장음표시 사용
381쪽
cuius pars deficiens apud heredem mansisset, ut in specie L pater meus.in princ. delegat. a. aut qui contra spem defuncti hereditatem non adsequitur, ut in casul. si alienus. 6a. de legat. a. Ex d.l.ut hoc obiterdica,male colligunt Baldus & alij, nihil esse in inte-tione, quod no sit in dispositione, cum in fideicol missis contraria potius regula seruanda sit, id esse nempe in dispositione,quod sit in intentione. Alioqui non sola voluntas in iis seruaretur. Ideo autem nec ibi intentio fuisse praesumitur , quia nihil inter defunctum & heredem circa restitutionem actum esse intulligitur. Sequitur alia regula: Ea uero donum
seruanda est uoluntas, que legitima et f. Qia in eruo ex L cum qua stio.in fin.C. de legat. Nam si contra leges relictum sit fideicommissiam, non valebit. Totiens
enim secundum voluntatem testatoris facere con
pellimur,quotiens contra legem nihil est futurum, l. si quis cum.37.de condit.& demonstrat. Atque inde sit,ut tutoribus datis decedens etsi adiecerit, eosqueg εκλογιτως eibe Molo, ex causa tamen fideicommissi nihil consequ*ntur rutorcs , de nisi bonam fidem in administratione praestiterint, damnetur. Nemo enimius publicum remittere potest huiusinodi cautione,
inquit, Iureconsi. ita autem .s.β.Iulianus. D. te adiri.& pertatutorum.Quamobrem nec aedes destruendae pet fideicommissum relinqui possunt,quia vetat Se natus, i.filiusfamil. II .g.ardes .de legat. i. Porro & id in legatis, atquc aliis hominum commerciis receptu est,t cum Senatusc. l. ubi est verborum. D. de rebus
dubiis. l. si quis inquilinos. i. g. si quis scripserit. de legat.ia Lesitima igitur erit in fideicommissis vo
luntas, cum secundum leges aut bonos mores aliquid
382쪽
quid relinquetur. Item,cum certum ait,cui talinquatur. Alioqui si nomen adscriptum adiectumqtie non sit,legatum non debebitur,l.Paullas rcspon dit. . D. de rub.dub.Item cum ccrtum erit, a quo, α quid. relinquetur. Namque si ab herede nihil petierit,quacis id alius fecerit, non erit utile fideicommissum, d. l.
quidam cum filium. D. de hered. instit. Cum autem tota interpretandae, ac veluti indagine cnmprehen dendae voluntatis ratio iudici commissa sit, i. vol-tatis. C. te fideicom. l. luaesitum β. t. in fin. e Jegat.3.& quae ideo per subtilitatem iudiciariam: ni nifestari debeat, l.si fuerint.iniux. D. de reb. lub. Decti enim potius est quam iuris,l.scruus. D. le verbor. signifie. stibiiciam nunc aliquot definitiones, quibus institi tur hac in re tam iudicantis, quam de iure respondentis peritia. Nam qua solertia iudcx,eadem & Iu- recon su itus uti debet. Illarum autem regularum haec trinceps erit. Prinius consequendae voluntatis gradus
tu is fis uerbis positis est. Quae definiti confirmatur maxime nobili Iustiniani exemploό qui indagandae
voluntatis fideicommissariae causa lianc primum sibi viam munit in Novell.de restitui. fid. β. nos igitur. ubi subtiliter & accurate verba su perpendere amVcrba auicni intelligo, non tantum ipsus fideicommissi, sed&totius testamenti. Ipsa vero fideiconia missi verba ponderant, saepissime Iureconsulti, alii 'uidem apertius, dum responsis causas & rationes subiiciunt, alij obsciuius, dum responsa praesicindunt, qui fuit mos S uolta, ut ex infinitis locis patet. Et vero vel hoc exemplum argumentum dabit, quo respondet heredem ab omnibus libertis conueniri
polle,ut iis cibaria & vestiaria praestet, quae defuncta
383쪽
viva iactabatλὶ filio. x s.f.vit. D.de alia nen. & cib. lenNam quamuis tribus tantum pHilaret, visum rhinen est Scevola: omnibus prasanda,quia verbis G deicommissi onari es continebantur. Denique adi cerat defit sta hςc verba,in rem potius quam per nam scripta, piae vivi proabam,non quibus. Item di ex praecedentibus ac sequentibus testatumii capitibus
consilium relinquentis colligi notissimum est, L qui filiabus-in princip.l.s seruus plurium.in R de legat. r.Lquisquis . in finiae legat-3.ciun rein codicillis, id est intestamentum.dubia verba testamenti possint declarari,i. heredes palam s. r. D. qui test. sata possQuid 2 quod ex irrito restameneto defuncti volunt rem ponamus collisere t .vltim. D-de reb.coriqui subrutives cumcinus species re ad fideicommmissa pr ducenda est, in quibus mera voluntas inspicitur.
