장음표시 사용
561쪽
rent' 'Quis inquam,in natura rerum archetypus tanta subtilitate retia demonstrabit a se laborata, ut Ouidius noster a V ulcano claudo, fabroq; ferrario conflata depinxit, quae ipsa etiam aranearum fila tenuitate superarent' vel ut Plinius idem maior in effingenda culicis exiis litate, cum de insectis animalibus miram natu Iae tolertiam exprimeret. Quas ob res non minor in exscribendis iudicandisq; minimis effigiebus admiratio fuerit, quae mortalium senis lus excedunt, aciemq- perspiciendo debilitar, quam illis, uti modo posui natis, immensae molis hominum stupefactio. nam mediocria quq que pro naturali usu facile contemnimus. Iamdudum omnes Leonelli principis orationi cosentire uisi, cum quidam e socijs impolite satis intempestiveq; de politia literaria metionem intulit: se quidem librorum copiam, sed nulla eiusmodi literarum, picturarum, signorumve familiaritatem habere, quod ad legedum, uel edocendum hominem nihil pertinere arbitraretur: itaq; se mirari, cur a Plinio minore studiosissimo signum illud Corinthium intra bio bliothecam tanti ficeret. Ad quem Guarinus fere subiratus, quod ille Plinio coterraneo suo maledixisse uisus: Ast alij sciunt inquit, utroq; politiae genere freti, cum ad unum intendant eruditionis & cognosceno i cupiditatis incitamentum pictura lcripturaq; quam idcirco grqci latiniq: pariter uno saepe uocabulo scriptu
Tam appellauere, uti copiolo modo Leonello memorate cognouimus, cum de poetarum lcpictorum ingeni js eandem fere rationem dein
monstraret. Sed nunquid effigies principisi seu nostio
562쪽
manibus. n=πι 3. sil DE POLITIA LITER A is nostroru seu exteroru quoq; , praecipue reeo snoscere,manuq, tractare,mi nue ex his semia inspicimus, operaeprecium credas, atq; Iucundum in re literaria'Tum Leonellus adiecit:Nepe Caesarum ego uultus non minus singulari quadam admiratione qreis nummis inspiciendo delectari soleo. nam idcirco frequentiores ex aere qua ex auro argentoque fuerunt,qubdeorum staturas,uel Suetonij, uel aliorum scriptis contempIari liceat:na intellectu plus percipitur. Sic finiete Leonello,Reatinus excepit: Imb noster princeps,a Satyrico pariter hoc diis sputationis genus astute tractatum est,ubi eo tra eos,qui se Curios simulant, & bacchanalia uiuut,subdidit: Et iubet archetypos pluteum seruare Cloanthos.quem Iocum no ab re praetermissum Leonelle, meminimus,cum de construenda bibliotheca superiore anno disserta res.Idemque Iuuenalis alia in parte perspicue, Occurrit qui marmora donet, Conferat impasas:hic nuda & candida signa, Hic aliquid praeclarum Euphranoris, aut Polycleti. quo satis constat,ueterum in primis bibliothecas non sine simulachrorum Sc picturarum studio extitisse.Tum Ioannes senior:Et ego, Hieronymi
praesertim emgiem, spinam de manu leonis e uelletis,summa cum ueneratione domi obseruo. AtTitus facete concludens,adiecit:Et ego non ex Romanorum antiquis monumentis,
sed ex Ferrariensium puellarum nouis insignibus uultum habeo uirginis, minima compactum in pyxide, uelut argeteum cum aurea coma,pro cuius nuper interitu cum lachrymabitet carmen excuditam.hoc quoque teneo perpetua
563쪽
petuae dulcisque memoriae testimonium, in quo nihil uidetur praeter uocem deesse. Simul haec dicens; pyxidem uirginei uultus aperuit, omnibus dulce spectaculum. QVOD FAc ILLIME DEPREHENadutur refelluntvrs qui poesim er metrificandi usium, uel oratorium ignorantes,ita tamen licere conatur ut ijs artibus peritissimi exii timenturriuis ibidem deput cherrimo epigrammate caesuris Germanicisuper Thrace puero: er de politisiimi carminis examinatione, ac solutae orationis per Leonesium quaedam memoratu digii simu . Pars LXIX.
