장음표시 사용
201쪽
EXPO OTIOsQuia exacueretJ.i. valde acue t fui gladio linguas suasJ.i.Sicut gladius acuitur Vt in secet grauius, ita &ipsi acutissime excogitabat quid in me grauius eiacuis lari possent intederet arcuJ.i.dolosos& occultas insidias parauerat. Arcus enim OccultE, gladius apertὁ ferit.Tuc intenderat arcu, cu issu a discipulo ipsius emerui,qilae res vehemes Videri debet,Vnde dicit: rem amaraJmihi,ut & discipulus & idem coutua proditor fieret: vel, re amaraJipsi Iudae, qui prae nimia amaria tudine cordis, suspendit se. Intedemt,dico,arcu visagittetJ.i.percutiat & in terficiat in occultisJ. i. ccul thsecundu opinione eo fimmacula J .f. Christu,qui nulla cotraxit macula peccatoria. SubitoJ.i .insidios ε sagittabuteuJ.i.occidet,quasi inopinate ,vt cde illis videtur f& no timebutJdeu vel iudiciu eius: qa firmauerutJobstinatione,no veritate sermone nequaJobstinate petetes Christi morte,& dicetes:Reus est moriatis, imo nec ipse Iudex Pilatus potuit eis dissuadere. LNarrauerutJinuice svG .i. qualiter fabstoderent Ia-queosJ.i.deceptiones,inter se tractates quomodo eudolosi teneret & occideret, dixemi sis videbit eosd.s.laqueos istos & fraudes .i. Quis poterit percipere, vel cauere'q.d: Nullus. Na ta impudeter morte Christi quaerebat,ac si deus no videret ipsos.Sed no profuit illis uiam sequitur, fScrutati suntJ .i. inquisieriit finiquitatesJ.Lquomodo per falsos testes iustu accusaret, α dolose perderet. Sed defecerut scrutates scrutiniaJ.i.acerba,& acuta cosilia. Quaerebat enim extinguere
Christi nome, quod magis clarificatu fuit per sua pas. sione: unde Ceturio dixit,Vere filius dei erat iste.Scrutati igitur sunt,sed frustra:qa fAccedet homoJ.LChristus in passione ad cor altuJ.i .lfundu ,ut dicit Aug. Na voliuaria accedes ad passione perfecit profundii, secretum dei mysteriu, quo disposuerat filivsuu pati pro redeptione mundi f& exaltabitur deusJ in resu rectione,q.d: Occiditur ut homo in passione ,&ipleide exaltatur ut deus, in resurrectione,& acquiret nomen
202쪽
IN LIB. PSALΜΟRVΜ. 98 me quod est sua omne nome. Frustrati ens sunt Iudaei spe sua:quia Iagittae paruulorufactae sunt plagae eoruJ.i. verba pungetia, quibus Iudaei petierut mortem Christi,nihil ei nocuerut. Eo ens resurgente,furor eoru evanuit,quia quod voluerut,no impleuerutf& infirmatae sunt cotra eos linguae eoruJdicentes: Nobis dormietibus,veneriit discipuli,& furati sunt eu.Si enidormieriit, quomodo viderunt' Si vero no Viderunt, quomodo testes se audet ipsi teri Sed se ergo metietes, locuti sunt. Cofusis Iudaeis infidelibus, exaltati sunt fideles. Principiti aut exaltationis,ostedit poenitentia fuisse,d: Coturbati sun ad poenitetia,& copucti corde oεsJ.Lhoies qui videbatJ &intelligebant eosJ.s. Iudetos defecisse & cofusos & timuit ois homoJrationalis,deu&iudiciti sibi imminere diuinii perspicies. Et isti sic timetes deu vn cii apostolis Annuntiau runt opera deiJpraedicado.Lnatiuitate, passione, resurrectione,ascensionem,missionem spiritus Chumanitatem & diuinitatem: virtutes & miracula, & facta eius intellexeruncesse diuina. Et inde .Lpropter huiusmodi opera, DLaetabitur iustusJ a Christo red Ptus,& per fidem operii diti iustificatus in dnoJno inmudo f& sperabit in eoJ vita aeterna instituro &Jllic, quado danabiit peruersi laudabuturJ .i. laudabiles apparebtit,adepta gloria omnes recti cordeJqui rectὶ credui,& benε viuut.Et recti corde sunt,q ad deu cor erigunt:Vel, laud. o.re.cordeJ quia tunc deus Vnum- quenam illorii Iaudaturus est.Magna enim erit laus,cuiudex dicet,Venite benedicti patris mei possidete pret.
