De idololatria magica, dissertatio, Ioannis Filesaci theologi Parisiensis

41쪽

DE IDOLOLATRIA carminum suorum vi homines in bruta

animantia conuertere , omniumque

ferme rerum formas, in alias & inusitatas transformare, longissimisque a se spaciis digitos homines repente ad se

attrahere videbatur. Is cum capitis reus cruci tradendus esset, vi cantaminum priesentissima, e Catana ByZantium, cuius imperio eo tempore Sicilia suberat, &rursus e Birantio Catanam, lictorum manibus dilapsus, par uo temporis interstitio par aera se deuehi iussit. Sed tandem a Leone Catanensi Episcopo diuina virtute ex improuiso captus frequenti, in media urbe populo , in fornacem igneam coniectus incendio absumptus est.Vnus O nium copiossime in isto Canone explicando versatus est Albertinus Tractat. de agnoscendis assertionib. Catholic. q. 2 . e quo quid non sunt mutuati qui Canonem istum interpretari voluerunt nuperi isti scriptores, tacito illius nomine Θ Sed ut tandem e diuerticulo in viam redeam,quid aut quantum eri-cere valeat Diaboli potentia, ius veluti

diuinae iustitiae, bonitatis, &sapientiae, fraenis cohibita & coercita , paucis eX-

42쪽

plicemus. B. Augustinus varijs locis daemonum vires dum auget simul dc hanc adhibet prςcautionem, scilicet Dei permissionem , nec idcirco illos Creatores existimandos, licet mira esticiant , & quo pacto haec fiant dc quo fine docet. Ita enim libro 3. de Trinitate, C. 3. postquam narrauit Magos Pharaonis defecisse in tertio signo, quando quidem Cyniphes, id est: mus culas breuissimas producere non portuerint eXemplo Mosis, ac tum exclamasse, Digitus Dei est hic, concludit. Vnde datur intelligi nec ipsos quidem transg re rores Angelos'aereas potesates ,per quas Magicae artes possunt quidquid possunt, datere aliquid nisi luto desuper pote tute. Datur autem 4el ad fallendos fasiaces sicut in Ae prios

in ipsos etiam Magos datis es, di in eorum spirituum seductione digerentur admirans a quibus febant, a Dei deritare damnandi, delud admonendos f deles ne tale aliquid facere pro magno desiderent,propter quod etiam nosti Scripturae aurilaritate sentpro ita , odia exemcendam orobandam , manifesandamque tu torum patientiam. Paulo post: addit. Nec ideo putandum es istis tran ressoribus An lo ad nutum seruire hanc disibilium rerum ma

43쪽

teriam ,sed Deo potitu a quo haec potems Lim quintum in sublimi 'intulistis incommutabitu iudicat. Postea confert beatus

Augustinusdaemones cum ijs qui ad metalla damnati sunt, quibus in metallo .& fodinis seruiunt aqua dc ignis id terra, ut faciant inde quod volunt , sed

quantum sinitur. Eleganter c. 8. haec subiungit. Sicut ergo nec parentes dicimus

creatores hominum, nec agrimus creatores 'Hgum , qυamuis eorum extrinsecus adhibitu --tibus ista creanda Dei dirtus interius operet rita non solum malos fae nec bonos suetis fas est putare creatores , si pro subtilitare seri

sus corporis, semina rerum istarum notas o cultiora nouerunt, ea per congruis temperationes elementorum latenterstar Ut, ctque ita gignendarum rerum, acceleraniarum imcrementorum praebent occasiones. Sed nec boni

haec,nisi quantum Deus iubet, nec mali haec inius usuciunt, nisi quantum iuste ipse permittit. Nam iniqui malitia )nluntatem habent inimsam ,pote latem autem nonnisi tu e accipiunt, siue ad poenamsuum , siue ad aliorum, et poenam malorum , vel laudem bonorum. Postremam hanc B. Augustini sententiam descripserunt B. Gregorius, & beatus Bemardus, ille comment. in Iob lib.

