장음표시 사용
251쪽
dicatores, qui colunae ipsius term dicuntur quod eo ru meritis alij subleuentur,& ipti 1 deo in bono cofirmantur. EisDixid percolunas colirmatas,&ad pdicadu emissas finiquisJ.i.generaliter olbus malis nolite
iniquὶ agereJ.i .nopseveretis in malis: sed recedite ab eis,ili cauete afuturis &delinquetibusJ.i.peccata defendentibus,dixi noliteexaltare cornuJ. i. nolite ele Mari per superbia,& nolite arroganter defendere pec cata,vel gloriari ob vestra malitia. Nolite extollere in altuJ.i .cotra deuscornu vestruJ.i. superbia aut po
teria,quod facilit illi qui hic gloriaquaerui. Et nolite 1oqui aduersus deii iniquitatεJ cotra eum urmurado, vel eu blasphemado. Ideo aut no liciatis haec. ianel ab Oriente neq; ab OccideteJ utpote toti' inudi terminis neq; a desertis montibusJ. i. secretis locis &intermediis subintelligitur, est alius et sit expers iudi- cij dei,nullo eni pacto potest quis diuinii iudiciu effuisserebina deusJqui ubim psens est,& vitari non potcsti index estJno soluta xsi,sed etia verboru,cogitatio nu dc intentioni ,Greg. Fugiedi via deest, quia ille iudicat qui ubiq; est.Et laudat deuiudice, qui talis sit,ut
.s.humile exaltatJreddendo eu virtutibus c5spicuum
in psenti,& inde in gloria coronado. Quod quide poteritfila calixJ i. δpinatio &dispessitio fuini meriJα puri .i .iusti iudicii est in manuJ d.in potestate OdniJ. i. Christi splenus mixtoJ.i.mia in iudicio, ua alijs dabitur vita per miam,alijs mors per iustitia. Et inclinauitJpdictu calice ex hoc in hocJquia per illucalicem,&bonis bona,& malis mala propinabit: veruntamε Dex eiusJ.s.calicis .i. poena & vindicta bibentibus austera, malis deputata: filo est exinanitaJ & euacuata.i. no prius firmetur qua sapor amaritudinis eius, duretinaeternu.Et ex hac faece & miseria bibent oes peccatores terra .i.imp ij qui terrenis delectatur. oes ergo peccatores bibet. Ego autJ Christus cu corpore meo
252쪽
IN LIB. PsALMORVM. I23ciendasin saeculuJ.j. quadiu Rculii durabit.Et catabo deoJ.i.ad honore deis Iacob hoc est,cu gaudio laudabo eu,qspecialiter est deus illorii, qui spiritualiter sunt Iacob.i. supplantatores vitiorum. Deinde pronutiat quod iudiciu intelligat,ubi praedicit malos fore abiectos,& bonos fore gloriosos:vnde subdi t,f E t oia cornua peccato rud. s. imperiu, d natione, supbias,&po
testates,& psum p tiones impioria, qui hic erigiatur: de istisqbus cornib' alios impetiit,alios feritit,&impeIlut coistingaJ finaliter in iudicio, ea ad nihiluredige-dos& exaltabuturJtuc scornua iustiJ.Lfides,charitas, caeterq* virtutes, quet sunt munera Christi,& dignitas iusti,ubus se ab ini micis ecclesiet iusti defendu t,ipso sim ardeter impetu t& insternut, qui mirabilis deus cu adiudiciu venerit,in gloria sua mirifice exat tabi tr vel sic, s Et oia cor. pec. co.JCOrnua peccatorii sunt,corpus&ala,quibus hic impugnat deu, quae in iudicio costingentur: sia tunc induetur velut diploide ad c5fusione suas&exaltabutur cornua iustiJ.f. corpus,,2 aia iussi,quado duplici stola induetur. ΡSAL. LXXV-
In hoc psalmo propheta narrat quomodo deus in. ecclesia desiu per Iudaeemer Israel intellecta veraciter cognoscatur, praedicerer,quiescat perenniter . Ite agit de Anali iudicio,ho latur Melas ut deo uota faciat, ex munera osserunta icite ro propheta:
I OtusJest in IudaeaJvera &spiritali,puta in e clesia deusJIudeaeni interptatiar cofessio .E 1 γε go Iudetavera erit Christi ecclesia qui credat ineu,& coiiteatur peccata .Et in IsraelJ vero & spiritualis deu p fide videt. Istaei eni interptatur vir vides deu, sinagnu J est nome et .i. laudat & celebrat, no blas. Phematur,ut solet p malos fieri. ΓEtJ sic factus est in paceJ.Lin vera Hierusale.i.in eo corde qd quεrat tracilitatein solo deo flocus eius, qest autor & amator pacis habitatio eius in Syon J vera.i. in eis qui iam mete & corde divina speculantur: vel, f& habitatioe,in Syondidest, in ecclesia,quae ipsum contemplatur
253쪽
illa ola per quae diabolus in hole exercet sua potest tem. C peccata.E t subdiuidit farcuJ qui longEsagittas emittit.i.deceptio es & dolos scutuJ defensionis peccati,& omne illud : unde superbEse protegut f& gladii4J.i.omne illud, quo pugnatur c5tra desis& belluJcarnis cotra spiritu Sc impugnatione vi tiorii .llet sunt diabolicae potetiae, quas omnipotes deus costingit iadestruit, dii in pacifico corde sibi sede delegit: ubi enideus auctor pacis venit, haec ola fugitit. Nec hoc solufecisti diae,sed tu no alius es filiuminansJ mundu,co
gnitione summi boni stuJ & no alius smirabilite qaspiritaliter,uel miraculis& a digqs a montibus aeter ni SJ i. per montes aeternos .f. per apostolos & pdicatores Lanctos, qui sunt moles, propter excellentia Vitae & iustitiet,ac aeterni sunt,qa semper cu dno masuri. Istos moles prius illuminauit aeternus sol, ut per eos postea terra sua. i. ecclesia illuminaret. Qui du pdicaret Iturbati sunt oes insipientes cordeJ terrena tantus pientes,qui recedetes a vero lumine , tenebrosamudi desideria sunt secuti . Et quid fecerut dii turbarentur
LDormieriit somnii suu J in his rebus fluxis acquiescotes:vel, somnuJmortis f& nihil inueneriit oes viri diuitiaruJ.i. qui a diuitijs irretiti fuerat. Auari enim nohabent diuitias,sed habentur ab eis in manibus suisI.i.in potestate sua, qa nihil in manibus pauperu posuerunt.Vt enim dicit August. Manus pauperti,gazO-ihil actu dei sunt,in quibus si terrena mittis , largi edo eruas. Et quia cu terrena diligsitur, cora supernis induratur,ideo subditur: fAb increpatione tuaJo dςus IacobJ.i.populi iunioris & electi.s christiani dormitaverutJcordis caecitate & obduratione. Ita multu sopiti sunt in terrenis,ut dei increpation ςs no audirent. No vigilauertit in corde,quia du increparentur,durusor habueriit.Duritiaenicordis, obdormitio est. Sed qui dormitaveruti foes qui ascenderut equosJsupe
bjς,2 in illis qui materia pbet stabit se extuleriit Lin
254쪽
pompa Rculi,in honoribus,in polebatibus,in dignitatibus, in diuit ijs.Tales sunt equi eorii, quibus laqua indomitis serutur ad aeternu suppliciu . Incipiunt dormitare in praesenti, sed perpetuus eoru somnus erit in
aeterna morte. Sed quod sentientes no senti ut modo,
sentiet in futuro: qa DTu terribilisJfuturus sesJ in iudicio .i. terribilis apparebis malis: &J licet hic aliquomodo resistere videatur,tunc squis resistet tibi'Jdu tutant utimore incuties,q.d: Nullus. Quia ex tuncJ. s. in
