장음표시 사용
121쪽
quod supererit ex hereditate restituat ei.authen. contra cum rogatus.C. ad Trebell.ex Nou. de restit.ior.
haec autem ab illa quae Senatusconsulto inducta cst. differt, quia hanc retinet heres , illa fideicommissario debetur. Insuper quarta mulieri indotatae αegenti, post moriem mariti conceditur, si non plures quam tres liberos habeat. authent. praeterea. C. unde vir & uxor. Item alia , quam habet uxor indo rata, & repudiata sine causa.l. vltim. C.de repud. E iud.siue vera uxor fuerit,d .l. vlti.siue pro uxore docta.Nou.7 .g. porro quoniam. Denique assignatur
ventri, si alij si iij sint eodem gradu, quadrans ex
ratione nobilissimal.antiqui.D.s pars heredit.petat. Fuerat & quareta, quam agnati a nepotibus cx filia, in successione ab intestato olim consequebantur. l.st defunctus.C. Th. de legit. hered. quam Iustinianus sustulit.l. fina.C. de legit. lib. & ex filia nepotibs. vlti. Inst.de successi ab intestato. Praeterea est quarta
bonorum, qua multatur, qui intra statutum lcmpus accusationem caeptam non persequituril.I.C.ut intrλCertum tempus criminalquaest. term. Dixi, persequi
tua , non peregerit. Nam id in iudicis,non a usatoris est potestate positum. Olim etiam quarta debebatur accusatori in bonis damnati, qui accusationem per sisset, idque Neronis instituto. Suetonius in cius vita.Sed hic quadrans Neronianus in usu ine desit, reducta lege Papia quae tertiam introduxerat, vulgare pmmium appellaram.in l. edristos.I. D. de iuransci. Cuius tertiae portionis metio fit in l.i.C. de his qui se deferunt. lib. io. Sequitur quarta legitima quae vulgo D .Pij vocatur.Quia eam tribuit filio adrogato , in bonis patris adrogatoris. Habet enim aucto
122쪽
xem D. Pium , cuius consti tutione de rescripto diciatur introducta.l. Papinianus. .si quis impubes. D.de inoff.test.l.is. si impuberi. D.de collat.bonor. Eam
itaque filius dicitur habere princisali prouidentia l.
si adrogator. D .de adopt. ut merito Imperator in g. sed etsi decedens.Instit.de adopt.dicat, iubetur qua tam partem, &c. Habet vero locum hic quadrans, vel si a patre adrogatore exheredatus filius , vel si Vivo eo sne cauta cognitione emancipetur.d. I. sed etsi decedens. Nam si causa cognita fuerit emanciparus , quartam perdit l.vit. D. si quid in fraud. patia
Ab intcstato autem non competit haec portio, cum tunc iure successionis hereditatem patris adrogatoris obtineat,l pens-vlt.C.de adopt. Haec vero quin ta , quota non est successionis aut hereditatis , sed bonorum. Ideosue in ea, nec heres, nec bo'orum posses rdicitur filius adrogatus.l.2. β.I.D. Fa.ercisse. Quamobrem concessionis huius, & quartae legitimae hic est effectus , vi eius nomine creditoribus heredi tariis non teneatur adrogatus. Quia cum ex bonis detrahatur, bona autem non inteisigantur , nisi quae deducto aere alieno supersunt l.subsignatum.9.bon. Dade vcssior. signific.l. mulier bona. de iure doti ad quartam hanc non ante perueniemus, quam credi
toribus omnibus sit satisfactum. Est & alius effectus, ut querelam inofficios testamenti remoueat.d. l.Papinianus s.s quis impubes. Item alius , ut in ea quide directo pupillariter pater adrogato substituat, 'fideicommisso autem onerare minime possit, i. si adrogator. 22. D. de adopt. haec enim quarta, cum,
ut diximus , principali prouidentia, non hi licio ιctatoris, adrogato comperat,ideoque intar pruptias
123쪽
Cius facultates censeatur, merito continetur fide, commisso.l.coheredi.g. cum filiae. D. le vulg. Pro rea & hoc efficit, ut in heredem adrogati transfer rur eius quartae petitio, quia personalis actio est. l. i.I. si impubere. D. de collat.bonorum. unde fit, ut si patris naturalis bonorum posscssionem petat adrogatus , de quarta conferenda fratribus suis cauere eum oporteat, i. .s impubere. ubi ait Iureconsultus, nasci elusinodi petitionem, tam adrogato , quam eius heredi, mortuo patre adrogatore. Idque probatur l. vltim. D.s quid in fraude patro. & d. l. si adrogator. Postremo efficit hoc ius quadrantis, ut in adrogati fraudem alienatum, per Calvisanam de Fauianam reuocetur, d.l.vlt.si Quid in faudem patroni. Cessat vero haec quarta duopus casibus, vel si causa cognita fierit ςmancipatus,vel si per Sabinianu Senatusconsultum ex tribus iaruribus filiis fuerit adoptatus, non
item adrogatus , cum tamen ante Iustinianu cocasu , tanquam adrogato, quarta ei seruaretur.g. sed etiam. Instit.de heremt.quae ab intestato deserti
De legitima portione, quae naturae ratione
debetur. CAP. II. PR . x t M v M est ut delegitima portione vide mus. Cuius declar tionem ideo hic distuli,quia leuiora illa prius tractanda suςrunt, & quia origincina quadrante habuit, quamuis postea varias mutati nes receperit. De nomine igitur prius. Tum sequetur tractatio a quo iure sit,cur induist quota sit,quibus debeatur, unde deducatur, & quomodo, quid in eam imputetur , quibus actionibus petatur , dc
quadri an tolli possit, lenique quibus cesset casibus.