SVpςxuςnstrat quidam nationis Hispaniae
citerioris,Nicolai potificis commissarius, ut dicitur,ad Leonesium, homo canonici ciuilisq; iuris non imperitus, Theologiae etiam cognomine clarus: quibus artibus non cotentus,se quoq; demonstrabat in poesi 8c ora toria promptissimum. Apud Leonesum cum forte de clarissimis ueteru epigrammatis mentionem quidam faceret, alijq; alia in soluta o Tatione parteq; metri ea referrent, Hispanus illud omnino sibi pulcherrimum apparere testatus est, quod a Caesare conditum didicisset de Thrace puero.Thomas Reatinus, metrica ratione strenuus,hominem interrogat, qui nam ij uersus foret, cum iam millies i pie cognouisisset. At i lle recitat: Thrax. puer adstricto glacie dum luderet Hebro, Frigore concretas pondere rupit aquas: cumque imae partes rapido traberentur ab amne,
Abscidit tenerum lubrica testa capsit.
564쪽
DE POLITIA LITER A is orba quod inuentum mater dum conderet urna, Hoc peperi flammis caetera dixit aquis. Leonellus id carme, ut sἰpe alias mire cometabat, tu eX auctoris excellentia tum i satis sciret fuisse Germanici, tertio recitatoris uenera tione. Caeterv cu in eius pro nuciatione non satis cocinna Reatinus aduertisset, homine metricae uarietatis imperitu, ut moris est eius getis,non in carmine solli,sed ne soluta quid eo ratione acce tuu & orthographi et ratione obserVare,e Osq; uersus memoriter dutaxat accepi iase, alia super eo de epigram a te tentare cogitauit. Erat aut Hispanus ex his: qui libellu secum
gestantes clauIum,saepenumero legunt, ac memoriter renent in quo uelut en chiridio multa orato Iu ac poetarum nobiliora dicta,& elegatiora uersibus epigramata de1cripta sunt, eo costio,ut si quandoq; in doctorii confabulationes inciderent, quemadmodu tunc forte cotigit, Sc ipsi uideantur ea recitando similli mi. nouum literariae politiae genus,uel potius aucupiu, quod tame firmis radicibus & oratoria dignitate careat,ut in principio prqsentis operis exposui. Igitur Reatino humaniter percolati, cuiusna Caesaris id foret epigrama: Hispanus respondit, Eius sibi uideri Caesaris, que in Lucano legimus Pope ij Magni uictore.Thomas,
At qui na fluuius Hebrus adeo frigore concratus 'Idem uero, qui nationis esset citerioris Hispaniae, Hebru nempe esse subiecit, que populi nationis huius interflue te moenib. suis bi Sut. Thomas: At quod nome pueri 'ille: An no auctdisti modo 'Thrax uocatus est. Tunc Reatinusia uix risum cotines: Ρutauera per Deu, inquit,
565쪽
non esse Iulii Caesaris, sed Germanici IIteratisissimi principis,boni oratoris, elegatisq; poeta', qu, Drusum fratre habuit, illius Augusti nepotis, cui Ouidius diuinu de Fastis libruscripsit,
his etiam uersibus probitatem eius extollens: Quae sit enim culti facundia sensimus oris,Ci ue pro trepidis cu tulit arma reis. 5c hoc ad oratoriam satis spectat industila sic: Omnis & ad 'nostras cu se tulit impetus artes, Ingeni j cvrrat flumina quanta tui. Vnde bene subdidit iis de poeta Ouidius in eo de loco, Augurio falix totus ut amuis eat. Credidique propterea He bru illu Thraciae regionis fluuiu esse in Septentrione, ubi latus frigoris rigor. na que dicis in citeriori Hispania Hebria consuetudine gentis appellari, eum omnes ueteres Iberu, non He brum appellat: itide Ptolemaeus, Plinius & Liuius de transitu.na tale in citeriore Hispaniam saepenumero, praecipueq;Virgilius, Iberu dixeye e producto, non Hebrum rut, Dum flumine id Phoebus Ibero Tingat equos. cuius prima cor ripitur,&sine aspiratione. is enim Iberus est,ut Iberia quonda eadem regio uestra nuncupata: cuius fluuij nomen uosmet accolae non noui stis, minime frigoribus &slacie astringi solitus,ut Hebrus in Thracia, rigidissima tepestate plaustra sustinens onerata, in cuius a luco Orphei caput & lyram defluxisse poetae conci nunt. Ergo beneThrax puer eiusdem regionis aliquis indicatus est non quod Tiri .ix proprium sit nome. Obstupui Ullico nuncius ille coismissarius, qneq: adhuc de Augusti nepotib.naq; de Fastis Ouidi j unqua talia noue regionu
