장음표시 사용
391쪽
vel restringit si deicommistum , l. Cum pateri λ descissimis de togat.2.in qua verba illa , ne quum cum his coiitrouersiam habeas, arctanet dispositionem ad ea quae
communia erant, necdum diuisa, aulin corPus p
prii patrimoni, redacta Exceptio etiam voluntatem informat. Nam qui domum instructam legat , dcaryotum ac rationes excipi non potest non videri de ceteris rebus, quae in ea essent, sensisse , I. aestatum.β.idem respondit domo instructa L,.de instri&instrum.legat. Praeterea a conditione fideicommissa apposita interpretationem ducimus , 5c nonnunquasi deicommistum extendimus,l.denique. .interdum-D. de pec. leg. Nam etsi peculium legatum non via deatur , quamuis seruo libertas relicta fuerit: quinianio necdum ipsi, seruo legato, quia euna non sequμtur , nisi Iegetur , l.si legatur. antepen. D. Cod. cum etiam seruus si vitetur a testatore rationes reddere, non propterea lucrifaciat reliqua,l.seruus vetitus. II Nde legar i.tamen si legato Ebcrtatis haec conditio adiecta sit, ut rationibus redditis centum inferat her
dibus, peculium legatum fulse praesumitur, d.β.interdum. Illa enim conditio ,ffine liberis, potenς est ad fideicommissum inducendum, ut sito loco probauimus. In se per non semel moti sunt Iurecontulit, ut propter vim specialis expressionis , generalem
quamuis nouissimam arctarent, ncc ad eam fidei
rem. I.I. felicissimo.D.de legat. 3.Ob eandem enim rationem euenit, ut nominatim mancipiis legatis, diminuatuc fundi instructi legati,& ex eo cotra Vr borum proprietatem secundum voluntatem fiat i terpretatis i. in de lanionis. .cui fundum. D. de instris
392쪽
i inci&instrum.leg. Nam & specialiter expresia logato tantum contineri S uola respondit, da l. cum de lanionis- quidam cum. Est dc non vulgaris momenti , in fideicommisso interpretando, personae illius quesitas ct conditio, vel quae linquit , vel cui
aut a qua relinquitur. Haec enim citicit, ut etiam n dum testatoris de non alienando pra Utum valeat,
testiustam. I.Diui. de legati r. haec fidei commisi inci ampliat, i.denique.in fin-de pec-leg.& restringit,l.uxorem. is codicillis.de legat. llenuit. in s. D. de iure codicit.denique alios enectus habet,qui vi sis ex sequentibus clarescent Ipsim praetereatasti est factum coniiciendae voluntatis argumentum non Vulgare praebet, puta, si ante mortem libertos de domo dimiseriti Ob id enim alienatum ab iis eius animum usque adeo colligi mus,ut nec quaintumuis in generali mentione ac dispositione libertorumventant, l.Luci .pemllums.Lucius Timas. de leg. a. quod obtinet , etiamsi defuncti factum essectum auris non habuerit, argum .l.3. in fin.D. de instr. . instrum.leg. His porro coniecturis addenda, ea quae ex ipsa patrisfam. coetusu dine sumitur, l.nummis. 7s.l. praediis. Titio- l.seruis urbanis .inptide lega- 1 dominus.I. testameto.D.depecleg.l.ex usu linam Iis. D de vino trit.&ol.leg. Et quidem ea quantum momenti adferat, ostendit Scevola, cum ad impus restamenta, non mortis , ut rcgulam est, legatum exsegit, i.nomen debitoris.I.i. de legatas Exinde vero quavimus regionis ει cuiusque loci usum, ut contiaciamus quid testator senserit, i. cum de lanionis. s. asinam. Diae instr4 instrui leg.l. legatis.in sim dei at.3. Constetudinem enim atque sum loquendi verborum
393쪽
verborum proprietati praeualcre ostendunt Iureconsulti , cum cum potius attendunt , & credibilem exinde mentem testatoris existimant, I. I. dctrit.
