De idololatria magica, dissertatio, Ioannis Filesaci theologi Parisiensis

31쪽

Diaboli potesas duplex cuiusmodi,

non Ancoranus excussus.

Iabolo vires maximas inesse vel ex suae naturae praestantii conditione, nemo cui pectus sapiat negabit. Vulgare illud Iobi c. I. Non est super terram potestas quae comparetur ei, qui factus est ut nullum timeat,omne sublime videt,ipse est rex super uniuersos filios superbiae. Et quidem beatus Augustinus libro 3. de Trinit. c. 4. ex ipsius uniuersi per diuinam prouidentiam distributione demonstrat quid valeant daemones.

Quemadmodum, inquit, corpora usiona inferioris,per jubtiliora potentiora quodam ordine reguntur: ita omnia corpora per spintum vitae, spiritim Pirae irrationalis, per 'intum . rationalem , Odi spiritus vitae rationalis desertor atque peccator per spiritum itae rationalem pium mistum, ille per ipsum

Deum, ac sc iuerse creatura per Creatorem seum, ex quo, per quem, in quo etiam consta atque infitituta est. Ex ea B. Au

gustini

32쪽

rostitii sententia & similibus, nostri heologi duplicem agnoscunt in dae-

rionibus potestatem: Vnam intrinse-zam ec naturalem , alteram eXtrinse-Cam , quae duplici modo consaeratur, aut si opportuna non defuerit materia inquam ipsi vires suas exerant,

aut si nullus illis obsistat. Quemadmodum homini a natura pedes sunt attributi, quibus valet & progredi &ambulare : sed certo praeterea interuallo ac spatio est opus : deinde non ipse in robore&copedibus degat, vel aliquo morbo sontico distineatur. Ista in daemonibus cernimus, qui si aptam reperiant rei alicuius emciendae materiam,& insuper nulli obsistant bo

ni Angeli , quid non praestabunt &

conficient Ephesiorum c. a. Mundi rectores appellantur. Apocalyps. 7. i dicuntur tenere ventos, & acceptile potestatem nocendi terrae, mari, &arboribus: & C. I . potestatem habere super ignem. Ac summus illorum ab Apostolo loco citato Ephesior. a. appellatur Princeps potestatis acris huius : quin a. Corinth. q. nominatur Deus huius saeculi. Quanquam

33쪽

Da in o LOLATRIAB. Irenaeus libro 3. c. 7. locum hunc aliter disinungat quam nostri Latini, re quidem hoc pacto, Deus eXcaecauit mentes infidelium huius saeculi, ac hyperbaton Apostoli sic concinnat , ec nos amplius inquiremus f. se, quente i sed B. Cyrili. & Ambrosius in hunc locum nuda & simplici consti uctione diabolum hoc loco ab Aiapostolo , Deum huius saeculi dici volunt, non aliter quam Princeps huius mundi appellatur Ioann. 12. ut dictum est. Eodem sensu Principes saeculi 1. Corinth. r. Angelos interpretam tur B. Basilius in C. Io. Esaiae Prophetae , qui & ad diabolum, ceterorum ducem ac Principem haec Esaiae refert. Sicut colliguntur ova quae derelicta sunt, sic uniuersam terram ego congregaui, & non fuit qui moueret pennam & aperiret ob & ganniret. Pollicetur, ait hoc loco B. Basilius, seorbem uniuersum pertrahere posse sub suam ditionem. B. Gregorius lib. 3 Moralium c. 17. cuiusmodi sit naturalis ista diaboli potestas, ita expri

mit. Potes.ss cius super terram, cun esse emi

nentiorperbibetur, quia γ s actionusue me-

34쪽

viso insa homines cecidit, omne tamen humum nu- g in naturae Angelicae conditione trun-henesit. Quam uu enim internae felicitam bea- cirudinem perdidit, naturae tamen suae ma ni' rudinem non amisit, cuius adhoc ribm hu-

