장음표시 사용
341쪽
EX vos ITIO non eo gnoverutJ. i. cognoscere nolueriat vias measJa.prqcepta & ma data quae custodire & seruare debuerant futJ.i. sicut , vel secundit alia literasqbus i uraui J.i. firmiter 2 immobiliter statui sin ira mea si introiis butJ. i. no introibunt. s. illi qui in malis factedii indu--eriit:alhentintrant in requiem eaJ . s. in terra promissam,qua elegi in quieta masioneia populiqua cultus mei: vel, in requie meaJaeterna .sie sui obturati sun t tepore gratiae,no i n troi bu t i n req ute beatoru per terrain missiois designata&adubrata. PsAL. XCV. In hoe psalmo propheta agit de aduentu chrim in eame, erde illo aduentu eum ueniet ad finale iudiciis. Monens ergo pro rheta fidelis ad laudandum deum, dicit:
CAnt tς dooJpatri scaticu nou uJ pro nouo beneficio liberationis S propter aduentii Christi in carnem scatate dno J filio T. Iesu Christo foIs
terraJ .i . oes holes habitantes in terra: unde aedificatur dom' dei. .ecclesia. fCatate dii oJ spiritui s. Ter repetit dno ad distinguedu psonaria trinitate: qa laus Chri-m,honor toti' trinitatis est & benediciteJ corde,ore,&opere nomini eius Jquod est Iesus. i. saluator, gratias agedo de lato beneficio, ut sc corde credatis , ore eofiteamini,opere profiteamini,qm non est aliud nomen in quo opor. nsal. fieri . Et ut hoc in omni terra sint, annuciateJ. i.pdicated vos pretiati de die in diri .i .assiduE & semper fialutare eiusJ T. dei. i. Christu filium det,qui est salutare & saluator noster,& qui pro pter nostra calute aduenerit, ut totu genus humanu 1 morte redimeret. Deinde ubi sit an nunciandia, exponit,d: A nnuncia teJ. i. praedicate i n ter gen tesino λ- Ium Iudaeis fgloria eius 4 videlicet, natiuitate,resurrectionem,ascensionem,& alia ad fidem pertinentia. Et Iin OIbus populis Jannuciate mirabilia eiusJ. i. opera eius quae maxima cum admiratione osm fecit. Et hoc
ideo, Q m magnusJest ipse Christus potetia & virtute Idnsloim & laudabilis Jbonitate. Et hoc nimis' qa nullus est qui possit explicare qua magna sit eius bonita s
342쪽
nitas,mra,&potentia terribilis est sit pero es deosJqa terrore incussit daemonibus qui prodijs colebatur in idolis a gentilibus, ideo sequitur: fQm oes dij gentiudaemoniaJ sunt. Et qa parsi possunt daemonia, addit: diis au .Lque dicim' deii nostru scaelos fecitJta m teriales a spuales. Clanctos & angelos , a Christu qui in eis sedet, portat,& dgmonibus imperat. Hoc etiam annuciate.C. C5sessioJlaudis f& pulchritudoJinterior metis in cospectu eius Jdeces est sanctimoniaJ.ia exterior couersatio sancta & honesta & magnificetial.i. in magnis operib '& exercitiis bonis fili sanctificationed. i. in sancto cultu fetusJdeces est. Et ga talis estdns AfferteJ& date dno Jo vos patriae gentiu J.i.getes ex quacum patria ad fide coversae. Et subiungit qd afferte dno gloriaJ intus in corde per fides& honoret exterius p operatione. Et repetit famerte dito gloriaq& hoc no IeiusJno vestro,vt.s .eius gratiae attribuatis fidem qua ipse infudit,& opera quae ipse operatur in vobis,vobis cooperati b'. Et ne vacui intretis, OTollite hostiasJ .Ldona,& munera,& bonas opati 5es, Scintroite in atria eiusJ.i.in ecclesia militate, ut sitis c formes populo eius. Atria dni appellat ecclesia militante,qua introimus ad teptu ecclesiet tri uphatis. Pluin res sunt ecclesiet,Oes tame in