장음표시 사용
531쪽
venit in notitia nostra,d: deusJ.LIesus Christus deus& homo ab austro vente i .ab australi parte,de Bethlee videlicet quae habitantibus Hierusale in austro est. Inde qppe venit Christus, qa ibi natus est, & ad teptu o. die delatus. Inde etia ad nos p pdicatione aposto- Iorii venit & sanctusJ. s. ide Christiis sanctus sanctori
Daniel. 9. veniet de mole PharanJ. i. de mole umbroso & deso, per qd sacra scriptura intelligitur, quet hoc
mystcriuvarijs locutioibus & umbrosis figuris tradit intelligedu.Pharan eni umbrosum & desum interpretatur: vel Deus ab .aust. Ve.J. i. ex charitate nimia qua dilexit nos,Ioh Sic deus dilexit nau. ut filiu Lv. d rei etc. & hoc significatur per austria: unde viuenit se uor caloris & sanet. de in o. Pha.J qetia interptas frugifer. Christus eni in humana natura a cessi t de virgine studiisera,quq dicitur mos δpter excellentia vitae. De hoc mole abscisus est lapis. i. Christus formatus, uper lapide significatur,psal. ii 7. Lapideque rep. d. etc. sine manibus .i.sine humano opere, sed spus L.virtute. Ioperuit cetios gloria eius.Nato en I dno, angeli gIoria in excelsis cataueriat, & apparuit rioua stella in caelo: vel Operuit cet.gi .eiusJ.i. dignitas Christi & natura trascedit oem angelica dignitate, iuxta qd apostoddicit: Dedit illi deus nome q. est super o .nome etc. Illudentqdo perit maius est eo in operis. Et qa depdicatione Christi vita & miraculis totus orbis fuit replatus p pdicatione apostolorsi,ideo subdit: & laudis ei
plena est terraJ qa in oem terra exivit sonus apostolo- ,laudat* modo getes diim,d: Magnus diis& lauda. nimis etc.Siue cili intelligutur sancti apostoli s operuit gloria Christi. i. gratia spus siquado gentibus fide annuciado,de terrenis laceruicet testes,& dni laudatores: ideo statur Spledor eiusJ. i. virtus miraculoru Scdoctrina evagelica sui luxeritJqa sicut lux solis tenebras fugat & cum illuminat, ita doctrina & miracula
saluatoris,oena aufert caecitate inglis,& illuminat tenebras cordi s,pbem iter vitet oibus,& sugat tenebras uim vitioru cornuaJcrucis erut in manibus eiusJP
532쪽
manus eius in cornib' crucis sueriit extensae,& ibi de dii vita & sanguine in ptiu generis humani fib I cor nibus crucis fabstodita est fortitudo eiusJ virtus .f.diis uinitatis,du sic viliter tanu latro tractaretur. Vnde ScIudaei irridentes dicebant: Si filius dei est d.de cruce etc.Quia tame i n cruce occultὲ exercebat sua pol ita cotra diabolii & morte, cia mori edo vincebat diabolii & vivificabat nos: ideo de effectu passionis eius dicit ante facie eius J.i .ante psentia eius ibit morsJea mori edo morte nostra destruxit. Et DEgredier diabolusJ & fugiet tanu victus ante pedes eiusJqa pede co-culcauit tartara,& liberauit patres de lymbo in serni, dc retrusit diabolu in infernu. Et Christus descedes in
Vmbu stetitJibi per quadraginta horas dc mesus est
terraJ.C. in serni: vel sic , Egredier diaboPan. pe .eiusd.Lua Christo ingrediete in corde iusti,fugit diabolus. Et ipse Christ' stetit Sc mesus est terraJeta triginta triabus annis stetit& perambulauit terra imissisiis,pdi-ςado, miracula faciedo etc.Et ex illa terra r missionis
egressi sunt apost i & discipuli a Christo edocti ad pdicadu gentibus. Et tuc Christus ΓAspexitJ.i. miseristus est & dissoluit gεtesda vinculis pctorii de iugo idololatriae f& contriti sunt montes saeculiJ .i. maiores principes mudi ut Costantinus &alij. Incuruati sunt colles mudiJ.i. minores principes, a multi de illis &de istis submiserunt humiliter colla sub iugo Christi. Et subditur causa ab itineribus aeternitatis eiusJ.i.ex miraculis virtute diuina quet est aeterna factis.Iter dni fuit de caelo in uterii virginis,deinde ad psentia hosmpostmodu in cruce etc.usquequo ascendit in caelu etc.