iudicio suturo erit stra tuaJ manifesta, ac desaeviet χdurabit: qa nihil tu per patientia dissimulabitur , nec per poenitentia dis luetur. De caelo J venienscuangelis audituJ.i. oibus notu fecisti l. i. facies , ubi praeteritu pro futuro positu est iudiciuJexercendii. Et tuc fiet quod subiungitur: qa sterra tremuit& quieuitJ.i. terreni audito iudicio timebunt , & amissa qua prius pollebant potestate,quiescent quid ea malis , sed no a supplicijs . Ista alit fient, Cum exurgeretJ . i. exurget sin iudicioJ.i. ad iudicadum oes ΓdeusJ. s. Christus Iesus .Exurgere dicitur quia potes apparebit,qui hic humilis apparuit. Sed ne putes iudicium solum propter danatione iniquorum fieri, subdit: svis aluos facere q. i.faciat foes masuetos terraed quin si ascederMeqtios superbiae: sed in hac terra propter deum fuerunt ma- sueti, mites, patietes, qui traquillitate mentis sequuntur,&iugum dni no detrectant. Et merito saluat ma-
suetos. ΓQm cogitatio hoIsJ mansueti, prima nepe. C. qua danat mala & incipit bona. fc5fitebor tibi J ut dimittas ei peccata, & sic post cogitatione prima,statim sequitur cofessi o & reliquiae cogitationisJhuius. i.reliquiae cogitationis post pi ima. s. quibus recordatur, mala praeterita de illis lugeat,& bona pressita, ut speret die festum aget tibiJgratias agendo pro liberatione, quod est solenta celebrare: vel, reliquiae co .d. se. a. tiaJReliqui et cogitationis sunt verba & opera: qa exabudantia cordis os loquetur. Et quod cor concipi manus operatur. Idem valetac si diceret: No tantum
255쪽
corde cogitando. & credendo confitebitur tibi, sed Se Ore confitebitur , & opere obsequetur tibi. Deinde sequitur utilis admonitio,cu dicitur: fVoveteJmente quodlibet bonii f& redditeJopere dilo deo vestroJvota quae Dcistis, ua displicet deo infidelis &stulta proinmissio oes qui in circuitu eiusJ.Ldei existentes perfide assertis muneraJ .i.vosmetipsos,& alia quorculam bona opera. Ipse enim deus est in medio coletiust,&sua vota soluetiu,qa oibus in se credetibus, aequaliter fauet. Et subiugit,cui & quare,d: vovete in q, reddite erribiliJqui timendus est, & at si non amore vel timore hoc faciatis, cauete ne a terribili puniaminis&ei qui aufert spiritu principuJ.Lterrenoru quadOvult. Nullus eni ex illis est q ut vivat, nisi velit deus, sterribi .apud reges terraeJi md illis qui etia alijs timore in
cuti ut, terribiles se demostrant: quia reges terrε,& reuera timendi sunt. PSALMVs LXXVI. In hoc almo propheta loquitur in persona fidelis cogregationis,m cuiuslibet uiri perfecti, qui cotemptis terrenis, deum
gemitu et oratione in auxiliu conuocat,ac etia de incarnatione
Christi, eius miraculis,deliberatione populi sui ab immine tibus tribulationibus er periculis, dicens:
Oce meaJ no aliena, ex affectu cordis sad diam
clamaui4 no aliud petes ab eo nisi ipsum voce mea ad deuJ.s.clamaui & in tedit mihiJ me exaudiendo &cosolado: qaprope est oibus inuocatibus ipsum & in tedit mihiJ me exaudiedo & cosolado: uawpe est oibus inuocatibus eu:Vel, &in te.m.J.i. Vitae meae,no verbis meis. In die tribulationis meaeJ .i.t pore psecutiois Neu exquisiuiJ ut in eo sola quiete inuenia: vel miam eius exquisiui pdeuota Oratione.Necsbiu voce,sed etiasmanibus meisJ.i.operib bonis.Et no solii die,sed etia snocteJ qd denotat oradi assiduitatu: vel,snocteJ.i,in psenti vita,quet quavis luce emi tere videatur,peccatorii tame obscuritate obfuscatur scotra euJ.i.cora deo & nosum decepi'Jua inueni,&assecutus sum qdqucreba. Miseni quouit deu&no inueniu
