장음표시 사용
411쪽
1estitutio iniungatur, saluo beneficio Senatuscon- siilti,ut multis probam in fideicommissi definitione. Sane aliqua lo dubiu est, quis restituere debeat,quia incertum cst a quo relictum sit fideicommistum: sed
tamen ex verbis aliis aut coniecturis voluntatem dc-prehendimus ; l.codicillis.in princ. D. de usust. leg. Nec tantum heres rogatur, sed de successor herediurestituit , siue Pegasianum Senatustonsultum siue Trebellianum spectemus, i. quamuis.l. postulante. in princ. D. ad Trebellian. Non enim distinguimus
personam successoris ab eo, qui nominatim rogatus est restituere, & ius illius a iure huius metimur. Et quamuis utrumque senatustonsuli. personam tantum heredis instituti contineat, interpretatione tamen δc ad heredis successorem producta est eorum sententia, l.l.quamuis.&d .l. postulante. Ergo,ii duoci heredes extitistent, uti quisque restituisset, pro ea parte transituras actiones responsum est,i. si eius.6 . 9.si quis rogatus. D.ad Trebciliam Euenit tamen, ut is nonnunquam restituat, qui precibus ad restitutio nem alligatus non est, ut exemplis probauimus, cum
de fideicommissis utilibus tractaremus. Hinc fit, ut cinii aliquis ex fideicommisi artis abest,& is qui prae sens est cogit heredem rogatum adire, transserantur in solidum actiones in eum qui coegit. Absentes autem , si velint fideicommissum suscipere, non ah herede, sed a fideicommissiario petent,qui tamen rogatus non erat, l.cogi.I. Maenianus. D. ad Trebell. Irem, si uniue sale fideicommissum lacrit restitutum, speciale relictum, quamuis ab herede relictum , nihilominus tamen ab uniuersili fideicommissario petendum urit,l. vlt.C.ad Treb. Pariter,si quis rogatus duobus
412쪽
duobus restituere hereditatem,uni scilicet pure,alteri sub conditione, petente puro fideicommissario, uniuersa interim hereditas crit ei restimcnda. Ab eo vero petet conditionalis, cum euenerit conditio).i.
si des quoties. D.eod.Quid de pupillo constituenduZEt vero,tutore auctore debet restituere,nec tutorane pupillo potest , i. restituta. .i. D.ad Treb. Si t men infans iit, solus tutor poterit non solum iure veteri, d. g. i. sed etiam nouo , l. penult infin .prin. C.ad Trebellian .ubi hoc ius ad furiosos & abientes ,roducitur. Quamuis autem tutore auctore, pupilus qui fari potest,restituere debeat, si tamen rogatus
sit tutori restituere , tutore auctore non poterit , ut aliquando decreuit Seuerus, d. I. restituta. I.I. Nam licet tutore auctore, a pupillo tutori solui possit, i. quotiens. si t. D. de administrat.tutor. quin imo ei licitum staccommodare pupillo auctoritatem, pr prii sui debitoris hereditatem adeunti, l. r. in princ. D. de auctor. tutor. ideo tamen restirtiere non potest, quia in hereditate restituenda cautione summa opus est, utrum videlicet volens, an coactus, quis r stituat , i. qui totam. D. ad Trebelli anum. quod totum tutoris arbitrio, de cuius commodo agitur, noluerunt forte iura committere. Virianus aulcm in l. I.I.fuit quaestiam. D.eodem. huiusce rei hanc reddit
rationem , quia in rem sitim auctor coe non potest tutor, debilem valde & infirmam, quae denique solutioni simplicis debiti a pupillo tutori factae conueniat,
cui tamen tutor potcst auctoritatem accommod
re , d l. quoties. .sicut. Probabilius dici posset, ideo vetari tutorem auctorem fieri restitutionis sibi fociendae, quia si mandare actiones pupilli sui alteri
413쪽
non eossit, L l. restituta. i. multo minus in se transferre poterit. Haec autem , in pupillo heredi tatem restituere, vera esse putarem. Quod si de fideicommissio singulari ageretur, crederem tutori licere, restitutioni sibi faciendae auctoritatem ii terpunere,cum non distet a simplici debito haec causa. Atque haec in pupillo tantum yrocedunt.In aduuto , seu minore, aliud ius est , cum non sit necessaria curatoris auctoritas ad restitutionem. Sive igitur curatorem habuerit, siue non , indistincte restituet.Quamquam alias,distinctio curatorem habentis vel non, hecessario sit adhibenda, l. si curatorem. C.de in integ.tinit. min. Petileniamus *d alias personas , quae test rationi obnoxiae sunt, & de patre ac domino videamus. Pater quidem ita restituit filio, ut cogi possit ab co adire, i. cogi.=.si pater.D. ad Trebestian. quia non potest in iiiij praeiudicium,
α sine eo , hereditatem recusare , bis qui heres. 13. vltim. D.de adquirend. hered. Nec obstat, quod iis nulla inter patrem & filium potest existere,l. lis nulla. D. de iudic. quia non iure ordinariae acti f. nis, & litis iudicialis, patrem cogit filius, sed ex tra Minaria cognitione, & iudicis officio , cui saepissime locus est, deficiente omni alia actione.Non item mutat,quod videatur patri per filium adquiria. placet. D. de adquir. hered. Nam in id tempus restitutionis necessitas diiseretur, quo capere poterit, hoc est, cum erit patria potestate liberatus, Lubi pu-rE.3'.in prin. D.ad Treb. Non est aulcm nouum, ut differatur restitutio,quamuis adire coactus fuerit heres, l.si legatus.l.omnes. D ad Trebellia. Male igitur.