Quare quod ait Papinianus , nisi ex alia parce σ descruis eum cuiuisse apparuerit,i.quasi . β. antepenulta Da de instr. Ee itastrumento legata tam de parte test menti, quam alia colligendς voluntatis via extra et stamentum,inintelligendum: Sequitur alia xegularandissius ea uersorum signiscatio capi da 6ὶ, cpue uolumeri propior est. Verba autem aut ambigua sum M scuta ut clara de aperta. Neque enim cum Chrysippo onme verbum ambigusi existimanavis. Neque ambiguum ab obscvro distinguimus cum Diodoro, apud Gellium lib. 11.cap.ra. Quo enim ambigui
est,cδ α obscurum. Qui igitur ambigue siue oosse τὸ loquitur,id loquitur , quod ex iis qus iunificantur sensit,L Nepos Proculo. D.de verbor. Diniscat. Itaque non solent iureconsulti in causa testament
rumin maximὸ fideicommissesum,ad definitionem propriarii
384쪽
propriam utique dulcendere , cum plerumque abusae loquantur restatores, neque prUpriis nominibus
ac vocabulis semper utantuc. Quare ex voluntate interpretatio ante sumenda,lion aliteride lagat .sd- cum de lanionis. .asinam. Diae instr.& ins umenta
legat.Qu' pertinent excertionesilis Perpetuo Iur coniiultorum responsis inferi solitae: nisi te orastersciferit , nis forte o hic nos urserit uoluntaς ,si modo hoc tetator manibiae expressint. Tertia sit regula: Si uecta clara sint, uoluntas moi cta repugnet)haec praesemda uernis. Fuit autem non vulgaris into veteres controuer- ει, utrum mens verbis praeferenda esset,vel contra,
Seruius Sulpitius non ex opinionibus singulorum, sed communi via, nomina exaudiri debere alta Tt bero Contra , Diodorum veterem pbiIosophum
quutus, vult Eunc esse usum nominum , ut demo strent mentem dicentis, nec arbitratur quemquam
dicere,quod non sentiret, quamuis nomine usus sit, quo id appellari soleret. Vt igitur nomina seruiunt menti, ita & ministerio vocis utimur , ideoque απ- , & nomina, menti subiici debent. Haec illex: ιδεοδωρον κριν ν, in l. Labeo. D. de suppest. legata Nam & eadem Tuberonis Tatio Diodoro tribuitur, apud Gellium lib.u. p. in Celso autem aqua VesdChaeret, & ambigue nunc pro Tube ne, nunc Pro Seruio sentit in d.l. Labeo. Ego vero putom, utram' que sentetiam sic posse componi, ut ibi vox aut Veseba requirritur, sicut in legitimisacti sin heredum institutionibuς, Seviij tententiae locus esse possis, ubi vero sola mens attenditur, ut in fideicommistis, Tuberonis opinio praeualeat. Nam 8c recte Quint lianus, lib. s. p.Lut nemo contra id po4-dicit
385쪽
porcst aliquii inclitis utile quam dicitia Et vero Tuberonem cuni Trebathis in L vinum . penult. de vino triti. & olao lagat.ybi sensum testatoris alium putat, alium verborumn tum Papinianus ipse & Scevola, aliique passim sequuntur. Ipse quoque Vlpianus, in modus: D. de orborum significatione. cui non vi, detur placuisse ratio Serui opinionem singulorum in ponendis nominibus reiicientis, quia & locum. a findo separari ait opinione nostra;& constitutione, siue asteistione: Sane Iustimatius noni senaci Tubero Dem sequitur. Itaque ait: ubi manifesti imus cst scissurustatoris, κcrborum interpretatio nunquam ita ualeat,ut melior scissu ex Elat, i. si quis filium. C. de lib. praeter. Ideoque non immerito iactat frequentissimas leges se posuisse, testatorum voluntates adiuuantes, i. vlt. C. de postumo, hered. institui. ut praeter da. si quis filium. apparet ex l .quidam .C. de necessitat.& seruit. hered. instit. l. cum qua tio. C. de legat. l. cum viarum. C. de fideicommisi lo cum antiquitas. C. devsufruina. β.nostra aulcm. Institiat. de legatis. quae omnes sint lustiniani. Nunquam tamen 1cripsit, si ne verbis institutionem hercdis seri posie , sed ex quibuscumque verbis eam' colligit , .ctiam contra verba. H. insuper regula obtinet in legatis. Itaque iue plus, siue minus legare quis voluerit,quam scriptumst, voluntas, non scriptura, seruabitur , l. qui quariam is .de legat. I. l. qui heredi. - . I.si pars. de condit.& demonst. Quo tamen casu putarem legatum ante Iustiniani constitutionem in fideicommissiim versum,ut & aliis ostendemus exemplis. Neque enim verba tam in legatis seruiunt proposito
voluntati, quam in fideicommissis,l. si alii. D. de
386쪽