unacoueniivivia de subingit singulariter adorate dnmJ deuoth in atrio sancto eiusJ.i.in catholica ecclesia:vel in atrioJqdestinctio& ecclesia tritiphate. Illuc cor & intentione dirigendo.Et utina ComoueaturJ motu timoris &reuerentiae, & a viiijs ad virtutes a facie,J id est, a cognitione seiusJvel a praesentia gratiae eius uniuersa terra,J id est,omnes habitatores terrae. Et ut hoc sit diciteJovos qui boni estis diuulgando in gentibusJhoc .c quiadns3.i. Christus,victo diabolo DegnauitJali
gno. i.per lignu crucis, per quod fortem illum qui armaturus erat expugnauit: vel, reg. J. i. regnum super omnem creatura accepit per sua resurrectione. Et
343쪽
ae iustificauit orbe terraeJ .i. ecclesia toto orbe dissilissam squi no comouebiturJ 1 veritate fidei, qui nullusne inueniet, etiasi varijs tribulationibus cocutiatur. Et post iudicabit populos in aequitateJ. i. iusu,reddes unicuiq; secudum opera sua. Ergo Laetentur caeliJ. i. ydicatores,qui enarrant gloria dei, copi uetes terram, f& exultet terraJ. i. auditores qui imbre doctrinae suncipi ut sco moueatur mareJ. i. saeculu, ut comutetur in melius f& plenitudo ei'J. i. oes a maximo vini ad minimii. Et inde gaudebunt capiJ. i. leues, mites, aequi, qui sunt capi dei, diuersis virtutum donis polletes, &qui terrena ambitione se depellut f& oIa quae in eis suntJ.i.oes vires, sensus,ratio. Et TucJ.squado corriget,& sicqdificabitur domus, exultabulosa ligna sy quaruJ i. getes quae erat olim ligna sylvaru infructuosa, nuc aut post couersione, factet sunt ligna domus dei a facie diai J.i. cognitione & psentia eius fila veni id primo aduentu redimere, & iudiciu di scretionis facere,aliquos vocado ad fide& gratia,alios non. Et qm venitJ.i. postea venturus est iudicare terraJ.i .hoies. s. vivos & mortuos iudicio retributionis. IudicabitJ enim orbe terrorJ. i. oes holes inhabitantes orbe terret in aequitateJ singulis reddes secudii merita & populos in veritate suaJquet nulli parcet: vel, f& po. q. s. indicabit in verita. suaJ. i. secvdii quod veritate sibi comisis bene usi fuerint. PSALMUs XCVI. In hoc psalmo propheta agit de aduentu Christi in carnem, des uictoriosa ergloriosa resurrectione , ac ide propheta reg- nu ipsus cbryti praedicat,et postremo agit de liberatione inius ex hoc mundo, se dicens:
Dominu J. s. Iesus Christus qui spretus & occi
sius fuit regnauitJ. i. deuicta morte, regnia sibiacasiuit,®e se esse declaravit,quado a mortuis resurrexit. Et inde exultet terraJ .i. holes habitates in terra.Ac ob eade causam laetentur insulae multaeJad fide coversae. i.fideles in insulis habitantes. De
inde ostendit qualis sit diis in primo aduentu, d:fNu
344쪽
besJ sacra doeti in apluetes. s. apostoli ScoligoJproofundorti mysteriorii sunt sin circuitu eius J& militane
ei iustitiaJ. i. quet quod bonii est,approbat f&iudiciu Ia. quae malos condemnat scorrectio sedis eiusJ id est, corrigunt eos qui sunt sedes eius. IgnisJ spiritus quem demisit in terra fante ipsum J . i. ante aduentum eius spraecedet J antequam in eis sedeat &Jhic ignis
inflamabit in circuituJperto tu orbe inimicos eiusJ. s. dei. l sto eni igne infla mali apostoli perlustraueriat to- tu orbe, & inflamariit inimicos eius , a deo derelicto, idola adorabat. insuper fAlluxerunt fulgura eiusJ . i. miracula orbi terretJ. i. toti mii do viditJhqc miracula f& comota est terraJ.i. terrena corda, vel habitates in