44쪽

MAGICA 11 tr. c. 3. Ο-se doluntas Diaboli iniusta es, ω tamen , permittente Deo , omx is poteritasia d. Exst enim tentare quo bbet iniuste appetit, sed eos qui tentans sunt , prout tentanis sint, nonnisi tu te tentan Deus permittit. Hic

vero libro de Modo bene vivendi c. 67 hsdem pene verbis: Quamuis diabolus sem-

percupiat tentare seruos Dei, tamen si a Deo potestatem non accepit, non potes implere quod quaerit. Vndem omnis doluntas diabolsemperesistum, sed tamen permittente Deo , ius οὐ potestas eius. In eam rem paulo post Bernardus explicans locum I. Reg. 18.

ubi scribitur quod inuasit Spiritus Dei

malus Saul Spiritus , inquit, malus erat per malam doluntatem idem Spiritus Domini erat per acceptam tu dissimam potesarem. Verum dum haec postrema verba sententiae altarς B. Augustini, ex aliorum &similium collatione eXplano, illud pene mihi exciderat quod eo lo- o cuipiam negotium facessere possetium ait d mones subtilitate sui sensus orporis nosse ea quae nobis occultioraunt, ac si vir iste Sanctissimus daemo-aeS corporeos esse affrmet. Et licet lo-

is quam plurimis , & ipso quidem 3. de Trinitate , inter spiritales ibro

45쪽

DE IDOLOLAΤRΙΑ - creaturas numeret daemones , mirum videbitur cur corpora illis adtribuat nisi quod ut libro a. quaestion. de Genesi ad litteram C. IJ. DaemoneS corpus aureum habere scribit, Platonicus usederi voluerit , & certe Platonicis.qui bus ipse plurimum tribuebat,ita visum est, de quare alij dc nos manum subdu

ero elissimo : Scite Tertulian. t A. r. aduersus Marcion. Luciferum & eminentissimum Angelorum & Archangelorum & sapientissimum omnium appellat , sed Ezechielis verba de illo usum. pans. Ex qua die conditus es cum Cherubin po-

g. q. pero ira Dei exaltabo folium , se-

46쪽

MAGICA. 16A te in montesancto Dei, fuinti in medio lapia Am ignitorum , fulsi inuituperabito in diebus

nisex qua die conditus es, donec inuentae sunti fluita tuae de multitudine negotiationia tuae.

Promti tuas deplesi deliquisi. Infelicissimus plane Apostata , qui tanto

fastu & arrogantia elatus ut de erciscundo diuinitatis imperio cum suo Crea-t0re ageret. Ita enun B. Gregorius lib. -'. in 1 ob. comment. c. 6. Solus altis mitu dominutur super omnia diaberi subesse non flet, quem Diabolus imitari peruerse doluit in uum Dominum quaerens ei pubesse recu- auis. Dominium hoc loco reponendum & Spungendum το Dominum quilibet velaarum oculatus aduertIt. Eodem palo illud idem exprimit lib. 34. Com.

n Iob. C. I p. Leviathan ise eius celsitu- , scilicit Diuinae, culmen astriciens iuSpemersae libertatis appetiit ut praeesset cerei si

nulli δειbesset; Cuius eo ipse simibriainemri didit,quo esse ei verbe similis in celsitudine incupivit. Ego hic minutias non dis- uiro, an re vera diuinam aequalitatem rabierit, aut qualis ista similitudo de qualitas censenda sit, & in quo con-ituenda, haec enim sunt alterius loci,

dgrauissimo lapsu suo & inselicitate

47쪽

Dg IDOLOLΑΤRIA multo magis ferocientem magisque turgidum & tumentem spectemus. E-λechielis. c. 28. sub nomine Principis Tyri describitur Diaboli arrogantia eiusmodi. Haec dicit Dominus Deus eo quod eleuatum Ut cor tuum cixisti Deus ego sum G in Cathedra. Dci sedi in corde maris .Theodoretus ad hunc locum ait Diabolum in hanc insaniam lapsum & rabie adeo percitum esse,ut seipsum Deum appellaret , hominibusque ut diuinum cui tum sibi exhiberent persuasisse. Et qui. dem eo dementiae progressus est ut Gliam a Christo Seruatore pro Deo adorari voluerit Math. q. Haec omnia tibi dabo si cadens adoraueriti me, aut ut hab et B. L u cas c. 4. Tibi Zibo potesatem hanc Iuniuer- triam illi rum, quia mihi trusta sunt,

cui dolo do illa. Sed post salutarem Christi Seruatoris incarnationem diabolum ab ista captandae diuinae existismationis & cultus diuini insania non cessaste , declarant veteres Christiani

scriptores.Vnicum testem proferam B. Iustinum martyrem apud Andream Caesariensem c. 34. Apocalyps.serm. IMqui ait post Christi aduentum , diabOlum magis blasphemum fuisse in Deum