Deinde ua propheta dixerat supra et, fortitudo Christi
fuerat abscodita in cruce,hic tagit breuiter quomodo potestas eius diuina & aeterna fecerat magna mirabi.
Ita in antiqua lege,&tagit illa mirabilia breuiter po tico more: unde dicit, fΡro iniquitate vidi teloria Minthiopi OGq.d: Ego vidi in sacra scriptura , ppter peccata populi Zara rex AEthiopu venit cu decies centii milibus hominum cotra Hierusale. Sed Aza rex Iuda. KK. inuoa
533쪽
Inuoeato nola diti, exivit cotra eu & vicit eu,ut patet x.Parali .l . Cosequeter dicit turbabatur pelles terrae MadiaJin q tagit historia Gedeonis,cu Madianitis qui ab eo fuerat turbati& victi,ut habetur Iudic. .Deinde dicit: Nscd in fluminibus iratus es diae,aut in Eumiis nibus suror tuus'aut in mari indignatio tua. iast des sup equos tuos, & quadrigae tuae saluatio.JHic ta-git historia de diluuio, de qua agitur G enes.6. ubi hahetur Φ propter en orm ia peccata carnis,diis deus a duxit aquas diluuii sup terra,& interfecit oematam vitia.Sed Noe cu paucis saluat' est in arca,& de' adduxit
misericorditer spin mis suet sup terra,& diminutet saneaquet,& redierut ad loca sua etc. Derde cu dicit: Sustiistas suscitabis arcu tuu iurameta tribub' quae locutus es. In quotagitur hoc qd dicit dias ad Noe Genesis. pondiluuiu. Arcu meu pona in nubibus cetii,&recor.
cederis mei etc. Et ille arcus siue illa iris, est signit et, pluuia ia cessauit etc. Deinde seqtur, fFluuios scindes
terrae, videriit te&dolueriit moles, gurges aquarum
trafjt.Dedit abyssus voce sua, altivido manus suas te uauit.JHic adducit historia de diuisione maris rubri, quado Moyses iubente diiοὶ percussit aquascu virga etc. Et tuc abyssiis.i. mare dedit voce sua, quado deus intonuit super mare inducens fulmina Sc grandine,Screduxit aquas maris super AEgyp tios, & sic dolueriit, dc submersi sunt Pharao Sc principes eius,& filia Israel Iiberati etc. fSol & luna steterunt in habitaculo suo.JHicinphetatagit historia quq habetur Iosue io.ubi habetur m sol& luna no festinauerut occumbere spatio unius diei obediete dno voci hois& pugnate pro IDrael.Et quia ibi deus misit lapides grandinis magnos de caelo qbus percussi fuerunt aduersarij, ideo subdit: in luce sagittaru tuam ibut,in splendore fulgurantis hastae tuae. I ii fremitu coculcabis terra,in furore obstupefacies getes.J Lapides enI illi et no sine fulgure mi tutur, stimatur sicut sagittet seu hastet lucetes. Et ex huiusmodi percussioibus miraculosis,habitatores terrae Chanaa stemuerut et stupuerat.Deide cu dicit: Egres.sus es etc. explicat veritate supradictaru sisuru'q.'
