장음표시 사용
301쪽
missi,l si tibi legatum is de legat. 3.id est, doli mali
exceptis ne , quae peremptoria est repelletur fideicomissarius,l. cum intestamento. 8.D.de fid.lib.Nihil enim aliud est denegare actionem,quam doli mali, aut alia peremptoria, exceptione agentem repellere, ut alias tusius docui. Tunc autem cautione opus est, cum emolumentum & sumptus ad alium redire debet quam fideicommissarium. Nam si ad ipsum dui
taxat, non cogetur cauere, puta si Titio centum, ita ut fundum emat, legata sint,l. Titio centum. 71. in princ. D.de condit.& demonst. Est & alius casus ind.l.Titio centum.β.2.quo satisdatio etiam necessari non est, ut pol si quis centum Titio telinquat, ut a monumento su' non recedat, vel ut in alia ciuitate maneat. Per hunc enim modum quia libertatis ius infringitur,locus non erit cautioni.Ratio autem eius differentiae qua diximus, ex causa conditionis protianv agentem repelli, ex causa modi non item, viverboru,quibus mens dc voluntas defuncti manifestatur,colligi debet, ut praeclare Salycetus scriptum reliquit in l. 1.C. de his quae sub modo. num . . Nam qui conditionaliter loquitur , effectum suspendit incuentum coditUnis,ideoq; ante peti no potest. Qui
vero modalibus utitur orationibus, vult quidςm st rim relictum solui, dum certum si voluntati pariturum fideicommissarium. Certitudo autem cautionibus firmatur. Hunc enim modum fideicommisso fecistis videtur,& legem hanc expressisse, ut ex re quam .rςhnquit sat quod iubet. Ergo res ipsa xelicta, ant qum praecepto pareatur, praestanda est,dum tamen idonee cautu si ci cui emolumentum quaeritur.Quid vero iuris erit,si disserte voluerit testator,no ante praestari
302쪽
DE IVR E FI D EI COMMIS. 1 ustari quod reliquit, qua modo adiecto satisfactu sitrHoc casu existimandum est, non modum sed conditionem esse, cuius natura sub figura modi expressa sit. Et ita sentit Bartol. d. l. quibus diebus. β. vlt. nu. c. D. de cond. dc demonst. arg. l. Thais . . Stichus. D. de fi d. lib. I.quaestum. D. de cond.& demonst. Conditionis enim haec est natura, ut prius existat quam agi possit,d. l. eas causas. Cum autem tam apei tum sit d scrimen inter conditionem dc modum, quid est quod dicat Imper.in d. l. r. C.de his quae sub modo. modum pro coditione obseruariὶ Nempe quia multa habent similia,ideoque& modus dicitur coditio, d.l.Titio centum. I. I.l. Marula. D. deman. test. l. libe t . . Lucius. D. de ann.leg. Nam ut coditio impossiabilis pro non scripta est, i. multa. 6. D. le condit. &demonst. idem & in modo dicendum, l. si fundum per fideicommissum.92.β. I. de legat. Iricum ea tamen
distinctione quam adfert Accursius l.vn. . pro secti-do.in fine glosς magnς. C. de cad. toll. Quinimo &modus si inciuilis sit pro non adscripto habetur,d.l. Titio centum. β.Titio centum. Quid quod,modus in effectu pro conditione sit 3 Nisi enim impleatur, evanescit fideicommissimi, perinde ac solet deficere
conditio, arg.d. l.liberto.g.Lucius. D.de ann .leg.not. Salycet .d. l. r. C. de his quae sub modo. Est de aliud ius utrique commune.Nam is,cui emolumentum ex modo aut conditione quaeritur, habet actiones tanquam ex fideicommissis ad illud consequendum. Nempe si cui relictum sit, ita ut Titio centum praestet; aut i Titio centum praestet, centum petet Titius actionibus fideicommissariis, quas ei hodie permittit coria stitutio Gordiani in l. i. C. de his quae sub modo.se
303쪽
uata tamen modi de conditionis differentia, ita ut si modus adiectus sit,statim centa petere possit,sin a
scripta conditio,eueniente codicione. Ante Gordi num ut ex eius verbis patet nulla eo nomine competebat actio, remedio vero cautionum coiulebat et,qui emolumentu ex voluntate consequi debuerat,d.l eas causis .d.i si tibi locatum, liisque.Quamquaiestatores prouidi solebant expresse fideicommissa priuare relicto, nisi modo adscripto satisfecisset, d. l. liberto.f. Lucius. D.de annaegat.Quod si libertas sierelictaeitet,cogebatur etiam non interueniente ca tione is cui libertas data erat modum implere , non quidem iure cautionis &actionis ex ea nascentis,sed . officio iudicis,l. libertas.I. I.l. Maevia. D.de man.test. Dixi supra laquam ex fideicommisso petere eum,cui emolumentum ex modo aut conditione minitur,id