Vo.regnum,etc. PSALMVs LXIIII. In hoc pomo propheta agit de laudibus dei rae de beneficiis ecclesae in praesenti collutis, in futuro conferendisalprimo propheta in peisona iustorum peregrinantium in hoc mundo, conuersosermone ad deum, dicit:
cucatico,quem celebratis a veru deum amat.
203쪽
Hymn',est laus dei cucatico. Caticii aut, est exultatio metishabita de aeternis prorupens in voce. Est ergo sensus.Decens est, ut deii laudemus hilariter,& id prosternis. Et hoc in SyonJ.i in ecclesia psenti NaSχon interptatur speculatio, et in ecclesia gloria dei 1logὶ
speculamur etJab his qui te hic laudat stibi reddetur
VotuJ.i .corpus & ala quae deo vovemus inbaptismo:
Iaus p gratia actioe in HierusaleJ.i .in visione pacis .Lin patria coelesti. Na Hierusale,visio pacis interpi tur,quaibi psecreassequemur.Hic ergo in psenti vovem'bene operado & cogitado,& illic reddem'r utrocplaudado. Et tuc nostru desideriti implebitur,& pficietur Votuqd hic agere incipimus, sed orno adimplereno possum'.Etideo Exaudi oratione meaJqua exa dita, no imputabis mihi delicta comissa,vt mundus &sne macula securus ad te puenia,&in cilesti Hierusalevolumeupcisolua. Quia ad te ois caroJ.i. OIs homo
bonus et malus fvenietJ in iudicio finali ,ut recipiat Unusqsq; fecitdu q, gessit.Et necesse est ut exaudias uasverba iniquoruJ.L.diaboli,& primorii paretii iniqua suadetiuspualuerulip nosJ .i. proieceriit nos in hoc exiliu, et in peccatu dimerserunt &J qui pius es simpietatibus nostris tu ppitiaberis) iginoscedo et cOdonado eas. Et BeatusJest Ois ille fque elegistiJ i. p gratia, mas a peccatoria segregasti, pdestinado, et ad fide vocado set assiimpssti in adoptione filij,etin sorte tua iustificado, cia finhabitabit in atrijs tuis) .i. in ecclesia militate p gratia,quq dicitur atriii,pa p ea quasi p atriuintratur in domu .f. ad patria caeleste:vel, inhab insiamplius moturus loco in atri.tui .i.incetlesti Hierusale,p gloria,qua vocatatriaippieramplitudine,et perplurale, a ibi diuerta sunt masioes .Et tuc ibi Replebimur in bonisJetternis domus tuaeJcetlestis Hierus
audiuit.Et si bingit qua domu intelligat,d: sanctu est eptu tuuJcsleste & cslestis gloriae mirabile in aeuita-
204쪽
iustissima,quae modo videntur distorta.In qu etiam supernae beatitudinis gloria unicuim secudu dignita tem est distributa.Sancta electoria ecelesia, domus dicitur,qa adeo inhabitatur.Teptu,quia per deii sanctificatur a quo inhabitatur: & sanctu, qa in ea habitant sancti .Et ut illis bonis repleamur. Exaudi nos deusJu es sal utaris noste .i. saluator noster .s. Iesus Christus, per cuius incarnatione saluati sumus,& sine cuius auxilio,nihil boni piicere possumus,ut ab ista terrena domo,ad illa caeleste traleam'.Tu si es spes Oim finiuterrae,&Jetia corii qui sunt in mari logeJ .i. oim fide- Iiu qui habitat & in terra,& in mari, et in insulis.Qua ratione aut ta logesit facta spes osteditur,cii subiugii: LPraeparas molesJ.i. apostolos&pdicatores altitudine Vitet,OIa terrena traiicedetes in virtute tuaJnsi ipso ru, a per eos fecisti magna miracula,ut magnitudine verbi incredulos csiuerteret, & pulchre & fortiter g stis illum es, durissima corda molliret. Et bene potes eos pparare: ua tu es accinctus potetiaJmagna.f.deitatis ut qd homo ex se iasi potuit, deitas daret quiJsic accinae coturbasJ ad poenitetia p illos moles spiundumarisJ.i .corda impioru , , plandius mersa in pctis.