534쪽
sicut tu exiuisti I salute populi tui tepore Ara et aIio. de morte terna et captiuitate diaboli. Egressus est de ter in filio no mutado locii,sed in ipso manedo. Vne fili'dicit: Qui me misit mecu est.Et apost. Deus in sit erat in filio mundu reco. sibi.Et tu 3 Christe saluator Percussisti Jetc5 triuisti caput de domo imp hJ.i. percussisti diabolu et est caput dom' impiget ciuitatis terrenae Babylonis magni meretricis cu q fornicatur oes obstinati pctores. Et Menudasti fundametu eius vis ad colluJprimo quado descedisti adifernu spoliado lymbii,qd erat funda metu eius,secsidost doetrina aposto Ioruehci edo eu a populo getili,et denuda do falsitate idolorii. Et tuo Christe Maledixisti sceptris ei'J.i.o bus dimonib'subditis sub sceptro etdnio et Deniε-tibus ut turboJ vetorii et acies et turba bellatorisi fiadi*gddumeJet dissipadu dicit ecclesia.Maledicet etiaoibus tyranis et obstinatis,qb'dictur'est: Ite ma .in ig. etc. Exultatio eoruJIpugnado cotra ecclesia et queliabet fidelε est exultatio sicut ei'J i. sicut illi latronis deuoratJalique paupere Iabsc5dito,Jq.d:Sicut lettar latro,quado potest abscodith expoliare pauperem,ita lettat diabol'quado potest holem deducere ad pistm,et cxpoliare ipsum bonis gratiet et destruere ecclesia.Sed tu dne Iesu Chre Via fecistiJcooperado,et hostes deῆ-eiedo in mariJhui' Rculi ubi est Iutu curard et soliciis tudinu equis tuisJ. i.pdicatorib' te p mudii portatib vel equis tuisJ.i .apostolis cetterisq; iustis pdicatorib'ῆ s regis sicut eques equu suu in luto aqrsi multaruJ.i.
I multitudine peiora ut varias imagines idoloruilletisso pede trasiret,et viiij sno succuberet. Deinde statur. IAudiuiJex reuelatioe mihi facta in hac δphetia audio tu metis.Lqd des homo fieret,et multa patereraduersa.Ite audiui et intellexi ingratitudine et obstinationε Iudaeoru ac danationsi eoru et oim iniqru quae fiet in
iudiciolset ideoboturbae est veter meus)i.mes mea.
535쪽
quae est intrinseca sicut venter intermebraeorporea intrinsecus est Da voce coiremuerunt labia meaJ quia
loquela turbatur ex Vehemetia turbatiois intrinsecae.
Sed quado audiui gloria qua daturus es iustis P pmio Iaborti suoru , tuc fui cosolae, & volo in Ingrediatur 'putredo in ossibus meisJ.i. Vt quacum poena sustinea in planti, dumodo ut requiesca in die tribulationis dii modo in iudicio euada poenas illas & ira, ut ascedaad populu accinctu nostril. i.ad sanctos coelos regna turus in caelu .E dicit accinctu , quia boni fideles sune modo accincti ad dimicandu cotra diabolu, & sic e pediti a miserijs huius inudi cu eo ascendet in caelum, ubino ascendet obstinxit Iudaei a Christu noluerunt recipere. Ficusent no florebi .i. plebs Iudaea no habebit flore virtutu. Per ficu eni plebs Iudaeoru intent-gitur,cui Christus maledixit, secsidu qd haberin eua- gelio,eo Φ fructu ibi qugres n6 inuenit & no erit geris menJbonae operationis in vineis .i.in Synagogis Iudaeoru & couenticulis. Mentietur opus olivet.JOlivaeade significat plebe testate Paulo , qui getibus loques
dicit: Tu alit fractis olivae ramis,oleaster insertus es,&socius pinguedinis & radicis estect'.Sed me ita est hic oliua quado in mole Syna dixit: Oiaque pcepit nobis do.faciemus & aruaJ ipsi videlicet Iudaei qui semetis ipsos excolere debuerat n5 afferet fructuJfidei & boonae operationis. Abscideturia Tito& Vespasiano de oviliJ i.de Hierusale pecusJhoc est,generaliter ors Iuis
detoru popuI'& sacerdotes & principes,qa interficientur gladio,fame, peste,& dispergetur captiui in oragetes no erit armentuJqa pariter Occidetur princia
pes& subiecti illorii in psepibusJ. i.in ciuitatibus vel 1ynagogis illoru. Oia haec auferetur,ua iniquἡege ein creatoresuv.fEgo autJdicit Ipheta in diro gaudeboJin futuro p gloria & exultabo in deo Iesu meoJScsaluatore quem recepi perfide. Quia ipse estJ DeusdaesdnsJac fortitudo mead sta p eu fortis sum f& poneta& pparabit spedes meos I .i. affectus meos veloces iii prosectu virtutu squasi ceruoruJ ad ambuladsi in lege
536쪽
euagelica,& ad ascendendii in superna Hierusalem ad gloria. E ipse deducet meJ gratia sita Ostiper excella
meaJ.i. super cacumina caelestia mihi,pmissa. Et ipse
meJsecticii populo victoriae canented victoria sua in psalmisJgloriar,vel canente in psalmisJgratiae in prPsenti,& in psalmis gloriae in futuro. Amen. Die sebbati canticum in laudibus.