terra,alij ad fide,alij ad indignatione. Et inde MotesJ.i, superbi sicut cera Jquet fluit a facie ignis fluxerit tJliquefacti,& coplatata est o is altitudo, quq deu volebat opprimere. Et hoc a lacie d niJ ilignis fuit Vehemes. Et a facie diti J.i .a praesentia dni,no solii moles, ed &so Is terraJ. i. duritia geliu infideliu fluxit:quiano sola
Iudaeoru deus est,sed& get tu. Diis ergo omni terrae.ideuetis getibus est cognitus : qa s Annuciauertit caeliJ.1- pdicatores,quoru cor sursum tedit,& de sibus dicitur: Caeli enarrat glo. dei etc. iustitia eiusJ. i. iustitia fidei: vel, iustitia eiusJ. s. Christu,qui factus est nobis a deo, sapietia,iustitia,sanctificatio,&redeptio. Sapientiam pretdicatione. Iustitia in c5uersatione. Sanctificatio,in peccatorii ablutio ae . Redeptio,in passioe &J sic viderunt i corde foes populi gloria eiusJ . . cognouerut diuinitate Christi, qaetia si quibusda niiciatu nolit de eo,intellexerui tame deii in carne venisse . Ergo quia diis regnauit,& qa videriit oes populi gloria ei'. C sundaturJ & erubescat exeplo couerso rufo esJῆ eo relicto,adorat sculptiliat manu artificu facta &a gloriatur in simulachris suisJfalsis,qui spiritu caret, & vana
sunt, vita glorietur in deo vero. Noster aut deus est ille, que & angeli adoratiunde sequitur, Adorate euJ ia
345쪽
cofusion Fidolatrarii saudiuitJ dec5uersone gentium Syon J.i .ecclesia primitiva, quae prius erat in Iudaea f&J inde litata estJbenedices deia. Et exultauerit id Scdeu magnificaueriit filiae Iudae' .i. aiae fideliu & ele-etorii. Et hocsδpter iudicia tuadneJquae magna sunt: sa no persona respicit deus, va no Iudaeoru tatii deus est,sed&gentis. Bene ergo sequitur: s Q in ludns Jessaltissimus J & sup mus ac potetissimus liti poem terra Jnsi super sola ludeta. Et 6 Christe nimis 4& plus qua dici possit exaltat' esJusq; ad ipsius patris etqualitate ii per oes deos J.i .angelos & holes sanctos,q a te pers ratia tua deificatur,vel per terra & deos significat euimperare terrenis & coelestibus .Et cu tatus siti & talis, quaeso ad eum veniatis, Qui diligitis diim Jqui solus honus est odite malu J.sculpae, quod opponitur bonitati diuinae. Et si subsequatur persecuti oes holm,&tetatio es vitioria, audi cosolatione: scustodit d nsaias sanctorali suo GJ ne eis ali ad si quod noceat unde seq-tur, de manu peccatorisJ i.de potestate dςmonis,vel iniqhoiss liberabit eosJ. s. sanctos suos, salte inaia,&qua do* etia in corpore, ergo sortε te ostedas,no soluin diligedo deu,sed etia in odi edo malu . Na LuxJdiuin et gratis forta est iustoJ.i. tanu nouiter orta apparet
di remiget in corde eius f&rectis cordeJ . i. illis adeuex aio diligut,orta est per spe laetitiaJ vera& gaudiu. Non ergo verhin miseria costituti sunt sancti , sed spe sunt ia lui:vel LuxJperpetua & lstitia sine fine, almideo no tristetur s hac luce priuentur: qa vera lux alae tuc demit lucebit. Ergo Lettamini iusti in diaoJco gratulando de beneficijs ab illo exhibitis,& de vestris meritis,quae lettitia deuotionis est,& no in setculo, qui IPtitia vanitatis est f&J dii gaudio sic affecti estis sco fit mini Jc5fessione laudis memori et sanctificatiois eiu q.i laudate eu,gratias illi agendo , quod memor fuerit sanctificare vos donis & gratijs suis in sanguine suo.
