장음표시 사용
401쪽
In boe atruo propheta agit de mirabilibus benepse populo Israeli in exitu de IEDpto exhibitis, ita incipiens:
i verbis repetens Odomus IacobJqa totus Israel dent cedit de Iacob, qui alio note didinis est Israel de populo barbaro J.i .getili& extraneo , qa oes populi dictitur barbari,exceptis Hebretis, Gretcis,& Latinis. Citergo exiret Israel de AEgypto, Facta est Iudaea sanctificatio eius J. i. san ctificatus est populus ille in Iudeta. i.
in terra promissionis coledo veru deu, cia in Iudeta viguit cultus diuinus,& scietia legis &rphetarii. Et is raelJfactus est potestas eius J terr .i. potes factus est in ea. Qui enim in AEgypto fuerat it,ibi facti sunt diit. Γ MareJrubria viditJpopulit de AEgypto exeunte .i .ad modii videtis & intelligetis voluta tediii,se habuit sc fugitJse diuidendo & dado populo iter, ut sicco pedetra siret. Et Iordanis c5uersus est retrorsum Jreuerte-do ad locu originis,& eleuadose in more collis , ut aperiret eis via. Motes exultaueriit ut arietes,& colles sicut agni oui uJmethaphorice loqtur: qa causam exultationis dederiat ipsis silijs Israel, inclinate se in adue- tueorii, quasi applaudedo, Na iugiter in historiis innuit hoc dictu de scopulis torretis Arnon, et in trasitii
ultastis sicut arietes, etJo vos collesJ id fuit vobis . exultastis sicut agni oui ulJq.d: via dei lia mirabilia in mari rubro, in Iordane,in motibus & collibri Et quasi respodesquetaeoni,de motibus& collib'subiugii: RfacieJ. i. psentia diat mota est terra,a facie dei Iacob Iq.d: A diuina volutate pcesserui ista cui obediunt etiain sensibilia. Quia sicut dei nutu, mota est terra,quado absorbuit Dathan & Abiro , ita aquae & colles in pdictis & co similibus alijs,ad nutu dei mouetur. Quia i pisse ea etiasQui couertit petra in stagna aquarum J .cs ciendo vi do putra nacrςς aquae abundater.Na Moyse eleuante
402쪽
elevate manu,& percutiente virga bis silicem, egressa sunt aquae largissim et f& rupe insontes aquariiJrepetitio est eius de sub alijs verbis . Iagratia comendatur: N5 nobisJo diae no nobis,sed nomini tuo da gloriaJde pdictis mirabilibus sc benefic is, qa in talibus tota ratio facti, est potentia facietis, Authore Aug. Sc ideo laudadus est. Et talia facta fiunt Sup mia tuaJ.i .ad declaratione tuae naiae,qpopulia Israel, licet multiplici- aer te offenderit, de potestate tam egetita misericorditer liberasti, ut vel sic declarares iniae tuae diuitias kveritate tuaJ.i.etia ad declaratione veritatis tuae, qua
promissa patribus,3bralia, Isaac,& Iacob, impleuisti nequado dicat getesJ idola coletes blasphemadosvbi est deus eoruJ. Lliebretorii. Si erat deus no adimpleuitaset inmissa,videretur getibus quod dei viri' desecisset,&suos saluare no potui :Iet. Sed ga tot mirabilia secerat vi eis,poterat libere dicere geti lib': Deus aut nosterJestfin caeloJ Licet erit ubim sit p essentia,potetia,& psentia,speciali ter tame in cetio esse dici qa ibi magis relucet potestas eius & gloria ora quetcum voluitJvel in corporali b vel in spualibus fecitJp qd Ospotes. 1 apparet.Sed Simulachra gentiuJ.i .idola&imagines quas tana deos colunt, sunt argent si & auru J quo ad. materiam de qua sunt,hoc est,creatura, no creator. Et j j dicitur simulachrum,quia ad similitudine alicuius rei fictu .Habent etia gentes simulachra lignea,& aerea,&marmorea,& terrea,sed pciosiora ponit, ut q in his erubescit,potiore iure erubescat in cetteris. Et san isopa manuu hosmJquoad forma,hoc est factura, no factor. Sunt ergo manu hosm formata,sed qa no habent me-broru officia, subdit: sos habent . L. secundu hois similitudine & non loquenturJ. i. no habent loquendi potentia oculos habentJ.c in apparentia no in veri- tates& novidebuntJ.i .carent usu oculorum. Aures habentJsecundum apparentia, non secundum verita in
403쪽
nariu operatione: Manus habentJ secundu apparetia,no secundit veritates& no palpabiitJ nequesit inamb operari spedes habentJ fictilios et no verEs& noambulabMJexercendo pedui officiu . Et simi liter, licet videantur habere guttur nolia me clam ab ut in gutture suoJ nec habent eius usum. Vnde prcstatior est illis bestia, quq si no loqtur,clamore tam e habet in faucibus. Ostensa inutilitate simulachrorsi ,agit de cet cita e idolatrarit,d: Similes illisJ . s. simulachris fiantJcarendo vita spitali, sicut illa sensibili. Nec optat hoc ,sed proe dicit: vel Si mi .il. fiatJ. i. Similes se eis esse intelligat, ut dissimiles fieri laboret qui faciut eaJper sculptura vel susura f& oes qui cofid ut in eis Jet ea adorat,no illi faciunt. Sed Domus t sirael sperauit in dno J ipsum deuoth colendo. Et d ns adiutor eorsi et protector eoruestJcotra hostiles incursus, ut patet cotra Pharaonem
sDomus Aa rod summi sacerdotis sperauit in dia oJ et
no sine fructu, qa diutor eoru et protector eoru estJ sicut patet in deuoratisie Chore,a terra, eo . volebat usurpare sacerdotiu cu suis cotra Aaron & filios eius.