vino & ol.leg. Itaque vel dicunt, cy usitatum fere 6ι sic legare, i. si scruus legatus.1o8. g. si ita scriptum. delegat. i.vcl adiiciunt, er con Vetudo loquendi id ita ribe
declarat, i. anuiculus.I. D. de verb. sign. alibi verδ, erita loquisolemus, i. t in princ. D. de manum. test. item, sic loquimur habere ii os, in. d.l.3.β. I. D. de trita vino & ol. leg. Sive igitur sit usus iuris,ut in l.in usu iuris.D.de verb.sign.siue usus populi, ut in superioribus exemplis , nobis crit in fideicommissis inte pretandis maxime sequendus & obseruandus, ut quod legimus fecisse Ciceronem,testantibus ac disponentibus eum relinquamus: scientiam verta, ac propriam verborum fghiscationem earum rerum curiosis ae studiosis seruemus. His connectitur alia regula: coniccturae non tantum a facto, sed etiam a iure sumuntur. Quae definitio ideo necessaria fuit, quia ut vagam hanc de coniecturis tractationem , quantum fieri posso, in ordinem rediger us, atque in breue cogeremus, ex ficto desumi coniecturas praecedens explicatio docuit, a iure vero etiam clici demonstrabimus. Et quidem, vel a naturali, vel a ciuili iure deducuntur. Ratio enim naturalis parit fideicom- mi ilum , quod alias ex verbis non poterat deduci,
ut puta, cum pietatis coniectura conlyderatur,quam
in ascendentibus erga descendentes facile suspicamur. Itaque nec fili j naturales separantur a patribus, quamuis ex verbis eos costaret diuersis legatos futuse, i. uxorem. i.β.codicillis. in fin. de legat. 3. Non enim mirum, si haee ratio naturalis fideicommissunt iustineat
394쪽
sustineat, cum etiam & illud cessare faciat, aut subtem diminui. Ideoque de coniectura pietatis des ciste fideicommistum dixit Papinianus. l. cum auus. D.de condit. &demonstr. Et si quis duos filios habebat , cum alterum decessisse putaret, pars tantum fideicomistbrum a superstite relictorum debebitur, quia pietatis intuitu credimus non fuisse tantumdem filio ablaturum, nisi solum putaret successurum , l.
penult. D.de iure codic. Sic videmus ab ordine n turae ducere coniecturam Iureconsultum , cum ait vix esse,ut legatarium cx reditibus voluerit ante d
i e testator, quam fructus ipse legatarius percepi ilet. Similiter ex eodem fonte rationis,decoclitione quae voluntate etiam regitur loquens Iureconsultus ait, absurdum visum esse ante diem praeterire, quam is existeret,quem oporteret acciperet. si indicm. q.D. de condit.& demonstr. Ab ipsa etiam natura pendet ea interpretatio, quam facit Iureconsultus, cumfundus excepto aedificio relinquitur. Nam et si dubiuesse possit, an solum quoque, cui aedificium super postum est, legatum sit, tamen inclinandum est, testatorem etiam de solo cogitasse , sine quo edificium stare non pollet, l.si fundum .8i β.qui fundum. de legat.1. In hanc classem coniicienda & illa inte pretatio , qua legatum tritici nullum statuitur, quo singuli modi j centum pondo pendeant, quoniam
eiusmodi triticum in rerum natura non esset , l.quia dam .in fin. D.de trit. vino & ol.leg. Illa etiam mihi ad naturalem rationem species accedere videtur, in
qua Marccllus respondit iniquum videri, ut ad sc-cundum fideicommissarium citius perueniat relictu quam ad primum. Nam nec ordo naturalis hoc pati
395쪽
tur, l. Publius.I.Titia. D.de condit.& demonstr. Ab eodem fonte deriuauit Marcus Imperator fidei commissi interpretationem , quam ex his testatoris verbis colligit, non dubitare se, quodcuntque uxor eius
caepisset liberis suis redditurum: quae quidem pro fidei
commisso esse accipienda rescripsit inl.unum ex fa-imilia. in fila de legat.r.Nititur enim naturali ratione tota haec interpretatio, atque ex fonte honestatis coniugalis petita est, ne pater decipiatur in iis, quae propter honorem bene transacti matrimonij uxori reliquit: cum alioquin nec verbis fideicommisso aptis relictum esset , ut ibi Papinianus ipse fatetur. . Puto etiam his adscribendum principiis, clim in fideicommissis ordinem , certosque gradus constitui mus, magis ex ordine charitatis praesumptae, quam ex verbis ipsis, ut exempla sunt in l. heredes mei. g. vltim. D. ad Trebellian. l. cum pater.I. pen .de leg.2. Haec postremo causa est, cur legatis ornatricibus legato cedant etiam eae, quae duos menses tantum
apud magistrum fuerunt, cum omne artificium incrementum recipiat, omnesque Adhuc discere pos- snt: idque naturae humanae congruum esse ait Iure- consult.l.legatis.β. ornatricibus. se legat. 3. At vero,
e medio iure ciuili, de eius regulis ndei commissorum interpretationem depromi ostendam responsis aliquot Papiniani qui ct gloriam hanc interpretandae volutatis propria sibi fecit. Cum igitur praeceptuae regula iuris ciuilis esset,fructu instar partis rei obtinere,s fundus per fideicomissum relictus est,cuius si fructuarius heres , iblidus tamen crit privstandus
non deductis fructibus , quia fructus pars rei est , i.
