S. Dorothei Archimandritæ Institutiones asceticæ, Balth. CorderI, Societatis Iesu theologi, noua interpretatione & notis illustratæ

141쪽

s. DOROTHai INsTI rio VL- iv ea . fornicator fit. Ecce enim condemnavit 'Mm' re ipsena animae eius affectionem,& de tota Dus vata lententiam protulit dicens quod' talis sit, eumque ut talem condemnavit

quae est res gravis. Aliud enim est diceret iratus suit i & aliud est dicere, quoniam iracundus est, & ut dixi in sententiam

ferre de vita ejus universa. atque adeo

grave est de quolibet pecςato judicare;ut Christus ipsemet dixerit

tradiem de oculo tuo; tunc perspicies , ut educau festucam de oculo fratris tui. Vbi peccatum proximi, cum festuca comparavit, damnationem vero illius, cun trabe ; tantum malum est proximum judicare ut fere omne peccatum excedat. Lue. is io . Pharilaus ille orans, & gratias agens,

Deo de bonis operibus suis, haudqua AT quam mentiebatur, sed veritatem affe-

iam rata rebat, neq;.propterea condemnatus suit.

Debemus enim Deo gratias agere, quom niam ipse cooperante nobisque opitulante, digni evis mus , ut boni quippiam ageremus. Quare t ut dicebam) non est ' condemnatus quia dixerat: Nonsu cur ecteri hominum , sed quando conversus ad Publicanum, dixit: neque velut his pubi canus a tum D demum 4 damnatus fuit: imi affectum, & absolute - Φvitam ejus uni erum. Idcircd etiam publicanus descendit justificatus prae ilio. Nihil enim gravius , nihil molestius, uti tape dico, quam condemnare aut con judicaverat enim personam ill

temnere proximum

142쪽

Vt quid non potius nosmetipses dii ' udicamus , & mala nostra exactε agno-- scimus , de quibus etiam Deo rationem, reddituri sumus'Cur Dei iudicium usu- .pamus r quid volumus de figmento Hus' 'Numquid debemus contremiscere dum. audimus , quid magno illi seni acciderit, . qui cum audisset quemdam fratrem lapsum fuisse in fornicationem , dixit : ὁ quam male egiti c An nescitis quam hor- renda res de illo narretur in libro Seniorum ὶ Vt nimirum sanctus Angelus animam illius qui peccaverati , ad ipsium adduxerit, dixitque: Ecce quem judicasti, vita iunctus est, Quo igitur jubes ut eum mittam, in reanum , an insipplicium Estne aliquidi ac re fravius aut terribilius 3 Quid sibi vult aliud , hic Angeli ad

senem sermo nisi hoc 3 q. d. Quando' quidem tu iudex es justorum , α peccam

torum, die quid jubeas de hac misera h.

anima : misererisne ejus, an ipsam punisrunde sanctus ille senex perculsus mansita toto reliquo vitae tempore cum gemiti ibus, cum lacrimis, cum mille laboribus Deum rogans , sibi ut peccatum illud ignosceret idque postqnam ad pedes Anseli in faciem suam pr'cidisset ac veniam, impetrasset. Cum enim illi Angelus dixisset: Ecce ostendit tibi Deus quam sit:

grave sproximum J dijudicare, ne posthae

amplius hoc feceris. . Quae verba licet essen condonantis , nequaquam tamen

sustinuit anima senis in auctu isto conG- .

