장음표시 사용
291쪽
sut videat qui oderiit meJ. i. inimici mei, hoc signia. s. qm tu diae adiuvisti meJ in passione & consolatus es meJ in resurrectione i & cofundan turJ hic salubriter si modo velint prospicientes se male egisse,vel & si hoc
recusent facere,in futuro iudicio confundatur danabiliter qmtudo .ad. me. & co .es meJvisu. e Mora
liter hic psalmus exponi potest visit oratio fidelis in tribulatione vel afflictione existentis, qui clamat ad diam,d: Inclina d neJut sit . sic expone ut applicetur res huic proposito. Custodi a iam me. q. sanctus sum Jqain baptismo sanctificatus ,& ad tibi seruiendii deputatus. Dicat hoc fidelis no se iacta do , ne cadat dum se
vult extollere, sed humilitercofitedo , ne incurrat nOmen ingrati. Respice in me& miserere mei, da imperiit puero tuo J. i. da mihi potestate deuincendi pa sones animi mei, & tentationes inimici f& saL facJ1
morte perpetua, vel ab inimicis fili uarici l. tuaeJ.i.ecclesiae,quae per gratia baptismi nos genuit. DFac mecusgnu in boni J signia vere poenitentis, dado mihi vera ς5tritione,prona& humile cofessione,&codigna satisfactione: vel Fac m. s. in bonuJ interius cosolado,&exterius adiuuado fut vid.qui Od. me & cofund. quid
tesse vinci ab auxilio gratiae tuae. PSAL. LXXXVI. In hoc GaImo propheta insegniter extollit ecclesia militanteo triumphante sub Vpo ciuitatis. Propheta ergo plenus spiritu
sancto, in laudem ecclesiae prorumpit,dicens:
T Vndamenta eiusJ .LSyon ciuitatis spiritualisJ .i.' ecclesiae sanctae. Nihil praecedit ad quod respiciatii istud relatiuu eius , sed ad meditatione prophetarx eredia est. Ipse enici uis illius ciuitatis plenus spiriis tu L. illa admiras prorupit in haec verba fin montibus
sanctis sunt. i. in pphetis & apostolis, qa in illis pro mi u p o sita est fi des ecclesiq.Qui moles sun t propter fidei sublim itate, san dii propter vitae puritate,per quo Wxis fidem, doctrina & exempla, ecclesia est fundata, qui fundauerunt ea in fide Christi,qui est fundamen tu sinsulare. Ecce prior laus a fundamentis, ut soli litas notetur c
292쪽
teturciuitatis. Et diligit dias portaς Syon J.i .sacranie. ta militatis ecclesiae,p quae patet aditus ad ea: vel, dii. do .p. Sy.J .c gratia & virtutes quas si nos assecuti fuerimus, in fallibiliter admittemur ad ecclesia militanti', ct post ad triumphante super osa tabernacula IacobJ.i.imaginaria sacramenta veteris populi,q.d: Plus diligit & approbat ecclesia,qua synagoga . Deide sequia
cta untdetelin psalmis,&rphetis,&clarius in nouo testamento, 6 ciuitas dei spiritualis. Lecclesia. Ci uitas eni, illa dicenda est quae cocordes habeat ciues. In ecclesia ver3 vniutur holes p fide & charitate Chri sti ,per q ua re,efficitatur ciues cet testes. Cosequeter laudat ea. Cecclesia1 multitudine cinita , cuin persona dei
ait: Memor ero Jadmiseradu,nsi solii populi Iudetorsi, sed etia Raab & RabylonisJ. i. oim gentiu ,parte designas pro toto sciet iumeJ per fide. i. apostolis de illis recipiendis pcipia. Sed ia apertius de vocatione getiusubiugit, ostendes quid per Raab& Babylone significatu voluit,d: Ecce alien i genetJ. i. alieni 1 cultu dei .s. getes & Tyrus J quae interptatur angusta tribulatio. i. illi qui sunt in angiistia & tribulatione vitioru consti
MEs immutati sierunt illica .i. in illa ciuitate dei. s. in ecclesia,quae est ciuitas dei spualis . Gloriosa ergo dicta sunt de ciuitate illa, & hoc etia miraculu qd seqtur accidit in ea:vnde subiugitur, Nil idJipsi SyonJ.i .ecclesiet dicetJ&enunciabit homoJaliqs indica. s. in &homoJ Christus natus est in eaJ .i.in ecclesia, per Syosgnificata, nimiru ex beata virgine,qcεseri debet nobilissimu inebrii in ea. Et dicit in ea, qa Christus stati ab ipsa c5ceptisiis die,suit in utero matris,homo perfectus in virtutib'& sciet ijs,licet no secudu quatitate .corporis &ipseJ. i. qui in ea natus est ut homo frui daui t eaJ .f. ecclesia altissim' .i. secvdii in deus no vi homo: vel, &i p. sim .e.alid. i. ipse homo Christus uexistit altissim'secsidii natura diuini fundauit virgi-Τ nem
293쪽
omcio, sinimicos eorumJ& hostes cuiussi bet generis Γhumiliassem J eos ad nihilii redigedo f& sua tribula.