Qui timet diam J in omni gente Osperauerunt in dii oJno in alio. Et diis sadiutor eoru J in bonis agendis et
protector eoru est)cotra mala imminentia: vel sic repetendo, Domus Israel J. i. subditi in ecclesia sper. in do. Jmudo abiecto. Et ideo fadiu.eo. J in bonis agendis et pro eo .es Jc6tra mala imminentia. Et fDomus AaroJ.i .etia ordo poti ficu et sacerdotum,qui caeteris sunt plati spe . in do. Jno in mundo. Et ideo diis adiu. eo. Jut et ipsi perseuerater extendantur in ea quet ante sunt,et currat donec apprehendat fet pro te. eo .estJ ne eis noceatur. Qui timet do .Jui oi gente sper.in do.Jno in alio. Et fdns adiu. eo. et p. eo. estJ modo paleto. Ois multitudo fideliri et uniuersalis ecclesia his versi-biis c 5prehenditur.Nos tame dei m Iam nostris meritis no pret uenimus: unde dicit, ODns J qui quasi diu videbatur oblitus memor fuit nostri Jut misso filio, nos
redimeret: ila ubi venit plenitudo teporis, misit deus
404쪽
stili,etc. Ad Gal. . s&Jper eunde filivsuu benedixit nobisJoi benedictione spiri tali, bona spiritalia dado&multiplicado. At ubiis' Benedixit domui IsraelJ.i.
uniuersali ecclesiae, videnti deii perfide benedixit domui Aaron).i .pontifici bus & sacerdotibus . Et nulIo excluso Benedixit oibus qui timet diimJ timore casto,& hoc sine personaru acceptione: unde subdit, pusillis cu maioribusJ. i.indifferenteroibus,impersectis &perfectis,secundu Omissio ne facta Abrahe. In semine tuo bened.oes gentes .i .in Christo qdescedit de Abraha,&in ipso oes fideles benedicti sunt benedictione .gratiq. Illa aut benedictione multiplicari & augeri petit pphetacia subiugii: fAdinciatJ. i. apponat&addat NnsJ.Lbenedictione & dona sup vosJo patres & magistri super vosJ inus&super filios vestrosJ .i. disicipulos & imitatores. Proinde utrisq; pusillis & magnis dicit propheta quod sequitur: Benedicti Jestis vosJta
maiores a minores diaoJ.i.adnoperassecutione graistiae in psenti,&gloriae in futuro qui secit caelii Sc te rad&oia quae in eis sunt, propter quod potest dare sua
benedictione. Caelii caelid quod est caelii empyrium, quod est locus beatorum , cst OdnoJ sibi retinens tangdomu gloriae suae: qa in eo magis relucet gloria eius,
in angelis & beatis sterra aut dedit filijshosmJ.i. habitationi eorii pro vita psenti, in qua si rectὸ vivat, cideii colat,assumetur ad habitatione cetleste cu angelis: qa in resurrectione eriit iusti sicut angeli dei in caelo. Deinde propheta ostendit a quibus deus colendus sit: No mortui in peccatis, ac tibi & a te qui es vera vita) prauitatibus suis separati flaudabunt te diaeJmeriis
gis est blasphemia claus. Illi ina no laudabunt, Sed nos dicit .ppheta annumerans se iustis squi vivimusq
405쪽
vita gratior, postea victuri vita gloriar, benedicimus dilo).i .laudamus diam meritoriἡ sex hoc nuncJ .i. ex hoc pienti tepore & vsim in saeculuJqa in 'cula setcu- Iorii durabit laudatio. Sicut supra dictu est: Beati Q ha.