124쪽
L si ima ogo modo falcidia dicitur, l. quisquis. g.
aut filia .C. ad i.Iul.maiest. auth. unde si parcns. C. de in os 5.testania modo debitum bonorum subsidiu. I.;.C.dei noEdonat.modo debita portio,i.8-β. Vnce-.C.de inoff& aliqLando simplicitcr debitum, ut initio Nou.1s. alias ena portio legitima. l. humanitatis. C.de impuber. l.quae nuperil. ii quis.C. de inost. Est vero pars dubiin debita partis , nempe quota pa debita ab intestato bonorum portionis , lege concessa. Quo tam dixi,quia non una est portio, iud pro
liberorum numero varia, vcl enim triens cli, vcs
semis, vel dodrans d.Nov. 18. in princ.Adices, debita ab Dite fato bonorum portionis. l. C. de inois3 studio bonorum mentionem feci, quia non est herodi tatis quota, sed bonorum, l.as.s quarta. D. Dan. ercisse. . l.cum qu ritur. D.de inois Baldus in l. quotiens.C. ide heredib. institi Iason in authcn nouissima.n. 3.C. de inoff. Et hodie quidem de triente vel semisse de- . ducitur,d.Nou. IS. Non quod eae partes ab intestato
debeantur,sed quod hic fit deducedi modus a Iustiniano inuentus. Debetur quidcm ctiam hereditas legitimis, seu cognatis. l. vltim.β. penult.C. de coetdiciss.sed euidentius descendentibus , aut ascen dei tibus,argumen.l. in suis. D. de liber.& postum. CoK. laterales enim, siue agnati vel cognati sint, excluduntur a legitima , quia dca querela. Sic filius, qui superstite patre t.beros relinquit, nullam patri legi - ,
rimam debet, quia descendentium , quam ascen hi dentium , in successione potior est ratio. Idemque lin matre dicendum, cum Senatusconsultum Tertullianum, liberis existentibus, locum non habeat, totis titul. D.& C. de Senatusconsultum Tertulli
125쪽
tuli. Non obstat definitioni authen.si qua mulier C de sacrosanch. eccle.l.quisquis.I.ad filias.C. ad i. Iul. maiest.& Nou.I.de heredib. de Falcidia. .si quis au-lcm non implens ubi qui prohibentur a fuccussione, non prohibentur a legitima. Nam respondendi ni cst, ibi leges nomina im legitimam excipere, quaralias reo ulariter deberetur. Et ita Alexander respondit confit. i53. num.7.idemque Carolo Ruino visum est consit. 27. num. . lib.3. ut merito definire quis possit ea statuta quae a successione arcunt, & a legia tima excludere, nisi specialiter tertiata sit,uerumque esse quod maior pars interpretum st.uuit,exclusum a successione de a legitima excludi. Quia haec sine iulius analogia fieri non potest, si de ea non contat. Non constat autem ii non compe: it. Atque ita Bartol.de Casticiasin l.Titio centum . . Titio gen ro. D. dc condit. & demonst. Alexander consilio 68 .colom .penuit.& seq.Volum. .