tes eos siue fuissent mali hoscs,sive daemones,sive viistia misitem manu meaJ vltrice,arcedo eos 1 fidelibus meis. Deinde post haec verba diai,iter ulpheta loqtur,d: InimicidniJ. i. falsi& mali christiani omentiti ne eiJno states promissis quae voverunt in baptismo &J ideo erit lepusJ paenet& punitiois eorti in eculaJ.i.
ina ternu Iuras ut poena qterna danentur,etia et si hie
illustres&iactabundi cospiciatur. Tales illi sunt, Elatamescibauit illos ex adipe frumetiJ.i .corpore Christi,qui frumetu nostru est,uel pinguedine gratia spiritualis & de petraJ . i. sapietia Christi. Nam petra erat Christus melle saturauit eosJ .i. spuali intellectu, vel melliflua charitate. Naeloquia Christi dulciora sunt super mel & Duum. Et tamen mentiti sunt ei.
PsALMVs L A X XI. Psalmus einuebiturins uertates seribas Iutiora σε christia er eius diseipulos innocentia epn semiaverat ad morissem, vel etiam in maloii os iudicea. ta primo nuncians pro orta deum , ait: ἔEusJfactus homo stetit in synagoga deoruJ.L apud Iudetos ubi filius dei sepundu et, homo steistit. Deos aut dicit,quos postea filios excelsi nominabit fili inedio autJ& in muni Odeos diiudicausecundit in duus4.discerni in honore,alia incolumelia velfDelaetitJpsentia diuinitatis,quq ubim insin synag d.JἈ.incogregatione iudicii & principiis opuli,quidi appellatur:qapotentia caeteris antecelis ut,& dignitatς oincii deii repsentat in me autJqqua. 1iter se habes apud ori deos diludi . Jdi scernes bonos a malis,& iustos ab iniustis.Timeant ergo sibi iudicea hoIm: qa supra se habet iudice deii. Et ideo subdit cotramalos iudices UsquequoJvos nidites puer si iudicatis inlatatEJ.i facitis iniquit iudiciu false defendendo, uet vera esse ii ostia tur danado f& facies peecatorii suis
294쪽
tendo, & in nocetes codenado,ut factu est abi illis qui pctori Barraba parcere volueriit,&innocEte Christunt dignit morte iudicauernt,q.d: Iniquit est hor. Ab hoe scelere studet eos reuocare ,d: Iudicate egeno & pu-
lloJ.i.iudiciu vestruarquia esse sciat egeni & pupilli. Perinde ac diuiti & potenti humile & paupere iustificateJ i.eis quod aequia est illis reddite. Tales fuerunt Christus & eius disicipuli, qui tame fueriit a scribis Sepharisaris codenati. Eripite paupereJ .Lab oppressione iniusta f& egenii de manuJ & potestate speccatorisJ& imp ij, qui ei caluntas infert & iniurias liberate.J Qui eni no coercet malos cu potest, c5sentire viis detur. Hanc rem Iudaei Christo praestare debuerant, qui cu pro multitudine timeret, principibus illii permiseriit. Sed NescieratJ.c. Iudaei snem intellexeruiJ.i. scire Sc intelligere noluerut Christi&suoru Canctitatem in tenebris ambulantJ ignorantiae affectatet,quae magis aggravat qui excusat smovebuntur osa fundamenta terraeJin finali iudicio, in quo ista peruersa sub lance iustitiae reuocabuntur . Nescierunt inquam