in do. tuad.in Car. e. lauda. te. PSAL. CXIIII. In hoc psalmo propheta in perfana cuiuslibet fise s liberati a sericulis,velleratione,clamat ad drim gratias agedo crescetar
nisi deus aut ppter deusqna exaulietJipse diisJu, pro indubitato habeo voce orationis meaedin angusti j s. Liceteni deus sit propter se diligendus Scsuper Oia,ta mecu exaudit depcante, occasione dato feruentius ipsum diligat. Inde axi t spero,qm exaudiet, finiaJia inclinauit aure sua mihi exaudies in pterito orationem mea. Dicitur per similitudinem, auris dei, inla ipsius, quam videtur i ta clinare cii nos clementer dignatur audire. Aure sua singulariter inclitiavit,qu do illiu suu nobis misit, & pro nobis in morte dedit, f&J idcirco in hoc expertus naiam fimiocaboJ eum Scelus auxiliu fin diebus meisJ . i. in diebus meae miserioqui sunt pleni laboris & doloris: vel in dieb. me.J
praesentibus. i. in diebus salutis meae . Modo enim Scin hac vita,tan tu sunt dies noliri ad inuocandum. Ex necessitate aut magna copellor inuocare: qa Circuis dederiit me dolores mortis J. i. vehemetissimae tenta tiones peccati,quar pari ut dolore mortis,uel ipsa etiapeccata quae sunt causa doloris & mortis arternae,quet mors erit in in serno: unde sequitur, fili pericula infe niJ.i.reatus poenarii inferni finueneriat med aberranistem absq; te,& expositu malis, ita ut in inferno puniendus sim,nisi adiuuerintentationibus istis,& liberer a peccatis. TribulationemJ corporis exteriorem s&doloreJcordis interiorem inueniJin periculis istisfactio med ni inuocauiJ in his tribulationibus de periculis satagendo,ut per eu It berer ab ipsis. Inuocaui inq,d: fo diaeJ qui ola potes flibera alam meu ab his miserἶs & tentationibus & omni impedimento saeculi, ne P
406쪽
ne pereat in eis. Et nullus diffidat liberari si deuot δclamauerit : quia omisericorsJest odiis J parcendo delictis & iustus Jqa flagellat pro eis f& deus nosterii teru misere tu quia recipit ad beatitudine quem flagellat. Miseretur inu, quia DCustodi εsJest ut pastor paruulosJ.i .humiles diis Jut grandes faciat haeredes. Et experto credite, quia ego fhumiliatus sumJ. i. mente paruulus factus cora ipso f&J ideo fliberauit meJ ab angustijs meis sua gratia Ic virtute. Cu aut liberatus est homo a peccatis & miser ijs,tuc debet vacare deo& sibi unde bene addit, ConvertereJθ aia meaJaffectione&desiderio inrequiem tuaJ. i. ad deu contem in plandit,in quo solo est tibi metis requies,et extra quε no est quies. Augin libro cofessionii. In quietu est cor nostru diae donec perueniat in te. Et merito conuertere sua diis benefecit tibiJ ex multis periculis te liberando & custodiendo,ac varia dona tibi dido. Quia eripuit alam mea de morte infidelitatis, & peccati, aeterna, oculos meos 1lachrymis prolapsu& pecca-etis,& timore poenae pedes ni eos J A affectus Da lapsu Ia periculo recidiuandi: vel, Quia erip .ani. meam demor.J. i. a peccato,quod est mors animae. Et per hoc soculos me. la. quas oporteret fundere P peccatis, spedes meos a lap. J ut non laberer in fovea peccati de via iustitit. Ac per hoc Placebo dito in regione vitioruJ.i .in ecclesia in qua regnat super terra corporis&spirituu suoru viuentiu per gratia. Na qui labii tur,dno non placent: vel sic, Eripuit in praesenti a morte peccati,sed in laturo eripiet a morte aeterna. Et ibi: splacebo dominoJperfecte & ex omni parte, quando
nullus erit lapsus, nullum infirmae carnis lubricum. Et hoc fin regione vivorum J. i. aeternaliter inuenistium. f. in coelesti regno & gloria beatorum,ubi nemo . moritur. Ibi enim anima semper uiuit , ibi cum corpore de immortalitate laetatur. PsALMVs CXV.