an hocmalmo Nopheta ubi de adultu christin carne, er de
346쪽
IN LIB. PsALMORVM. Ioue resurrectione eiusde, er de eius ad iudieiu, de eouem sone gentium. Invitos ergo propheta Fdelis ad Iaude de dicitio vos qui noui estis in Christo olim veteres in Adam,
ptione nouuJua nihil tale ud mundus audiuite unde sua mirabilia fecitJ nεpedu liberauit genus humanu a Tyranide diaboli, dii ex Maria virgine natus est, dii multa miracula quae leguturin Euagelio secit, postremo du a mortuis resurrexit. Adde quod & hoc fuerit insigne .sq, Saluauit sibi dextera eiusJ .i. Chrissius qui est dextera dei patris, qa per ipsum operatur. Non dicit,quid saluauit, sed intelligendu reliquit,sta venit filius fiois saluare quod perierat .s.genus humanum I brachiusanctsi eiusJ.s .ipse idem Christus qui dicitur brachiii 1 sortitudine. De qua dextera & brachio adhuc subisigit: Notu fecit dnsJs. deus patersia Iutare suuJ.i. Iesum Christu filiu suu pro salute mundi incarnatu ,& sic visibile factu.Notuina secit:qa in costestu gεtiuJo1 .i .in uniuerso orbe reuelauit4.i.m nisestauit iustitia suaJ.i. Christu q dicitur iustitia, quia iustificat & sanctificat nos ,qa factus est nobis 1 deo,sapietia,iustitia,san.& redeptio. Hoc aute aciedo, DRecordatus est miet sus Jqua inmisit se facturu patribus &veritatis suae domui IsraelJ .i. promissionis factae patribus, promissum enim fuit Abrahae . In semine tuo. benedicentur Osis gentes. Quae promissio,misericor diter& veraciter impleta est in Christo nato de semiis ne Abrahet,per Iacob qui alio noIedictus est Israel .Et Aa effectus huius inmissionis exiesus est ad oesgεtes, ideo subditur, ViderutJ.i.perfide aperth cognouerulsoεs termini terretJ.ta terminovscp ad terminu,n5 t ta in hidaea salutare dei nostriJ.i .diam Iesum Christusaluatore Oim a patre missum. ideo iubilate dnoJi .ex huius beneficia gratia recordatione ita in laudes prorumpite,Vt Do possit verbis dici, omnis terra,J id est,
omnes habitatores terrae scantate, J id est, laudate
347쪽
in cordibus vestris, interius f& exultateJ in signis deuotionis exterius f& psalliteJore psalmos recitando amplietis ad laude dei factos. ΓPsallite dito in cythara, in cythara& voce psalmi, in tubis ductilibus Sc voce tuba corneaeJhoc est, in mortificatione carnis,in dul cedine charitatis, in obseruatione diuinae legis,& in opere virtutis, quet designatur per instrumeta ligc lubilateJquoquo modo grati animi significatione foris datet in cci spectu regis dni J .s Iem Chri lii, qest rex regii,& dnsdnantis,ita ut vestro exepto mouea ad dei reueretia & fide mareJ. i. stculti f& plenitudo eiusJ. i. oes eius ha bitatores vel mo .ma.& pl. ei'J . i. peccato res , a multi sunt,& holes m ndani, multis negocioruvndis agitati & distracti, moueans ad fide & poenitetia. Vnde expones subdit: forbis terraru & qui habitat in eo J supplemouean ad fide & poenite tia. Et Fluminal. i. sancti pleni aqua . i. spii dei splaudet manu simul J. i. ingeti laetitia plasi toti gestiet ,& cocorditer bonis operib'insudabiit molesJ. i. boni,alti,celsitudine spirituali sexultabiit a cospectu dniJ. i .exi liet ,pp ter ad uetu&coteplatione eius fqm venit iudicare terraJ primo iudicio discretiois, Sc pri' iudicio retributiois: vel 'mve.J i .veturus est tu. terraJ. i. habitates in terra,redde-do unicuiq; secudu opera sua IudicabitJeni orbe terraru J.i .habitatores orbis Lin iustitiaJ alios vocado ad fide & gratia,alios deseredo,quod iudici si discretionis valde est iustu, licet sit nobis occultu f&J secudo spopulos in qqtateJreddes singulis secti dii merita sua . Vel in futuro iudicio Iudicabit orbe ter. in iii.& popul . in