mona omnia superat, licet sine tu hominibus meritorum suorum deiectione sebiaceat. Ter-xollianus & dilucide & eleganter totam hanc disputationem concludit libro de fuga in persecutione, adhibita distinetione potestatis quam habet di, holus, quarum Vna propria sit, quam iri infideles pro arbitrio suo eXerat. Altera, ut nostri loquuntur , permissiua qua erga fideles tantum utatur, dc quatuo, quidem de causis , Deo ita volente , iubente, nimirum Probationis , Reprobationis, Humiliationis vel Emendationis gratia. Quidni Tertullianum tantisper audimus: VHere intur Diabolus propriam poteritur m ,sit forte in eos qHad Deum non pertincnthmel in si illan ituti in puluerem areae in saliuam nationibuου deputaris a Deo, ac per hoc Diabolo exposirs, in dacuam quodammodo possesson m. Ceterum in domesiccs Dei nihil illi licet ex propria potesate , quia quan oliceat, id es ex quibus causis , ex pu

35쪽

DE IDOLOLATRIA in scripturis simi ira demonserunt. Sed addere debuit Tertullianus, Diabolum pro libidine etiam impios & infideles

diuexare N. perdere non posse,nisi a Deo accepta facultate & venia, ut postea ex

Patribus agnoscemus. Non quaero speciatim quid possit Diabolus in intellectum , voluntatem ceterasque animae

hominis potentias,addo dc corpora, id ex D. Thoma I. p. q. Ho. & de Malo q. I 6. articui. Io. tum exal jς Scholasticis a non paucis scC ptoribus harum Ierum, , abunde expolitum est. Sed quaero hoc

loco , in genere quid possit tuae naturae viribuS, quod cum e scriptura sacra & Patribus satis apertE monstrauerimus, nullus posthac, qui ratione dicatur , ambigere poterit, quin diabolus facili negotio homines ab uno in alium locum etiam longe dissitum transuehere & adsportare queat. Constantisiin Ee veterum Patrum doctrina istud docent Theologi omnes, naturalia dona seu naturales facultates & perfectiones in daemonibus post casum remansisse, quo uno proloquio & effato , praeterea quae praesertim ex beato Gregorio adduximus, omnis si quis supersit scru-

36쪽

E MAGICA. II ulus ex animis haesitantium istorum unditus euelli & extirpari debet. Ta-

eo bonum Angelum , illa sibi indita

irtute, Habacuch Prophetam a Iubea in Babyloniam ad Danielem transse e m. Omitto Iudaeorum veteremiam doctrinam fuisse, unde Cum rapas esset ex hominum conspectu Heas, Hauisato filii seu discipuli Prophe

trum omnem pollicentur operam in uaerendo Helia illius magistro. Ne fori inquiunt, tulerit eum Spiritus Domini

'oiecerit eum is)num montium,aut in 'inam

ullium. Id si factum fuisset, ut illi su-γicabantur , non dubium quin miniserio Angelorum id effectum. Eiusdem eneris illud est quod scribitur Actor. Spiritus Domini rapuit Philippum via quae descendebat ab Hierusalemi Gazam , dc inuentus est in Azoto. on expressit Scriptura, an Philippusam Eunucho GaZam peruenerit, ano ipso itinere, quod verbis Scripturae agis consentaneum , in A Zotum adortatus fuerit, quo raptu breuissimompore, vel forsan momento, supra aadraginta milliaria confecisse diceae Philippus. Qui in isto argumento,

37쪽

DE IDOLOLAΤRIA quod nunc occurrit , versati sunt, omnes , pricter illa superiora q uae repetere mihi necessariu visum est, urgent eXemplum Christi a diabolo de in Templi

pinnaculum & in montem excelsum transuecti : quod quidem postremum ita stringit fluctuantium istorum ani mos, ut statim ad diuinam permissionem recurrere cogantur. Quod cum ira

sit, quis amplius dubitet diabolumbaru& multo plura praestare posse, si modo id sinat diuina prouidentia. Toties decantatus ille Canon Ancyranus , cuius neque pes neque caput comparet , siue in Conciliorum editis Canonibus,nam appendices nihil moror, siue in corpo re Canonum, nec Graeci agnoscunt,&tamen a Burchardo libro Io. c. I. MIuone relatus, & fatis prolixe p. q. c. 3O. tum a Gratiano, apud quem mul ta sine auctore, omnem illam de transuectione dubitandi materiam suppeditavit. Concilij Agathensis extat Ca-

non, citante Iu One p. H. c. I . nam nec inter editos Canones recensetur, eodem plane sensu. Si aliquo es femina quae se dicat cum daemonum turba in similitudinem mulierum transformata certo noctibus,