143쪽

Quid igitur ad nos de proximi, quid

volumus de onere alieni3Habemus quod curemus fratres Ousquiseue sibi ipsi attendat, ac propriis malis. Dei solius est i justificare & condemnare, qui cognoscit icujusque statum, & vires, & conversiones , & gratias , & temperamentum , de . aptitudinem, secundum unumquodque horum quemlibet judicans prout ipse solus novit. Aliter enim judicut Deus res Episcopi , de aliter Principis. Aliter judi cat res praeceptoris, M aliter discipuli , aliter res senis , & aliter junioris;& aliter res infirmi ,& aliter res sani. Et quis po-

. rest haec judicia seire , nin solus ille qui: fecit omnia, qui &formavit omnia , ct qui novit omnia.' Memini me audivisse quondam rem

istiusmodi contigita. f scilicet: J navem l mancipiis f onustam Jappulisse ad quam

.., dam civitatem. Erat autem in civitate

ista virgo quaedam sancta quae sibi ipsi valde attendebat. Haro ubi navigiu illud iappulisse cognovisset, gavisa suis. Desi- ' delabat enim' puellulam quamdam par

vulam sibi comparare cogitans eam pro ' libitu suo accipere atque educare , ut arullius malitiae huius mundi cosilia sor Mittens igitur qui navis illius guberna, torem accerseret , duas ipsum habere

puellas valdὸ parvulas, quales animo suo aestinarat ipsa virgo comperit, statimque

144쪽

cum laetitia pretium selvit, atque uno puellam sibi asciscit. Vt igitur nauclerus a virgine sancta recessit , paululum pro- . lsrestus obviam hastauit scenicam quamda tmeretricem J undequaque blandam quae cum puellam alteram penes ipsem aspexisset , actutum illam sibi capere con- cupivit, A facta conventione accipit, exhibitoque pretio secum abducit. - Ipsum Dei mysterium considerate, judicium attendite. Quiseam hujus rei .ctuliarexationem reddere potest y Accipit igitqr λβ tabilisa virgo sanista parvulam illam, atque educat in timore Dei, ad omne opus bomim Ipsam insormans ac docens omnem mo - masticam disciplinam, omnemq; abselutE sancto tum Dei madatorum fragrantia scenica similiter imeretrixJ cum alteram ullam miseram accepisset, enucit eam er- gastuluna dii li. Quid enim aliud furia insista docere illam poterat, nisi animae per- aditionem 3 Quies igitur dicere possumus i ide horrendo isto judicior Amb* parvulae erant, ambae abductae, nescientes gubproficiscerentur , ω una inventa est in manibus Dei, ii uia vero incidit in manus

Numquid igitur dicere piasumus quὁd

tam unam, quam alteram reposcat Deu

Quomodo id feri potesttvliques ambae in fornicationem. aut in aliud simile v tium incidissent, liς et dicere idem ju-

dicium ambas obtinere , ciun Jdem a -

babus error contigerit. . modo igit'

145쪽

et et s. D OTHai res TirvTIO ,I. . loc fieri possit 3 Haec dies atque inci et es AEnter eloquia Dei didicit ea quae ad judicium & regnum Dei spectant. Illa vetis

misera numquam scivit aut audivitiali- vid boni, lude diverse omnia turhia, Omnia diabolica ': quomodo igitur seri s.siit , ut eadem ab utrisque exacta dili-pentia exinatur, Itaque nullum potest

aomo nolle judicium Dei ι seisille lus

omnia comprehendit, α potest singula' discernere, prout solus omnia novit.: Revera contingit, ut frater res aliquas iis simplicitate faci at , habeat. autem rem aliquam , quae Deo plus quam totae vita ima plac at, & tu sedens condemnas il-dum , atque animam auam laedis 3 Porrib, etiam ut contigerit ipsum esse stibve sunt, unde nosti, quantum certa verit, &-quantum singuinis sui essu derit , antequam deficeret. Et sorsitan ejus lapstra tamquam justitii refutatur coram Deo. Videt enim Deus laborem ejus , &assii,-ctionem quam habuit , seut diici, ant

suana deficeret, sproindequeJ ipsius miseretur , & tu id ipsum coinoicis. Ac . velis qui dem miselAur ejus , tu ver d. condemnas illum , . di perdis 4nimam tuam 3 Vnde uerb hosti', quὀt etiani co-ra Deb lacrumas fuderit ρi hoc flapsit J

