장음표시 사용
281쪽
remissa.l.8 s. i. D. de condit. instit. in edicto si qui,
omissa causa testamenti,t.licet.l. si non solus.g.i. l.delibertatibus. D. cod. in edicto de legat. praest. contra b.&c.l.I.l. . . sed etsi D.eod.in eoicto ut legatorun .caueat. l.I. .idemque.l.haec stipulatio. D.eod.in edicto ut in possess. legat.l. s. .constitutio. D.cod.in
illa insuper praetoria stipulatione, de qua in tit. si cui plus quam per leg. Falcid l. r. . r.in fi. D. eod. Quid, quod & ad interdicta etiam hoc ius porrectum est,
puta in interdicto quor. legat.l. I. D.eod.itemque in
interdicto ne vis fiat ei qui in poss. misi. l.I.in fi.l. s. in princ. D.eod. De responsis prudentum quid dica3 ex quibus cum fuerint conflati permulti ad legata &fideicomissa pertinentes tractatus , tam fre uens in
iis occurrit exaequatio,ut supra numerum esse vide
rire. Eoque tandem descenderunt,ut legatum pro fideicommisso, l. saepe . Is. de leg. 3.& legatarium pro fideicommissario non semel adsumerent, l. Lucius. χχ.l. si ita relictum. 3. . i. dcleg. r. sed per fideic5- missum adquisita non secus reputant, quam si legati iure qu sita essent,i. si quis.29. D. de usust. legat.Nec facile quiuis enumeret quoties a legato ad fideicommissum argumenta ducant, qui locus hodie inutilis videtur ex his quae infra subiiciam.Plenae sunt etiam huius adaequati iuris principum costitutioncs. Nam exempli gratia,constitutio D. Pij circa edustum Carbonianum facta virumque complectitur,l.3.in prin. D.de Carbon .ed. scut& constitutio Seueri de repe-tione legatorum,l.licet.7 .de leg.I.l. si Titio . , I.9.r.Lcum patcr .g.cum pater.in fi.& I.ab instituto.de leg. 1.In litteris Antonini eadem fit peraequatio, l. cum possessotag.I.D.de censibus in aliis denique constia tutionibus,
282쪽
tutionibus,t. plane. 3 .g. sed si non corpus.de leg. I.Ls. β. Imperator. D. Vt in poss.leg. Quibus omnibus tanqua variis in iuris partibus, nemo recte discreu rit testamentaria fideicommissa ab iis,quae ab int stato deferuntur,cum tam in lege Falcidia, ut dixi,
qua aliis iuris partibus aequentur legatis,arg.l.etiam. in fi. D.ut legat.nom.cau.Sane uno casu, ab intestato fideicommissi relicta lagatis ac fideicommissis test mentariis subiiciuntur, potiorque est horum ratio. l. 6.in princip.& g. r. D.s quis o m. cau.tcstam. Et vero fideicommissa testamentaria legatis ita exaequaba tur,ut ab intestato debitis potiora fuerint. Nam illorum nomine personalis ex testamento actio etiam veteri iure dabatur, ut superius probauimus, horum contemplatione non item. Quinimo nec post Iustiniani peraequationem hanc actionem eorum nomiane competere probaui in a. diuisione ante collocata. At superuenit tandem Imp.Constantini constitutio,
quae in legatis Se fideicomissis verborum differetiam substulit, manentibus nihilominus antiquis eorum limitibus ac differentiis,l.in legatis. C.de leg. Cuius
constitutionis illa verba, quis tuem uoluntatem casus exm
ceperit, meo iudicio certa & directa seu imperativa verba respiciunt,quibus legata olim fiebant. Illa autem , quis loquendi UM exceperit, ostendunt exinde, qualibet lingua legata non secus ac fideicommissa fieri potuisse, ut ex eo manifestum sit post Constantinum & ante Theodosij iunioris constitutionem l.