Aecursius iureconsultum in d. l. cogi. g. si pater. de filio
414쪽
filio emancipato putauit intelligendum, cum tamen expresse potestatis meminerit. Idque maxime patet
ex collatione sequentis speciei, in qua de filiosa milite agit. Inter quem, & filiumfamil. paganum,
haec est differentia , quod hic cogit tantum adire, ille etiam restituere. Quamuis ut probe & grauiter subiicit Iureconsultus,contra officium pietati debiatum. id videatur desyderaturus. Qua se intentiosa &graui oratione non est usus,cum de filios .pagano paulo ante loqueretur,quod neq; de restitutione a patre ipsi facieda comederetur,scd tantum, an patre cogere posset adire , ne deperiret fideicommissaria hereditas, dilata interim in tempus restitutione. Est igitur singulare ius filiissem. militis, pagano no communicandum, quod merito in censum dio numerum aliorum militarium priuilegiorum referendum est. De domino autem hoc ius est, ut non possit a seruo suo cogi adite & restituere , d. l. cogi I. sed si seruo.Quamquam aliud sit in seruo hereditario,cuius persona non debet ab herede aut praetore fideicommissario contemni, l.mulier. .non est.l. apud Iuli num. . Antistia.D. ad Trebellian. dum tamen ei libertas, & hereditas relicta sit, i. si res. g. r. D. eod. Porro ab his personis, quae restitutioni fideicommissi adscriptae sunt, nota est separanda fisci causa. Hic enim quocumque iure ad eum bona, vel ut caduca, vel ut vacantia peruenerint, onus fideicommissi prestabit, siue uniuersale sit,sive singulare,quod
praestare cogeretur heres, a quo relicta erant, i. quia, dam.96. .quoties .de legat. I. cum receptum si rem iri quemcunque successorem transire cum onere suo,
L si conuenerit. D.de pignor.aet. l. via constitui. g. 1.
415쪽
D-de seruit. rustici praedior. Transeunt vero aut iam
quasta ab herede , nempe post eius aditionem , aut nondum quasta, puta, ii estim in fiscum a morte deuoluantur. Qua post aditionem in fisrum eunt, dicuntur ereptilia, quia iam dominis iactas eripiun-
Ur , quae ante aditionem , vacantia re caduca in
gas sunt. Ergo ad fiscum hereditas pertinet, aut Misera, aut telata tantum, &. quam quis potest adeundo consequi. Post aditionem autem es adquisitionem hoc tam , quan unxur fisco cum onere fidecommissi ea , quae, ut indignis eripiuntur , puta, si contra Seo rusconsilii S Hlaniani decretum adierint hex ditarem , toroast. Da ad Senam scolas alti Syllaniana
Idem erit, ii quis aliquem testari prohibuerit, i.a.in fina D, squisali a. um prohib. si tacitum fideicommissum a iministrasse heres conuictus fuerit, ad legem Falcidiam. Vtiliter enim dc sine fraudet sum relictum fideicommissum valebit, J 3. ciam ex causae. D. de iure fisci. Atque generaliter in aliis iuris figuris, quibus hereditas indignis aufertur, a fisco fideicommissum prassabitur, 1. crura tabulis. in fin.
