S. Dorothei Archimandritæ Institutiones asceticæ, Balth. CorderI, Societatis Iesu theologi, noua interpretatione & notis illustratæ

191쪽

is 8 S. DOROTHEt. INsTHvTIO IX. Noli pen rat, ct novo volentia genere insere CORD εκ I mortalEm, Valerianus quoque Cemetiensis Hom. s. ait eleganter, I peverborum vulnera mortes operari Sed divine Tertullianus lib.de carne Christi cap. 1 . dicit. verbum serpentis sive damonis esse is catorium mortis, verbum autem Dei extructorium vitae. Absit verὁ,ut ullius ph viri sermo mendach veneno litus, aedificet mortem, qui non nisi auram . Dei, & animae vitam spirare debet. Absit,

inquam. ut Tu lucim, & domestici Dei, de semilia sitanae esse videantur, quales ij , quibus exprobat in Euangelio Chri- Icarus. . si uis: Hos expatre dialoLestis. Cum loquitur

mendacium ex proprio loquisse,&c- -- ι Misit me oeconomus ad tale negorium. In Graeco est : γα ό όοουνομω ess, . -υ us eis. Vbi non intellexit Te vetus Interpres sumi pro m onasterij negotio , ac proindὰ tamquam ig- - - notum hominem praeteriit, aut male in

rit nus quidpiam respondere olitori , dcc.

Sed perspicuum est ibi sig

nificare, babere ne tium , vel tractandum quidpiam cum alio. Sic Institutione pri-

.ma circa finem Dorotheus τὸν ποιοῦν . mm vocat negotitam conscientem , fgnita cans apocrisiarium , aut procuratorem. Hinc acta seniorum,& veterum Patrum

monumenta Graecis prodita litteris, La

192쪽

tine reddiderunt, cum miniis ad hoc animum judiciumque attenderenr, κρηπιν verte runt resorbum cuma egotium, rei pro- . curationem, aut aliquid simile debuissent, & crucem fixerunt, in qua doctissiimorum hominum ingenia torquerentur. Comprobatur idiplum exemplo e Ioanne Mo- lcho cam 1 os . deprompto, ubi memorat

quem iam de Monachis fuisse missum ad coenobu res curandas, qui cum vellet religionis causa in vicinum etempli diavertere , ad pretiosam crucem venerandam, daemon impedire voluit, illisue

sacro limine haerenti diverso cogitationes obiectae sent, quarturi una, inquit, dicebat: Ingredere, ado pretiosem crucem alia contra, ar,sed vale, s fac responsum,o vice Hic locus quem eruditissimi viri obscurum & mendosem e Geputaverunt, fit hac animadversione cla- .etissimus. Erat enim in Graeco -- ώ- κωm, quod vertit :-, cum 'veni debuisset: o negotium tibi iniuncium, , alias adorabis.Haec rissima istius ,

loci scntentia. Qim eodem modo βρ illud intelligendum est cap. 1 os eiusdem libri, de milio monacho pro restonsii coenobj.ubi responsa nihil aliud sunt, quam negotia, dc res administrandae. Huc etiam reserendus est perobscurus ille locus lib. s. de vitis Patrum ubi de fure monacho . Arsemus dicit ei Gidquid vis aera tibi dabos intum non rapiab : dedit ei anrum ,

193쪽

rso λ DOROTHar INsTrτvTIO IX. Nor. habebot dedit ei. Quid enimverδ in re-Collo LMI In Graeco sine dubio fuit κεμας,& responsum hic significat quidquid Rrsenij curationi & administrationi subjectum furi, & de quo potuit disponere.

Prec alia ratione explicandus es D. Gregorij Magni locus in vita S. Benedicti

cap. 1 a. Quoties ad responsum aliquod egrederetur, &c. & vero Zacharias Pontifex, qui vitam illam Graece reddidit responsum perit m μίαν, . . casentitur quis invitamsuam, dec. JHiricusque ad finem graphice depingit hypocrita , qui in Apocalypsi D. Ioannis sym- Apoe. 6. bolicὰ describuatur equi pallidi essgie,

quo mors nequiret, ut vol unt Hugo

λ ιit sua Cardinalis, Richardus a s. Victore , alij-que, pallidumque volunt dictum, horridiorem, exhaustum, debilitatum, non laetum & nitentem , ob labores quos sir-stinent in simulanda sanctimonia. Apud 1 T in a r D. Paulum dicuntur in hypocrisiisqueniss

tiam, videlicet assii istam, & igneo ardore vexatam , qui patientissime notas a daemone impressas, doloresque magnos pro nihilo ferant, & tetro ardore putean stultitia est , atque impiae mentis error, sustinere gravia nullo lucro , nisi poenam sornemris , religionem adhibere ad conculcandam religionem , vir i tute abuti in ipsus virtutis opprobrium, adhibere divinum cult m in contumelia Numni artificio malitis bo-

- num

194쪽

oviri velle videri Glludunt impiam illani Nola '

vecordiam Patres, & miserantur. S Petrus Co socognomento Chrysologus serm.7. vocat Isilentiam, qua de reme ijs creat morbos, conficii de medicina lavvorem , sa'mitatem vertit in crimen, placationem facit reatum . generat depropitiatione discrimen. i etiam eleganter hypocrisin nominat. virtutum fucum, tineam fanictitatis, qua crudalli arte

virtutes truncat mucrone virtutum, ieiunium ieiunio perimit,oratione oratione evacuat, 3c C.