Istud eunti cum scribitur Deuterono 32. cap. er fecit ipse . No es. ex praecepto domini, in quo narrat benesicia quae ' deus fecit popula Vraeli, praedicit ingratitudines cir scelera
quaeille popuIus eratppetraturus cotra de ii o punitiones quaserat passurus Agit etia in sine de abiemone Iudaeoru er de u catione gentiu .st in exordi vi calici invocat cotra eos caelum rem a. i. angelos er homines,sc incipiendo:
AVdite caeli quae loquorJ.i .angeli et in caelo ha
bitatis , testes sitis mihi de hoc id loquor nuta Et audiat terraJi.oes habitatores terret,audiae sorba oris meiJquae ego annucio ex parte deic5tra illia populu rebelle. fCocrescat in pluviam doctrina meaJ. i. in multiplicatione, & sicut pluuia plurificat&infundit terra,vt ibi fruaecrestat: sic doctrina mea in fundat corda populi ut multiplicatus crescat in fide &dilectione dei ffluat viros eloquiu mes J i. sicut ros inuisibiliter descendit & germinare facit fructus terrae,
ita doctrina dei Ductificare faciat eloquiit meu i illis.sQuasi imberJ& sicut fluit imberssuper herbaJ&eam
facit germinare &quasi stillae super graminaJfaciunt ea crescere & rsperari,ita pariter d'ctrina mea faciat . fructu fidei in metibus audietiit,&fructii charitatis involutatibus eoru uano medfii inuocaboJad gratiam impetrada: veli nonae do. inuo.J . i. virtutes& magnalia dei catabo. Date magnificeti adeo nostroJ.i .laud ε magna: qa sup oes laudadus est creaturas, Nei persecta sunt operaJ qm quae facere carpit,ad psectione ora Perduxit . ua ipse perfectus est s& oes viae eius iudicial.i.oia opera quae fecit iusta & qqua sun t: vel Date ma.d n.JOeu magnificare est,corde,ore,& opere maiesta-
537쪽
te eius pilicare .Et deus ab Oibus est magnificadus.priistino ,sa est psectus,et psecta opera creauit et fecit.Seci do,qa sapies in codedo lege naturae. Tertio, ua fidelis in imissis nemine fallit. arto, quia rectus et iustus in iudicado,et tribuit unicuit secundu opera sua .Eseno date magnificentia deo nostro, qa dei psecta sunt operaJin sua natura et oes viae eius .i. madata eius ins bus n obis pcepit ambulare, sunt fili liciaJ.i.discreto
ulla iniquitateJua aequitas est siustusJin meritis retribues malis mala frectus'bonis retribuedo bonaspeccauertit ei in sordibus4.Lidololatriae et diuersis generibus peioruJet no fili, eiusJ qa ex hoc st, prius filia deierat p gratia,factisverutfiiij perditionis per culpa. Et ideo Moyses incipit obiurgare tota successioneillius populi dices:o Generatio prauaJp corruptione affe-bus atm pueri aJpercorruptionεintellectusΓΗeccine reddis diloJhas gratias pro tantis beneficijs,ospopule stulte et insipiens . fStultus est qui nec vitat mala, nec praecauet.Insipies qui puidet,sed nopcauet:vel stuLI' in eligedosnisiJin iudicado et cognoscedo,qacoteptasti bonii et elegisti matu, oblit'beneficioru receptoae. Nuquid no ipse est pater tu Jq primo fiscit telJ q ad corp' de terraset creauit te/Jq ad alam et possedit ted postea innupopulu peculiare p cetteris populis.Quod si ignoras, emeto' .i. mete teneto,ut sic ad eu redeoas,vel ab eo no recedas Ddieru antiquorumJ quibus.s. tot beneficia a deo recepisti,ta in te si in patrib', qua- do .celegit patres tuus in populum peculiare cogita
ha,qui fuit principiu huiuspopuli. Et smaiores tuosa
.sit Laac,et lacob,et i z.patriarchas et oes Lacerdotes et
dicet tibiJprincipium et modum electionis huius posuit,ex beneficioru adeo receptorum per successione. icent etia tibi, fQyadoaet quomodo Ddiuidebat autissimu gentesJ et invado separabat filios AdamJ.L.