squitateJ iustos remunerando,& malos condenando. PsALMVs XC VIII. . In hoc psalmo Ipheta agit de Christi regia potestate, Cr ina rnificetia eius in ecaesa. Rtedes ergoPpheta Christu reg8,de
Dominus J.s Iesus Christ regnaui Gqa in sua reis
surrectioe regnii super oes creaturas accepit,ad
patris dextera exaltat' firascatur populiJ de ludaeis,vel de getibus. Et est irrisio amara admodu q uost
348쪽
IN LIB. P ALNORVM. I 6 sarcasmos dicitur. Chostili si uisio,q.d: Irascatur quat sim voluerint: qa ita cofirmatu est regnii eius, quod velint nolint,regnabit in et terniisqui sedes super che- , rubinJ.i .super oes ordines angeloru, no soluinquatit deus,sed etia inqua tu homo moueatur terra J.i .habitates in ea indobedi edit tibi,&fideliter serui edit. Et
Dns J iste Iesus Christus ,est in Suon magnusJ. i. in ecclesia militate & triu phale f&Jest excelsus super oes populosJquia olbus d natur. Et qa est magnus & excelsus,ideo CBfiteaturJc5fessione debitae laudis no-ὐini tuo magnoJ.i .laudet tua in iam ,& benignitate, per quae famae ac gloriae tuae maiestas,toto orbe illustrior facta est qmJest terribiled potetia qua punit ut timeatur & sanctu estJbonitate qua parcit ut ametur s& honor regisJ. i. Christi iudiciu diligitJ. i. executione iustitiae qua punit, no tant si in iam qua parcit. Et uJo Christe sparasti directionesJ . i. vias rectas, per quas ad te dirigamur. spcepta iustitiet,quas & ipi eambulauit,secitent quod docuit: vel Tu parasti di .J. i. tuet gratiae est via hois dirigere iudiciu J ut discernam' inter bonii & malus& iustitiaJut bonii faciamus,& ma- In vitemus in IacobJspuati .i. in populo luctate cotraritia,& superate ea stu fecisti Jquq alius facere no posset.Ipse eni iustificat impiu. ipse operat velle & posse pro bona volinate. Quapropter ExaltateJ. i. laudibus extollite dnm deii nostru J. s. Christii dei fili si f& adorateJ.i .reueretia singulari honorate scabellu pedum eius J.i. venerabile corpus eius,sed ,ppter diuinitatem quae in eo tans sup scabellu stetit,q.d: Sic exaltate diuina potentia ut sim ut adoretis humana natura, no in diuisoe, sed in unitate personae qm Lanctu estJ ipsum scabellu .i .corpus,qa nulla peccati macula inquinatu. Ia vero ne dilatio pira ij tepore ac frig' quodda pareat inseruitio dei, ideo proponit nobis ex epta sanctorupares,qui licet remotiores essent a pinio qua nos tamen feruentes erat in seruitio dni: unde ait, Moyses a Iesistators& Aaron j summus sacerdos,fuerunt in sa
349쪽
cerdotibus eiusJ. s. Christi .i. seruieriit ei in officio socerdotali. Ad litera enim Aaron sacerdos fuit. Moyses aut,licet sacerdos no fuit,dicitur tame sacerdos: cavota populi obtulit,licet no hostias,& etia sacerdo tescosecrauit, &Samuel inter eos a inuocat nome eiusdac si diceret: Hos imitamini,qa hi magni fueriit qui euadorauerui. Isti eni ia tuc tu uocabatdnmJChristu,cuinius ad uetu expectabat, f& ipseJ. s. deus q post in holelocus est exaudiebat eosJδpter merita eoru. Na per pces eoru ,stpe dimittebat deus populi peccata. Et incol una nubisJ& de nube obscura loquebatur