566쪽
ό DE POLITIA LITER A sermone percepisset. At Leonellus iamduda cogitanti similis, nec minus iucundi carminis quam tutae orationis amatissimus: Abelist, inquit,quod saepe aduertisse memini, &nune
coram aperire constitui. Equidem poema ue
nustium illud semper existimaui,in quo piimu. obscoeni sermones parcissimi sunt. sed eiusmodi potissimum in epigrammatico & satyrico genere uersantur. Ad hoc illud optimu genus carminis censeo,in quo frequentissima texuntur epitheta,quq nos adiectiva dicimus,& supposita: rara autem uerba regentia,ita ut quod
cunq; singulare carmens nam omnia non ponsuliti eiusdem sonoritatis,idem praestans, copiosum, norum,dulce censeatur,in quo duo uersantur epitheta, duoq; subiecta consortia, lino duntaxat interregete uerbo, uti modo insuperiori epigrammate disputatum: Cumque imae partes rapido traheretur ab amne, Abscidit tenerum lubrica testa caput. Ita cum raris sima necessariaq; aliarum partiti orationis copulatione uenultum est,ut hic,Cumq;,siue Duq;: non ulla autem ad uerbiorum ingestione nimia,qua Graeci frequenter abutuntur, ideoq; minus elegantes iudicio meo: quod maxime nostri abhorruere,ne eadem frequentissimaq; seu connexionem siue disiunctionem appono Tent. Videtis quam creberrimum apud Homerum sit: quo si nostri pariter uterentur, id ego profecto uitiosissimum esse iudicarem. Omitto praeterea hoc apud eunde poeta,toties eos dem uersus,easdemq; sententias,&iam dicta facta de demutare petita in omnibus recessere
uoluminibus . na id quoq; criminosum in maiudica
567쪽
RI A, LIBER VI. priudicarem,quod ego in poeta magis itide uerobosissimo,ut omnium ingeniosissimo,reijcio. veru enim ut de primo Iibro latu eloquamur, quanam carminis uel sententiae ratione,aut historiae necessitate,qua licetia demu, uel auctoritate poetica Virgilius Ioue exposuisset, mandato Somno denunciante,quae mox eadem insomnis Agamenoni siue neς receseret,eaderursus Agamenon enarraret. Credo equidem poeta nostru non fuisse facturu, sed inductururege omnino ea semel madata referente, qua
per somnu a Ioue didicisset, ut Achilles alibi domo strauit in Homero .Id igitur constare dixe Tim,purigatissimu carmen duplici epitheto adiectivoque,&uno regente uerbo contentu,Ut
modo numerauimus. quo in genere Virgilius est aptissimus in heroico, & Ouidius in penta metro, mnes deniq;qui egregie carme intelligui. Igitur &Martialis simili modo legitur:ut, LM.DLios Remula Baianis Altini littora villis, Et Phaethontei conficia blaa rogi: Quaeq; Antenoreo D adum pulcherrima Fauno Nupsit ad Euganeos foti puella lacus. Et tu Ledaeo felix Aquileia Timavo, Hic ubi septenus ollarus hausit aquas. Vos eritis nostrae requiesportus senectue, Si iuris fuerint ocia nostra fui.
Ite Iuuenalis aliquado,tametsi sat frica gra-- , uitate constrictius: Cu ia semianimu laceraret Flauius orbe Vltimus,& caluo seruiret Roma Neroni .Etenim plerunq; epithetauersibus intercludunt,ut ql in anteriori uersu descere uisum, in altero cosequatur. sic de regete uerbo
sit dictu.Itaq; uersus ille costri ctior: InciditA
568쪽
3i8 DE POLITIA LITER A driaci spactu admirabile rhombi mei, Contenti
mediam temeraria laena charybdim. His uersibus geminata uideas epitheta, ac caetera quae proposui. Set penumero duplicatur epitheton, nec uenuste csi uno tantu eius epitheto uel adiectivo, si participiu sit pro regete uerbo dispox i. Estu ut in Tibullo, Vecta est fienato caerula pi -r' 1ce Thetis .uecta est pro regente uel bo suscipitur, quod Graeci a oristice una uoce repr sentarent. Sunt 8c adverbioru rarae interpositiones non indecoraemo quod in metro necessarium ita sit, ut eo dempto sententia non constet. proinde superflua quaeq; abiicienda, quae non metru tantummodo deformat, uerum etia turpe