407쪽
Ex Pos ITIO eresesione propter christu.Prophetis ergo in persona sanctoria
, commemorans dei beneficia, ait:
didi ego aut humiliareum nimisJab eis u veri- tadetur, subiugii: DEgoJaut no attribues mihi hac sortitudine Nixi in excessit meoJ. i. in ecstasi.Lmente rapta
litate suae naturae,& no audet co fiteri deu,sicut Petrus quia cofidit de se,negauit. Natura enim humana horret poenas.Sed gratia dei verax efficitur, ut ps sitris non
cedes, quod credidit liberΦcofiteatur & publice. Cum ergo nihil boni propriu habeat, QuidJ ergo retribua d noJ.L codignum pro Oibus J .f. bonis suis quae refribuit mihi'Jpro malis meis. Retribuit enim diis hoibus bona pro malis, passus pro praecedetibus eois rii peccatis, cui hoIes retribuunt mala pro bonis, perc5dignum quod illi pro suis beneficijs retribua Nihil. Quodcunm dedero ipsius est , & verius illi reddo qua dono: unde no inueniens iste quid retribueret de suo subiungit: Calice . s. passione,quae dicitur calix,ca inmensura bibitur. Fidelis eni deus n5 permittit nos te- in aeterna salute propinatur accipiad amore &deside-biba pro illo qui prior bibit pro me: vel, Cali. G.ac.4 p.i. passionis saluatoris calice imi labor. Quia vero ca- Iice passionis bibere no est virtutis humanae, sed gratiae dei:ideo nomediat inuocaboJ in auxilium, ne me , derelinquat in die tribulationis. Et tande Vota mea' .i.desideria mea moriendi pro Christo dito reddasipso actu. Et hoc scora omni populo eius J no erubesces
mori pro ipso,ut inde laus dei crescat, & alij exθollim
408쪽
capiat,qaspciosaJ.i .chara, grata,& accepta est in co- spectu dili)cuicu* videatur vilis & abiecta mors fan-cioru eiusJquia pro morte ipsa teporali reddit vitam sterna.Et O dneJcur recusem pro te mori'squia egoIsum seruus tuusJ iure creatiois sego seruus tuusJsum iure redeptionis f& filius ancillae tuarJ.i .ecclesiae tuae, quae est ancilla in psenti du seruit & militat, libera futura in patria,du tritiphat Sc regnat. Praeterea,quia tusDirupisti vincula meaJ.i. vincula peccatorii meorii, quibus costrictus era per tua passionem. Iste versus ut ait Cassiodorus latae virtutis a quibusda creditur, Vel eccata homini dimittantur si in fine vitae trina con-essione dicatur. Et quia dirupisti,ideo stibi sacrificaboJut gratus hostia laudisJ. i. sacrificiu laudis tibi debeo.f. meipsum ad te iugiter laudandii f& nomen diliinuocabo Jut quod restat implere valea, diffusus viribus meis. Dicit hic beatus Hiero .quod sicut martyres laudat purἡdiam in regione vivorum, ita & monachi, qui die ac nocte psallut dno, debent eande puritatem habere martyrii. Siquide&ipsi martyres sunt. Sacrii, rabo ino hostia:sic quia Vota meaJ.c sacrificiu laudis
cora omni cetusanctorum & hic & in futuro. Publichenim laudari debet,qui pro Oibus pati voluit.Et hoc sin atrijs domus dniJ quantu ad ecclesia militante,perqua,tana per atris intratur ad domum d ni aeterna, nomanufacta.f. ad ecclesia triumphante. Atriuenim est prima pars domus.Et in medio tui HierusalGcaelestis ciuitatis,quan tu ad ecclesia triumphate, ubi pax est,&sancti visione dei laetatur,Ame. Ps A L. CXVI.
In hoc psalmo propheta monet oesgetes er Iudaeos ad laude
dei propter impletionem promim de incarnatione Di nostri Iesu dicens:
oes gentiles ad fide Christi conuersi, vel vocati, laudate eu oes populiJ .i. Iudaei in duodecim tribus dirus.IQU cofirmata est superitosJta de Iudetis
409쪽
EXPos ITIO qu m de Gentib iis couersos fmia eiusJ per incarnatione: sa quod per prophetas promisit in adue tu Christi copleuit. Haec suit firmata in incarnatione , sed c firmata in passione: qa tucianua paradisi fuit aperta,
s& veritas dni J. i. exhibitioinmissionis factet de Christo manet in aeternuJ sicut & Christus: vel, & veritas dialJ siue in his quae promisit phs iustis, siue in his quarminatur imp ij s& peccatoribus smanet in aeternuJ ut in se ipsa,& per effectum ipsis saluatis& donatis, quia
ibunt iusti in vitam aeternam , impij vero in ignem
In hoc ssalino propheta in rersona fidelis populi siue ecclesiae
inuitat oes ad dei Iaude, propter miam ex bonitate,ac propter multiplicia beneficia misericorditer nobis impensa a deo.