hac consultissima. C. de ictamen. legatum graece aut
qualibet lingua relictum fuisse , contra quam docti viri suspicentur. Sed & haec Constantini constitutio lites peperit potius,quam extinxit. semel enim data licentia
283쪽
licentia quouis modo legadi,creuit litium seges quae ex verborum varictate nascitur, trahetibus huc illue partibus defunctorii verba, & ad legatum aut fideicommissum referentibus, quorum adhue vigebat natura diuersitatis,necdum erant cruti termini fines. que, qui ea distinguebant. Cui tandem malo & i' commodo subuenit Iustinianus duabus suis constitutionibus, quibus in unam consonantiam legata fideicommissa reduxit, sublatis & penitus excisis differetiis,quibus tam in forma quam iure & eflectu
actionum distinguebantur,l.I.& 2. C. com.de legat. Nam l. I.non tantum communionem legatorum ac
fideicommissorum induxit,sed & legatorum inter se
varietates expunxit,ac praeterea missionis in rem v teres circuitus amputauit. Secu da autem constitutio
renouat quidem sublatam lege Constantini verboruobseruantia,eo tamen incelebrato. Addit vero quod1dhuc deesse videbatur, & paria prorsus legatorum ac fideicommissorum iura quinimo eandem vim de naturam utrisque constituit, sicut hodie legatum 1 fideicommisso verborum tantum sono distinguatur,
quomodo scilicet pignus ab hypotheca, eum similiabus aliis. Quod etsi primum a Iustiniano factum
fuerit, nemini tamen mirum videri debet, si Vlpian. ad edictum scribens resulariter statuerit, per omnia exaequata esse legata fideicommissis. Satis enim abu- deque ostendimus, in quam multis ac variis iuris partibus peraequatio eorum a veteribus recepta fuerit. Et quamuis post Vlpian. in multis inuicem differrent,procedit tamen rectE regulae conceptio, quae etsi variis exceptionibui ac restrictionibus archetur, non est eo magis culpanda, cum in casibus non ex
284쪽
ceptis cbnfirmetur, ut notant omnes in l. i. D. de diuersreg.tur.Non dicam igitur cu Duareno Triboniani aut Imper.non Iurec. verba esse in l. i. de leg. a Non dicana etiam regulam ad interdictum quod legat. tantum pertinere, quamuis fatendum sit occasione eius interdicti regulam ita generalem concopisse Vlpianum.Nam si ad interdictum illud tantum
pertinereti non uteretur Iurec.hac generali verboruformula,per ormiis, quibus aut similibus solemne est Iureconsultis regulas generales concipere. Dicuntcnim, periis torum,in omnibus,generaliteriquotius, toaetienim toto iure e . Quinimo solet interdit duas generales poces in regula cuticipi eda ex abudanti iungere,ut cum dicunt: generaliter quotiens, in perpetuum quotiens, in totum omnia,Lin perpetuum.D.de solui. M liberat.l.in totum omnia. D. de reg tur. Nec tamen haec conceptio exceptiones , aut restrictiones solet excludere,non magis sane quam si scripssset Iurec. in d .l.npre omnia σ in omnibus.Na & regula concepta in l. i. D. l.mair emper er ubique, non excludit casus certos quibus dotium causa non est praecipua. Quia igitur peraequatio legatorum tempore Vlpiani in variis iuris partibus ditisentias eoru exuperabat, ideo ad regulam de ea concipiendam descendit,quae merito inter diuersas iuris ciuilis regulas proprium ulu m occupantes referri possir.
arta diuisio, fideicommissorum , alia esse peta
via , alia libertatis. Item, quomodo
disserant aut conueniant. . CAP. VII.
285쪽
CLAVD. CHI FLETII I. C. V ARrri fideicommissorum diuisio a re ipsae
sumitur , ut fideicommisti m aliud sit pecu niae, aliud libertatis,quae duo distingui clartim est in
l.generaliter.in princ .l.Paulus respondit. 39. l. cunavero.*.apparet. D. de fid. lib. l. si quis seruo. 8 .deleg. 2.l.2. C. de iis quae sub modo. Pecuniae enim a pellatione generaliter pro re subiecta utuntur nostri in l. pecuniae. D .de verb. fgn. l.2. D. si cert. pet. hic autem omnes res per fideicommissum relictas intelligimus extra libertatem. Nec sane fuit omittenda
haec diuisio,eropter singularia fideicomissat lar libe tatis iura di reta a Iecuniariis. Ideoque veteres IC. qui de fideicommissis libros scripserunt, in iisdem etiam de fideicomissariis libertatibus disseruerunt,
Maelianus quidem lib. Is.& 16.Pompon.hb, 3. Vlp. s. Paullas.3. quorum partim scripturae extant congcstie intit. D.de fid.lib. Dicamus igitur paucis de virtus
que Meicomissi differentia,itemque de directis ac fideicommissariis libertatibus, quorum licet i' pleris
que paria sint iura, in nonnullis tamen discrepant. In eo quidem conventui, quod qui fideicommissum pecuniarium iure relinquit, fideicommissariam etialibertatem potest adscribere,i generaliter in Prin. D. de fid .lib. in utrisque nouissima conditio S icriptura spectada est,t.quod traditum. 87.cum seq. l.fideicommissum.' o. D.de cond.& dem.in virisque ex re semper mora fit minori as .ann. l.cum vero.β.apparet D.
de fid.lib. Sed in longe pluribus diuersa sunt corum iura.Nam a fideicommissario pecuniς potest relinqui fideicommissum , ab co autem cui fideicommissaria libertas sola relicta est, non potest,t. plane.9 o. in f n. de leg .i. quia onus honori commenstrari debet, i.