Et c5turbas sonu fluetuu ce) . i. sonate scotradicti sie,& fluctuates psecutione . Quia TurbabuturgetesJad Poenitetia voce apostolica,& pdicatoruaudita,ac visis miraculis & timebui deii, etia sil habitat terminosi&in extremis terre a signis tuisJ.i. miraculis,nimirucu audiet ta stupeda esse designata miracula, etia si novideat. Et postea exit' matutini & vesperri .i .illius a tepore i uuen tutis,& tempore senectutis reuertitur ad pcenitentia a peccatis delectabi .i.delectabiles facies
tibi & angelis,vel etia illlipsi qexit apctis. Quopacto aut hoc sit factu,subdit: qa Visitasti terraJ. i. holem de
limo terret factu,tua gratia a peris reuocado & inebriasti ea fratia infundendo sinultiplicasti locupletaret
205쪽
& ditare eaJ. i. multipliciter,& inultis modis, bonis& donis spualibVitasti,& illustre reddidisti:vet, Visi.
terraJ.i. ecclesia,quae dicitur terra a stabilitate. i. habitates in terra cu adueturus es, f& ine. eaJ spiritu L. interius. Et mul. lo. eaJ . i. multipliciter locupletasti ea
donis,& charismatib'. Quod apparet,eta Flume deiJ.i. ecclesia militas,vel populus dei prior ille . s. primitivi ecclesiet,egredietes a Christo sicut flume a fote manat repletu est aquis J. i.spiritusndonis β gratijs:Vel, Flu.deiJ.i baptismus re.est aquisJ. i.donis spus, qua ibi coseriatur, quae dictitur aquet: qa mudat & Decudat corda holm.Nec tantii aquas habet,sed & pane:vnde addit,Tu parasti cibu illoruJ. s. fideliu in comunione corporis & sanguinis tui qmitaJ i. perte estpparatio eiusJ. s. cibi,& sicut a te disponitur , sine quo nihil ibi administratur. Et uapdicta bona puidebat propheta,
per apostolos puetura, ideo orat ut ipsos inebriet des gratia sua: unde dicit, Rivos eiusJ.i .apostolos&pdicatores ecclesiae inebriaJdonis spus s. sapieti et & gratiae,ut sibi&alijs sufficiat. Et benedicvtur apostoli riui: qa a fonte Christo manates, alijs aqua doctrinae &sapieti et salutaris, ministrabat. Et multiplica genimina eius J.i. successione inde pullulate.i.da imitatores aedelites ex rivis in fide generatos, Vt a parte credetiufiar,ut & alios faciat credere. Et instillicidijs eiusJfluminis .i. in guttis doctrinae paruae & tenuis .f. in Vesebis modesu cadetibus a maioribus illius fluminis laetabiturJ spiritualiter, quia indὶ proficit germinasJ.s. incipies & rudis, in fide receler educat'. Et merito lγtabitur: qatu Benedice remit ted opeccata in psenti,&i futuro coronado coronetJ. i. multitudini credetiucircumti ad similitudine coronet.Corone,dico anniJ.i. acqsitae in anno benignitatis tua .i. in tepore gratiae quod taetri est ex benignitate tua: vel sic, Benedi.