vsitfruct. legat.in qua illa verba, errore tibit mr,sic intelligenda sunt, labi errore testatorem, si putat iure directi legati valere,quod ibi relictum est. Nam ut puto ; Modestinus fideicommissariam interpretationem inon reiicetet,quam & alibi admittit,l.legatum. D. eodem. Manifestam porro voluntatem, euidentem,specialem, apparentem,nominatam etiam intelligunt Iureconsulti,chm dicunt, nisi e dens, t euidenater, nisi specialiter, nisi appareat, nisi nominatim, e . ud exemplo iii pleni sunt libri nostri. Manifesta est autem , etiamsi tantum verisimilis , & quae naturaliter unicuique insita est, ut iii sequentibus probabimus. Manifestae vero voluntatis verbis praelatae exempla sunt clara in l. penuit. I. Lucius Titius: de legat.Σ.LGaios. I. D.de alinient. & cibar. legat. lo Publius.insin. D.de condit.& demonst.l. PauIus respondit. 6DD. ad Trebellian. l. qitidam in testam. 3o. de legator. Scio in hanc classem referri l. heredes meis . cum ita. D. ad Trebell. quasi neptis vocetur ad parten contra verba fideicommisit. Ego vero crediderim, etiam nepotem superstitem ex verbis non posse ad mitti,chim superstiti fratri,non nepoti,pars iussa fuerit restitui. Quod δc Papiniani illa verba satis ostendunt, cessante prima substitutione, id est, primo fideicomissi gradu. Itaque cum neuter , siue nepos, siue neptis, verbis niti potuissent, & tamen voluntas eis faueret, non quidem aequaliter, sed per certos gradus , & sub diuersis generibus , nam filiorum lio eri admittuntur ex primo gradu fideicommissi, neptis ex secundo, illi si unus filiorum decesserit, haec si
uterque,Papinianus neque verba neque voluntatem,
387쪽
diserte teruauit,sed ut in perplexis fieri solet,ad partiendam hereditatem utrumque admisit, quemadmodum & alias Iureconsultus fecerat,exemplo decreti principalis in l. si paterfamil. cum seq. D. de hered .insiit. Ergo in d β cum ita. non est exemplum voluntatis integxu conscruatae,ncglectis verbis , sed temperatae M pro p rte custoditae. Commodius at tem huius regulae exemplum caperemus cx β. seq. qui est finalis. d. l. heredes mei. Quo loco Papini nus gradus fide rommissi a testatore praescriptos
contendit,contra naturam disiunctivarines, qua concipitur fideicommissum. Quia filii magis quam nepotes , & hi quam cognati vidintur fuisse dilecti.
Atque earu rationem in animo hab*it idem iuris at chor, in non dissimili spccie, i cuni pater. g. penulta delegat.r. Deniquz in Q. .fin. inter filios matri ei ctionem aufert, quam illi in aliis nepotum & cogna torum gradibus tribuit, quamquam electio inter Glios ex illis verbis,uel uni eorum, elici potuisset. Sed 'maluit Papinianus ex his colligere , hanc mente defuncti fuisse, ut fideicommissaria inter filios fieret substitui . Itaque inuicem videntur filis substituti. Nam cum vel ultimo superstiti consulere vo luit , exinde acutissimi, vir ingenij prouidit, defuncti consilium fuisse, ut inter eos fieret substitutio, ideoque facultatem eligendi, quantum a Jeos, matri hoc pacto dcnegauit. verum ego miror ad hanc vicissitudinariam substitutionem non respexisse interpretes , quae prudentia: δί acuminis Papiniani summu est argumentum.Catς responsum illud non minori commondione dignum est,qu m
388쪽
I.cum auus . aliaeque Ψ Iustiniano celebratae. Consequitur alia definitio praecedenti non contraria, sed ab ea diuersa, qua sic statuitur a Iureconsuli. cuin in uerbis nulla ql ambiguitas, non debet admitti uoluntatis quaestio,i.ille aut ille.as de legat.3. Cuius exemplum a Scevola mutuari iure quis poterit, cum responderit ex facto , satis id quod quaereretur, aperte verba quae proponerentur declarare,i generali capite. .ide quaeuir .in fin .de usust. leg. Atque in verbis nullam esse dubitationem cum volunt ostendere Iureconsulti , aiunt foepissime , non est dubium , non esi dubia 'fandum, manis iura est, non est ambigendum: quae tamen
de in voluntate aperta aliquando usurpant. Praecedens autem regula circa manifestam voIuntatem