286쪽
'Imperator.de leg. 1.Libertas autem incestimabilis est. Quinimo nec vice operarum aliquid rogari possitnt, harum-ve nomine illis imponi debet, l. videndum. 9I.D.eo. quod iuri publico &commmuni adscribit Iureconcin l. cerdonem. D.de operaib.Quamquam si manumissus iurauerit operas, aliud statuendum sit, i. seruum, 36. D. deman. test. Imputet enim sibi
qui quod non debuit iurauit. Nostri autem specie
coditionis libertatem eme relinquendam statuunt,ut tunc non aliter praestetur libertas,quams conditioni satisfactum sit,i. statvliberos. D .de statvlib. Durantestit.de leg.caul. 21. Secundo differunt, quia si alieno seruo ut suo fideicommissariam libertatem resaior relinquat,cogitur heres seruum redimere M libertatem praestare,da. Paulus in princiαde fid Zib.contra quam si in fidescommisso pecuniae , β. non sollim. I inrt. de legat. Quinimo si nolit dominus vendere seruum,non propterea perit fideicomissum,quia posist procedente Wmpore ubicumque occaso redimedi turrit, libertas praestari,i debesi.C. de fid.lib.Ter- tib fideicommissa libertas a filio post certam aetatem eius data, si ad eam puer non peruenit, ab herede fili pra stitutadie redditur,quod ius ad ce a fideicommissa non polrigitur,l.fidei comissaria.23. D.eodem.
quaquam & in directa libertate idem iuris si quod
in fideicommissaria,l.s ita scriptum. D.de man.test. Quarto differunt, quod poenae tacitorum fideicom miisorum,de quibus in l. eum qui.in princ. D. de his quibus ut in dig.l.cum quidam.*.in tacito. D.de usu. I. beneficio. D.ad leg. Falcid .ad fideicommissarias ibbertates non porriguntur, . imperator, Ia.in fi.D.defid.lib. Quinto de fideicomissaria libertate praestada
287쪽
seruus cum domino recte contendit , l. de libertate. D .de fid.lib. secus de fideicommisso pecuniario, in quo nullum iii, habet seruus, sed statim adquirimi domino. Sexto per legem Falcidiam minuitur fideicommissum pecuniae, non item libertatis,l. Papin. quartam .de inoffici Septimo,euerso testamento perqRςxςlam legata pecuniaria quamuis ante solutare- pexuntur ibertates no omnimodo, siue directae, siue fideicommissariae sint, sed cum distinctione d.LPap. β-Vlt. in . seq. D. eod. Quod si falsi pronuntiati sim eodieilli, sequemur ius introductum, l. 2. C. des d. b.l. Him ex falsis. D.de manum.testam. Octaub fideleommissum libertatis sub hac conditione,si Titio non est heres decem dedm ,praestabitiar tamen, etiasis deleomissi die cedente desierit esse Titius, in cuius persona debeat impleri conditior secus in pecuni rio .l.cum ita. γ . D. de cond.& dem. Nonὁ & postrense, libertas fideicomissaria certiora ampliora multo habet remedia quam fideicommissum pecuniae,propter enixum libertatis fauorem. Hinc tot in utroque D.& C. tit.Senatusc.3ἴ constitutiones, quibus prospicitur ne intercidat,ne corrumpatu ne-ve ullum detrimentum patiatur libertas fidei commis.ctia,ut ex illoru titulorum lectione satis est apertu.
De disserentiis libertatum directurum se fideicom
missariarum. C A P. VIII. C I c A M ex ordine, in quibus.a directis hae m.
deleomissariae libertares differant.Namqua uis in omnibus fere causis, fideicommissarias libertates pio directis habendas responderit Iurec. l. Iulianus. O.D .de manum.test. sunt tamen nqtissim: limites
288쪽
ti termini inter utrasque. Directie pendent ex vcrbis, fideidommissarias tuetur mens relinquentis,i.gene-ialiter. q. si petitum. D.de fid. lib. libertas fideicomissaria petitur,directa non item,l. sed etῆso. D. eod. quia ipso iure competit, & continuo liber est, cui relicta esst,l .inuitus 3 .in fi.D.eod.Haec ratio est, cur illa duo distinguantur inὰ .l. Papin .in fi.D.de inofflibertates non esse reuocandas quae competierunt uel praestiatae sunt. Nam competendi verbum magis directam, praviandi fideicommissariam respicit,l cum duobus C.de inofflestam. Directo manumistus Orcinus dicitur libertus,non manumittentis,i. . . hi qui D.defid. lib.ideoque 'Orcini separantur Ψ suis,l.8.C.detur.&fac.igno.At vero qui fideicommissariam libertate consequuntur,stricto iure fiunt eorum liberti,a quibus manumittuntura.hi quibus. C.de fid. ii qua
quam & ij a propriis, id est, quos nulla necelsitate
cogente manumissi sunt, separentur,i. si quis hac te Ee. D.de oper. lib. Sunt tamen adhuc in familia de itincti,& de eius nomine censentur, quo ad ius relicti capiendi, l.cum pater. . fidei heredum de legat. 2. ubi Papin .ad ius voluntatis confugit potius, qu mineram voluntatem sequatur. Non igitur mirum videri debet,si in l. Lucius.88.I.Lucius.de legat.2. suosvpellat libertos testator,tam quos manumisit, quam quibus precariam libertatem reliquit. Denique diri recta libertas actum manumissionis non requirit, cuin it se testamento competat, secus est in fideicommissaria, l. seruus. C.de fid.lib.Quamobrem hic libertus iisterim liber non est, sed propter destinatam Ibbertatem quasi liber,& statu liberi loco habetur, I.notantum .si. g. cui per fideicommissum. D.de sid.lib.
