Breuis et pia Psalterij Dauidici, et canticorum ecclesiasticorum, & canonis missae explanatio, ex doctoribus ecclesiasticis. Nunc primum emissa in lucem per D. Ioannem a Pastura monasterij Gemblacensis priorem, ordinis S. Benedicti

271쪽

Noe dicit, ne quis de rebus a se bene gestis glocletur, ideo sequitur: Adiuuanos per gratiasdeus salutatis l& saluator nosterJ quia no in nostris , sed in tuis virtutibus c5fidimus & propter gloria nois tuiJamplificada oodne libera nos a malis,& ab illis ipsis qui ad

Peccadu prouocat,ut sic erepti no ituo honore S gloria reddamus &δpitius esto peccatis nostris,ppter nometu Fino propter nos,& meritu nostru .i, per pietatε

sancti nois rui,tribuatur nobis, quod no potest haberi actibus nostris. Et ista fac nobis, Ne forth dicat in g tibusJimproperado subi est deus eoruJreputates te no posse nos seruare.Et innotescat in nationibusJ .i.manifesta fiat infidelibus cora oculis nostrisJ .i .cito fiat, ut nos ea cito videamus ad laude tua vitio sanguinis seruoru tuoru qui effusus estJa Tyranis & infidelibus. Et Introeat incospectu tuoJ.i.antecospectu tu uJgemitus copeditori Jquos gentes&Tyrani,vel ipsa tribulatioes vinxeriit. Secundum magnitudine brachij tuiJ. i. potentiae tuet,& sortitudinis possideJ& respice in adeptioe ,& defende ne ecclesia per fratres deficiat, .sfiliosJ.i.imitatores mortificatoruJ.i .eos quos apostoli& martyres pro te mortificati &occisi,in fide genuerunt f Et redde vicinis nostrisInter quos habita--mus:vel sulci.nos Q qui nos ad peccatu traxeruissepistupluJ.i.perfecta poena, & puni tione in corpore,& inata: qa hoc numero psectio & plenitudo fgnificari χ- Iet. Et hoc fiti sinu eoruJnuc in hac vita, ut no iudicAPoena danetur. Ad qd te moueat finalperluipsoru qd

exprobrauersutibi dneJattribuetes impotetiae tuet qd affligeremur,& putates se deleturos nome tuli e terra.

Illis ita eveniat. Nos autJqsputabat pdituros sorespopul' tu'J in te p baptismii regenerati, & sanguine tuo redepti sum f& oues pastu et tuaeJsacrametis & doctri natua pasti,& nutriti udeo scofitebimur tibi J.i.lauda bimus te in RculuJ.i. perseueratervis in fine saeculi, .sa nodelebitur ecclesia, ut putant haeretici.Et hoc est

quod subdit:tin generatioe& generationG i.quadia. saeculum

272쪽

IN LIB. PsALΜ RV Μ. III ulu praesens durabit & futurii fannuciabimus lauri de tuadin hoc saeculo ad alioru instructione,&in suis

turo ad honorem tibi debitum. Ps A L. LXXIX. Propheta in isto psalmo precatur primu chrisu aduentum, quo reparatu est genus humanu, er agit de uinea quae est eecis p Astedes quomodo inceperit, er perfecta fuerit,ita incipiens:

Vi regia istaeiJ. i.Iudaeos spualiter te videtes, sintddeJ desiderio & petitioni sanctorii, si ad-uetu tuu desiderat, & veni nos regere per te

ipsum squi deducis velut oveJ simplice & obediete loseph Ji .populit credete. i.getes qui signatur p loseph, qui interptatur augmetu. Et populus gelia auctus est,& adiunctus populo ludetorti,sc ita demum

crevit ecclesia. Deduxit has ouesdns per apostolos ex

deserto infidelitatis,ad grege fideli ii,& ex deserto huius msidi ad caulas regni caelestis. Qui sedes supch rubinJ.i.I excelsa maiestate tua, ac in illa plenitudine, quae est scientia coclestiit virtutu dc potestatu fmanis uare cora Estraim,Beniamin & Manasse,Jq.d: Tu qui ab angelis es notus,appare & innotesce hominibus. Manifesta te in carne,ac perfice in eis has virtutes quet his significatur no ibus.Leos fructuosos redde,& filios dexterae,&posterioru oblitos . Estraim eni, interptatur fructificatio .Reniamin, filius dexteret. Manasse obliuio. Excita' .i. ostiae spotentia tua & veniJtu ipse in carne ostencido potentia tua in resurrectione, qui visus es infirmus in passione ut salvos facias nosJa malis Oibus.Deinde covertes sermone ad patre ait:o De conuerte nosJad fili uiuum Sc ostedeJ nobis per fidemsfacie tuaJ.i. filiu tuum, qui est imago tua f& salvi erimusJ p ipsum:vel, oste. Δ.tuaJper gratia. Lauxiliado qua abscodisti a nobis auxiliu subtrahendo f& sal .eri

musJquia si destituamur tua gratia, no possis mus saluari. Optat autem aduentum domini Christi cito adis venire: unde addit in persona antiquorum patrum, Domine deus virtutuJ caelestium .i .angelorii,quibus