co .anni be. tuqJ.i. sanctos tuos remunerabis, qui palma coronati,circa testabiit,& victoriet signiteriit. st
cxeqtur reliquii p partes,d: I capi tuiJ.i.ecclesiae Ii deorum
206쪽
dqom,quos spiritualiter excolebas sicut capos reple butur ubertateJ.i. aeterna refectione. PinguescetJ interna satietate speciosa deserti3 .i. ecclesiet gentili: qaoia placte assequetur & colles).i. martyres, qui capis. i. iustis virtute passionis pminet exultatioe accinge- tu .i .ex omni parte, ta in ala a in corpore ea circundabit tur. Induti suntJ. i. induetur stola iucuditatis,&exultatione arietes oviuJ.Lduces alarum, qa una cugrege suo gaudebui in aeterna pace f& valles ab uda-but frumeto Jqa obedietes, & humiles alae,c lesti reficietur alimeto. Et ibi oes n5 tam voce a mete & co dis affectu clamabull& eoru clamor totus ad laudem dei cosumetur: ideo subdit, eteni hymnudicetJ. i. laudes perpetuas prout diuersa a te munera acceperint, iuxta illud: Beati qui ha. in do.t.d. in Q .f. laudabui te.
In hoe psalmo propheta in persona ecclesiae nullat deles ad laudandu deu propter opera ipsius mirabilia: π pro glori fa murorum uictoria,ue post marurii triuphum dem agit de
diuina eorum eonsolatione,dicens:
bilate deoJ ineffabili affectu,& metis exultatione inis terraJ.i.oes populi ad deuco uersi psalmudi-
cite nomini eiusJ.i. bene operemini, & in bono opere laudem dni,no vestra requirite Nate gloria laudi eiusJ non industriae vestrae .i .gratis facite opera, unde
deus glorificetur & Iaudetur. Et fDicite deoJlaudado eu squa terribilia opera tua dileJ deus .c mysteria incarnationis, videlicet quod deus homo factus sit, passius,quod mortuus, &huiusmodi quae possent dici amabilia,sed terribilia dicit esse ne supbiat holes, sed
terreatur & timeat,ac vita emedet. Si ens gaudes propter pretdicta, caue ne quod datii est humili, auferatur supbo .Et licet ta magia' & terribilis sis,tame in multitudine virtutis tuqJ .i. in multis virtutibus & mira culis tuis metieturi& metiri no pertimescet stibi in iis mici tuidqui nec promin solutat, nec madata seruat. Illis ergo reiectis,fois terraJ.striplex,terra viventisi,
207쪽
Mlu: terra morietita, mudus terra mortuorii, insem'
Haec triplex terra fadoret te,Jhoc est, quod dicitur ad
rv. Ois ergo terra fadoret teJ creatore f& psallat tibiJredeptori psalmu dicat nomini tuoJ . i. tibi qui iudex
es notabilis veHic, Ois terra J. i. o is homo habitas in terra ado. teJalacri animo f&psal. tibiJ.i. bene operetur ad honore tuu psal. dic.J . i. bona vita ad alioruinstructione ostendat. Et hoc non sibi,sed nomini tu .d.Jhoc est ad laude & gloria nois tui. Venite Jomnes Populi. i. accedite,aduocata prius mente,& affectibus amoris & videteJ. i. intelligite,diligenter cosiderado Copera deiJ quae recit . s. Opera creationis, regenerationis,& retributionis,& alia huiusino di, quae materia
praebent laudandi deii. Qui est terribilis in consilijs Jquq exerces super filios holmJutpote cu mala bonis,& malis bona cocedit: hunc ex pura inia saluat,alteruex iustitia damnat,huic irascitur, illi parcit:& in murulis similibus .Quia ipse est Qui couertit mareJ .i. mu-du amaru in aridaJ ut aqua dulce sitiat,qui salsa aqua antea abudabat .Et illi qui sunt couersi in arida,cu an tea essent amari in flumineJ.i. in hoc mundo temporario,in quo alij ventui, alij succed ut pertransibuntJ delectationes, & superflua reru perituraruspede sic incoJ.i. facile& teipso duce Christo . Et cum pertrasi rimus sibiJia numine transacto, abrupta mortalitate,& accepta incorruptione laetabimurJ vere & persedi. sin ipsoJ.i .in deo nostro,quo duce trasiuimus,qm vi debimus eu sicuti est. Et ipse eri tota in Oibus . i. sufficientia omnium. Qui dominaturJ omnibus. Et hoc in virtute su .i. propria, ita ut nihil possit ei resist
resinaeternuJno teporaliter: ila potestas eius p O. qter.