289쪽
Testamentarius libertus statim est in possessione libbertatis, fideicommissarius vero esse videtur, l. cuin .ero. in princ. D. eod. Differunt praetere , quod quemadmodum ut iam monui in pecuniariis fideia commissis & precariis libertatibus nouissimam co-ditioncm scripturamque spectemus,in directis tama leuissimam attendamus,d.l.quod traditum. cum seq.D.de cond.& demonst. s D.de man. test.Leuissima autem intelligimus,quae ipsi seruo commodior sit, d. l. quod traditum. cum seq.vel quae ad libertatem perduci quamuis natura grauior .leuissima. D.de condit.& demonst. Item manumissus ab alio quam rogato non statim sit libertus eius, sed auxilio coiis stitutionum potest eligere quem velit patronum , Lgeneraliter. . quoties .l inuitus. D.desd.lib.At Orcinus libertus necessarium habet patronum non arbitrarium Pipsum videlicet defunctum. Excipe tamen ratione fideicommissariae libertatis casum singulare, i. si heres. D. eod. Demum testamento data libertatea minore 2o..ann.ideo non valet ex lege Aelia Sentia,quia lex velit vindicta non testamento dari, .e demo Instit. qui s ex caus. man. non lic.aliud est
in fideicommissaria, si postea causa probari possit,i.
. .item si minor.D.defid .lib.Non enim refert, causam probauerit testator necne, quod non exigit lex Aelia Sentia,dummodo si vivus manumitteret,eam probare potuit. Sed onus heredi,a quo fideicommisi saria libertas data est,incumbet,l. minor.C.de fideic. lib.& l.ao. D de manum. Itaque manumittetur ab ' eo seruus vindicta ex praescripto legis, quemadmo- . dum si minor 1o .ann.rogatus esset manumittere,i.si rogatus . in princ. D.de mau.vi . quae secundum si tutum
290쪽
tulum intclligenda est,& ita emendanda, ut pro a legatur,2o.Quod ius etiam in milite minore 2 o .ann. locum habet, quem contra legem Aeliam Sentiam directam libertatem non posse relinquere certi iuris est , sed tantum fideicommissariam,l. 3. D. de mad test.l.si a milite. D. de milit testam.l. si Rufinus .C. detest. niti. quae de fideicommissaria libertate militari testamento relicta intelligenda est ut verissime Ioa-nes contra Pylium sentit. Haec enim libertas iusta etiam recte appellatur,l. 2. C. de fid.lib.Nec obstat, quod copetere dicatur.Nam etsi dixerim proprie hoc verbum directas respicere, tamen & fideicommissariis adcommodatur sepissime,loto tit.de fid.Qugro, an si directa fuerit a minore as .ania relicta,non fideicommissaria , in hanc tamen flectatur Z Quod puto fauore libertatis,argu.d.l.generaliter. β. si quis seruo. Dixi vindicta esse seruum ex fideicommisso manumittendum , quod hunc solum apud consilium manumittendi modum lex Aelia definiuerit,d. eadem
pitur, De uirid crapud consi I. manumisi. Et cum Iureconsillii de minore io. annis loquuntur, dicunt apud consilium manumitti,adhibito consilio manumittere,i. I.C.de VInd.& apud cons.man. l.6. IS. .Vlt.l.pr. de man.testam. Si in consilio,ergo apud Consulem, Praetorem, Praesidem,qui consiliandi ius habent.Vindicta autem unicus modus est dandae libertatis apud
magistrarum, Vlpia.titia. Hinc poeta,vindicta poliquimem a Praetorerec t. Aitque Imperator vindictae impositione iustam libertatem muniri, l.2.C. si aduers.