DS PROCEDENDO IN VIA DEI.

Ratres nostrum ipserum curam ha

- beamus, invigilemus nobis. Quis . ndabit nobis hoc tempus, si ipsum p di

derimust utique quaeremus hos dies αnon inveniemus eos. Abbetis Arsenius sibi ipse assiduὸ inculcabat. Arseni quare exi Vistit Nos tam perditὰ socordes sumus,

ut neque sciamus, quare exiverimus; ne

'ς intelligamus quid. sit, quod volueri-

mus : quapropter non solum non promcimus, sed & semper actigimur. Fioc au- , tem nobis accidit ex eo quδd cordi no- .stro minime attendamus. Et revera si vel

modicum contendere vellemus, non tam multum assi ieeremur, aut laboraremusρ - ,

Etsi enim quis in principio ubi ipsi vi adserat, paulatim tamem certans, p*u- pacem inlatim proficit, ac tandem cum .tranquil litate 'μ'

195쪽

litate agit, Deo ipsi auxilium praebente, simul acviderit quὁd sibi ipsi vim inserat.

Et nos igitur nobismetipsis vim faciamus , iaciamus bonum initium, velimus denique bonum. nan licet nondum sumus in statu persectionis , ipsem tamen δρηστε ,- velle, principium salutis nobis est. Quoniam ex isto velle, adjuvante Deo prO-gredimur etiam ad certandum , atque ex eo quod .quis certat, adiuvatur, ut virtures acquirat. Idcirco quidam Patrum ait: e da sanguinem ,& accipe spiritum, id est. viriliter curta , α habitum virtutis acquires. Quando litteris vacabam externae di-

deiplinae, sub initium valdὸ laborabam ,

cumque incipiebam capere librum , non ,,. Nous me habebam, atque aliquis qui accedit ad tangendam feram. Vt igitur

perseveravi mihi ipsi vim adferre , adia' vir me Deus, & talem studendi habitum, contraxi, ut etiam nescirem qVid comederem . vel quid biberem, vel quomodo dormitem prae ardore studiorum. Neque quisquam amicorum meorum umquam ad prandium me allicere valvjt; sed neque umquam temonis tempore, ad consertium eius accessi, quantumvis societatis amans essem , & socios meos diligerem. Cum igitur nos Sophista dimisisset εe me abluissem sindigebam enim quotidiana lotione , quoniam ob nimiam rectionum assiduitatem exsiccabar concedebam ad meam mansionem, nesciens

196쪽

iso Cis 2 Nno IN 'urA DET. mihi esset cornedendum , non pom teram enim vacare vel praeparandis cibisa habebam tamen fidum quemdam ami- i

cum, qui mihi parabat si quid voluissem. Accipiebant igitur quidquid ab eo prα

paratum invenissem e habens ἔc . libyuni meum ad sinistram in grabato, δc paula tim in ipsum inclinabam & cum dormia tem simillint habebam ipsiim in sede mea, & cum parum somni cepissem, ex liebam illicd ad Iectione. Rursus vespericum ad lucernae lumen discederem , accendebam lampadem & ad meditam us noctem lectioni incumbebam , ac sic at . . fectuscram , ut ex nulla re alia, nisi ex lectionibus caperem voluptatem. n-do igitur veni ad monasterium, milii met-4psi dictitabam: si cui tantus sit ad externam eloquentiam affectus , .lant 'R . .

Iegendi ardor ut habitum scientiae consequatur, quantis magis pro virtute ira . borandumὶ Atque ex hac Te magnas vires 'eapiebam sic ii quis virtutem comparare

voluerit, b non debet distrahi, nec animo h vagari. Sicut ini si quis fabrilem addiscere voluerit , noli, attendit alteri artis

eodem modo se res habet cum iis qui aspirant ad functisnem aliquam spiritua . Iem. Hi minime tibent alteri rei cuipiam attendere, sed nocte ac die meditania Usa quomodo eius compotes fieri valoe

autem hoc modo rem astam nona frudiuntur, non tantum non proficiunra .ud cxlam conteruntur . ita temem cir

197쪽

euitiacti N i si eniim quis vigilaverit ,

certaverit , , exorbit i in Virtutum trino restiones. l iuris via Virriates enim mediae sunt;& via regia