D.de his quib. ut indig. Quid aurem, si fiscus bona
nolit agnoscere , α sic restitutionem facere 2 Hac in redistinguendum inter delatam hereditarum Madquisitam. Nam si delata sit tantum, poterit fiscus, quasi vindicauerit re agnouerit, sic etiam cogi stitutionem facere, L recusere f. si s sco. D. ad Trcbellian. Sinautem iam adita fuerit hereditas, adquisi-raque heredi, ex necessitate redundabit onus legarorum fideicommissbrum ad heredem, l. si seruus plurium. 3 o. g. si quis . de legatis. i. Clara cnim ei nihil eripiatur , necesse est , ut munera hereditaria subear,
416쪽
iubeat, atque adlegatorum seu fidei committarum praestationem teneatur, quod est hereditarium munus, Llcgytorum. in'sin.de legat M La. D. ad Tre- bestiano Quaero , arx si emancipatus petierit bonorum possessionem contra tabulas. aur Pet e nolui,
heresdebeat interim cogi fide siminissetiis cestim re Et cum longe a d Et petero, aliud perere pocte, hac distincti e resi temperanda est , ut si petierit
bonorum possessionem emancipatus,liberetur herexane aetate restituendae hereditatis , quia nec ipsa legata praestat .ira tamen si quoties. D .ad T D. Sin- autem petere possit,iket nondum petierit, tam adire quam restituere cogctur heres,etn emancipato ipsi restitutio fieri debeat d. Litae tam . . qui rogatu G E' pertinetMarcelli ad Iulianum nota d. quoties.in s
cum ait: Pt me est compellendis adire si non iam flius borinomni postes ioncni accepit, ne intercisar si Dicommis ummortuo herede insitato, Cr omissa aftio bonora post βω-ne. Sic enim in quibusdam libris melos & plenius
legitur, quam ut vulgo . & in thiae Flarentina edi tione habetur, ubi negatio nori hio taco posita siensum turbat, & inuehit abiurdum nes ro qnem inrellectum.Sane quae ibi Accursvis comminiscitur ara ad rem faciunt, cum non agatur ullo pacto,aen filius cogatur bonorum posscisionem petere, sed an beres adire. Illa igitur scriptura simplicior veriorque est occonfirmatur d. qui rogatuS-
bin personis eicommissum utiliter
restituatur. C A P. II. CV M quaeritur, cui fiat restitutio, dicendum est, ei fieri, in quem voluntatis intentio dirigitur, Cc 3
417쪽
quem fideicommissarium dicimus. Estque haec Voluntas vel expressa,vel intellecta, ut exemplis os et dimus. Oportet autem esse personam, cui fi at restitutio, alioqui grauatus urgeri non debet, i. si patroni. q. i. D. ad I bellian. Porro fieri potest: restitutio etiam absent uia per nuntium es per epistolam posiit, i. apud Iulianum. g. virum. l. restituta. g.I. D. eod. ideoque & procuratori, qui si non sit euidens domini voluntas , de rato cauebit, i. qui ita institutus. . i. D. ad Trebellian. Quamuis autem voluntate domini procuratori possit restitui, tamen heres oneratus non potest tamquam debitor alteri
delegari a fideicommissario : salieni huiusmodi delegatio vana, & sine viribus erit, i. si mulier. ex asse. D. de iure dot. ubi negat Iureconsultus per
talem delegationem transire actiones. Senatuscqnsilium enim Trebellianum de fideicommissatio taniam est seriptum, non de alio. Nec aequum est, produci nouam eius dispositionem ad alias iuris partes, ne confundatur ius fideicommissorum & delegationum. Quo & pertinent illa orba Iurecon illide actionibus loquentis, d. I. ex asse. quas ud ullum
transferre, quam cui fideicommissum debet, non potest.
Migrabunt ergo actiones in fideicommissarium per talem restitutionem, dc non in delegatarium, non secus ac si singulae res ab herede traditae sint, iussi fideicommissarij, et cui eas vendiderat. Nam nullatum dubitatio est , 'quin intelligatur fideicommill rio facta restitutio,i.seruo invito. . t.D. ad Treb. arg. I quia perinde.D.eod.Clim igitur de procuratore,&eo cui delegatur fideicommissum,qu ritur, circa restitutionem iis faciendam distinctio inter utrumque - adhibenda
418쪽
adhibenda est. Quia illo casu de nudo ministerio agitur,hoc vetb de iure quaerendo. Itaque tolerant te es, ut procuratori fiat restitutio , quia nudum iministerium praestat, & actiones in Melaommissarium transeunt,quemadmodum transirent in dominum, iussu eius seruo restitutio fieret. In deligatario Vpro aliud est,cui inutilitet delegatur fideicommittunt,nisi transferantur in curia actiones , quod tamen per Senatusconsulti Trebelliani verba heri non phtest. Et valde placet,quod adnotatum est ab Acculfio, d. l. apud Iulianum. .utrimi. ei nempe, qui simplex procurator est,restitui poste, procuratori autem in rem istam, ut est is qui delegatum accepit,non posse. Pupillo autem quo pacto fiet restitutio nepe quo modo pupillum restituere diximus. Et quidem pupillus,Vel infans cst, vel maior infante. Primo cara, tutori sc-li restituetur, seu veteri, seu nouo iure inspecto, i que sine onere fideiussionis,l. penult.in princ.Cad