256쪽
lnvenit'Et merito nosum decepi':qa Renuit collariata meaJ in aliis plera in deo,&respuit oena humana collatione. Et ideo smemor fui deiJ in q est suavitas collatiois f&delectatus sumJ in meditatioe & c5te-platione ipsiuss& exercitatus sumJi n hac memoria f&defecit spus meusJaaincoprehensibilis est, nec potest quisti sua iudicia & potetia compliedere. An ticipaue tJ.i .pue nerui vigilias oculi meiJ ante tepus stirge-do,ad laudadu deu sturbatus sumJob humana fragilitate & miseria set no su locutusJ cotra den murmur do. Cogitaui dies antiquosJ Adς,in sibus corruit homo a sua dignitate,quado in primis paretibus huc defectu meruimus & annos qternosJin abus prςmiu recipia in mente habuiJ .i. in memoria et in aio. Quia melior est d.v.in .a. t.Lmilia. Et meditat'sumJde di bus illis nocte din secreto. Nox eni ad meditationem c ruit,tractas scu corde meoJ .i .cu ra One,si qua ratione possiem puenire ad annos aeternos et exercitabarJin hac meditatione et scope baspii in meuJ.i.scrutado purgaba mente mea,et mudaba ab Oibus culpis,
et in devomensis,ne id qd diuino cospectui displiceret,in eo remaneret.Ista ergo quide volui,sic apud me
gratia et cosolatione, relinquendo nos in amictione
Absit: aut no apponetJ.i,no addet ut coplacitior sitJ miserendo qua iratus fueritpuniendo adhucJ.i.vltra et in posterum, q .d: imo appo net: quia pronior est ad . miserandii, quam ad puniendum fAut in fineJ . i. omnino miam sua abscidetJ .La nobis a generatione in generations .i. in generationibus sibi succedetibus,q.d:N5,qa ipse natura est mitissimus,et eius proprietas est misereri semp et parcere. Aut obliuisces misereri deusJcui naturaliter sempinest inrasaut c5tinebit in ira sua naias suasῖJ solitas, sic ut no extedat eas amplius erga nos'q.d: No.Sed potius in mia ira c5tine-hit,et nasa ira vincet. ΓEt dixiJ in corde meo .i. dii eia
sem costitui' in hac meditatioqrespodisnuc coepiJ .i. incoepi
257쪽
Εx Pos ITIO incarpi sapere & intelligere veritate. s. quod homo reduceturad annos aeternos .Et haec mutatioJ in nobis est dexterae excelsiJ. i. fauoris& propitiationis dei, non ostri meriti. qa ab ira ad mlam J. i. qa ex seruis,iiiij e ficimur. Et ego Memor fui operii dia iJ.i. huius mutationis in me factae: nunq ab ea mente mea dimouens, ut semper ad meliora pergere. Sed ne de se tantii laetari videretur,addit: qui ad cita memor ero mirabiliutuoru ab initioJmudi .i. reduca ad memoria quae deus humano generi ab i nitio indulserit .Lm Ada ad imagine sua fecerit etc. Et meditabor in Oibus operibus tuisJ. s. creationis,dispositionis, ornatus, gubernationis.& in alijs Oibus: f& quide qui te ostenderis artifice potetissim si f&in ad initentionibus tuisJ ad nostra
fallite pertinetibus .i. in operibu ε gratiae, quae pro redemptione notara ad inuenisti: vel, sin adinven.t. J.i. in praeceptis tuis quae inuenisti ad utilitatem holm,ut demu per ea holes te inueniret sexerceborJopere. His aut eruditus , ille in laude prorupit, Sc opera insae dei erga nos demostrata,explanare incipit,d: O Deus in
sanctoJ.i.in Christo,qui est sanctus sanctorum,infula tuaJ.i. via colendi te, & ad te Veniendi: ua ipse est via
inexeplo:veritas ina misso: Vita inpmio,&pereu patet reditus ad annos aeternos. Et squis deus magnus