48쪽

quam antea, &. multo aperrius. Sed illud in primis obseruandum , aureo illo nascentis Ecclesiae saeculo diabolum cum plurimos haberet adhuc sui & admiratores & sectatores , versipellem sequando lubebat saepius sectile , unde Tertullianus Apologetic. c. 23. scribit diabolum a quolibet Christiano iussum loqui, se daemonem esse confiteri solituri, at stero interrogatum ab aliquos rhnico, Deum se praedicare.Sed dum histraoniam facit , versutus, ipsos fallere nequiuat Christianos , si quidem Tertulliano teste libro de testimonio

Animae. Soli Sathanam nouere risiani. ad

quod alludit B. Augustinus Epimas.

ad Marcellinum, scribens doctrinam Christianam Angelos sanctos a daemo num malignitate distinxisse . Idem etiam Tertullianus libro de Anima.

Spiritalia nequitiae non quidem jocia conficientiar ,sed inimica scientia nominib Christiani, nec

imitatoria operatione ed expugnatoria domina Ione trae Limin, multiformem iacm menti, hu- , istiu emroris artificem, salum pariter nimaeque dassatorem. Et certe Tertulianus ipse Apologetic. c. 23. Urget L conico S ut ipsi agnoscant tandem

49쪽

DA IDOLOLATRIA diaboli versutiam,qui non auius mentiri adiuratus a Christiano, qualis sit re Vera fateri cogatur, sed impudenter se Deum praedicet apud ipsos Ethnicos

A t inq ti it Tertullianus: Magis mes prona es adversem semetipsos constemes, quam prose

metipsis negantes. Verum ne ipsi Ethni-Ci exciperent etiam Dabolum a Christiano adiuratum, mentiri dum fedaemonem confiteatur, eleganter illud opponit Tertullianus; Nimo adfluum dede mentitur, qu n potius ad honorem. Sed

quoniam in Tertulliano sumus, locum

illius subobscurum de hac quaestione

lubens explicarem , saltem coniecturam meam proponam: extat autem lib.

de Anima,ubi diaboli fallaciam a Christianis frequenter detegi narrat. Cum,

inquit, in exore finis interdum aliquem se ex pariatibus hominem sui ad mat, interdum gladiatorem , ' et best artim , sicut m alibi Deum. Postrema haec , cuipiam eo referenda videbuntur , quo spectant &superiora : Indicat verb quod in obsessis & energumenis, vel denique idolis responsa dantibus daemon adiuratus quis esset, aut defuncti alicuius parentis, aut gladiatoris, vel damnati ad be-

50쪽

animam se renunciabat, aut Deum. certe supra constanter negauit Ter

Iianus diabolum adiuratum a Chri-ino mentiri i tamen Deum se essem quam apud exorcistam Christiam proloqui ausus esset, quod in , Ologetico &hoc libro de Anima ius inculcat Tereullianus. Itaque od ait diabolum alibi se Deum prae-zare hoc ad Ethnicos pertinet, &ip-

Tertullianus Apologetic. c. 23. satisucide istud exprimit cum ait. Edatur aliqhosia tribanalibus vestris,quem daemone i constet, iussus a quolibet Chrisiano loqui. ritus illa tam se Daemonem confitebitur dem, quam alibi Deum de fulse. Discrimen C erat quod Daemon, exorcismis, &, supra ex Tertulliano adnotatum, eX- gnatoria dominatione, Daemonem

esse inuitus fatebatur , sed nulla vis ascemodi apud Ethnicos: Unde prore non possum Iurisconsulti alioquin ide docti sententiam, qui ad L. I. T.: eXtraordinar. cognition. scripsit e- rcisandi ritum , etiam apud Ethnis usitatum, citatque Tertullian. lo-m libr. de Idololatria. Sed contraim euincit locus ipse Tertullian. Vbi