nec intellexerunt, tamen ΓEgo dixi dij estisJ participatiuἡ, ex eo .s. quod habeatis potestatem iudicandi Ideo, & sitis iustitiae diuinae executores,& Itidem ex officio & fiiij excelsi omnesJin quantum ad eius imaginem facti estis. Deinde exprobrat fragilitatem eo-rit,d: Nos autem sicut hominesJ caeteri fmorieminissper infirmitate carnis : quia potestas Vestra non praeseruabit vos a morte f& sicut unus de principibusJ . i. de angelis superbietibus scadetisJper elatione animi& superbiam: vel, cadetisdin foveam vel gehennam,&id quidem per aequitatem diuinae sen tentiae, ideo
subditur: SurgeJ ὁ deus iudica terram,J id est, surisses ad iudicandum orbem generaliter in fine mundi: tunc ei ina surgere videbitur, & apparere in maxima Dotestate,qui in aduentu primo apparui In maxima nunaisitate quoniam tu hereditabis in omnibus gentibusJaia est, haeredit hi& tanquam haereditatem
295쪽
possidebis omnes gentes . Tunc enim Ogs electi iniis mobiliter expectabiit sua naiam: reprobi aute sua iustitiam. PSALMVs LXXXII. Inhoe Uno propheta ad litera petit auxilium diti contra ἔSennacherib rege ADriorum, er eontra alios hostes populi Is- rae verpotest Dii ut sit oratio ecclesiae cotra infide es, Sarracenos vel Turchas,qui ecclisa multu affligunt, occupant enim terras populam,quoru hic is mentio hic notatorii mo er aetate
nostra mala multa christianis intulerat, Anno enim diti i s L 7.τurchae qui paulo antea Rh dum Beliradu expulses ebrisii nisui eripuerat, animati ut creditur ciuilibus disῖidiis ebristianorum ingresisunt Hungaria , er magna a chri)tianis uictoria 'reportata, imo er occiso Catholico rege Hungariae Ludovico, occupatas de incesa Buda riuitate regia totu pene regnu Hungariae uno impetu uastauerat, multis milibus christianoruinterfectis,multi . milibus in captiuitatem cum incredibili praeda abductis. Dicit ergo:
DEus quis similis erit tibi'J . s. in virtute & pote
state,q.d: Nullus: ideo sequitur ne taceas J.i. ne dissimules iniuria hostiu nostroru Onem copescaris deusJab illatione vindi M. Causam subdit: Qtii: ecce istimici tuiJqvolui destruere locu deputatu cui tui tuoJ sonaverutJ .i. ea de causa custrepitu arnioru& sonitu veneriit f& qui oderunt te, extuleriit caputJcotra te superbietes. Super populum tuum malignauerunt cosi liud ad eum deprimedum & decipiendii et cogitauerutJ malignἡ & astute aduemus sarie os tuos JSacerdotes & Levitas ad hoc deputatos, ut tuo cultui prospiceren t, sic & etia res i ta a n im atet d i cu tur sanctae, eo odi sunt diuino cultui deputatae, ut vasa et vestes & huiusmodi. Dixeriit ad inuice se mutuo exhortates: s venite & disiperdamus eos de gented . i. sic deleamus
eos, Ut nulla remaneat huius generis memoria S non memoretur nome Israel ultra. Qincogitauerunt Una 'nimiterJ.i .c6corditer, sed malignEssimul aduersuria teltestamentum J.i. pactum firmum ad destruedum teri iu
296쪽
IN LIB. PsALMORVM. 138runt. Et qui fuerunt, explicat,d: tabernaculaJ.i. congregationes IdumaeorumJ. i. idumaei,dicti ab Edom,
test& Esau f& IsmaelitaeJ isti origine sua tr erut ab Ismahel filio Abrahet. oabJ.i .gens Moabit ru,quet
ydnt a Moab filio Loth f& AgareniJ dicti ab Agar,et
de filijs Cethure uxoris Abrahet, origine sua reserunt. Gebal & AmoJ.i .ges Amonitaru . Amoeni fuit etiantius Lot & AmalechJ qui primo inuasit filios Israel in destrio, cum ascederent in AEgyptum salieni-