est, fideicommissi actionibus, quia voluntas, quae mdeicommissa sustinet, in iis attenditur d. l.cum in testamento. D.dend.lib.cum similibus. Sed post Gosediani constitutionem, non tam necessariae cautiones fuerunt,cum praesertim iure actionu quis emolumetum tuum consequi possit,d.l.2.Ex his clarissimu est, Bario Lia l.qui decem.in fi. D.de cond.& demonstri imperfecte recensuisse remedia quae vel olim vel Eo- die post costitutionem Gordiani competunt, ut modus impleatur. Nam si actiones fideicomissi eo ii mine dentur,ergo non sola ex testamento,sed etiam realis & hypothecaria, quas pro fideicommissis c5- petere manifestu est ex l. r. C. com. de leg.Nec dubia tarem,ctiam condictionem ob causam copetere,arg. d. l. liberto. β. Lucius. Vbi utilis repetitio eo casti datur, cum tam e nulla interuenisset cautiqin l. si h
304쪽
traordinario remedio & iudicis ossicio non dubita mus propter d. l. libertas. I. i. &l.Maeuia. D. deman. testam. Hoc amplius dico, actione praucriptis verbis posse agi ut modo satisfiat. Idque cum tentarit Iurec. in non dissimili specie, i. his consequenter. g. idem quaerit. D. m.ercisc. nobis ide tetantibus nihil in putari potest. Quae actio,vi recte ibi monet Accurs. . ex quasi cotractu inter defunctum & heredem gesto descendet,quasi sub certa lege institutus sit, argu. l.si filia.β.si pater. D .eod Ind.g.idem quaerit.inter coli redes etiam familiae erciscudae iudicium eo nomine datur. Quaero autem si quid ultra praescriptum fidei-c5missarius,aut alius impenderit, repetere possit ab herede,aut alio , & qua actionei Respodeo nulla eo
nomine actione competere,ne quidem negotiorum gestorum.Nam voluntas finem erogationis fecit aut certa quantitate adiiciendo, aut certae rei aestimationem relinquendo,l.liberio. .liberpos. D.de neg.gest.
De conditime , ne liberis decesserit, o quando
extet aut deficiat . C A P. XIII:HA N c porro diuisionem non ante omittam,
quam eius occasione de conditione i fine liberis,& ei cognatis,atque adfinibus, dicam paucis,propter frequentem earum usum, siue antiquorum, siue hodiernum spectemus. Tam freques enim fuit cla sulae si sine liberis, usurpatio,vt his notis S. I n vel rum monumentis signata fuerit. Petrus Diaconus antiquus auctor in lib.de notis veterum Graeci Uno
verbo exprimunt. Nam illis sine liberis est
305쪽
Nostri felicitatem corum aemulati vocabulum cisor-lmarunt, illiberis, quo tamen solus Tertullianus utitur aduersus Marcione his verbis,no ultas hoc permitterite, imo Cr praecipiente lege, quam si frater illiberis derescis
rit. Haec autem conditio aut expressa cst, aut tacita.
Exprimitur aute vel hoc modo, si sine liberis, vel aliis ci aequipollentibus, puta ,si alieno herede moriaris.Nam de liberis sensisse testatorem Diuus Pius rescripsit, i. cx facto .g.vit. D.ad Treb.Tacita est vel quae prorsus
non exprimitur,vel cuius expressio trahitur ad alios gradus , quibus non erat adscripta. Primi generis cxemplum est in l. si unquam. C. de reuoc.donat.quae ad fideicommista non pertinet. Item in l.cum auus.
Io 1.D. de cond. & dem. Cuius legis dispositionem Iustin. adeo probat ut, ut non semel eius meminerit iusq; sentetia ad naturales descedentes produxerit, Mum acutissimi. C. de fid.l. generaliter.C. de inst.&subst. Ad descedentes enim tantu pertinere hanc iuris interpretatione, quinimo nec in puris fideicomisiis recipi verba illarum legum manifestant. Papinianus coiecturam pictatis allegat, quam exprimens clarius Iustinianus d.l. cum acutissimi.ne uideatur, ait, testator alienus successenes propriis anteponere. Secundi generis tacitarum exemplum est in l. heredes mei. 13. β.cum ita. D.ad Treb.ubi contra verba inducitur ex voluntate. Nam cum in ultimo gradu adiecta esset,ad primum tamen refertur, & interpretatione contra verba producitur. Haec autem conditio aut extat, aut
deficit. Extat, si liberi non sint superstites. Descit
herede ingrediente monasteriu,qui liberos no habet, auth.nisi rogati.&ibi DD.C.ad Treb.aut clerico facto auth. de sanct .episc.β.sed&hoc prqseti. Dec.c. in , praesentia.