38쪽

MAGICA 12bas,nocturnis hor equitaresuper quasiam be-iis in eorum consertis annumeratam esse, eo talu omnimo se scopo correriti ex pa-ecia est laturi Non nego Ioannem Sa-sberiensem libro E. Policratici c. II. andem pene sententiam referre , sed uoniam locus ille a nonnullis sollici-ὶtus, ego illum tuebor & illustra- o. Sic autem , De ijs quae a Saguffigis narrantur quaeque in spiritu patiun

r , tamen miserrime em mendacis me credunt in corporibus euenire. Qua-

est quod noctculam Arel Herodiadem, 'el

noctis dominam , consilia oe inuenim de nocte asserunt conuocare, 'ga ia ebrari conuiuia , diuersis occupationibus e-erceri , nunc istos ad poenam Frabi, pro eritia , nunc illos ad gloriam sublimai Nostilucam non taculam lego, dcviidem Macrobjj auctoritate, libro 3.

aturnal. c. 8. ex Laevino. Et illa alma Voctiluca, quae hic memoratur, non a-ia quam Luna , quae priscis eadem uin Diana, cuius disertim mentio fien illo Canone Ancyrano. Glos, ve- Ures ab Henrico Stephano ita legunt

39쪽

DE IDOLOLAΤRIAcuti pro Noctium , & ipsa interpreta. tio Graeca id firmat. Pro Hero ade sun qui reponunt Heroidem , & id a mala manu est, nam Constanter Gratianus&Sarisberiensis legant Herodiadem , illud interpretametum heroides κρωιναι frustra est. Interim dum de ea re dis.

serit Petrus Blesensiis Epistola 6, & ad

Canonem istum Ancyranum alludent legit, Homolanae , Corrupta proculdu, bio voce, cum Herodiades , vel Herae Dia

vera & germana sit lectio. Verunt vi& nos aliquid de isto Canone dica mus,quae ex Sarisberiensi adduxi s ei satis demonstrant, multa a Sagis vel potius a daemonibus fingi, qualia sunt illa de Diana, de herodiade, de conubuijs,qualia Plautus in Pseudolo indica

actus 3. Scen. Forum. Non condimen tu condiunt , sed si gibus dius comius intesina quae ecedunt , tum fie-

ciebus & ministerijs , de illa glcriae

beatitate: sod haec nihil ad transuestionem , quae non minus reipsa & vere contingere dicetur, etiam si cetera daemon praestigiatorie obijciat. Petrus Blesensis qui eodem tempore vixit quo Ioannes Sarisberiensis Epistola 6s D

40쪽

MAGICA. 13 nono a sumunt, inquit, corpora mulierum te AoHe , quae herae Dianae dicuntur, qua mur ieres haec opinantur, tamen nulla fides asbiberetur, licet enim saepe dera prons cient ae iuri tumen periculo λε mentiuntur. PO

ctrema haec clausula non omnia quae deius feruntur, falsa esse declarant , licet multo plura fingant. Si quidem fate-miar Strigibus & Maleficis multa eue-Dire, non tam reipsa quam imaginario M tantasiae illusione, veteratoris istius

Orcini praestigijs, sed omnem idcirco actionem diaboli circa Sagas & Magos

imaginariam esse qui crederet, non posset haec res ellebori iugere obtineri. Adi B. Epiphanium, & vide haeres. 3Ο. Contra E bion os istam Magicam transsuectionem adumbratam, tum & Apuleium huic disciplinae suo magno malo initiatum, libro 3. Milesiarum, ubi Pamphiles insignis Sagae, uxoris hospitis sui transformatiouem&transuectionem mellitis verborum globulis describit. Marinaeus Siculus Decadis priois de rebus Siculis libro 3. narrat Diodorum quemdam , quem Vul'gus Liodorum vocabat, Magum insignem Catanae extitige , qui potenti