cui tu merito Rame quod admiratione dignum est) mu itum tribuis,de poetis iudicium sequemurὶ Quantum iis deserat in libris de rep. qui tam addictus Platoni sis, certe
ignorare non debebas. Eos tanquam bonorum morum corruptorcs, leuitatis errorumque m ostros,cum mores optimos, optimum resp. starum exquircret,e sua republica exigit,nullum eis
locum inter suos ciues relinquit. Quid de illis a-
48쪽
ω pud Ciceronem Torquatus loquituri An tepus, o illic inquitὶ in poetis euoluendis,in quibus nulla ,, lida utilitas, omnisque puerilis est dclectatio,
, cosumeretὶ S alio loco Molliunt,inquit, ni mos nostros,neruos omnes uirtutis clidunt. & alibi O praeclaram emendatricem uitae poeticam,quς amorem flagitij & leuitatis auctorem in consilio
' deoru collocadu puteti Tu qui ex libidine huius
nouae academiae tuae omne auctoritate repudias,
Horatili poetam incostante, ac,ut de se loquitur,ia Nullius addictum iurare in uerba magistri, potius quam uirum sapientissimum philosophorum principem Platonem sequi maluistiὶ Cur illius lententiae comeministi, nanc eiusdem scriptoris non es recordatusΘA Rem tibi Socraticae poterunt ostendere cliartae,
presertim cum illic liberam cpistolam scriberet, hic sei ia pracepta traderet)Idcircone quod quaedam sententiae graues,& a philosophis petitae, &argumcnta ratiocinationesse; in poetis inuenia' tur,melius ex his,quam ex plailosophis disci philosophiam contendes, Sc naturς exercitationis'; praei r artem nugamento tuam vanissimam captione tuebereξQuis enim sine principiis & rerum causis,sinc praeceptis,si ne instrumento toto philosephiae & supellectile cam uia certa & r tione doceri discive posse unqua cogitauit Quae in poetis oratoribusque argumenta, nisi externa artis expertia dc uerisimilia inueniuntur Θ Vbi D
49쪽
pud hos quae ex certis perceptis, euidentibus &necessario concludentibus argumentis constat demonstratio, cernetur ξ Quae nam est quam ex poetis nobis tam odiose toties inculcas,ex natura& exercitatione, lialecticaΘQuis unquam aliam dialectica quam quae arte cotinetur, tradiditΘCuea diligens disserendi ratio sit, quis unquam ni si ex arte & cius praeceptis diligenter disseruit3 Quis exercitatione nisi adhibita arte, id persecit Scio quid post Platonem & Ciceronem Quintilianus unge & si dissimulas,hoc tuum inuentum est de facultate diccndi loquatur, eius originem
esse a natura, ab arte dc exercitatione perfectionem & summam. Idem cum de medicina reli quisque artibus dici possit,quis tamen tam stultus unquam inuentus cst, qui medicinam, iuris prudentiam,reliquasq; artes triplices, natura,artificio& exercitatione fecerit Θ Quantiis natura ab arte & exercitatione perficiatur,a natura artis& exercitationis initium ducatur: cum tamen
de artibus disputatio instituitur , quis eas prae ceptis &certis ueluti regulis non includit & desiniti Quis unquam philosophia naturalem, quis moraiciti, quis medicinam, rhetoricam, gram maticam,alio quam ad artem retulit Quis unquam gramaticum, oratorem, dialecticum, nisi qui ex arte loqueretur,oraret, disputaret, appellauit3 Cur in definitione dialecticς a prudciatibus haec vox, diligens,additur Qui enim cx solana . . tura
50쪽
tura cuius lumen in nobis obscuru, nisi arte cracolatur,uix cnitescit aut cxercitatione artis experte disputat,quam saepe fallatur & in errorem. psqceri agatur, tu,tu, inqua Rame,tortuosis istis de fatuis argumentis documento ossc potuisti. Tantu enim in iis uocordiae atque amentiae ani maduerto, ut huic ineptissimae tuae diuisioni aliquid tribuere cogar. Sultitia enim naturali incredibili te prςditu esse arguunt,qua iam arte & CX-crcitatione ita prouexisti & corroborasti, ut ad eam persanandam totae anticyrae uix satis futurae uideatur. Atq; cum tu dialecticis tuis institutio
nibus omniu alioru inventa obscurare uelles,cur quae uulgaria sunt, dc omnium artium communia, atque a tam multis ante te decalata peculia riter diglecticae attribucris,eaq; tanqua palmaria. quςdam palam collocaueris,& tropnga statueris, satis mirari no possum. Quae enim ta uulgaris res cst in qua non natur arte & exercitatione exquirere possimusὶQuis sutor,calceolarius,sartor,ZOnarius,quod agit, dictitare non possit natura, arte& cxcrcitatione constarcΘCur non eodem modo
omnibus artibus ista attribui queatὶ Cur iurisprudeliς iurisperiti, medicinς mcdici,si ut tu ineptiare uelint,no candcm diuisionem suis artibus accomodetὶCur igitur tu eam tanquam propria & peculiarem dialecticae tribuisti Z Qtamquam ut . hunc scrupulum qui te torquet tibi adimamus, . hqc triano artibus ipsis,sed facultatibus tribueta