273쪽

apparebis super oratione servi tui Qq .d: optamus Vehementer tua incarnatione. Et quoesq; Cibabis nos pane lachrymaruJ i. permittes nos affligi tatis tribuislationibus&doloribus in hoc mundo t&potu dabis nobis in lachrymis in mensuratJ peccatorii nostroru,q.d: Nos adem meremur afflictio es propter peccata, sed tu nos libera per gratia tua .fPosuisti nos in cotradictione vicinis nostrisJ qui in circuitu nostro sunt ut nobis aduersentur & inimici nostri subsannaverunt nosJhoc patet in hostibus fidei,qui deridet nos quasi

.colentes mortuit,& adorates crucifixu. Sed tu o Deus virtutum Jhumanaria &angelicaria collerte nosJ.i .ve-

duc nos totos ad te, ut ex toto corde te diligamus f&ostede facie tua,& salvi erim'J ut su. Hic versus intercalaris est & frequeter repetitur: qa bonet rei, nulla est satietas. Ostede in si facie tua & imple per res ipsas quod pinostrasti per figuras. Quas figuras dum subseque terenumerat,ostendit quomodo ecclesia initiu sumpserit,& finierit apud Iudaeos:& postea tradata est & perfecta fuit in gentibus, q.d: debes quod oro iam perficere: qaiam VineaJ.i. populii Israel, unde Christus deprimi ex credetibus, que populu ideo vinea vocat: qain modii vineae eum dias ad excoledum & regendum susceperat. Et queadmodum vinea caeteris arboribus hoibus gratior est, sic populus Israel prae caeteris populis fuit deo gratissima Dde AEgypto transtulistiJ in

terra promissionis eiecisti gentesJ septe E terra illas&plantasti eamJ.Lvinea ibi. i. habitatione eius c5firmasti & cum securitate habitare cocessisti: fDux itineris fuisti in cospectu eius J in columna nubis per die, & incoluna ignis per nocte, ut dux esses itineris in viro tepore,test; duce pernen erunt in terram promissioniss&Jibi plantastiJ.i firmiter stabilisti fradices eiusJ.i. duces,& principes,& sanctos patres qui in cultu deierant radicati f&impleuit terraJ lmissionis,per prolem copiosam. Operuit moles Vmbra eius,& arbusta eius cedros deiJcum adepti sunt honores dignitates

274쪽

quod maxime fuit tepore potissimu David,&Salo-

monis,&alioru bonorii regum. ExtenditJhaec vineaspalmites suos, .i. filios fuscp ad mareJ .s. Mediterraneus& usq; ad flumeJ.CEuphrateri propagines eiusJ.i. generationes .Et cu talis sit vinea,ergo Vt quid destruxisti maceria eiusJ.i. munitione.s subtrahedo proin tectione tua qua tanq sepe firmissima,muniebatur Scvindemiat eaJ. s.coculcat& deuastant oes qui pretieringrediutur viaJ .i. qualescuns viatores modo sint extranei,ut fueriit reges Assyrioru& Chaldaeoru . ExterminauitJ.i.extra terminos suos eiecit eaJ . s. vinea, saper de sylvaJ.s. Nabugodonosor, qui eo note nota. tus est,eo Φ diu habitasterit cum stris f& singularis '-