306쪽
pr sentia.de probat. Deficit etiam,& excluditur sub stitutus,si patri superuixerint liberi,etsi heredes non
extiterint,l. filius Din. II .g.cu erit. de leg.1.& si mo mento ei superuixerint, i. ex facto. g. si quis autem. D.ad Trebel.Semel enim conditionem extitisse satis est, i. quidam in testamento. in princ.l.rogo. D.de fid. lib. At si quidem susceperit, verum vivus amiserit, extat adhuc conditio,d. l.ex facto .g.squis aute Neque obstat I heredibus.7 . in princ. D.ad Trebel. in qua, sec dum ea quae proponerentur,ressth respondit Iureconsultus , videri fideicommissi onere liberatos eos filios,qui binos educauerint, quavis superstites non reliquerint. Nam haec fuit voluntas expressa testatoris, qui hoc modo voluit conditionem,li sine liberis,deficere. Quod si quaestio de commorietibus patre Se filio incidar, dubiumque si uter prior
decesserit,pro conditione fit interpretatio,& extitis se videtur,d.l .ex facto. β . si quis autem. Descit praete-rca haec conditio, vel uno superstite relicto. Quauis enim pluratiuo numero proferatur conditio, tamenno est sine liberis,cui vel unus filius, unaue filia est. Nam que sine liberis esse dicere no possumus,necesse est dicamus liberos habere,i. non est sine liberis eum seq. D. de verbor. significat. Dixi plurative liberos usurpari. Inuenio tame & singulariter liberum dici, quo utitur Varro apud Nonium, in verbo, taxis. Qua licentiam etiam sibi nostri sumsserunt, ut exempus probat Alciatus in d. l. no est sine liberis. Haec vero quamqua hodie certa sint,ambiguitatis tamen iit dae causa veteres adiiciebant,si fine Iiberas uno pluribuisue,l.vit. . filiae .de leg. a. Superstitem porro intelligi
307쪽
conditionem,l.a filia.62. in princ.l.heredibus.in sin. 77.D.ad Treb. cum & naturalis filius tantumdem possit ex Papiniani sentetia, d. l.ex facto I. si quis rogatus. I.licet ibi voluntatis esse quaestionem maluerit Vlpianus, cui potius standu existimo.Idemq; & in filia dicendum putare,cuius conditio iure nostro municipali masculis est deterior, titui. des fuccefisus. λflle martee.Filios aute naturales intelligo,siue ex concubina, siue in seruitute susceptos. Nam & hi nati rates diculur,& filioru appellatione veni ut, i. pen. .
Damae.de leg.Σ. Quod vero de filiis & filiabus diximus, ide & de nepotibus seu pronepotibus adfirm
Deficit haec inseper coditio, si praegnante quis uxore reliquerit,i. si quis. I8 .de reg.tur.ar.I. scd & si ro. D. ad Treb.l.iubemus. . pen.C. de S C. Trebel.Nam de mortis tempore fuisse intelligendus est,qui in utero matris fuit,l.intelligendus. D.de verb.sig. Qui quavis ex verborum proprictate liberorum appellarione noveniat,l. 2. D. le collat.bonor.l.vit. D.ae adsign. lib. quia partus nondum editus homo non recte dicatur, Lin Falcidia. 9. D.ad leg. Falcid.tamen ex voluntate hic aliud statuimus , dummodo partus vivus nascatur. Qui enim mortui nascuntur, neque nati neque
procreati videntur, quia nunquam liberi appellari
potuerunt,t.qui mortui.Π9. D. le verbor.sgn.Liberi namque appellatio vivis non mortuis conuenit,
cum a liberatione diisti sint, quasi liberati utero matris. Nemo autem post mortem liberari potest intelligi, l.qui libertinus. 37. D.de oper. lib . Quid verδde filiis deportatorum statuemus t quid item de doptivis r Et illi si ante deportationem concepti
308쪽
snt , prosent: si postea , non item, quasi ab alio
concepti d. l. ex fadho. .ex fetusto. multo crgo minus, si post libertatem amissam. Adoptionis autem commentum non facit deficere conditionem , L fideia commissum.76.D.de cond.Jc demonst. Ideoque in tempus liberorum tertiam partem relictam ad Optando nemo consequetur, l.u ita quis. sI.de leg. 2. pro
pter senatusconsult.ut puto, quod Neronis tempo xibus factum est,quo decretum,ne simulata adoptio in ulla parte muneris publici iuuaret, ac ne usurpandis quidem hereditatibus prodesset. Com. Tacit. lib.Is .annal. Extantis porro semel huius conditionis haec est vis,ut mater cui a filio fuerat relictum fideicommissum, etsi non petierit filio tutorem, nihilominus admittatur.l.vltim. D.qui pet.tutor. Quamuis enim cocasu repellatur a vindicatione bonorum
intestati filij, ut ait ibi Iureconsultus, tamen fideicommissi petitio quae ex alieno iudicio pendet, non est perempta , siue sit uniuersale, siue singulare, ne inter ea sine causa cum Accursio distinguamus. Nemque obstat l. omnem.C. ad Senatusconsuli. Tertullian. quae non de fideicommisso, sed directa substitutione intelligenda est , & quae in alio casu procedit, in quo grauius deliquit mater, qutun in d.l. vlt.
