S. Dorothei Archimandritæ Institutiones asceticæ, Balth. CorderI, Societatis Iesu theologi, noua interpretatione & notis illustratæ

71쪽

6a s. DOROTHar IssTr Tviro r Nοτ stomus : Quemadmodum enim currus CORD εRI duobus equis jungitur, ut commodὸ trahatuκ, neo alier alterum, si claudicaverit, praecedere mu antevertere liuerit. Gallicus Iliterpres . sequitur Hilarionem. sed , neuter illo

rum Graeci textus sensum exprimit, qui sc habet . enim currus jugniur D id est

equis jungitur J neque potes unus quu - α

nin0 ires anus expertes video hujusmodi obedientia inriserata. Malim sic : nos non 'habetis exper encum indisserenti ete imi ingit enim de praestabili igonere obedieniae a Ss. Patribus pliirimum laisdato, quod fit a caeco do incutiose , atque in id olum intento , ut jussa imperantis sim plici animi devotionς exhauriata S. An- riochus similiter hom. 19. istiusinodi obedientiana vocat ἁλ e , non disernentem nec discutientem majorum imperiu. Quos imitatus Cassianus odedientiam An discussione, & sine eaamine nuncupat. Hinc Ioannes stimacus, definiebat ob dientiam inexaminatum atque indisiussum motum utatis qui obtemperat diseret is δε- potionem inter Hiruitias discretionis. Et alias

uno verbo nominat caecam de qua s. Hieronymus in epist.ad Rusticum ita scribit.

72쪽

ri positum monasterj timeas ut Dominum , diliga ut parentem, credassalutare quidquid illepraeceperit, nec de majorum sententia judicet cujus umium es obedire, is impleraqμη jussa sunt. Vide de hac o dedientias Basilium in Regulis α Constitutioni 'bus Monasticis ta '

DE HUMILITATE. Dyxit quidamὰ sen ioribus, a ante otia - ammilitas

nia opus habemus humilitate, in omni sermone quem audimus, parati di- . cere , ignosce. Per humilitatem e 'im

omnes inimici & adversarij f conatus Jdestiuuntur. Quaeramus, quae sit vis sex monis istius senis. Cur di cit: Ante om nia' opus habemus humilitate , α non potius , ante omnia opus habemus con- tinentia' Ait enim Apostolus : i in i Cor. 9.et rigone contendis , as omnibus se abstinet. vel cur non dicit rante omnia nobis opus est timore Deiὶ Dicit enim Scriptura Psal. mo. iotiumsapientia timor Domini. Et rursus: Per yrou is *7, timorem Domini declinat omnis a malo. Cur item non dicit : Prae omnibus indigemus

misericordia, vel fide ' Dicit enim fScripturaJ Permisericordiam is fidem purgantur peccata. Et Apostolus ait: Sine fida impum biles placere Deo. Si igitur impossibile est Heb. D. . placere sine fide , & per misericordias Se udem purgantur 4elidc per timorem Do m

73쪽

7o DOROTHai INsTiτvrio II. fDomini declitiat omnis a malo, atquinitium sapientiae est timor Domini, de qui in agone contendit , ab omnibus se abstinet . Quomodδ dicit nos ante omnia opus habere humilitate, atque haec omnia, quae sint aded necessaria,

omisi εVult ostendere nobis senex, quὁd nec

ipse timor Dei,neque miseriςordia, b oe-que fides, neque continentia, neque alias ulla virtus possit perfici absque humilitate. Propterea dicit . Ante omnia opis habemus humilitate, in omni sermone ruem audimus, parati dicere, ignosce. Per umilitatem enim omnes inimici & adversarij I machinationes J destruuntur. Ecce videtis fratres quanta si vis humilitatis , videtis qualem essicacitatem ha- beat dicere, ignosce. Cur autem diabolus non solita inimi--υιν ius ymum etiam adversarius appellaturemuerar. Inimicus dicitur, in quantum osor hominis, osor boni, α indiator est; Adversarius vero nuncupatur, quia ad omne opus bonurn impedimento nobis esseco natur. Vult qui iam orare, ille opponit impedimentum, pςr pravas cogitationes, per mentis captivitatem per acediam.

Vult quis alicujus misereri r ille impedit per avaritiam, per incuriam . . Vulli quis 3 ille impedit per inertiam, per secordiam , &in quavis re bona quam . *ggredimur, ille nobis adversatur, qua

74쪽

chinamenta destruuntur.