275쪽

tudine & defendere totis viri . Qiii destruit turpmin si eis ἡ --.λ a deo,c5gregatisie & utilitate populi sep ran ut querat pyi'Idcvin .eaJi.vastat mebra ecclesiet oes et p.riaJ.Ldsmones,li elici,& pagani etca abus orbus negligetia platorii hodie vindemiatur ecclesia. Exterm .ea a.de.syl.& sing.se.de.ea.JPer aprii eudeis stru,immanitas diaboli intelligi tur, a q hodie ecclesia devastatur.Qui sortis & saer'est & agrestis: cia cogitatiisones eius agrestes & deuiae sunt, & admodu tumidus p supbia .sed tu 5sDe' virtutuJcelestiu & terrestriuD5 uertereJab ira ad mIam,& ad nos ade p gratia bonit iis tuet respiceJoculo clemetiet de cetioJc loru,&ε tuet deitatis secreto f& videJp miam, quatis & u grauibus peccatis laboret homo t&vilitaJ per gratias ineam istaJ.Lecclesia.i.infirma sana. Et perficeJ fidelibus,in populo gentiu ac relisis Israel feaJno alia instituesqua plantauitJ .i. inchoauit ex Iudaeis fdextera tuaJ.i .potentia,& propiciatio tua.Vna enim & eade vinea est, uete initiu coepit a Iudaeis,& perficitur in gentibus Γαuper filiuJ .LChristu perficetque cofirmasti tibiJ.i.ad tuu honore, d: Hic est filius meus dilectus. In quo e firmatus est Christus apud holas , qui solus est funda- metu,quod nemo diuellere possit.Vt auiad huc mois dii pficias ea Incensa igniJ-i- peccata quae incedunt ex amore male accedetes& suffossaJ.i.peccata,quet veni unt ex timore male humiliate. Atq; p hqc duo ola m Ia intelligutur. Sicuvenim ola iusta opera,bono timore,vel bono amore fiunt: sic malo amore & malo timore,oIa peccata comittuntur peributJ&deIebutursab increpatione vultus tuiJ .i .per increpatione filij tui,qui vultus tuus& imago dicitur. Qisid en I magis increpat Christus si peccata' Et qa ex aductu filq,tanista ad nos dimanat utilitas: ideo ut hF oia impleatur, iat manus tuaJo deus pater .i. manifestetur potetia tua super virit J.i.super platii filiv. Viru dico Nexteret eiuri .i. tibi similem dc coequalem. Manifestatum apis

276쪽

dex. t.J.i. super Christia, qui ad dextera tua as I impius est Jpro. i. super fili ullo isJ.f. beatet virginis per asesumptione carnis. Alij aut sunt filij hos m. s. viri & mulieris RueJ .ssiliu cofirmasti tibi J ut eni nobis coitiae est ex carne ut deus sit & etia ex diuinitate. EtJsi hareseceris,& liliu miseris iasi discedimus 3 vltra a teJ des.

eiscentes 1 fide,et dilectione vivificabis nosJ vita or tiae in praesenti, & gloriae in futuro & nomen tuu in is uocabimii te exorando, ut propitius condonator sis peccatorii nostror ii,& pi' largitor qternoria bonor v. Quod in fiat os Diae deus virtutu couerte nos 4 1 vetustate in nouitate, et ad te perfecte diligendu fet ostede facie tuaJhicppia illuminatione,et in futuro p aperta visione et salvi erim'Jqain clara et ofecta visione dei et fruitione comit aeterna sal'.Secudii Aug. hic versus

.f.Deus virtutu couerte nos, sum ma coli net to ti'reliis giois,unde trina repeti tioe comedatur. PsAL. LXXX.' Galaus iste catabatur a LeuitisP gratiaria actione ex eoia lactione fructuu percepta, cuius fit metio inueteri testamento: comemoratu retia beneficia liberationis ex aegypto ut dicit magister Nicolaus de Dra . Spiritualiter potest exponi,ut quoda

modo inducatur fideles ad laude dei pro bonis spiritualibus ea aistis, quos alloquitur psalmistis,o uossidetis

Xultate detoJ.i. ore contemini qeadde illo verbis explicare potestis Ddiutori nostro in bonis

agMis,et malis toleradis iubilateJgaudio coris dis, d no potestis explicare verbis deo Iacob J. i. mpis platatili vitia,qru deus est p speciale cultu, licet sit de Olma creatione. Et Sumite psalmuJ.t.bona operatione et date deo tympani J.i. laudem cu vestrae carnis mortificati .Et his duob' ad iugat fpsalteriu iucudii

cu tharaJ.i.deuota oratio. Buccinate in neomenia tubaJlaudate deu p renouatione metis gratuita. Ne

menia enidici an eos , qd signi Mat nouu. cim insignit et pclaro sese solenitatis vestraeJ .i. quado proba. bili coniectura percipitis in vobis gratiae renouationcm, quae tabct vobis esct vice munae solemnitatis. . Ideo