eum filius. s.dominus.de legata. Totum autem,non pars
396쪽
pata per fideicommissum relicta est, S: fundi legato. proprietas venit,t.si Titio fundus. D.de ususe. legat. Neque obstat quod dicitur usu infructu in iure, non in parte consistere,i. laevio.ι6.β.pcn.deleg. 2. Namvsusfructus in parte consistit, non quidem corporis, de qua intelligenda d. Maevio.sed iuris. Itaque dicitur a Papiniano instar partis obtinere. l. g. dominus. Fructus fundi pars sunt corpori s,vsusfilictus pars iuris.l.vaccae emptor. D. de euict. Similiter ex eo prae- certo iuris , quo dos soluto matrimonio redditur, respondit Papinianus non venire dotem pra eg tam,etsi mulier rogata sit restituere quidquid ad eam quoquo iure ex bonis mariti peruenerit,i.cum pater s.fidei tua .de legat.2. Sic etiam, ne filia post primas
nuptias indotata constituatur,quod ratio ciuilis non admittit, i. i.&ibi notat. D. l.matrim. fideicommis. si fit interpretatio, d. l. cum pater. I. pater certam. Praeterea,ex consequentia emancipationis iniunctae, quae mere ciuilis est, ea sequuta restitutionem hereditatis fieri voluisse interpretantur Papinianus).mater.93. D. de cond.&demonst. Valerianus,l. quamuis. C. se fideicom. post Papinianum. Cuius responsum alias vitiose incipit, Pater,cum Florentina editio,vt quaeda vetustiores eam quo diximus modo exordiantur. Nec in eo tantum error. Nam finalia Papi
niani verba valde mendosa sunt. In quibus legendunon, substitutionis, te qua nulla mentio in specie pro posta, quin imo filiae patri coheredes purE datae fuerant, ideoque adiectae non substitutae: Sed legedum, potestatis,quo verbo utitur imper. d.l. quamuis. Aut vero, proprius ad vulgarem scripturam , tota illa periodus sic reconcinnanda est: nec ad rem pertinere, β
397쪽
3'; CLAVD. CHI FLETII I. C. portioncm fliarum iure suo is quo et, id est, iure patriae
potestatis. Quia tunc aduentitia statim patri quςrc-Dantur. Instit.per quas pers cuique adquir. Itaque &legari filio a patre poterimi , I. Lucius Titius. 88. in
princ. de legat. 2. Error autem ex compendiaria scri bendi ratione,quae olim iuris ciuilis libros occupauerat,ma'are potuit, cum notissimum sit substitutio nis vocabulu ita contrahi,ut prima syllaba dc ultimae duae tantum litterae describantur. In semma, exemplum singulare intellecti fideicommissi continet d.l.
mater.Postremδ,ut in his ex eptis modum retineam,
cum iure ciuili copula,Cr, plenariam inducat repetitione , idcirco sit,ut si fundus ita ut instructus est sit legatus & domus superior,instructa etia domus iuris coniectura fideicomisso contineatur, sic ut contrariae voluntatis probatio ei a quo petitur incubat, i. Seiae. .Caio. D.de instr.&instrum.legat.vbi& hanc iuris ciuilis coniectura notat Accursius. Neque vero solii a praeceptis de regulis iuris ciuilis desumitur fideicomissoria interprctistio,sed & ab ipsis moribus ciuiuiri Romanorum. Aa quos Pomponius respiciens,domo instructa suppellectile legata,non etiam vina respondit:quia domus vinis inflaucta intelligi non potest, i.