A qua iurasit legitima naturae ratione debita.
re inducta, videndum: varie Maim ea res controuerti solet. Este autem lege indui vi , legitima appellatio , quam propriam sibi secae; satis indicat. Quinimo dicitur debeti ex legibus i.6. I. snautcm. C. de suc. nupt. Et leges hanc portionem definiuisse
dicuntur, l.scimus.I.cum autem.C.de inoffic. Ergo lege capitur haec portio, dc necessario.Nou.de here-dib.& falcid. g.si quis autem non implens. Sed quat e , aut qua iuris parte inducta fuerit, ambiguum est. Sunt qui a lege Glicia deducunt. Cuius legis
126쪽
unica est mentio in tota antiquitate , nempe in inscciptione l. . D .de inoffic. testam. Quae sumpta est ex libro singulari Caij ad i. Gliciam. Hanc vero sententiam verisimilam non csse postea ostendemus,cudemonstrabimias, ius querelae antiquius csse iure legitimar. I idcin auctores, mutata sententia, tribuunt
originem quadrantis huius, constitutioni D. Marci, moti auctoritate Niccphori historii; ecclesiasticae lib.
3.c.3I.cui sententiae multa repugnant. Primum,quia
ante D. Muciam quartae huius portionis mentio sita Plinio Cecilio epist. I.lib. s . Praeterea Videtur quarta D.Pij ad eius exemplum introducta. Pius ramen Marco prior, tamquam pater filio. In summasia constitutione esset, constitutioni ctiam tribueretur legibus nostris. Quod non est a Iureconsilitis factu. Quin potius legitimae, tamquam a lege non constia tutione esset, appellationem retinuit. Dicique posisset, plebiscitum Falcidianum non tantum quadrantem in licreditate legatis exhausta induxisse , sed de hunc de quo agimus , cum toties haec portio Falcia dia dicatur l.31.C. dc inoistes .l. s.C.ad l. Iul.maiest.&c. Quinimo aperte iure Falcidiae deberi ait Iure consult.ini. Papinian.9.meminisse.inia. D. de inofflestam. Quam ut de legitima intelligamus , nihil impedit, cum ibi querelae institutae mentio, portionis etiam legitimae subiectam a Iurecons metionem arguat.Pr terea,portio liberis cocesia in bonis d-- nati , huius exemplo videtur inducta, licet hodie quantitas maior sit,cum dimidia esse Theod. &
127쪽
sit, Lanc legitimam portionem ante Tyberium o tinutile, & ad Augusti tempora posse referri, quibus etiam debetur lex Falcidia. Sed paulo rectius forte statuerimus, si dicamus , ex huius sententia & interpretatione illam nostruit legitimam inducta esse,
quomodo tutelam legitimam patronorum, parentum,&c. dicimus introductas. Nam Augusti tem poribus; quibus Falcicita emersit, vi ietur nondum pars eius definita fulti . Probantque Votieni Montani oratoris illorum temporum celebe imi ver bae, qui cum apud centumuiros pro Galla diceret, cirsa Augusti extrema tempora, quae ex uncia heres patris sua erat instituta, quamuis illi obiiceretur veneficij crimen,tamen ciixit, uncium nec filiae deberi nec ueneficio In paternis tabulis siliae locus auisuus debetur, aut nullus Rc limiuis nocenti nimium, innocenti parum. Non potest filia taret anguste patearnis tabulis adhaerere, quas aut totas posiacre debet, aut totas periare. Haec Seneca pr. co trouers. 28. Quae clim apud Centumuiros clicerentur, de inofficioso actum ostendunt, non de veneficio Itaque si pars definita fuisset, non bene dixisset
Montanus , filiam aut totas possidere debere, aut totas perdere. Vulgus interpretum hanc desinitione quadrantis iuri naturali adscribit, adeo ut plerique naturae quartam dicant. Quod falsim cile vel ex eo patet quia non sol sim quadrans iure naturae .lcbetur filiis, sed fota hereditas.l.cum ratio.in pr. D.de bon. damnat. Quinimo cum de naturali iure filiorum in
bonis patris leges loquuntur , indefinite id faciunt
arg.l scripto. g. vlt. D.si tab.test. nullae extab. Praeterea cum adoptiuis etiam competat, non solis natu-
128쪽
DE PORTIONIBUS. ii tantum minime potest adscribes. Quid quod non si
la successio filiorum, sed & agnatorum , cognato rum debita dicitur3l.fin. C.de cod.id est,naturaliter debita. Nam & talis inter eos successio , siue test mentaria sit,sive intestata,naturale debitum clare apyellatur ab Imp.l.vn.C.lib. IO. de impon. lucrat. descript.Et vero inconcinna esset appellatio legitima , si eam iuri naturali tribueremus , cum ex viti Iuri con sultorum nostrorum legitimae aut legitimi vocabulum iis tantum tribuatur, quae legibus iure ciuili introducta sunt,ut verisimilem dici possit quomodo ceteri omnes quadrantes a iure ciuili determinationem sumpserunt, sic & hanc portionem legitimam,& vere constitui, esse portionis naturalis partic tam lege taxatam.