277쪽

Ideo aut sic facied si est: Qui ad hoc sceptu in Israel estJ.i. in populo christiano, ut de lato beneficio reddatur gratiae deo & iudiciu J .s. approbationis est hoc Ddeo IacobJquia deus approbat tale officis sibi exhiberi ab hole: ve , iudicivm Jest deo IacobJ. i. Christo,qui est

deus christianorii, qui transgressores madatorii ipsius iudicabit iudicio codenatiois. Testimoni si in loseph posuit illud. J Per Ioseph qui cresces interptatur,aug- metu in bonis operibus significatur. Et hoc est qdda testimoniti diuin et grati et crescetis in mete. Et talis cuexiret de terra AEgypti J. i. de tenebris ignorauet,ad illuminatione sapientiae diuin et lingua qua no nouerat audiuitJqa tuc diuinas co solationes percepit, Osest. Loquar ad cor eius, & canet. Et tunc diis D Diuertit ab oneribusJ . i. a sarcina peccatorii fdorsum eiusJ qatalis liberatur a iugo in udi,carnis, & diaboli. Sed pri' manus eius in cophino seruieruntJ. i. in seruili opere .Lin terrenis & lutosis operibus,& in immu dichs pe eatorii,quibus homo antea dei gratia illuminetur, instruit: γ qui facit peccatum,seruus est peccati. Deinde mutata persona , deii inducit loque te ad hunc modii: In tribulationeJ dii pinereris sarcina peccatoria, vel dup mereris tentationibus inuocasti me adiutore &Iiberaui teJexonerado, Vela tetatione pseruado exaudiui te in abscodito tepestatisJ. i. dii in vehemeti impugnati Oedgmonis inuisibilis vexareris fibaui te apud aquas c5tradictio isJi apud populia cotradicete,qua inre,iustus riter batur mimis quado per hoc a bono ii 5 retrahitur, sed magis per c 5 statia firmatur. Et talibus dicit deus: AudiJ. s. me magistrum docente,&dateniarte viuedi populus meusJ qate creaui f& cotestabor te J. i. teste coscientia loquar. Quid hoc qd seqturo ID rael J. i. popule christiane, quideri debes videre o fide,ssi audieris meJ& monita mea, mihi obediendo non erit in teJ.i .in corde tuo deus recensJ. i. nouiter&ad 5pug factus. Deus eni noster est sempiternus . i. nullupeccatum erit in te. Tot eni deos sibi fingit peccator, b quot

r illi

278쪽

quot vicia: de dicit Hiero. Quod quisq; amat & -- meratur,hoc illi deus est. Et deu recente habet, q mois do su 'ae,modo luxurit,modo superbiae & alijs huiusmodi viiijs inseruit nem adorabis deuali epuJ & extraneu a me studiu & officium tuu impendendo viiijsmi cuilibet creaturae. Ego enimJ nsi alius sium diisJcui omne obsequiti debes deusJcui debes oem religione tuusJ cui debes omnem amore.Et si illa quae tibi praestiti,n5 satisfaciunt animo tuo dilata stiluJ.s oscordis. i.affectu & desideris tuu & implebo illudJmeipso. August. Anima dei capace nihilominus deo in plere potest: vel, dilat desiderio os tuumJ.scordis ad desiderandia & petedii utilia & impleat.Jtuu desiderio,& bona votis tuis respodentia.Sic monui. E lamen no audiuit populus meus voce meaJ & montationem : qa multi sunt qui voce diri audire cotem nut. At 3 ea occasione, arguit eos inobedientiae,cuius meminit b.Bernardus. Magnu inobedetiae vitiu,qua angelus,caelo: homo, paradisum:Saul, regnii: Salomon,

perdidit amore diuinia: & IsraelJ.f. populus cirristianus,qui est populus dni,qa ab eo creatus,& pciso sanguine eius emptus no intenditJ & obediuit mihiJno perpedsis beneficia illi collata, ut tu demu culpa cresceret c digna vitio sequere . EtJqa immemores boneficiorii dei fuerunt ideo dimisi eos secudu desideria cordis eoruJ.i. permis illos obsequiarictib suis, i

madatis meis,subtrahedo eis gratia, no tame impar

tiendo malitia.Et ipsi ibut in adinventionibus suisq-i .in peccatis nouiter excogitatis rastes de peccat sinpeccatu. Deus no potest efficacius ostendere sua iram