genetJ. i. Pityli steti scum habitatibus Tyrum Jhic populus terra incolebat i siraeli tarum populo proxima, ac grauiter admodum multum infestauit eos,et incitauit
Sennacherib ad opprimedum Ezechia rege Iuda: ideo subditur, Etenim Assur venit cum illisJper cuius opera facti sunt in adiutorium filiis LothJ . i. Moabitis et Ammonitis ac cetteris nationibus pdictis.Illi adem ad hunc modii aduersum nos insurgunt: sed tu o diius Fac illis sicut Madian et SisareJquos miraculosε de
bellasti per Barach , Iudicum . ssicut IabinJrex Cha
naan in torrente CisonJvbi deuictus est,et omnes perierunt . Disperierunt in Endor, facti sunt ut stercus terraeJ putrefacti et coculcati: qa cadauera eorum re' manserunt insepulta,et putruerunt. DPone principes eorum sicut Oreb et Zeb et Zebeae, et Salmana.Jllios debellauit diis miraculose per Gedeone,et per trece .los illos viros qui cu illo erat, Iudic. 7. Omnes principes eorum l. i. populorum, quorum supra meminimus qui dixerunt haereditate possideamns sanctuariu dei J .i. Hierusalem in qua collocatu erat teplum dei, et percosequens terra Iudeae, cuius Metropolis erat Mierusalem. Illi quide hqc dixerunt:sed θ Deus meus pone illos ut rotaJ.i .redde illos instabiles et mobiles, sic ut evanescat in cogitatioibus suis set sicut stipuladfragilem fante faciem ventiJeacircunquam impellentis. Sicut ignis qui coburit sylvaJ prae nimia vehem tia insumens ea set sicut flama cohurens montesJprae ardore vehementidestruendo eos .flta persequeris il-S in los in
297쪽
T X o s I T I olos In tempestate tua, et in ira tua turbabis eosJet hoc impletu fuit quado angelus diat pcussit in castris Assyriorsicet noctoginta q iinq; milia,& corpora mortuo runt erili redacta in puluere& cineres, ut sic tale Eze chias&sui possent spolia colligere absq; vlla difficultate. impie facies eorti ignomini ad & hoc impletum fuit pSenacherib, du videret peste suborta in suis castris,magno cii timore aufugit cu paucis γ quetret nomen tuu dii eJaliqvidelicet illi qmpstites iuersit, Vid tes tua potetia. Erubescat& csi turbetur in saeculii Cor culil. s. Sennacherib,& oes in malo pseuerates & con fundatur & pereatJ hic in psenti vita,& in futura inaro ternu .fVtJ sic cognoscatJp experieti a poenae sibi inflictoosqa nomen tibi J soli est d fisJessentialiter: qa nulliptero tibi soli,diuinitas attribueda est. Hoc eni det mones & clamnati agnoscunt. Et vastu solus altissimus Ict potFtissimus cs sin omni terraJ. s. in terra mortuoru in inferno: in terra mori et in in mundo: in terra vi uentiu in caelo. Illi enim soli copetit infinita potentia. PsALMVs LXXXIII. In boe psalmo propheta agit deserueti desiderio iustoru da opprimu tur in hoc mudo,cupientes perduci ad gaudiit ciuiusupernorum agitide qua uia ueniatur ad ipsum. Et primo Ppbeta in personat loruin tribulatione uertentatione existentium AE
QV di qct J. i. valde dilecta & diligeda sunt ani