sicut deus noster'Jq .d: Nullus. Quia tu es deus qui facis mirabiliaJ quae totius naturae creatae virtute excedant.Facis i nq,mirabilia, qa Nota fecisti in populisJ diuersis virtute tuaJ. i. Christit, qui est dei virtus,& dei sapientia fredemisti in brachio tuo J. i. in filio tuo,perque operaris spopulutu J: s.filios IacobJ.i.electos ex
Iudaeis f&J filios IosephJ .i .getiles,qui per Ioseph intelligutur, qui interpretatur augmentu: qa ex getibus augmentatus est populus dei. Deinde exponit,quae in nitido deus operetur:Vnde dicit, Videriit. i. cognoue- , runt teJperfide quaeJ.i .populi .Per aquas enim populos intelligit: si deusJ Christe , qui est dei virtus &brachis. Ac ut uteri popuI' plenius intelligatur, re- Petit
258쪽
petit: videriit te aquεJ .i. populi,hoc est,uterq; populus te verti deii esse agnouit & timuerutJ propter peccata f&turbati sunt abyssiJ.i. infideles,qui erant sine
basi, sine fundamento fidei. Et quia praedicti couersin5 sunt numero pauci, subiungit: LMul ludoJest sonitus aquaruJ.i. populoru sonatiuin cofessione peccatorii,in gemitu culparu, in dei laudibus,in gratiaruactionibus .Quasi enim mare coisagro sum, sonant diis
uersa vota populoria. Quia suo ceJ pdicationis dederunt nubesJ .i. apostoli,& praedicatores verbi det,qui dictitur nubes,quia choruscat miraculis, tonat minis,c5plust doctrinis. Et qa vox illoru pdicatorii, valida fuit,subdit: fEtenim sagittar tuorJ ὁ deus . i. verba tua penetratia,& voces nubiu traseu tJ& trasierat usq; ad ipsum animii vox tonitrui tuiJ .i. vox pdicationis apostolorum terribilis & aperta facta est fili rotaJ .i.in
circuitu totius orbis. Rota ens est orbis terraru que circuierut nubes tonado praeceptis, choruscado miraculis. Praedicatione en I eorti multu cofirmauertit in iis
racula: unde bene de miraculis adiungit: fAlluxerit G
.i.apparuerunt choruscationes tuaeJ .i. miracula quae
tuo permissu designabat apostoli orbi terr J. i.per to- tu mundu .Et sic comota e ad poenitentia & fide &cotremuitJtimore bono terraJIudeae,quantu ad eos qui couersi sunt. Nec tantii Iudaei sunt couersi, imo &gentiles:vnde sequitur, In mariJ .i .in getilibus,apud quos erat mostra deoru falsoru ,est,ia tuaJqa strenuδpdicatibus apostolis in corda eoru intrasti f&semitae tuaeJ.i. pcepta& institutiones evagelicae,quae ad portum salutis dirigunt,sunt sin aquis multisJ .i. in multis populis & qui diuersaria gentili sint f& vestigia tuano cognoscenturJab illis, qui in infidelitate permasserint: qa sapientibus & prudentibus huius saeculi,ab-stodita est humilis sapientia Christi. DeduxistiJtaqua bonus pastor sicut oves populit tuum J christianum
sin manuJ& quidem comitate ΓMoysi & Aaron.JPer Moysen ex data est:per Aaron sacrificiu factum: quae duo
259쪽
duo adumbrauerunt lege noua,& sacrificiu nouli. Perlegem enim noua,& sacrificium novit,ad pascua vitor aeternor pducitur popuI' christianti PSAL. LXXVII. In hoc almoΤpheta agit de mirabilibus dei operibus qάoda populo Iudaico exhibitis,at etia de beneficiis imp ess boniser de poenis inflictis malis.Et primo appheta reddes ipsos audiatores beneuolas, dociles, er attems,dicit in persona dnister
