S. Dorothei Archimandritæ Institutiones asceticæ, Balth. CorderI, Societatis Iesu theologi, noua interpretatione & notis illustratæ

121쪽

α -ντατε ἀλλ λοι , κλινών τίω κεφαλίωαυτοῦ τοῦ α , cum reverentia

iobis inruicem occurrite , ct qui quecaput coram fratre suo inclinet, &c. Sec do ramisιο- , est abiicere se s eudi sceleris seu delicti causa, veniamquepos cendi. Si quis enimὰ monachis quidquam.deliquisset , prosternebat se adpe- Abbatis , & solemni formula aiebat συγ ρη ν ρ si condona mihi. Cujus rei exemplum est goctrina nona ad finem de pigro & inerte, qui ossicio suo desuit.

με--αν- τ νωρ mentitur, decies, ne Uemelfateatur culpam humi lietur. Ioa nes Cassianus lib. t. de Institutione M nachorum. Cap. 1 6. ad Graecam phrasim propius accedit , aitque s isterem terram poenitentiam. Id vero est , ut verbis utar Ammiani Marcellini,inpacem venia-lemp=osterni. . e Octavapansistim rei laaquaritur &c.J Locus hic admodum intricatus est , sed cognitione dignissimus, propter utilitatem spiritualem circa cujusque ossicijobservationem. Docet autem tanti facie udam esse staternam charitatem , & propriam animi tranquillitatem, ut prae illasnt reliqua parvi facienda. Rem explicat similitudine, unius rei constantis octo partibus , cimus dimidium seu quatuor partes ex octo tribuit observationi regu-

larum aut ossicu;alterum vero dimidiui tribuit conservationi Baternae charitatii,

122쪽

, aut propriae tranquillitatis. Ipsum denique opus quod exercetur comparat uui ex octo partibus , cujus praestet jactu- ram facere, quam dimidij. totius , scilicet pacis ac naternae charitatis. Ipsem

porrὁ totum comparat observationi re- . Eularum conservata pace ac fraterna charitatς.

estgubernatio, cadunt xrov.ir. autem ea in molio co/ssio. Considerate tra Ges vim hujus se utentiae ; . videte quid' doceat nos Scriptura sacra. Cavere nos admonet ne nosmetipses informemus, ne ἡ

nosmetipsiss p udentes existimemus , - credamus no posse nosmetipses gubernare. Opus habemus auxili0,opus iis qui n; in nos post: Deum gubernent. mali οὐ Nihil miserabilius , nihil deceptu si-eilius iis qui nullum habent ducem in via Dei. Gid enim ait Z inibus non esssubernatio, cadunt tamquam M. Folium a principio semper est viride, floridum, d te tabile, postmoduni paulatim arescit Mcadit, ac deinde contemnitur & concul- tur. Pari modo sic habet homo , qui

123쪽

Iao L DOROTHO INsTI Turio V. ' nemine gubernatur. A principio quidem: semper habet servorem ad jejunium, ad vigilias, ad quietem, ad obedientiam, ad alia quaedam bona : Paulo post servore illo sensim extincto, si nullum habeat sui

gubernatorem qui servorem eius foveat, de accendat, sensim sine sensu arescit, Mcadit, atque tandem hostibus mancipatur , qui & de ipso iaciunt quidquid vo

lunt.

Debis verδ, qui sita enuntiant , α ' . cum consilio cuncta gerunt, subdit : Salus

est in multo constuo. Non ed ait: multo silio, quasi ut cuni unoquoque consultet, sed nimirum cum coccui certam debet adhibere fidem , cni non aliqua quidem taceat, aliqua vero dicat, sed omnia de- nun ier, & in omnibus consilium petat. Tali enim revera salus est in multo con- stio.Nis enim homo omnia sua exponat, praesertin, si quis repertus fuerit pravae consuetudinis aut educationis , invenitesipis diabolus unicam voluntatem, vi

unicam justitiam , per eam ipsum 2 deiicit. Quando enim videt diabbIus aliquem, non veste peccare , haudquaquam adeo ineptus est ad maleficium, ut hoc modo promiscue statim illi suggerat maniferium aliquod peccatum. N equaquam ipsi, dicit,vade, fornicare, neque vade furare. Novit enim nos ista nolle, & non sustineti nobis proponere quae nolumus. Sed in- ait, ut dixi,nos haberitas imam quam-

124쪽

vs NON SE PROPRIO IVDIC Io. Iars iam voluntatem , aut unum aliquod

opus justum, A per illud etiam bonae xa

itionis praetextu nos laedit . . .