mis bene c5postis tabernacula tuaJ siluasi perna & qterna supernorii ciuisa ,in abus nulla inuenitur pssur a Osdsie virtutuJc testis. f. an geloria.Tabernacula ista, sunt masiones illet cillestes,desbus d Ag dicit : In domo patris mei mast. multae sunt. Et dicit tabernacula in pluralirpter diuersorubeat ornmtus,secudu varia eorti merita. E t veri dilecta,qa co- cupiscitJ i. desiderat &Jpnimio amore videdi illa deficitJase,ac desiderio laguet fata meaJ tedens in atriadniJaeterna. Cor meu J. i. homo meus interior. L. aris& caro meaJ. i. homo exterior. s. corpus sexultauerul
298쪽
bernacula tua etterna. f EteniJ.i .aa Dpasseri .i.ratiosi ueni ibi rubi Jdii quaereret exercedo se in virtutibus domu Jno manufacta in qua permaneatf& turturJ.i. caro casta inuenit ibi nidii sibi J& masione v bireponat pullos suosJ.i. opera: vel, Et merito in futuro &in Denti gaudebo. EtenimJ.iquias passerJ . i. cor per
cogitatione quodam oco volans inue. sibi do.J.i. aia mea inuenit ccleste masione,ad quacu se recipit,seci
ra est,ac sic gaudet, ut solet patier , qui asylua domu se recipiat f& tur. J . i. aia hic poenites & gemes sinue .sibania iid. Laeternu tabernaculusubire. p. s. J.i. opera bo na ne perdatur, luet lucibi reponiatur,quado in spe re tributionis aeternae fiunt. Et quet sit illa domus,vel n diis, ille determinat,d: Altaria tuaJo dne virtutuJcPIestiti. i.angeloru frex meusJ qui me regis du propero ad illa altaria & deus meus Jqui me ad hoc crealti, hoc est,caeleste patria,&diuersas sanctorii masiones lec . dii varia eorti merita, in quibus iugiter sacrificia diui hae laudis offertitur: ubi aiae caelelltc5uiuio epulatur, ubi aia quasi in domo sit,gaudet:& caro reponit opera sancta.Haec quippe sunt illa in quibus appetitus humanus acqescit.CcIestis patria dici tabernaculu propter inhabitatione. Atria propter latitudine. DO munipter Oete. Nidusippter securitate. Altaria Τpter corporis & ais a secta oblationε,ubi iste ia suspirat,d: Bea. ti suisti habitat in domo tuaJcclesti no manufacta, i
cui ola optara succedes. Et ibi ut dicit Aug. qcqd voles eris,& acquid nolin no erit. Deus eni eritolain olbus .i .sufficietia oim,& illa de causa laudabui diam,& fratias acet unde addit: sin setcula saeculoruJ .i. in aeternit
299쪽
m auxiliu couocat: qa qui hoc praestare possit suis viribus &meritis,nullus est. Et modus subditur: qa ascensionesJ. i. gradus quibus ascendat in corde suo disposuitJ. s. ille vir,deo tamen inspirante.s. proficiendo semper ad meliora.Et hoc in valle lachrymarumJhoc est in statu psentis miseriae. f. in loco que posuitJ
ipse deus hoibus ad deflendit ibi peccata, ad pugnaduco tra hostes & vitia,&ad c5sequedia praemia aeterna. Auxiliabitur aut ei dfis. ΓEtenimJ .i. quia Benedicti-. oneJ.i .gratia colaret ei, quae dicitur benedictio l. bonii donum dabit legislatorJ.LChristus utriusq; testamenti autor.Et hoc lugentibus propter remissionem eulpae,& propter dilatione gloriae,hoc aut efficit gratiae benedictio,* per ea ibutJ fideles de virtute in vi tuteJ semper aspirates ad opus persectius. Et sic tandefvidebitur deus deoruJ.i.sanctorii angelorum,& electorii, qui dicuntur dij participatiuὶ iii Syon J.i.incq-lesti speculatione & cotem