538쪽
In eofusione lingua si In aedificatione turris Babel,qaiae diuisae sunt getes & dispersae per mudsi. fCostituit terminos populo GDq distincti sunt secitdu o. liguas si uxta numeru filiorii IsraelJet ingressi sunt AEgyptacu Iacob patre suo,qfuertit 7o. ut habetur Genet. 6.
et secundu hoc sunt o. populi distincti secundu diuersas linguas. spars aut diti populus eiusJ qa Iacob cum prole sua fuit pars dfii & populus eius sibi ad custodiaci regi me electus. Et lacobjsuit funiculus haereditatis eiusJ quia speciali ter diis elegit huc populu in haered illatem. I nuen i t euJ. s. A braha qui suit principium huius populi in terra desertaJ.i. priuata dei cultu. sin Chaldaea: in loco horrorisJquia Chaldaei colebat igne tanu deia,quod est horredum: vel inuenit filios ID rael in lo. hor.J .i. in horrido loco AEgypti subdura
seruitute. Et postea inuenit Moysen in loco vastae solitudini si uxta mole Oreb pascetes oves Ietro,& missit eu ad sharaone,&cu multis signis eduxit illupopulude AEgypto. Et Circu duxit euJdns per desertum
i&docuitJper Moysen dando legem & praeceptam monte Synai f& custodiuitJ eum ab omni periculo squasi pupillam occuli sui3 qui tenerrime diligitur Sccustoditur iii ter oes partes corporis.Sic filij Israel praecaeteris populis habuer ut beneficium diuinae protectiois. Sicut aquila prouocas ad voladu pullos suos,& super eos volitasJ qa p multa signa & mirabilia eis data,prouocauit eos deus ad egrediedii de AEgypto .Et sicut aquila fouet & nutri t pullos suos,ita deus dilexit& inuit populit fusi. Expadit alas suasJqa deus expa-dit alas suas superpopulum Israel, extendendo nubem super eos in die, ne urerentur ardore solis s& aD sumpsit eum atq; portauit in humeris suisJ per totum desertum. ΓDias solus dux eius fuitJ per o. annos in toto illo itinere f& non erat cum eo deus alienus JEt tandem Constituit eu super excelsam terraJ quia
terra pmissio is altior est alijs terris in circuitu exist tibus sui comederet fruet agroruJqbus illa terra abu-
dabat.Et t sugeret mel de petraJ. i. de terra pctrosa,
539쪽
quia in terra omissionis in motibus petross,sunt a bores in quibus mellificat apes foleud de saxo duris. simoJqa ibi etia in locis saxosis sunt oliuae, de quarusructu fit oleu.Et visugeret Butyrii de armentoJVac rus& lac de ovibusJquae erat in magna copia in illa terra scu adipe agnorum &arietu filiorum Basan Jqa terra Og regis Basan, qua acceperiit filij Israel in posse sessionε,erat valde pascualis, ut habeturNum.32. QVt comederetilircosJ .s. paruulos qui vocantur hordiscit medulla triticiJ.i.cu panibus factis de farina tritiis