Vnde iterum dicit; malignus mili=natur cum justitiam coadmiscet. Malig,

rus est diabolus,runc autem malignatur,

cum ius am coadmiscet , scilicet justi

aiae nostrae. Tunc enim plus valet, tunc d

amplius laedit, tunc fortius agit. Quando

enim Dropriam obtinemus svoluntatem dc nostris nuimur 1Grincationibus , tunc dili diabolo utique tamquam rem bonam factitan- qui ρον intibus nobismetipsis insidias. struimus, M.

neque novimus quo pacto pereamus. Quomodo enim voluntatem Dei nosse, aut omnino quaerere possumus, dum nό- . -

bisipsis credimus ac propria voluntate

Quamobrem 'Abbas Pastor dicebat

voluntatem esse murum aereum inter. h . minem & Deum. considerate vim seu se tentiae. Et rursum adjecit, dicens: Petra 'est repercutiens , utpote contraria & repugnans divinae voluntati. Eam igitur si reliquerit homo , etiam ipse dicet: In Deo meo transgrediar murum : D ut meus imm ' Psal, 7. 3 ' via qui. Id prorsus admirabiliter dixit. Tunc enim quis videt viam Dei

non habere maculam , cum deseruerit propriam voluntatem et dum vero consen-rit propriae voluntati , non cernit imma

culatam viam Dei. Sed si quando quie

pi in audierit pro cautela,ilbcb conque- ritui, despuit, ave satur, reluctaturi u F pacto

125쪽

pacto enim sustinere quemquam possit , t vel cuicumque consito acquiescere , qui Propriae tenax cst voluntatisὶ Deinde senex idem dicit de justitia: quod si justitia cooperexur voluntati, non recte conversatur homo. Pape, qualem sermones Patrum conseques'iam habent: Mors proprie est, ubi reperitur ju- titia cum volun te, magnum pericussum , ingens metus , tunc omnino cadit mastris Quis enim tali persuadere possit, o . ut credat quempiam ipso plenius nosse, quid ipsi Anducat Z l Tunc persecte semetipsum tradit ad propriam volunta tem , & judicium proprium sequendum, ac tamdem pro lsibit supplant i eum inimicus. MAms iniit . Quapropter ait at imis malignatur,

o qui 'si' justitiam commiMςt. sdit autem sonum cautionis. Ait . maliguum non tantum odisse cautionem , sed nec vocem

ejus audire positio: quin & ipsum sonum. ca eLe odio habet , id est si dicatur at , quid pro cautela. verbi gratia Priasiluam aliquid essiciat is qui pro securitate 'ipditam interrogat, antequam noverit ini- micus, utrum 'uae audit obser et .nec ne,

illud ipsum odit, quod aliquem interroget , & udiat quidpiam eorum quae ipsi conducunt.imnii vocem , ipsiimque in aum istiusnodi sermonum radit atque

aversatur

Addo etiam huius rei causam. Norit Auitae tum versut innotescete

126쪽

NON s QE Roauiro IVDicro. per ipsam interrogationem , Sc frequen--tationem sermonis pro cautela'; nee quidquam adeo abominatur ac ver

tur , quam si cognoscatur, quoniam non amplius invenit ansam pro libitu insidiandi. Si enim animus ex hoc .securus redditur, qudd omnia sua denuntiet, & ab aliquo intelligente audiat, fac hoc, istud ne feceris, hoc bonum, istud non est bonum; hoc est iustitia , istud esst voluntas: item quod audiat, nondunt est: tempus istius rei: alias audiat, ani tempus est: hon invenit diabolus quarω- tione illi noceat, neque quomodo ipsui, deiiciat, quoniam semper ut dixit gubernatur, & undique munitus est, fitque in illo, quod dicitur' salus et i in multo conflio. Malignus autem libe non cupit, sed odit : Vult enim maligniri, de magi

gaudet illis esgi r tis. Qille di quia eadu ii tamquam folia.

ide illum fratrem quem malisnus amabat, de quo dc Abbati Macario dice bat. Habeo quemdam fratrem , qui in me videt, adinstar venti sertitur. Tales amat, talibus semper gaudet', qui gubernatione destituunjur , .nec sita exponunt illi qui post Deum opitulari, atque inamum ipsis porrigere possit. Neque enim

daemon ille tunc ad omnes fratres accedebat, quindo vidit ipsum vir, sanctusini es illas deliciast in vasculis circum; haudquaquani illusomni, us

rrepitani: Sed illorum quilibes insidias

127쪽

ejus percipiens currebat s ad Abbatem Jproprias cogitationes declarab t,atque itempore tentationis auxilium in vestie

bat, nec ultra malignus itfis praevalebat. Porro miserum allum solum repetit st-

metipsunt iustituentem & a nemine rixi. lium habentem, eumque ludibrio habo bat. - α discedebat, pigratias agens; iteros nimi m detest atus. Cum rem hanc obbati Macario . nonini uectatris indi- casset , ac turrens ad ipsum Hr sanctus, Jeperit hanc eila capsam ipsi's perditionis, reperit ipsum nude confiteri , depre- hendit ipsi a non habere consuetudine se manifestandi. mym ob .causam eum . di bolu vprtebat quo volebat. Interro

atus Onim a viro sancto : quom o mi

rater ro arae se babent i iespondit, pre- ibus tuis beniS. Et rursus sciscitantinumquid oppugnant te cogitationes Zxespondit: a Iactenus mihi bene est, ' de nihil voleb t f xςri ., doRec arte quadam vir sanctus, sua sibi ut ediceret, persia-

Rursum igitur venis inimicus secun- 'i dum consuetudinem volens ipsiim dehce, rein turpiter deceptus fuit. Invenit enim ipsum obfirmatum , invenit ipsum non

amplius deludi. Abiit igitur in infecti i recessit ab.eo confusus. Rursum igituc I.s diabolus J a viro sancto interroguus a

,Quomodo ille frater amicus tuus valere

128쪽

Ba NON fg Pliorato ronas Io Ia phostem, & execratus est eum, dicensi Qgoniam & ille perversus est, neque ipse mihi credit, sed omnibus ferocior evasit. Ecce cur inimicus hium oderit,qui adhibet cautelam , quoniam semper sitit nostram perditionem. Ecce cur amet eos qui sibi ipsis innituntur, quoniam diabo- .lo cooperantur . dum ipsimot sibi insidiantur.