platione . Syon enim speculatio dicitur. Et ut ego videam,& ad lata pinia quae electis promissa sunt,peruenia. fDneJ a quo regimur,fdeusJ, quo creati sumus virtutu 3 caelestiu. i.angelo-rs,quibus me adiungere cupio ,& humanarn iniusor, quia dator es Oim virtutu, quibus ascenditur ad te videndu exaudi oratione meaJ ut ad beatitudinem me perducas, & virtutib' angelicis associes Lauribus percipe lea ostendendo per natae essectu& adimpledo desideri u meum ὁ deus IacobJ.i. luctantiu vel supplatatium,ut dia luctor, me iuves , & Istaei me facias, ut videa te sicut vidit Iacob que iuuisti,& fecisti Israel dum illi apparuisti. ΓProtector nosterJi repugna aspiceJoculo miae super nos,& protege o deusJpater f&J ut nostri facilius miserearis frespiceJ .i. attende fila facient Christi tuiJad litera. Respice eunde ipsum , holem factit,cosputu, flagellatu, crucifixu, mortuu Ppter nos,q.d:Si hoc abs te impetrare rici possumus, salte impetret filius tuus, qui nostra no abhorruit carne vestiri. Respice nos intuitu meritorum eius,no nostrors. Per, meri-
300쪽
meritum enim Christi oes orationes ecclesiae sortiu-tur effectum. Atm ob id in olbus orationibus ecclesiae ponitur in fine,Per dnm nostru lesum Christit,vel aliquid simile. Ad hoc autem exaudiri cupio ut habitaro merear in domo tua. Quia melior est dies una in atrijs tuisJ. i. in caelestibus massionibus: vel f dies unaJ. i. immutabilis & arterna sup milia hoc est,dies una apud te transacta superat infinitis partibus dies has quibus in hac vita degimus. Et ideo ut ad illa atria admitti merear, Elegi abiectus esseJ .i. in humilitate vitiere, qua si no habeamus,ad illa beatitudine no possiimus. peruenire in domo dei meiJ.i. in ecclesia militate,quet est domus dei i ii serior,sicut ecclesia triumphas,est domus dei superior magis qua habitare in tabernaculis peccatorii J nepe apud illos qui honoribus tument .Lmagis qua costitutii esse in hac gloria mundana,& inister peccatores potentes & superbos: qa superbia includit in se omne peccatu mortale, per quod homo subtrahit se a debita obedientia dei. Et hoc faciedum est,fQuia miam & veritate diligit de'Jmiam, peccata condonando: veritate,promista reddendo: vel, Quia mis.& ver .di .deus J.i. misi:rerim psenti,&δrnilia reddere in futuro gratiaJ in praesenti f& gloriaJ in futuro dabit diis J vere humilibus . No privabit bonisdspiritualibus. s. gratiae in psenti, nec bonis gloriae in futuro eos qui ambulantJ.i. perficiunt sin innocetiaJ. i. qui cauent ne deii vel proximii laedant . Et b. Berna dus addit: Nec eos dne qui ambulant in poenitentia. Et couertens sermone ad des, subdit: Et quiano privabis,ergo O dfie virtutuJ super cet lestiu: vel ,fvirtutulci .miraculorsi effector: vel, virtutiiJ Theologicarum
dator beatus homoJ in psenti per spε,& in futuro per rem qui sperat J & spe ponit fila teJ2 in aeternis, non
in trasitorijs & caducis Aug. Deus finis est,& terminus ad queeudu,& ubi immoradu,quicqd citra deii est,uia est: in illa aut no est immoradri PsAL. LXXXIIII. In hoc psalmorpheta loquitur de incamationis Chri ti my-