νηίμι i. de qua dieebat sanctus ille senex : Via re ω milliaria mensirato tutes igitur: mediae sunt4n Ehexhessus .ae imui. r . desectiis. Idcirco seriptum est : ne Jecli nes ad dexteram, neque ad sinistram, sed via regia incedito. Et S. Basilius ait: Re si corde est qui non. habet cogitati memi declinantem , neque ad excessiim; neque ad desectum , sed ad medium viri tutulis dirigitur. - . u. Dico exempli gratia. c Malisia per se, taxia quia nihil est. Neque enim substantia est, ne is di . que subsistentiana ullam habςt., absit : sed, anima chiri a virtute declinat, fit obnoxia passibilibus & perficit malitiam', unde μ' ab illai Petus, χρί- nulla Aialem qui et reperiat

eoiadmodum ensuis v. g. fgnuruaron habet intra se 'e si istinia-mem ouamdam gi nit, re, qua deinde, nil ast lirum illud texedit Mintillet A aes iubigin Em signit, a qua vice versa consumates quoque liueam ex se gignunt quae V pas .e quibus nascitur estes horru. aux. Ad ligite igitur is anima ija in malitiam gignit I quae atitaris si erat Iesee uilistri; dixi, habebit subsid tantum , ipsaque a malitiatonis fur. 2 Fode praeclare ait Gretorius N

198쪽

tia malos, consumit. Id quod etiam in s αςrotantium corporibus licet invenire ;veluti cum quispiam intemperanter sege xit,neque novit valetudinem gubernare, redundantia quaedam istitur,aut des aio: humorum, unde existit illa inaequalitas a

quamobrem antehac nullibi erat aegrita do, nec quidquam tamdem erat. Ac rat sus, simul atque corpus bene valet, nuli quoque reperitur aegritudo, neque quid-qdam est. Similiter etiam malitia est: etegritudo animae,propria sua natu ratique sanitate,qua: virtus est, privatae. Quapropter virtutes diximus es se me dias. v.g.Fortitudo media est inter timo. rem, & audaciam. Humilitas mendia, est . 4nter sqperbiam vi lumauam centiam. similiter Verecundia est medii inter pudorem & impudentiam ' Eodeni

modo iuxta proportionem suam & reli:

quin Virtutes '

Itaque si vir aliquis inventus se rit , 'ui huiuscemodi virtutibus dignus sie habitus,qua m is pretiosus erit apud Dec

mire ut ceteri videatur , ob has tamen ii virtutes quas habet, iri pretio erit. 4Nisi

vero quisadu igilaverit, & semetipsem et '

.custodiverit, facile declinat a via me ad de ctram, sive ad sinistram, hoc est., aue, ad excessum, aut ad desectum atque equae est malitia.

199쪽

s. DOROTuri JNsTITurro N. Ecce haec est via regia, ouam omnes M sum is tenuerunt. Militaria vero sunt .di

vers status , quos aliquis debet emetiri semper & inspicere ubinam sit, α 'u milliaria iam consecem - & in quo Haruversetur.

Vt exempli gratia quid dicam: Ad eum

sine modum omnes nos habemus , sicae qui egressi ab urbe quapiam, scopum habent x propositum eundi ad sanctam civitatem ; at ue . alij quidem peractis quinque milliaribus rubsisterunt a Mij vero decem consecerunt,alij medium itexpcregerunt : alij autem ne iter quidema gressi sunt omnin), sede tessi quidem

ciuitatem, statim prae seribus constite- runt in foetore loci.illius. Qui vero sunt 'in itinere,interdum quidem ad duo militaria progrediuntur. sed aberrant & --dem .remetiuntur, vel duo conficiunt , ω at quinque reuertuntur: alij autem ad ipsam usque. ciuitatem prosechi. extra i men permanseiuntnec ingressi suntanci- Ecce dc nos tales simus. sent enim siqui ex nobis qui & mundum dimise- minx, si ad mynasterium venerum ., pro stopo habentes virtutum acquisitionem: atque hi Auidem cum parum admodum

200쪽

so tori illius adhaesertant.Ath cum parum quid boni secerint, rursus illhd ipsiim dissolvunt: & sunt aliqui qui plus diseu' . ivunt, quam boni gesserint. Alii virtutes iquidem probe exercuerunt, sed habu tunt superbiam & contemptum prox, . morum atque extra ciuitatem rema. xunt, neque illam ingressi sunt, verum tamen nec ipsi scopum suum attigerunt. Etsi enim pervenerint ad portam civitatis, nihilomitans fori, manserunt, adeo ut

etiam ipsi proprio scopo exciderint. Unusquisque igitur nostrum discat Examina, riblaam nl:mum inressus fit propria ciui- Θ

tate , manterit autem extra portam in

suburbii foetore.Num parum aut multum promoueritimam ad dimidium viae peruenerit , mim duo milliaria consecerit, Mad totidem retrocesserit; aut ad duo milliaria prosectus sit, & ad quinque regres sus fuerit : an profectus usque ad ciuitatem , ingressus si sanctam Ierusalem . utrum ad ciuitatem quidem peruenerit,

sed ingredi non potuerit. Discat unuFquisque statum suum in quo st. Tres sunt in homine natus. Est qui passionem operatur, & est qui eam sistit,& est qui eam eradicat. Qui passionem

operatur , est is , qui eam exequitur, qui eam tuetur. Qui ver δ passionem , sistit, estis qur neque eam exequituro neque amputat, sed philosophatut quidem Mdissimulat eam , cum tamen habeat in semetipso passionem. Qui autem eradicat