Equidem haud scio ullum monachi leaenus. lapsum alium extitisse, nisi ex eo , quis dproprio cordi crederet. Aliqui, dicunt prodenti propter hoc , aut propter illud hominem labi ; ego autem sui dixi in non novi suipiam lapsum aliquem evenisse nisi ex hoc

s quis d sibi credat J vidistin' quempiam

cecidis ser scito quὁd semetipsum direxe- rit; nihil gravius,nihil perniciosius,quam, 'seipsum dirigere Protexit me Deus o de semper hoc perieulum timui b Quando eram in coeno- bbio ςxponebam omnia seni Abbati Ioanni. Numquam enim, lut dixiὶ praesu' S.Dorori id mebam facere quidpiam absque illius omnia I sententia. Accidit aliquando ut cogitatio mea mihi suggeret: numquid hoe N h tibi di cturas est senex ' quid Vis ipsi molestus esse λ Et reponebam cogitationi: Anathema tibi, & iudicio tuo,& intelligentiae tuae, & prudentiae tuae, & scien riae tuae, quia id quod nosti, a daemoni . bus nosti. Abibam igitur, ac senem interrogabam,acciditque nonnumquam ut idipsum mihi quod cogitaveram, respon F ὀ deret,

129쪽

. ' Initit. I. in fine. S. Derati, ei edis fantia

11s S. Do et Hai INsTiTvτIoderet. Tum mihi mea suggerebat cogitatio Quid ergorEcce id ipsiam est, quod dixi: Numquid intempestivὰ senem interpellasti 3 Et reponebam isti cogitationi:

led nunc bonum est ,nunc a Spiritu sancto es . Nam quod tuum est , id malum a daemonibus es , a statu passionibus ob noxio est, de sic numquam absque inter' rogatione cogitationi meae fidem adhibebam. Et credite mihi statres , hinc in tanra quiete , tantaque animi tranquillitate versabar, ut vel propter illana ipsam sicut ' alias me dixisse vφbis memini) anxius essem. Siquidem audiveram : . niam per 'ultas tribulationes oportet nos intrare ioni; Dei ; Et videbam me nullam Ea- here affictionem, or timebam atque anxius eram , nesciens causam tantae. tra

quillitatis , donec senex mihi significavit ne affigerer : quoniam qui uis.

Patium sese committit obedientiae , hanc securitatem atque tranquillitate obtinet Saxagi etiam vos statres interrogare,

non vobis ipsis niti. Distite qualent haec res habeat securitatem , quale gau dium, qualem animi tranquilli; tem. Sed quoniam dixi me nullam habuisse affictionem , udite quid quo ad hoc mihi,

Clim adhuc degerem illic in coenobio, semel ingens & io tolerabilis mihi oborta est tristitia, tantisque dolore dc angustia Piemebatiat sermo auimam reddere mihi:

- . .

130쪽

Πx uos freti PROPRIO IV nrtio r viderer; erat autem haec amictio ex daemonum insidiis , huiusmodi tentatio ex invidia diaboli ingerebatur, gravissima quidem illa, sed brevissimi temporjs,molesta, obscura, consolationis expers, nul lam habens requiem , sed undequaque angustia, unde quaque suffocatio. Cit δ' itamen venit Dei gratia in animam, alioquin sustinere nemo potuisset. Ceterum ut dixi, in tanta tentatione, rantaque angustia constitutus quadam die dum dubius starem in area monasterij, Deum- . que pro hac re invocarem derepente ocu los intendo in Ecclesiam, videoq; quem

dam sabitu Episcopali tamquam sacrifiecaturum ingredi sanctuarium. Numquam autem accedebam hospitem citra necessitatem , aut jussionem: tum vero ac si aliquid me traheret , facundum illum etiam ingrediebar. At ille sat longo tem- pore mansit stans expansis in caelum manibus, atque ego'one ipsam stabam cum multo pavore orans. Nam ex aspectu illius ingens me terror invaserat. Post quam vero orationem finiverat, coversus ad me venit , quantoque mihi propinquior fiebar, tanto sentiebam amoveri me tristitiam & pavorem. Deinde ut co ram me stetit, manum extendit, & teti

it pectus meum, ac digitis illud pulsavit

ilicens: Expectans expectavi DomMum , o Psal.3y. ximendit mihi. Et exaudiυit preces me s ,

eduxit me de lacu miseria , is d. luto facii. Et statuit iura letram pedes meos , 5 direxit