De nobili Daemone, utrum in conditione, si sine liberii sti sint in di positione , or an patri triceat'faeicomm ssum 2b tali conditione relictum liberis inaequaliter diuidere. CAP. XIIII.
PERYε Ni A Mus ad effectas huius conditi uis enucleandos , in quibus se primum osse
309쪽
illa longi subselli j varieque agitata quaesto , Utrum filij superstites qui conditionem extinguunt, & substitutum excludunt,ex testamento vocentur,an non.
Sic vulgo concipitur, utrum filii in conditione posti sint & etiam in dispositione, id es , tamquam instituti admittantur. Accursus in l. Lucius 2. D. de hered.instit. uno verbo breuiter adnotatorixa causam dedit. Ab intestato maluit succedere, in specie d. l. Lucius. non quidem testatori, sed patri eorum. Ex quo nostri generaliter colligunt, non esse in dispositione conditionaliter pontos liberos, nec rationem habent singularis casiis d. l. Lucius. cuius occasione processit Accursit nota. Et hanc partem Vt comm niter probatam sequitur Guido Pap. liiaest 39. quam praeiudiciis Curiae suae munitam esse est. Sequitur Alexand .ne alios referam , toto consilio I8s. lior. a. Producunt in eam rem cum d .l.Lucius. de qua dicapostea, tum vero l. potest. cum seq.D.de Vulg. quae
ad directam dispositionem magis pertinet. Addunt l.s quis.81. D . de hered.in'. Vbi heres legitimus in
' conditione positus non vocatur ex testameto.Qu tamen ideo fieri credo, quia nec voluit testator, qui tantum de herede sibi prouidit,quo casti ab intestato non esset adita eius hereditas. Putant praeterea iuuari l. ex facto. .ex facto. D.ad Trebellian.& eam maxime iactat idem Guido,a qua tamen nihil tale elicias. Dicitur filios ante deportationem conceptos conditionem perimere, nec adiicitur fiscum ea bona posse
occupare, quod fuit commentum Accursi j ibid. Nam mentio fisci ibi adiecta respicit tantum casum quo filii post deportationem, non ante concepti sunt: Itaque male inserunt, Hios ex dispositione ad
310쪽
fideicommisitim non vocari, quia scilicet fiscus occupat fideicommissiim cum reliquis bonis deportati. Nam ut dixi illo casu fisci nulla mentio. Leve est si
ne huius sententiae momentum in i .filiusfams.cum erit.de leg.I. In qua nihil ultra m ritur ad conditionem extinguendam , quam an superuixerint liberi, cum non sit opus , ut heredes extiterint. Esto. An verbum , heredies, ad testatorem referendum est, an vero patrem ' Et de patre sensit Iureconsultus. Sive igitur patri heredes extiterint, siue non, semper do fecerit conditio, poteruntque fideicommissiuri consequi siue ab auo siue ab extero relicti1. Nihil aptius in hanc rem produci potest, quam quod elicitur exl.si quis eum. in fin.D. de vulg. Sub conditione postum ptieteritum dici, ut videatur statuendum, directae dispositioni non aequivalere conditionem. Insamma, inquiunt, conditio iure nostro nihil ponit,l.si quis sub.D. si quis om .cauctest. Quod in ea conditione tamen , quae voluntatis conicetiara nititur, putarem minime seruandum , ut quidem non directo , sed per fideicommissiam valeat. At contraria: stholae auctores nec pauci nec contemnendi fuerui,
quorum antesignanus Oldradus, Pontanus, aliique ab iisdem relati. Inquiunt enim, si filij excludunt substitutum, ergo vocati videntur, quia praedilexisse videtur eos quos substitutis anteposuit.Item si conditio per casus absolutos concepta fideicommisi iminducat,i.fideicommissa. .cum ita.de legat. 3.quidni& hoc casu tatumdem operabiturὶ Et si verba enuntiativa quae regulariter disponunt, i. ex hac scripti