quae no auferetur oculi eius inper gentesJ saluandas DespiciuntJ misericorditer.i.illuminat gentes. Quod enim getilitas crediderit,diuinae miae pietas egit. Qui cu electa est,Iudaea reprobata est: unde subditur, squiexasperat deu vel prouocat ad irais.Iudaei ruo exalt
208쪽
tu et desinat gloriari in semetipsisJ.i .in generis nobilitate et in carnalibus obseruatijs , sed humilientur apud se ut exaltetur in Christo. Et ideo in pter ista beneficia, Benedici tegetes deu nostru Jipsu laudado, Mei gratias rependedo de tam ultis & tantis in vos beneficijs collatis & audita faciteJalijs. i. pdi cado annuciate,& facite ut alij audiat voce laudis ei'Jqua. s. laudatur a vobis,ut et ipsi ad laude simile annuciada in-l nitetur. Et postea enumerat causas cur pdicari debeat. Ipse est enis Qui posuit alam meaJ in se peccatis mortua ad vitaJea sua morte vivificando, et per gratia iustificado, ne ea vita,perpetua mors cosumeret et non deditJ.i. no permisit dari sin comotionem J ut moti rentur in malu spedes meosJ.i. affectus meos, id est, fecit ut non recedam a via recta et operibus bonis. Et necesse erat ut pedes meos dirigeret, multa enim passi sumus. Quonia probasti nos deusJ in aduersis igneJ tribulationis nos examinastiJ.i. purgasti, & somdes abstulisti sicut examinatur argentuJ quod aso dibus repurgatur. Induxisti,J id est, induci permisisti nos in laqueui.i.in vincula et carceres, siue in qua libet tetati oes sposuisti tribulati oes4. i. flagella & pem
secutiones tyranoria: graue certe podiis in dorso nostroJutpsup bia male erecti,per humilitate curnemur,
sim posuistiJtuavolutate pmittes holes suo capita nostraJut capitalib' supplicijs csidenaret nos. Trasiuim' per igne etaquaJqd tu factu est,cu hos martyres ignisi ab stipsit,et alios aqua deuorauit et eduxisti nosJmo do spe: vel, edu.J.i .educes, ponit pleritu pro futuro,ppter rei certitudine sin restigeri uJ paradisi, et in roquiexterna,postqstu tribulationu. Et sedatis tribula tionib'. Introibo in domu tuaJ.Cfutura et cetleste:ec ce restigeri u sin holocaustis J bonoru operum per me exhibitorii accipia.Ettuc.s.cu introibo redda tibiJcsi angelis vota meM.t .vota laudii,quar hic voveo RugJ vota distinxerui labia meaJ interiora.i. quq ratio mea
209쪽
dist.la. meaJ.i. psalmos& orationes, quq debεt reddi et distincte & ordinatε. Et locutu est os meu in tribui tione meaJmartyres eni tormetis subiecti,cofitebatur , se seruos Christi .Deinde ostendit quomodo in domo dei introeat cit holocaustis, & eade holocausta q sint, exponit,dicens: Holocausta medullataJ .i. sacrificia deuotione plena & charitate ostera tibiJ soli.i. meipsum ostera tibi pingue sacrificium adhibita medulla,
pinguedine charitatis,& intimi amoris cu incenso a rietuJ. i. cu mactatione & destriustione motuu supbiae sotara tibi bovesJquibus terra aratur.i .motus auari tiae cu hircisJ. i.cu stetidis motibus luxuriae, haec in me vitia mactando .Rursum ad alia beneficia intelligenda gentes inuitat,d: VeniteJaffectibus & passibus amoris LauditeJ auribus cordis f& narraboJ aperi.