Trebellian. ubi ius idem in absente pupulo qui seri possit, & furioso constituitur. Nam & solus insanii hereditatem adquirit, i. si infanti. C. doeiure delib. No obstat i seruo inuito .g. si pupillo D ad Treb.ubi infanti pupillo rcstituitur tutore auctore. Quod ὶ Mettiano Iutecosulto dictum putem haud satis pen- saeuiatE. Alioquin quis nescit,cum iudicio & consen-
si careat infans, non magis ei quam absenti restitui posse id .l. penultini. in princi p. C.ad T rebellian.Nam pateris mil. qui alias talij consensum in adquirenda hereditate non debet spernere , si tamen sit infans, sine eius consensii poterit filio delatam hereditatem adire, i. vltim. β. ubi autem puerilis. C. te bon quae lib. Non debet istitur adiungi infantis persona tum
419쪽
toris auctoritate, aut vero, tutoris auctoritas mori
potest supplere infantis consensum , qui nullus es Ecqui leui in Maeliani verbis non haec sola cCPr heu sto: sed & ab eo inconcinne subiicitiar mlati puberis, & infantis similitudo. Ille enim velle Potes , & voluntatem nutu vel alio modo ex mCrC. Itaque δί praesens eo nomine satis apte dici porcstil. ubi non voce. D. te reg.tur. Hic vero,neque Propositum, neque volu laetatem,neque consensium dic tur habere, quem furiota & absenti iura compa- .rant , d. l- penultii in princip.C. ad Trebellian et enotant interpretes in l. in negotiis.D.de reg.tur.
autem pupillus fuerit maior infante , & pubertati proximus , ideoque intellectus capax, et tutore a chore restituendum erit, d.l.restituta. .rrita fin. Sine pupillo enim soli tutori non poterit, i. potuit.C. iure delib. Nam etsi pupillus sine tutore ex stipi latione aut traditione aciquirat, non tamen ubi de hereditate quaerenda, siue eius restitutione agitur, soli licet,l. obligari. . hereditatem. D. de auctor. &. cons. tui. Non enim restitutionem ab acquisitione distinguimus , quae a Iureconsiliis comparari solent , I. seruo invito. in princip- D. ad Trebellian. Districtius autem tutoris auctoritas in restinatione, quam alia adquisitione requiritur, quia restitui, non tantum solutio est , quae pupillo sine tutoris auctoritate ex quacumque causa non recte fit,l. pupillo. D. de solui. sed est etiam successio, ideoque obligatio , l. non enim. 38. D. ad Trebellian. Obligari autem pupillos sine tutoris auctoritate iuris regulae non ferunt. Videamus, quid in filiosa-
milias statuendum sit, & quorsum ei restitui possit.
420쪽
Et quidem, aut ei ipsi debetur fideicommissum, aut is tamquam procurator alterius petit. Quod si ipsi relictum sit fideicommissum , necessaria erit patris adiuncta voluntas, cui in eo fideicommissi, hodie
saltem vius fiuctus quςririir,l.cum oportet.C.de bon. quae lib. Atque ideo ,si contingeret,filium aut parentem nolle adquirere fideicommissum, huc trahemus dispositionem l. vltim.C .eodem. Ex qua etiam merito distinguemus inter infantem litiumsam.& eum qui iudi cii capax usi,da.vltim. .ubi autem puerilis. Aliud vero in seruo obtiner cui cum nihil qu ratur, sed totum domino,in restitutic ne fideicommissi co- sensu & voluntate serni opus non est,sed sola domi ni voluntas sufficit. Sed & nec seruo, ignorante aut inuito domino restitui potest, i. certio invito. 61. in . princ D. ad Trebel. Praeterea,diligent considerandum est,utrum pater ut heres restituat,an vero ut pater. Restituit ut heres, si sit institutus.Restituit ut pater, si filius sit heres institutus. Ipse autem rogatus vel extraneo vel ipsi filio restituere. Sed si extraneo,pater
ex fideicomisso detrahit quarta , quam scilicet filius ipse deduceret: Sin vero,ipsi filio nihil detrahet,quin niam, inquit Iurec. ex persona sua sibi filios obligare non posset .cu filiosa. ii. de leg. i Pater igitur,qui restituit ut pater, fungitur vice filij. Vnde fit,ut si filio restituat,non possit quartam detrahere , quam filius sibi ipsi debere non potest , aut sibi ipsi eo nomine esse
obligatus,qui est sensus rationis superius a Iureconsulto reddita , l.l.cum filiosam.Sinautem nomine au rerius, & tamquam procurator fideicommissum p . tar,poterit ei recte restitui, dum voluntas fideicom-l mutarij accesserit, aux postea xatum habuerit. Nam