ad eosIqd patet de Moyse& Aaro, Exod. 33. Et isti a lati erat sCustodiebat testimonia eiusJ.i .pceptaci ola & pceptu singulare squod dedit illisJ.L.seruadoecharitatis,&Ideo merebatur exaudiri . Et qa custodiebant, ideo o D ne deus noster tu exaudiebas uosJ in iustis petiti nibus,& necessitatib' eoru . Et deus tu inpicius fuisti eisJcodonado eis peccata f&JtameJulciscesJ.i.vindicans sin Oes ad inuet iones eoru J. s. peccata quet sunt ab inuetione humana,& no relinques ea impunita:aa ea cito punire,signu est miserationis diuinae. Et ua proinpicius est,ergo ExaltateJ.i .magnificὲprqdicate dnmdeu nostri J.f. Christu,qui clementer castigat ut pater s& adorateJ.i. singulariter honorate .Leundednm in mole sancto eius J.i .in sancta ecclesia eius , in cuius fide, solidi&immoti esse debemus, si deu utiliter laudare volumus f qm sanctusJ qui nos sanctificat, estsdnsJqui nos regit deusJ qui nos creauit nosterJ qui
seipsum nobis tradidit: unde ipsum adorem', & adorando purὶ ei serviamus, cuius possessio & haereditas sumus. PSALMVs XC IX. . Iu Me redimo propheta lauitat oesfidelis adgratiam actia
celem,er ad deii cu exustatione er alacritate laudandum.
J Vbi lateJ-i .exultate,& ex ineffabili laetitia,laudem
dicite diioJredeptori nostro Ois terraJ. i.oes habitantes in terra: vel, Iub.dnoJpro bonis quae vobis fecit,pro regno aeterno quod vobis parauit . Seruite
350쪽
dnoJquia per Christum estis liberati sin laetitiaJ& hilaritate animi & mentis. Introite in conspectu eiusJ.i.obliti paulisper rerum terrenarum,spiritu praesentem deo reddite. Idi in exultatione. J Benignitatis enim diuinaeferia meditatio exultantes, & alacres reddit. Et quicun* domino seruitutem exhibetis. IScitoteJsine dubio quoniam diisJ Iesus Christus natus in carne,ad cuius laude vos inuitod ipse est deus,4
id est, creator omniu, non homo tantum. Et patet ex
effectu quod ipse sit deus, quia Dipse fecit nosJcreando.Omnia per ipsum facta sunt & non ipsiJ fecimus
sitosJquia omne bonum nostru ex eo, non ex nobis.
LPopulus eiusJ christanus quem ipse rex sua bonitate regit & dirigit, & oues pascuae eiusJ quas pascit verobo suo& pabulo corporis & sanguinis sui ad pascua aeterna perducendae sintroite portas eiusJ & initium
bonae conuersationis. In confessione .i. cum gratia rum actione. Idem enim est cum eo quod sequitur,vel
sin confessioneJ .s. peccatorum , id est, a confessione
peccatorum,incipite intrare portas eius, quas nemo potest ingredi, nisse peccata confitendo purgauerit. Portae quippe illoru pascuorum l. vitae aeternae, sunt opera iustitiae, ad quasportas per c5sessionem intra tur. quia initium bonorum, cosessio est peccatorii. Et
adite & introite spe & desiderio satria eiusJ.i. amplitudinem caelestis beatitudinis. Cum i ita intraueri tis gratiae plenitudine percepta, tunc fin hymnisJ id est, in canticis sconfitemini illi J gratias agentes liberatori. Et honorificὶ Laudate,J id est, praedicatesnomen eiusJ.f. domini. Et merito quia dum laudatur,dulcessit nobis: unde subdit, quoniam suauis estdnsJdulcis laudanti .Et laus dei est vita animae: quiasin aeternumJest smisericordia eiusJ quantum ad fal-uandos, qui immobiliter in aeternitate perdurant, quos hic mia, peccato liberauit. Sed nequis de haemisericordia nimis confidat,addit & de iustitia, d: &Ws in aeneratione Scaeneratione estίveritas eiusJad