ci delicatissima, & a cortice exteriori purgata Ddd visbiberent sanguine vitaeJ.i. Vinii meracissimsiJ&purissimu.Deinde pdicit Moyses futura populi ingrati- titiline,d:sIncrassatus est dilectusJ.LpopuI' Israel primo a deo dilectus, repletus Oibus bonis in terra pro missiois & recalcitrauit)adeo recededo sin crassaturi est delitijs, impinguatusJdiuit ijs dilatatusJin dominio & honore,& sic oblit' beneficioria a deo recepto- :vnde Dereliquit deu factore suumJ&creatore,&quedo idola, f& recessitJ& apostatauit adeo salutari suoJq toties saluauerat en de inimicis,ut habes in historia Iosue & Iudicu. Et sic Prouocauertit euJdeu ad furore&vindicta in dijs alienisJ.i .colenὰo deos ali eis noss& in abominationibusJ .i. alienationibus,sia qd
debuerat abominari,tenuertit: ad iracudia cocitaue
runt, qs no coluerunt patres eorti.J Na patres eorum,
Abraha,Isaac,Iacob,Moyses,cetteri pantiqui,abominabatur idololatria. Vnde Moyses puidens talia scelera futura illius populi,obiurgat eum dices: O popule stultefDeu qui te genuit dereliquisti,& oblitus es dni
creatoris tuidsequedo deos alienos, q.d: No impunitus abibis propter tata ingratitudine. Ideo cosequenter praedicit illius populi punitione,&lositur semper per verba derterito,ppter certitudinea plietiae.Dicie
540쪽
s&J ideo Dd iraeundia cocitatus estJcotraneatias eorum fila prouocauerunt eum filij sui & filiaeJ.i. viri Scmulieres Vithsseruietes. Eos enim in filios & populum peculiareelegerat. Edideo ai deus, ego sabscodam facie meam ab eisJ nsi aspiciedo ad eorum afflictione et cosiderabo nouissima eorum J . i. secundii novissima eorum impaenitetia reprobabo & punia eos.
Generatio enim peritersa estJ&incorrigibilis & infidelis filῆJ&apostatae ac idololatrae, Ipsi mea uocauerutJvidelicet ad vindicta Din eo qui n5 erat deusJcolendo illia si no erat deus, sed vilis creatura f&irritaverunt in vanitatibus suisJ&s perstitionibus relinquendo versi dei cultu Adeo, Et ego prouocabo eosJ.i .cocitabo erga illos getes alias fin eo qui no est populusJ subauditur dei, superponedo eis vile gete.LBabylonios f& in gente stulta irritabo illosJ.i.cotenam . illos: qa Chaldaei sine mia eos occideriit,& ciuitatem ac teptu succenderiit. Ignis succensus estJ .i. poena &tribulatio super eos sin furore meoJ qa cocitauerunt me ad furore&vindicta & ardebitus ad inferni novissimaJ.i.sine fine.Tales eniat aequae sic uiuiit in hoc saeculo sicut multi peruersi vixeriit, descesurae sunt ad inferiores partes in serni,& ideo nouissima dicit: qa in inferioribus partibus terrae describituresse infernus: unde & sic vocatur eo quod sit infra terra: vel sic, Ig- nis suc. est in m. m.&ar.v.ad infer.no. J in illo templo
Hierusalsi&ciuitate qua coburent Chaldaei cuteplovsq; ad infima fossae fundam eta. Devorabit J ille ignis terraJIudeaeJcisi germine suoJ.i .cuoibus arbori bus & vineis & segetibus s& motiti fundameta cob retJ. i. pdia&possessiones quet erant in m 5tibus ti radicibus m5tiu: Moiacobusteriit Chaldaei in illa obsidione. fCongregabo super eos malaJ& plia & seditiones f&J sic sagittas measJ.i. sagittas meae vindictae
coplebo in eisJper Chaldsos in illa obsidione.Et siesC5sumentur fame,& devorabuteos auesJ.i.Chaldei veloces admoduauiu deuorabsit eos morsu amaris in
simo.J Et Dentes bestiaruJ.i. crudelitate Chaldaeoru ad modum