Coo itemini dBoJconsessione laudis. i. laudate
diam confitendo beneficia eius squil ipse solus bonus Jest essentialiter, cuius bonitatis no est sinis. Et in hoc patet quod bonus est qin in i culti J. i. in iternu est & d urat s mia eiusJ qa semper subuenit, Scmit dona cocedit. DicatJcofitedo quod sentio de bonitate dei ni cJ.i. statim dia licet,dii mereri possemus, eu laudados IsraelJ.i. quilibet subditus in ecclesia, perfide videns dest,hoc. s. qm bonus est. Et lam in seculuJest inia eiusJ.i . beatitudo , qua dat eius inia. Dicat nucJS c 5fiteatur lauda do deu, & alios ad laude ruo- cado domus Aaron J. i. quilibet platus & Cacerdos, si osticiu Aaron susceperiat,ad quos specialiter pertinet alios docere &exhortari. DicantJinu istud sqni in R-culi Jest nata eius J qua usi in fine taculi miseris e hibet, collado in miseria , vel liberando ab ea. Et qano est personarii acceptor de , fDicat nucJoes qui timent dnmJ pusillicii maioribus ex omni gente, hoc est,uniuersalis ecclesia. DicatJ in hoc id es .i qm in sq-culumia eiusJquar vel in hoc apparuit, quod De tribulationeJ tam corporali quam . spirituali inuocauidiam Jpetendo eius auxilio f& exaudiuit mel ponedosin latitudine diisJ.i.dilatando me quia quato magi tribW-
410쪽
IN LIB. PsALMORVM. 19stribulabatur fideles, tanto plures couertebatur ad fi-d magis dilatabatur numero ὀ merito . Et qa ex
audiuit fDns J cuius virtuti resistino potest mihi adiutorJest cotra hostes . Et ideo no timebo quid faciat
mihi J& cotra me agat homo .i.quilibet carnalis in iis micus,qa diuino adiutorio suffultus p ualebo. Et fDns mihi adiutorJest,soues & rteges me & ego tali adiutore plectus despicia inimicos meosJ et iaspitales. cmaliguos spus. Et qa dias est adiutor fortis: ideo Bonii est colidere in dBoJ c 5 ra mala q ureciiq; qui no deserit in necessitate, de vita potest pilare aeterna, magis squa cotidere in hole' carnali,cuius salus vana est, gasaepe fallit vel deficit. Et fBonsi est sperare in diaoJqui
in se sperates nisi qua deserit, magis squa sperare in pis cipibu quietia seipsos a morte eripereno possisnt: qasO getes circuier ut me' minis, bladit ijs, & alijs va-xijs modis persequentes f& in note diliJ .s. Iesu Christi, factu est hoc quia ultus sum in eos Jut ego inuocato& auxiliato nomine diat liberarer, &ipsi poenassistinuerunt ,& ultionem de hoc quod circuierunt me. fCircundantes circuierui med tanqua undiq; obsessum impugnado & in note diiij iactu est hoc, squia
vltus sum in eosJ virtute diti cuius era vexillo muniistus. Circunde derut me sic tu apes Jblandientes ore,&Vulnerantes occulth & exarserui sicut ignis in spinisJ meditates me velociter cosumere ad modii ignis,spinas veloci ter co sum et is, & in no se dii id Iesu Christi coligit cotrarii sua vit 'sum in eosJq nocouersi iudiciu sine nata in fine sunt sesuri. Impulsus 3 psecutioib'
et Glationib', ferὲ euersus sum ut cadere iam et is costatia disturbat' & diis suscepit meJ sustelado me ne cadere. Fortitudo meaJ.i .viri'in certamine f& laus meaJ.i .laudatio et gloria dns Jest,no ego mihi etJideos faest mihi J in hac tribulatiois morte in saluteJna sua virtute et bonitate, de praedictis malis et periculis me saluauit,quapropter Vox exultati sitsJ interiis et saluxis domet.i.vox exaltasIpter salute,est itabernaculis