uerela origo antiquior ne sit quadrante i
VI D E N o v M porro,utrum eodem iure, quo dc
querela inofficios, huius quadrantis legitimi
introductio facta sit. Nam id a quibusdam contenditur. Qua in re, inquirendum prius in querelae ori gincm. Iure ciuili inductam esse negant, argumen. l. non putauit. in princ. D. de bon. poss.sec.tab. Ex qua contrarium potius colligerem. Quia verum est illis verbis , sanesii uelint, declarationem regulae contineri , ut alibi sepissime fieri videmus, argumen.l. Operae. D. de oper. lib. Declaratio porro de regula esse debet, ut nostri loquuntur. Quamuis enim exheredati , iure ciuili parentum testamenta non turbent, id est, ius non habeant dicendi ullum, nequc
Iropter exheredationem , testamenta aut rumeant
129쪽
aut infirmentur, tamen ad inofficiosi querelam a smittuntur, quae postea rescindit testamentum,ut notissimum est,toto tit. te inoffi.testam. Hoc igitur voluit I. C.d.l. non putauit. in prin. ipso iure snam id valent illa verba, uire ciuili exheredatos testamenta parentum non infirmare,sed per querelam. Deniquet illis verbis, Sane si uelint,non plus exprcsiit , quam in l.si post mortem. .cxheredati. D. eod.uriaque his Pri erati superrit , si de inofficioso dicant. Iuris autem praetorii
non esse querelam ex eo manifestum est, quia qui heres erat testamento, desinebat per querelam heres esse, i. in substitutione. D. de vulg. Atqui praetor nec heredem facit. β.quos autem. Instit.de bon .poss.nec efficit ut desinat elle. l.ex duobus. β. vlt. D. cie vulgis ibique notatur. Cui ergo parti iuris nostri querelα tribuetur, aut cui legi accepto ferenda est Z Elle quidem lege inductam, demonstrare videntur finalia verba tit.de inoff.testam. apud Iustin. quibG agere de inofficioso intumento permittitur. Legis enim virtus cst permittere.l. legis virtus. D. de legib. arg.I.permis sum. Instit.de tutet. Sed tamen, de permittere dicuntur Iureconsulti id ,quod co sensu receptum est, ars.β. licet autem. Inst. de testam. l. si longius. .si filiustam. D.de iudic.ut verd dici possit,lege,Senatustonsulto aut praetoris edicto institutam non esse querelam, sed eo iure, quod consensu constat, ut de adquistionepcr arrogationem dicitur,initio tit. Instit. Ge adquis per adrogat. id est, moribus receptum esse querelam. quemadmodum & alia multa in iure nostro.Id mihi persuadent Iureconsultorum responsa, qui ius illius ex use recepto metiuntur.l. . D. e inoff.testam.in illis verbis,assidue obtinere soleant.Denique cum de
130쪽
Iure fratrum S sororum in querela institueda loquitur Iureconsultus, satis ostendit cos lege non arceri,
cum ita molliter de iis statuat,inctius succi cnt fise fluminptibus indiribra non uexarent. l.I. D.eO.Vt igitur ad principalem quaestionem reuertamur,n5 potest idem esse ortus legitimi quadrantis & querelae, cum legitimam a lege esse nomen ipsiim arguat, querela autem moribus inducta sit vita videlicet paulatim recepta, &confirmata. Est tamen querela antiquior ipio quadrante,cum illius mentio non obscura sit etiam tempore liberae reipub. vi cxempla suppeditat Valet. lib. 7.c.7.Quadrantiis vero huius mentio tantum post D. Augusti tempora M lcgcm Falcid. a qua etiam nomehabere videtur,ut diximus supra.Neque obstat l. r. . Ylt. D.siquis a paren.fuer.manu. ubi quadrans videtur ius antiquum dici,xespectu legis Papiae, quae iura patronorum stabilivit.Nam verius est eam legem sic accipiendam, ut dicatur quadras ius antiquum comparatione praetori j illius edicti, quo pater tanquam patronus admittitur ad bon.poss.cotra tab.fiiij cma-cipati,tanquam liberti. Non qu5d mens Iurcconsuluti fuerit, ius quadrantis vetustius facere commodis veri patroni. Manifestum est enim de imaginario tu re tantum loqui, quod parenti conceditur illo praetoris edicto: illud solum possumus ex d. g. vlt. am mare,quadrantis commodum etiam ante illud praetoris edictum fuisse. Cur indulcta sit Porrimis lex tims C A P.
CV R vero introducta haec legitimae definitio
fuerit, non una reddi causa potcst Id enim evicit testamentorum fauor,ne videlicet temere tu