naturetcreatione, sed qa etia es populus peculiaris & elect'flege meaJ nepe illa pret caeteris dedi vobis inclinateJper humilitate faure vestraJ. s.comporis,& cordis sin verba oris mei J.Lut ea intelligatis& opere impleatis. Ideo aut attendite & inclinate, DLAperia os meuJ narrado. Ldicta & facta veteris testamenti in parabolisJ quae apertet sunt: parabolet enim sunt rerii similitudines floquar inpositisiesJ quae sunt dubiet quaestiones,hoc est,quae in disputatione vocari potant ab initioJexit' filio ii Israel ex AEgypto. Hais tenus sub psona dni hqc dicta sunt: nuc psalmista lo-atur, QuataJ.i.qua multa dei beneficia audiuim inveteri testameto pdicta esse & cognouim'ead in nouo testameto impleta es . Quia & patres nostri J . s. Moyses & patriarchet,ac .pphetet friarrauer ut nobis J nepesiliis suis,idis in illoruscriptis,sibus& nos credim'.Et No sunt occultataJ.s. eaquet patres narrauer ut a filijs eoruJspsa libri . nobis. Os intelligat postea exponit,d: in generatioe alteraJi,spus. Quia prima est gener
lio carnis. Secuda regeneratio spiis.Tertia regeneratio utriusqhq futura est in resurrectioe.Patres in si nostri narraueriat nobis, NarratesJ . s. flaudes diliJqbus Moyses&alij iusti laudaueriit deii in exitu maris rubri: vel, lau.J . i. laudabilia instituta f& virtutes eiuslubus affecit AEgvptu dece plagis f& mirabilia eiusJ.iacit eos in deserto pauit, & hostes eoru deuicit fq secilln5 solusini sit. Et suscitauit testimoniuJ. i.dedit te metu fin IacobJ.i in populo iudaico. Deinde repetit,
s& lege posuit i IsraelJ i. in illo populo iis vasa mete
260쪽
erraret an qua lege QuataJ.i.si magna & mirifica madauit patrib'nostrisJ.f.anti a populo, qaccepit mada- tu a deo. Ad ud ergo madauit' nota facere eaJ.i.ad faciendii ea nota filijs suisJspualibus . Cnobis, et post illos successim ut cognoscatJspualiter fgeneratio alteraJ.Cnos,ilsum' ex getib' collecti .Et sic cosequeter
exurget sursum habetes cor eleuatu ad deu f& narra-but filijs suisJi posteris p generatioes,ne us madata dei putet uni tatu data .Et hoc ideo VtJ ipsi filii sponati rideo spe suaJno in seipsis,hoc est,sua iustitia deo reserat accepta & no obliviscaturo peru deiJ iactando opera sua,quet nulla sunt pleril in deo,vel sicut illi faciut idola coledos& mada.eius exaratJoperado.Hqc demii est vera dei recordatio. Ne fiat sicut patres eoruJ mali.Ωsgeneratio prauaJq veritate no recipit et exasperansJdeu .i .iradeia,uocas p ingratitudine. Et qa praua,ideo est Generatio qui no direxit cor suuJdistortu ad deu,& ad diuina,nepe ut se corrigeret,deum diligeret,& ei seruiret &J.i.qa no est credit' cu deo spus eiusJ.i.spusuo deo n5 adhetsit:Vel, nsi est cre.cud.J .i.no credidit deo spusJ.i .m esset',Jsed increduli fuerat illius,pinis.
reliqs pietate amplecti debebat: qa Iacob posuit manu aextera ei, ac illii benedixit,& eu maiori pposuit
finitaetes arcu,&mittetesJ sagittas. i. Omittetesse seruaturos madata,bouersi suntJretrorsum in die belliJβ.tepore tetationis .Quia sNocustodieriit testamen tu
deiJsicula,miserat,dicεtes:Ola q locul' est do. faciem f& in lege ei' noluerulambulareJpfici edo,et pseuera do.sEt obliti sunt benefactorii ci'J .i. beneficioru dei set mirabilitiJopem eius qostedit eisJ p multas vices: M Imemores eoru oim merui q illis exhibita sun t.Deinde ostedit mirabilia, primo q secerit 1 AEgypto assignas regione: unde dicit, Cora patrib'eo GJs. Moyse ee ro et cetteris seniorib'Ab' crededu erat fiscit mira- .