Revera enim magna est humilitas; sed dc quilibet Sanctorum per hanc humili- talis viam incessit , & per laborem itere contraxit, juxta illud et Vide hi sitiatin, riai, i, immeam , is laborem meum, O dimitte -- versa desecta mea. Item : Humi iussum,ct psil, o Qiberavit me Dominus. Sola enim humilitas uti dicebat senex ille bbas Ioannes ) f. Ium'. potest nos paulatim adducere fad perse- QionemJHumiliemur igitur & nos pau lulum . ut salvemur. Eis ob imbecillita tem laborare non possiimus , humiliari saltem studeamus , & confido in miseri

cordia Dei , quὁd propter illud ipseni

modicum, cum humilitate factum,inveniemur etiam nos illicdn loco sanctorii, qui multa laboraverunt, & Deo servive runt. Certe infirmi sumus , neque valemus laborate; Pium quid humiliari noli possumus ' Beatus est, o statres, qui ha-uit humilitate. Res magna est humilitas. Pulchrὰ autem Sanctus ille designabat eum qui veram habet humilitatem.

circa dixit: quoniam humilitas non ira scitur, irritat neminem, & haec res quasi perefrina esse videtur. Humilitas enim . sola inani gloriae adversetur , & ab hac hominem servat immunem.Ceterum ira- seitur etiam aliquis, cuin propter pecu nias, tum propter cibos: quomodo ergo

dicit hvmlitatem nec irasci , nec irritam

75쪽

ori diximus , & potest etiam gratiam Dei astitat re ad animam attrahere Ipsa deinde gratia' M tr με- Dei eum advenit, a duabus istis aliis siod gravibus passionibus anima tuetur. .d enim gra ius est, quam ira cxcandescereao proximum irritare 3 Hinc senex qui

dam dixit peregrinum prorsus esse mona-

.chis irasci.Pro did si talis non statim per humilitatem protegatur,paulatim adstatum daemonis devergit, dum fallosJ turm bat ,& conturbatur. Idcirco nimirum dicit humilitatem non irasci , neque quemquam irritare. Quid autem dico qudd a duabus hisce passionibus tueatur, imb vero etiam humilitas ab omni pas sione , & ab omni tentatione animana

Cum beatus Antonius omnes diaboli

odit - laqueos expansbscerneret, ac si iram Deum interrogaret, quisbam eos evader

reti Respondit ei Deus humilitatem eos evadere; & quiddam aliud admirabile

adjecit, quia non tangunt illam. Cer vim firmam et Cernis gratiam virtutis Z lNihil proseis δ sortius humilitate.si quid 'autem humili acciderit amarum , illicd sibingreditur semetipsiim, illico se poena '

dignum judicat non decernit quem-

quana accusare , boni praesiimit in alios.

me molς uia, cum omni tranquillitate dethceps quoniamp. non irascitu

dixit ε

76쪽

ns H v MILI T A T E. dixit sanctus ille, mos prae omnibus i Vigere humilitate.

Duplex autem est humilitas , sicut sc

superbia duplex est. Prima superbia est quando quis statrem nihili facit, quando

ipsum vilipendit, ac si homo nauci sit, M semetipsum illi anteponit. Talis nisi acto tum respuerit,& se emendaverit, sensim etiam in secundam superbiam vergit,ue . 'Ec adversus Deum extollatur, ac sibi ipsi bona sua opera adscribat, & non Deo. Certe fiatres mei quemdam novi olim,

i qui ad hunc miserabilem statum devenit,' ac initio quidem si quis fratrum ipsus

quippiam proferret , unum unemque despuebat, ac dicebat: Quis est iste 3 Nemo

est praeter Zosimam,& socios ejus Desn- de coepit etiam hos vilipendere,ac dicere: Nemo est praeter Macarium , paulo

post coepit dicere : Quis est Macarius Nemo est pr ter Baslium & Gregoriimu i Atque etiam non multd post, hos uoque coepit spernere, dicens: Quis est Basilius, & quis est Gregorius Z Nemo est nisi Paulus & Petrus. Cui ego dixi certe

-frater hos etiam contemnes. Credite vii

hiri post exi suum tempus incepit dicere: is est Petrus, quis est Paulus Nemo

aere nisi sancta Trinitas. Hoc modo post- modum etiam contra Deum ipsium intu--uid, usque deis demens erat. Proptereὶ . fratres contra primam saperbiam pugna' . n e sedulis debemus oe paulatim,in abse- - auram seu finalem superbiam iacidamu

77쪽

d Munda superbia

Donor Hai INsTiTurio II. Ceteriim est.& d mundana superbia,& monachalis. Mundana snperbia est, quando quis adversus fratrem seum insolescit, xamquam ditior,vel ta luam formosior, vel tamquam ornatior, vel tam qua nobilior ip . Quando igitur videriinu, nosmetipso inaniter gloriari, vel quia monasterium nostrum maius, aut opulentius est,aut quia.multos fratres habemns, noruerimus nos adhuc mundana superbia

contingis vero aliquando etiam in naturuibus quibusdam inaniter quempiam gloriari 3 verbi gratia , vane quis extollitur quod pulchram Vocem habeat ac probE psallat; vel quod modestus sit, acottide ministret. Haec prioribus quidem digniora ut int; verumtamen & ipsa se-ς larem redolent tumorem.