si ita. . i. D.de instr.&instrum.leg.Cum tamen aliud si hortis instructis legatis,quia vina quae ibi fuerunt, quo dominus esset instructior,continςntur, l. qu situm. g. idem respondit. D. eodem. Frugalius enim domus, quam hortorum legatum. Quia domus honestatis & parsimoniae sedes cst, horti voluptatis. It que de hortis Venus praeest, quae sine Cerere & Baccho friget. Adiungenda aute est de superioribus haec definitio: Voluntas uaga cr incerta uel a tu re,uci a iudice
398쪽
- diligenti circio ratiun inspcctionc certior redditur. Nam de iure ut infinita, quae dici possunt, exempla omitt-tam, sufficiet restitutionis fideicommiliariae tempus
non expressum,quod ad morte non expressum,quod ad mortem referedum esse constitutum est,t.epistola. s .in h. D. ad Treb.l. uxor. I.β. pen. te leg.3. Pariterque si usisfructus municipibus relictus est,ne sit in tilis proprietas semper abscedente usu fructu , receptum, ut centum anni ob scruciatur,qui finis vitae longissimus est,i. si v suffructus. D.de vi fr.leg. Deludia ce manifestum sit ex his visionibus. Si cnim mime, rus nummorum legatus sit, ncque appareat de quibus senserit testator, aut quales praestari volucrit, ad coniecturas respiciet iudex, & ex incerta rem certam
faciet, si seruus plurium .so.in fila de leg. r. Idemque obseruabimus, si voluerit defunctus artificio seruum instrui.Nam genus artificii a iudice, ut dieitim est determinabitur,l.stichus Ia.delegat. 3. Quod obtinet, etiam si cui annuum fuerit relictum sine adiectione. summae,i. si cui. I . D. le annuis legatis. Atque haec causa est, cur in alia specie responderit Papinianus, facilem iudici voluntatis coniecturam fore , ceteris patris facultatibus examinatis, i. qu situm. g. sed de ipse. D. de instr. de instrumento leg to. Denique in toto iure, primum quid actum sit inspicimus , deinde quid verisimiliter cogitatum,l. 2. .i. de hered. vel act. venit. l. . D. d fide instrument. l. obligationum substantia.D.de obligat.& act. am similibus. Quodvcro de iudice diximus,idem & de Iurcconsulto st tuendum, qui de fideicommissis consultus respon-
dct. Quamquam & hic,cum de secto absolute & in
399쪽
plenum no cognoscat ut iudex, sed secundu ea quae saepe breuiter proponuntur respondeat, cogatur fae- piisime ampliorem cognitionem iudici committere, -argum. l. quaesitum I. I. le legat. s. l. Maeuixin fili. D. de annuis legatis. Haec autem regula de volutate in a sit saltem ratione pcrs a constet. Alias enim im- perfecta,ri ulla interpretatione suppleri poterit, i qui plures. D.de usus ct. legat.Quia vero tota vis interpretandae voluntatis,aut grauatum,aut fideicommisse sarium respicit, nos ideo si quentibus regulis eam
constringemus: In fideicomm n modo pro faeicommisissaris, modo pro herede,ut imperat uoluntas, interpretatio facienda est. Haec etiam cum dominetur in fideicommissis , merito eam tamquam aurigam sequemur. Denique pro eo interpretatio erit capienda, cui defunctim consultum voluit, cuiusque contemplatione fideicomissum reliquerit,i.cum pater. . curatoris.delegat. Σ.l. fideicommista. g. interdum . de legat. 3. l. in ratione. 2. β.tametsi. D.ad legem Falcidiam. Quod si anceps sit voluntas, utio erit adhibenda, quam sequentes regulae praestabunt: si de facisomnii b induoreae do,magis heredi i de inducto sustinendo,magis ficticommisefariosi de inducto modo itido σ temperando, potius heredi fauendum erit. Quae definitio cum tres habeat partes, triplici etiam a nobis interpretatione cionabitur. Prima vero hars ideo heredem respicit, quia fideiconi missum cum sit onus, i. coheredi. β.cum filiae. D. de vulg. existimandum est defunctum voluiise tantum nerare testatorem, quo minus non quo magis posset,lssideicommissa. I. si quis decem .de legat.3. Nam
400쪽
& regulariter heredi consultum voluisse , non cum adstrinxisse aut onerasse interpretamur,l.qui quatuor. g. iiii fundum. de leg. 3. l. I. g. Celsus. l. antepen. D. de dote praelegat. I. .de trit. vin. & otaegato. l. Sticho. in sin. D. de usustuct. legat. Eoque iit,ut directam potius,quam precariam substitutionem credere debeamus, c. ii pater. de testamentis. in 6. Haec aurem,ut diximus, obtinent in dubia voluntate. At si manifeste aliud appareat, & coniecturis siue a verbis , sue aliunde sumptis, mens defuncti possit deprehendi hanc seruabimus, & pro fideicommissario
potius respondebimus,l. quidam . in princip. du trit. vino & oleo legat.argum. l. in ratione. a. β. tamets. D. ad legem Falcidiam. quamuis intellectum non expressum sit fideicommissum, ut non vulῖaribus exemplis iam demons Lauimus. Ideo vero fecunda definitionis pars ad fideicommissarium refertur,quia de voluntate minime dubitatur: constat enim relinquere voluisse, sed circa rem personam aut formam, occurrit difficultas. Quo casu ita erit interpretatio
facienda ut sustineatur fideicommisthm,nciae sit inutile, i. Titia. 3 . V. Lucius. delegat. a. l. seruo alle'no. ias. I. si ab impubere. de legatis i. i. si quis annuum. I . D. de ann. legat. l. legatum. D. de ususci , legat. & ne frustra relictum videatur, l. si quando. io'. in principio. de legat. I. ut sit purum potius, quam conditionale, i. quidam testamento. 96. in principio. de legat. i. Regulariter enim intelligendum , gratia fideico inmissarij fideicommisitim relictum,l.fideicommisi a. . interdum. D.de legat. 3. nisis deicommisso natura rerum repugnet, L quidam. in