Peccatori,quacia no dat illi sua gratia , & relinquit ea an adinuetionibus suis. Sed fSi populus meus audisset meJ monitis meis crededo & obedigdo . Quod expo-mes inbdit istaei hic est populus si in vijs meis ambulasset, semper in sanctis operibus Oficiendo & scepta

mea obseruado,quae sunt veret viet, quibus venitur ad

279쪽

Omcio, sinimicos eorumJA hostes cuiussi bet generis filii miliassem J eos ad nihilii redigedo f& sup tribui res eos siue fuissent mali holes, siue daemones,siue viistia misitem manu meaJ vltrice,arcedo eos 1 fidelibus meis. Deinde post haec verba diai,iterulpheta loqtur,d: I nimici d niJ. i. falsi & mali christiani mentiti sunteidnotates promissis quae voverunt in baptismos&J ideo erit lepusJ poenet Sc punitissis eorti in secula'. .

inoeternu Muras ut poena iterna danentur,etia etsi hie

illustres & iactabundi cospiciatur. Tales illi sunt, EQtame cibavit illos ex adipe frumetiJ .i .corpore Christi, qui frumetu nostru est,uel pinguedine gratia spiri tualis Sc de petraJ . i. sapietia Christi. Nam petra erat Christus smelle saturauit eosJ .i. sp siali intellectu, vel melliflua charitate . Naeloquia Christi dulciora sunt super mel & Duum .Et amen mentiti sunt ei.

P s A L M V s LAXXI. Psalmus teinuebitur in sacerdotes seri as Iudaeora γε chri ta eius discipulas himseentra xρ'demnauerat admor. rem, vel etiam in aliatii ipsos iudices . ta primo nuncians pro.Qheta deum , ait:. Eus Jfactus liomo stetit in synagoga deoruJ.i. i. apud Iudet os ubi filius dei secundu in homost

tit. Deos aut dicit,quos postea filios excelsi nominabit sin medio Aud& in comuni Odeos diiudicausecundu in deus .i.discernit VM hqc in honore,alia incolumelia vel De'stetitJpsentia diuinitatis,quq ubimestfin synag.d.bi in cogregatione iudicii & principii Uopuli,quidi appellatur:ua potentia carteris antecel. ut,& dignitate Osich deii repselatat in me.aut gqua. liter se habes apud oes deos diiudiaJdiscernes bonosa pialis,& iustos ab iniustis.Timeant ergo sibi iudicea Ilo Im: qa supra se habet iudice deii. Et ideo subdit cotramalos iudices UsquequoJvos iudices puersi iudicatis inlatatEJ.i. facitis iniquit indiciu false defendendo,de vera esse noscutur danado f& facies precatorii si mitis pso nas holm in iudicio res Pici edo malos d i mitis . itando,

280쪽

IN LIB. PsALMO RV Μ. II tendo, & innocetes csidenado,ut factu est ab illis qui pctori Barraba parcere volueriit,&innocῆte Christum dignit morte iudicauerul,q.d: Ilaiquii est hor. Ab hoe scelere studet eos reuocare,d: Iudicate egeno & puis

Hilo .i iudiciu vestria aequii esse sciat egeni & pupilli. Perinde ac diuiti & potenti humile & paupere iustificateJ.i .eis quod aequu est illis reddite. Tales fuerunt Christus & eius disicipuli,qui tamε fueriit a Scribis Sepharisaris codenati. Eripite paupereJ. Cab oppressione iniusta f& egenii de manuJ & potestate speccatorisJ& imph, qui ei caluntas infert & iniurias liberate.J Qui eni no coercet malos cu potest, cosentire viis detur. Hanc rem Iudaei Christo praestare debuerant, qui cu pro multitudine timeret, principibus illii permiseriit. Sed Nescier utJ. s. ludari filem intellexerit .i. scire si intelligere noluerut Christi&suoru sanctitatem in tenebris ambulantJ ignorantiae affecta tet,quae magis aggravat qua excusat tinouebuntur oia funda menta terraeJin finali iudicio, in quo ista peruersa sub lance iustitiae reuocabuntur . Nescierunt inquam

nec intellexerunt, tamen fEgo dixi dii estisJ participatiue, ex eo .s. quod habeatis potestatem indicandi

Ideo,&sitis iustitiae diuinae executores,& Midem ex officio f& fiiij excelsi omnesJin quantum ad eius imaginem facti estis. Deinde exprobrat fragilitatem G ru,d: DVos autem sicut hominesJcaeteri moriemini Jper infirmitate carnis: quia potestas Vestra non praeseruabit vos a morte f& sicut unus de principibusJ .ia de angelis superbietibus scadetisJper elationε ammi& superbiam: vel, cadetisdin foveam vel gehennam,& id quidem per aequitatem diuinae sententiae, ideo

ges adiudicandum orbem generaliter in fine mundi: tunc ei im surgere videbitur, & apparere in marcima potestate,qqi in aduentu primo appariux in max malium nitate quoniam tulicreditabis in omnibus gen