b osti quide. tabctum sed foenitentiam

146쪽

etiam nihili facit,& quasi detestatur proximum suum. & tamquam rem teliscam abominatur eum, estque hoc pejus quam . condemnare , dc omninδ perniciosius. Qui autem silvari cupiunt,haudquaquaui ad proximi, sed ad proprios deseetus assidue attenduut, eosque resecant. Qualis erat ille, qui cum fratrem suum peccan tem vidisset ingemuit, atque dixit et vae . . . mihi, quia ut ille hodie, sc mo eras 'Vides cautionemrvides animi promp- Peccatori titudinem i quam opportunum reperit effugium non condemnandi fratrem

suum y per hoc enim, quod dixit: utique dc ego cras indidit hbi ipsi timorem ac sollicitudinem cavendi illa in quibus

fuisset peccaturus, atque hoc modo pro utimi condemnationem evitavit. Neque

hoe illi satis fuit, vertim etiam alteri se submittebat, dicens: Atque hunc quidem

poenitet peccati sui, ego autem nuIlaim ago poenitentiam,non accelero,nil omni- mo ago ut valeam resipisce e. Vides divi- hae anima, illuminationem, quis non solum potuit effugere proximi Judicium . . -verum etiam semetipsam illi submisit εΑt nos miseri sine discretione judic mus,fastidimus, contemnimus,si quando , ratam viderimus, aut audiverimus, spicati fuerimus et Et quod gravius est, haudquaquam in damno propri

, sed occisimu alteri fratri, ci.

147쪽

et4 DOR OTHεI IusTIOTIO VI. statim ei dicimus: hoc & hoc factum est, di laedimus eum , dum cordi ejus pecca tum ingerimus, nequetimemus eum, alabae. x.rs qmpropinat primosuosubmersim. nem turbidam i sed facimus opus darin sum , neque nobis curae est. Quid enim aliud facere potest daemon . ni turbare &no inrEtinvenimur daemonibus cooperantes in nostram ipsorum & proximi perniciem. Qui enim laedit animam, is

et . daemonibus cooperatur de opitulatur ;

quemadmodum&'qui prodest alicui, is

cooperator est sanctorum Angelorum. . V nde autem isthaec patimur, nisi quia non habemus charitatem Z si enim chari-: talem haberemus, cum commiseratione α dolore defectus proximi intueremur,ne. s.1o. v 3dmodum ait et Charitas operit milia.Cor. 13. s. t D inempeccatorem. Et iterum: charita. Mansuetia' non cogitata tum, omniasiissert, & quae sequuntur. Vtique & nos ut dixit si charitatem haberemus, illa charitas quidlibet veriret,quemadmodum viri sancti,cum detectus hominum viderent Sancti enim non sunt caeci, sed ad peccata minime re-ψiciunt.) Ecquis autem ita odit pecca- tum, si cui viri sancti ZAttamen minimEoderunt qui peccat, neque diiudicant .

- neque aversantur . sed ei compatiuntur,. iv - 4psim erudiunt,adhortantur, curant, Ve e luti membrum infirmam,omnia faciunt. . . ut ipsim servem.

Quemadmodum pistatores , cum jacto hamo in mare , magnum piscem conpestilita

148쪽

'E NON Io rc Nob PRoxaravM. Iri rint, si illum tumultuari& turbas ciere senseri , non stativa ac temerEipsssim e trahunt , quandoquidem filum rumpere tur, & penitus perderetur: sed callide re- mittunt filum , sinuntque illum pergere quo voluerit: cum vero advertunt ipsum viribus defecisse, M ab impetu suo cessa re; tunc iterum incipiunt paulatim eum 'attrahere. pari modo viri sancti, lono animitate, & charitate fratrem trahunt , neque calcibus eum a se repellunt, neque

fastidiunt ; sed sicut .marer, si deformem habeat filium non fastidit ipsum, neque