versabitur, haec circa dubiam , dc de qua quaeritur. I taque voluntatis quaestio, id est, obscura voluntas, non est praeponenda verbis , sed manifesta tantum, s.l.non aliter. in princ.de Iegat.sa.quid ergo. 'o .de legat. r. ibique est notabile exemplum. Vbi autem est quaestio voluntatis, ibi & incertam esse non ambiagitur. Nam si certa dc manifesta esset,cur de ea quin rereturὶ Sola itaque manifesta est voluntas,quae verbis claris dc apertis praeponitur. Quamobrem etsi dixerit Iureconsultus in specie l. si quis testamento. 7'. de legat. r. nuitam haec uerba recipiunt ambiguitatem, ut dena dixisse uideatur, qui decem dixit, tamen si manifesta esset contraria voluntas , etiam propriae velaborum significationi praeferenda esset, ut ex praece- . denti regula constat. Idemque statuo in l. si scripsistet. s.de legat.a. Nam illa Proculi verba, antim ad uerα borum significationem attin ret, non obscurὰ innuunt, ex euidenti voluntate contrarium statui p0sse,contra
389쪽
quam si voluntatis quaestio incideret. Cum autem ait Iureconsuli. in regula , non debere admitti voluntatis quaestionem, nemo ita exaudiat, ut vetet de voluntate queri, vel quaestionem propositi ac consili j testatoris recipi.Neglecta enim etiam propria verborum fgnificatione in primis scrutandum moneri quid testator demonstrare voluerit, i.ctim de lanionis. .asinam. D. de fundo insti.& instrum .leg. Sed huius intentionis fuit Iureconsult.in dicta regula,ut noluerit obscuram voluntatem , & de qua quaeritur ac dubitatur adhuc, nec manifesta fieri potest, admittendam & praeferendam esse , in praeiudicium claritatis & proprietatis verborum. Quinimo nec est voluntatis coniectura, ex ipsis verbis minime ambiguis capienda. Ecce enim, qui complures libertos relinquebat, tribus ex his fundum legauerat, & petierat , ut curarent, ne de nomine suo exirct. Ex tribus qui primus moriebatur, alio conliberto , minin me collegatario reliquit: an possit, quaeritur. Et resi' pondet valens, satis illum facturum, etsi alij reliquisset. Quia etiam alij liberti de nomine sunt patroni. Itaque verba non sunt ambisua. Quamuis igitur voluntatis lautum qua hio esset, quia tribus
tantum reliquerat, tamen contra verba clara dubiamcx verbis voluntatem, quia nihil aliud eam adiuu bat, insuper habuit Iureconsult. l. is qui.' .de leg. 3. Ex his autem duabus regulis manifestum est, inte pretes nostros satis obscure statuere verba clara pra ferri voluntati .Quinetiam ipse Baldus in I. 1.in fin. C.de lib. praeter. existimauit mentem praeferendam verbis', nisi esset omnino contra verba. At potius,
tutius erit sequi definitiones nostras, quibus statuia
390쪽
mus , verbis etiam claris praeferri voluntatem manifestam , voluntati obscure de in quaestionem positae pra 'ferri verba ambigua melius ede. Alia porro sit regula: Verba aurem voluntati iungi tutius meliusque est. Itaque Celius sentcntiam Servij reiicit, quia nec vexpis nec voluntati defuncti accommodati est, i. si ancillas.63. de legat. I. Contra Iulianus eam sententiam laudat, in qua significatio verborum voluntati defuncti congruit, i. ab omnibus. io . in princ. delegat. i. Huius rei nobile est exemplum in cognitione principali', quam rcfert Paulus, i.vltim. D.ad Trebellian. in qua ea sententia quae muris verbis nitebatur , ab ea quae verborum & voluntatis consei sum habebat victa est. Sequitur alta:Μan Ulum porro euidentemque uoluntat coisiccturae tum ex uerbis quam extra casumptae efficient. Cuius regulae exemplum , ut omittam cetera , petendum ex l. licct. de legat. I. In qua cum definitum esset post rescriptum Scucri, ex voluntate testatoris vidcri a substituto repetita , quae ab instituto fuerant relicta, si tamen cuidens volun ras contraria fuerit, cam sequemur, quam ex coniecturis eliciendam nonnullis ibi adscriptis Iureconsultus monet. Si igitur de fideicommisso agatur,nec voluntas sit usquequaque perspicua,coniectinis opzram dabinnis,ut eam manifestam reddere possimus, quae aut ab ipsis fideicomniis si verbis, aut aliunde.1umendar erunt, i. cum proponebatur. D.de tefiat. 2. Etsi vero pro facti varietate diuersae sint, nec facile numero possint comprchendi, tamen verbi gratia quasdam referemus,ex ipsis Iureconsultorum responisis collectas. Quarum prima sumpta est a ratione in .elinquedo fidei commistis expresta,quae velampliat.