reddunt, ic quasi sylvestre ac dumosam facis toratione: ut, quippe, quidem, nempe, quod, dc huiusmodi saepe repetita. Erunt igitur uersificationi non participia solum,ut diximus, ornamento,sed Scin finitivi sermones adiumentor cuiusmodi Virgilius,Iuuat imbrib. actis, Progenie parua, dulcesq; reuisere ' natos.Caeterv ad propositi serie epigramatis accedamus, quoteroru in eo degenere exepla dignoscatur.Igit Thrax puer, in primo uersu,& Astricto Hebro, rati one pd ista bellit si me copulantur.Eiusdem tenoris sunt,Frigore & podere, & Cocretas aquas: quo epitheto mixtet cernunt.Tata ad ebuocu cosonalia, seu gemina uocii postio saepe couenit ut pro a die is &suppositis pariter audiat. quale&illud carme est,Libra die, somniq; pares ubi fecerit horas, Et me diu luci atq; unibris i a diuidit orbe. omnia enim hic paria sunt: libra fecerit,pares horas, die somniq;,in prion re uersu: in altero Libra repetitum,cum diui-
569쪽
R IA, LIBER VI. si 'dit me diu orbem, luci atq; umbris, magna co- positionis cocinnitate. Nec in hexametro solii,
Ueruetia petametro, atq; in partib.oratio is indeclinabilib. ut Ouid. Clamaba,Sine me, me sine mater ab is ἶSed huiusmodi genus carminis lusoriu est,ideoq iucudii & laudabile, si perraru : propterea no ta heroicet dignitati, si satyric vel elegiacq couenies. in quo cofici udo lentetiam simul cu aptissimis uerbis opus est inueniri .ut,Crescit amor numi, qua tu ipsa pecula crescit.&,'Cu fortuna uolet, fies de rhetore cosui: Cutio leth qceade, fies de cosule rhetor. na talia sane licuisset,Fiet de ptore cosui, tametsi de colle pretior in metro couenerat. Magna igituis est in uocabulis quibus da, multaq; eoru o Pportunitas in carmine uaria do: ut, I ple licet uenias Musis comitat' Homere, Si nihil attuleris, ibis Homere foras. no alius fortasse poetae sic potuisset nome imponi. Indicant enim huiuia modi sermo es & aliaria sibi reru couenietia .nas dixero, Quos ego scriptores, quae graeca poematauoIui: Alter Herodo 'alter Homere erat: s no existimauerit, me alia quoq Grecoru uolumina tractauisseφSic &Martialis alludit saepenumer b: ut: Perridicula res est. Vis dare,nec daTe uis.*t pnoscatis huius g*n 'carminis in iucudaqgraui materia magis oportere. Sed Germanici epigramatis sequor institutu,in quo si glacie,ut in primo uersu est,uideatur ab udararatione praeposita,ideo ear me fit exuberatius,
ac pleritq; duplicata sententia persectius. Quippe li collatis in uno uersu duo b. utrinq; substativis S adiectivis suo cu uerbo,quempia interfectu ostendero, ita ut substanti uu aliud inter
570쪽
se facillimum sit: quale est,Ferro,gladio, lacea, lapide,& id genus. Idem quoq; pulcherrimucarmen,ac ex omni parte rotundum & copioα
sum appellabitur,uti nuc est: Thrax puer astri cto glacie du luderet Hebro . Glacie luperante, neq; uenustate Iu,veru &necessitate positu apparebit. poterat nanq; uideri fluuius ille se citate adstrictus,ut puer luderet in arenis, nisi protinus sequeretur: Frigore concretas. Atqui per huc primu dactylicu pede, Thrax puer, sermocinationis occasione duas dictiones coprehendit. Hoc epigram a quida censent no eX necessitate,hoc est,rei ueritate uel histori sed de industria fabulose copo situ, ut poesis pictura potius quam rem demonstraret: in quo genere sunt & Martialis & multoria epigrammata. Nam quando unqua contingeret,ut de puero, seu alia re,uno in pede simi Ita ta breuiter & a' te ligaretur,nisi sit Phryx uel Tros puer: sed in
alia sentetia colligandu .na trux uel duX puer, aetate non cosonant. Caeteru sene fac, aut puel Forte nierisa Ia aut matronam Hebro pariter irruisse, ne id ρ. quoq; carmine ta breuiter uel apth comodum erit. Quod si in re costiterit, miro quodam fortunae mUnere, non puerili infortunio contigisse dixerimus ut potius apud nos tale carme superfuisse, qua eum pueru non occubuis e cuperemus. Notanturq; praeterea huius tersissimi epigrammatis exemplo propriorii nominu expositiones,&familiaru genera, in metricis defunctorum laudibus non admodum necessa ria,nisi quam aptissim h honora da contigerint, aut metro pulchre coveniant, cuiusmodi saepe utitur Martialis: neq; annorum aut temporis qualitais