aversatur; verum etiam libenter ornat

eum. , α quidlibet agit quo illum essiciat gratiosam: scssancti peecatoremJ semper P περ-

protegunt, ornant, &suscipiunt; ut &delinquentem opportune corrigaret, neq;. alium ab eo laedi sinant, utquς ipsi etiam' i

magis in charitate Christi proficiant. i Did iacit sanctus Ammonas, quanilo fratres illi ad eum accesserunt perturbati, ac dixerunt ei ; veni, vide Abba , quia ' mulier est in cella istius fratris ' cibanta

commiserationis visceta ostendit, quanetam charitatem exhibuit anima illa cau- Gaὶ cognostens enim mulierem a fratre

absconditam sub doliolo delitescere, ac-wedens sedit super illud, ac dixit eis, ut

Per totam cellam 'iuaererent;& cum nota

invenissent , ait illis . Ignoscat vobis Deus, eosque confudit, es admonuit ne facile quidquam adversiis proximum crinserent; illum autem ad sobriam mentem. a mi

149쪽

reduxit, non vini a post Deum proto ens , sed & ipsium corrigens, tempus ad 0c opportunum nactus. postqua enim omnes explosisset, solius ejus manum enuit, eique dixit: Curam tui ipsius habe frater: qui statim pudefactus & compunctus suit, atque illicd senis humania

Us atque commiseratio in nima ejus operata est. Nos igit*r etiam ch ritatem possideamus , D viscet a misericordiae erga proximum induamus , ut detrahendi, , μ condemnandi ac contemnendi vitio liberemur. Opem seramus invicem ceu propriis membris. i 'erantes Quis vulnus habens in manu , aut pe

ris . LI. quovis alio membro, semetipsum

, ira 6. fastidit, aut proprium Membrum amputat tametsi saniem emittat, non potius. Unundat , abluit , ςmplastra apponit, cruce signat, rem aliquam sanctam adhibet, vovet, invocat Sanctos ut pro se

orent, quemadmodum Abbas quoque Zomas dixit ὶ Et absolut8 nil negligit,

neque proprium membrum aut scutorem

ejus aversatur, sed quidvis facit, ut con' valescat. Pari modo & nos nobis mutuo crampati debemus, & cum per nosmetip-s's, tum per alios potentiores opem ferre

150쪽

na NON ivntcguno Hoxia a M. et Q Iid nos coenobia existimamus 3 Ara non videntur unum corpus csse, singuli autem membra 3 QAt enim resunt & administrant, caput siunt qui speculamur& dirigunt, oculi: qui sermone prosunt,os: qui obediunt, aures : qui operantur, manus d pedes, Apocrisarq , qui tu coni-munibus negotiis conficiendis, ministeriisque versantur. Caput igitur es ὶ gu-

berua. Oculus es adverte animum, Se cogita. Os cs 3 loquere, adjuva. Auris esὶ pareas. Manus es operare. Pes es t ministra Unusquisque pro facultate sita corpori deserviat , & studete semper ut invicem juveris: sive docendo , & verbum Dei in cor fratris instillando , sive consolando illum in tempore tribulationis; sive

manum Operi admovendo , & auxilium

praebendo. Vnusquisque simpliciter s uedixiὶ pro virili satagat,ut mutuo vnia urimantum enim quis proximo unitur ,

tantumdem unitUr Deo. Narro vobis exemplum ex Patribus,

ut mim dicti huius intelligatis. Supponite

mihi in terra circulum eue, v g. figuram aliquam rotundam a diametro centri centrum dicitur ipsum mei intimum circul medium) usque ad centrum. Advertite mentem vestram ad id quod dicitur. Hunc circulum existimate mihi mundum esse, ipsum veris medium circuli, Deum : reclas autem a circusto ad medium , vias seu instituta esse hominum.

In quaptum igitur viri sancti ad interna G et . ingre'