Μouacbalis vero superbia est, quando quis inaniter gloriatur , ut visitans , ut jejunans , ut religiosiis, ut observans in stituti, ut diligens. Nonnumquam vero ςti m quis humiliatur ob gloriolam aliquam. Haec sunt superbiae monachalis Facultatis in nostra: non omninδ superbire; alioquin potius in monasticis .

nsto in secularibus sirperbiendum. Ecce diximus, quae sit prima superbi , qum sit secunda similitra dixinxi' quae sit mund na & quae sit monach lis superbia, Reliq'um est,ut discamus qua te, sivi illat dum humilitatest. Prima ita litas est, censere figuem.

78쪽

se superiorem & absolute vir ille ει - I. . .ctus aiebat omnibus se submittere. Secunda veris militas est recte facta Deo adscribere. Haec est perfecta humilitas

Sanctorum, quae naturaliter in anima nascitur ex mandatorum executione. Que- . .

admodum enim in arboribus copioso seu istu onustis, fructus ipse ramos incurva deorsum, eosque detrahit:ramus vero qui non gestat fructum, in altum attollitur, & redi us assurgit. Sunt di nonnullae arbores,quarum quidem ramus quamdia in alium erigitur, non serunt fructum a si quis autem acceptum lapidem, de ramo aliquo suspenderit, eumquedc orsum attraxerit, tunc fructum tacit; sic & anima, quando humiliatur tunc fructum adfert, α quantum fructum facit , tantumdem humiliatur. 'Etenim iri sancti quantis

prori'quiores sunt Deo, tantd magis se vident peccatores. 'Memini cum aliquando de humilitare quis verba facetemus , & Gazensis quidam vi 'i' vir illustris audiret nos istud ipsum asseaentes, quod quantum quis propinquior peccatorE sit Deo, tanto magis se videat peccatorem , admiratione defixum dixisse: Quomodo fieri hoc potest' Ignorabat enim, di v olebat scire rationem. Tum dico illi:

Domine Primas, dic mihi quid censes

temetipsum esse an tua civitate λ respondit ille : censeo me magnum, & primum

civitatis. Die illi : si forte Caeseream

79쪽

6 s. DOROTHai INsTITYTro II-dveris, quid ibi de te senties ' Habebo, 4nquit, me viliorem maenatibus qui illic degunt. Tum ego illi: Ii autem abieris Antiochiam, quem te ibi faceres λ cui ille ait: velut quemdam rusticum ibi me

lutarem.

Dico illi tam dem s Constantinopo- lim adiveris , ad Imperatorem, quid de

te isthic senties t Haberem me inquit, ut pauperem quemdam & egenum. Tum ego illi et ecce, inquam, ita te rubent viri sancti, quanth propius ad Deum accedunt, tanto magis se vident e sic peccatores. Abraham enim quando vidit Dominum , terram & cinerem semetipsum ap pellavit Isaias vero dixit et o miser de impurus sum ego. similiter & Daniel. quan- do erat in lacu cum eonibus , & accessit ad eum Habacuc habens panem , illique dicens: Toli prandiu ,qdod fit tibi Deus. spon gitvicens:Recordatus fuis mei Deus. ali humilitate praeditum erat cor ejus,

... qnando erat in lacu cum leonibus in non nocebant ei et idque non tantum semel Ai sed α secundo. Et postea miratus fuit, dicens saecordatus es enim mei Deus.

Videtis humilitatem sanctorum, quo pacto assecta sint corda illorum 8 Sed neque a Deo ad opem hominibus serendam missi , admittebant f legati onem Jprae humilitate gloriam illam fugientes. Quemadmodum enim quispiam holo2-tico indutus, si lacetna ipsi immunda inh-

Matur , illam refugit, ne pretiosum ejus

80쪽

D L H v Μ a Li T A T F. indumetitum commaculetur , ita&viti sincti virtutibus induti humanam quo- que gloriam devitant, ne ab illa coinqui in nentur. Qui vero gloriae cupidi sunt, sumiles sunt alicui nudo qui usquequaque cupit invenire partem aliqu*m lacernae, vel aliud quippiam , quo turpitudinem sitam contegat. Pari modo qui virtutibus nudus est, humanam gloriam affectat.

Delegati igitur a Deo viri sancti ad opem thominibus ferendam , prae humilitate s munus illud J detrectarunt. Ac

Moyses quidem dicebat: Obsecro te Domi Exod. 7 nr, elige alium potentem, ego enim sum gracili Moce editardi lingua. Ieremias vel o dicebat: Iunioremῖm. Denique Saneti omnes rei ι.ε. humilitatem hanc, ut diximus) ex observatione mandatorum Dei possederunt. Hujusmodi autem humilitatem , nemo ras animo- potest verbis exprimere quo pacto sese habeat, & quomodo animae innascatur,

nisi prius illam homo didicerit experimento; Hinc sermone illam addiscere ne mo potest.

De humilitate quandoque verba faciebar Abbas Zosimas & aderat sorte ibi - sophista quidam ; hic cum audiret quae

dicebantur, volens accuratius rem addis cere, ait seni : dic mihi,quomodo te peccatorem existimas λ nonne scis te sancium esse ξ nunquid nosti re virtutibus polle- re t Ecce vides quomodo mandata exequaris i Quo pallio talia faciens , existimas te peccatorem ' Senea autem non