vobis,vos somnes qui timetis deuJca timor dei clauis est,quq aures mentis aperit.f. quataJbeneficia vltra ea quet sunt secit alae meaeJ.Lmihi, ut sciatis quod eadem faciet vobis si velitis. Vix possen t explicari beneficia quae dns elargitur nobis. Deinde exponit specialiter,quantailli cotulerit,cu subdit: Adipsum ore meo clamauiJq.d: Inspirauit& dedit ut ad eu clamarem ore meo, qui prius adsimulachra surda clamauiore alieno .Ldiabolico & exultaui sub lingua meaJ.i. dedit ut du ore vocem emitterem, ide faceret ut exul tare corde. Et aa puritas in oratione requiritur, nec alia ratione exauditur:seqtur, Iniquitate si aspexi in corde meoJ . i. Si in aio deliberaui ut adimplere eam sno exaudiet dnsJme, vel pcem mea. ProptereaJquia n5 dilexi iniquitatem in corde meo sexaudiuit deusJ preces meas ut bona obtinea f& attendit voci depcationis meaeJut mala amoueat. Ecce vicissitudinem,
uia intente orantem,exaudit deus. Et quia sic exauiuit me,& miseri' est mihi:ideo BenedictusJ sit de'J pro suis beneficijs quin5 amouit orationem meada se.Pihenim aures eius semper iustoru precibus patet,
s& miam sua a meJsupple non abstulit, sed ampliora
210쪽
misericordit suet beneficia,ab eo sperare no dubitaui.
PsALMVs X L VI. In hoe psalmo propheta agit de inearnatioue dni nostri Iesu Christrier de mundo per illvillustrato.Et primo propheta mise-Heodiam dei deprecatur, dicens:
DSuqp xor misereatur nostriJprius culpa tolleis do,& peccata dimittedo &J postea benedicat
nobisJgratia colaredo,&bona augedo illuminet vultu Hii sup nosJ. i. manifestet filiu suu nobis, dii illii incarnatu mittetra dicitur vultus Scimago patris. Per filiu enim, representaturpater, sicut ipse ait: Qlli videt me,videt & patre & misereatur nostri4dona sua in nobis coseruando. Repetit quod promiserat: quia queadmodu illuminatio sine dei mia no potest habe ri, ita & si habeas,no potest tame sine mia conservari. Et couertit se ad deu,dices: Ista peto ob ea re, Vt cognoscamus in terraJ.i.in hac vita via tuaJ .s. filiu tusi Christu,cuius beneficio puenitur ad te. A qua via,ne mo aberrare potest, nisi si ab eis regulis,deuiare prassumit.Et in Oibus getibusJubiuis terrarum c5stitutis salutare tuuJ.s.filiu quo saluemur,& ς est salus oῖm.
Nec nimiru si via, qua ad deu veniam', petere debeamus. Tot enim &ta diuersae viae sunt in terra, & Iatar& strictae,tot vestigia luporu,haereticoru,Vsurarioru, carnaliu ambitiosoru, quas multi terunt,quia vix inuenitur in terra ab aliquo arcta via dni, quae ducit ad cetlu.Et quia iam cognoueriit, ideo pro directiones fiteatur tibi populi deusJ peccata sua , accusando se de eis .Et peccatis suis deletis sc5fiteatur tibiJ cofessione laudis:& merita sua tibi ascribant spopuli oes lquia ad gratia inuitatur oes.Nec tantu cofiteatur: sed&ΓLaeteturJaio interius gaudete set exultetJcorpore, exterius hilares se ostedetes: sia saluaturin utrol ge tesJno tantu Iudeti.Et subdit causam,rum iudicas populos in aequitateJ vocado ad fide, se praeparantes ad
opera iusta exerceda ,sne personam acceptione:vel,
fiu&.J.i.iudicabis in laturo spop. in aequi. J reddedo singulis