장음표시 사용
81쪽
patronus liberti,quam filius in legitima patrita succet ibi dici potest Nam utriusq; quartae quantum ad ne- 1sinitem debiti compar tio fieri solet,l si vero.β i. D. si, lut matri. E rgo dicendum estet casum,d. l. si nistertaini has unicuria esse ac singularem: neque aliusci recte ab interpretibus adiungitur. Quin vero etiaprobabiliter alius statui possit,ostendemus m primo effectu vulgaris substitutionis. Olim quide suo cretione institutus,quantumuis imperfecta fin5 creuisset hereditatem, 'sed se pro herede gessi: sct . in pa tem ibi, stitutum admittebat, ut . videlicet legitimus aditionis hereditatis aetas, qui per cretiolium fiebat, a nudaec simplici pro herede festione distinguere tur.Sed postea, D.Marcus conuituit, vidc pro her de serendo institutus ex asse heres sat. Vip ire fi . Ut qui hered instit. post.in fili. Hodie autem sublata cretione deerit effectus siue gestionis, siue agilitionis β.vh. iustit. le hered.qualit.& dister. -ὶ
CAP. XIII L: no e rapite de vulgaris substitutibilis utilita 17 tetralipu&tr i stabituri quia nihil aliud sint eius esse ρ sutilitates Ei da emergetes: primus autem Moc se trifidus. est eorum qui a Bartol. propo- nutoti mila pesino:&' per Ribus ad eum qu stionibuη rheliu ς ante suo lod a nobis dictu est. Essicit eum stllini si Vul oriri l. vi deficiente institutione, si, i,s timon e vircs capiat. Qua in redissetestim st eos ituemla latet ruptum testametum, e de
82쪽
& irritam institutionem.Rumpitur ergo testamentu, aut statim,nempe filio iam nato priῖtcrito,aut postea,
puta natiuitate postumi praeteriti, l. M. D. de iniusto rup.si rumpatur pr teritione fili j,no erit locus substituto, nisi ab eo sit filius legitime exheredatus. Nasic rupto testamento, non statim locum sibi facit fi Itus,sed tantum, si a sequentibus gradibus non siit exheredatus, i.3. in fin. D. de lib.& postu. l.pen. D. le
iniusto rupi.l. ex facto. .Lucius. D. le vulga.At vero cum natiuitate postumi rumpitur testanactum, rum
pendo institutionem, a qua est praeteritus,ita sibi facit, ut re sequentem gradum,id est, substitutum qua tumuis ab eo sit exheredatus,excludat,l. s. D. le iniusto rupi. ubi manifeste haec differentia proponitur. Videamus de irrita institutione. Nam de irrito testa-
meto non tractamus, sed de parte eiuS talum,ac gridu,nempe institutione. Fit itaque irrita institutio, aut tempore , aut lege aut capitis minutione. Et si tepore irrita fiat institutio, utpote cum in militari testamento facta est,quae post anna missionis no valet, si sequens gradus iure communi valere possit, ab eo vires accipiet testamentum, l. ii miles. D. de iniusto rup. Si vero lege irrita fiat institutio, nempe climi Aelia Sentia in naudem creditorum datas libertates irritat, ubi alius heres esse ex eo testameto heres , cstu potest,tunc a sequenti gradu valere poterit test emunium,I. si is qui soluendo. s . M s7..D. de hered. instit. Quod ii capitis diminutione inita fustast i 'stinatio,' siquidem media sit,qua ciuitas rollitur, c tum est apertim cita substitutionem per incapacitate 'instituti,quia peregrini ex civium Rom. testamentis , capere non possunt M tarmula vul ariis, si heres non . o l ori E
83쪽
Crit,ad eos etia qui non possunt extenditur. Idem ducendu, si maxima sit capitis diminutio,vtpote cu qui, in seruilem conditione deductus est,nisi sit is seruus, qui dominum capacem hereditatis habeat,& cui pecieruum hereditas quaeri possit.Na tunc illa formula,
Si bcres non erit,interpretatione recipit si mutata cod tione aliu heredem non fecerit,i. si paterLD.de hcm- inst.Qu rit ulterius Bart.quid si heres institutus adiure quide positi hereditate,sed non eo modo quo de functus voluit,puta quia iam emacipatus,tam mala missus,cum inrca suus, aut seruus esset. Et distinguiuinter voluntarias,de necestarias substitutiones:ut qui necessario substituitur,puta nepos postumus, admi latur excluso filio instituto , s filius ante aditionem emancipetur,arg.l. Gallus. .& quid si tantum. D.do
Iib & postu. Aliud autem esse putat in substitutione
voluntaria,quia status mutatio non aufert ius instit tionis, d.l. si pateriam. Quae cum dicuntur a Bartol. inde sequitur absurdum,emancipatione tolli institi tionem,quod falsum esse costat ex l. Gallus. in fi. D. de lib.&postu Emacipatio enim & si ius suitatis pei mat,non tamen irritat institutionem. Neq; adiuuatur Bart. d. g. & quid si tantum. in quo etsi nominatim conceptae fuerit institutio postumi nepotis in casum emancipationis fili ,emacipatus tamen filius semper adire poemit,neq;. privabitur hereditate,ut det locum apostumo,quinimo utem, admittetur. Ideoq; videm' eiusmodi postumoru inititutiones , nunqua aut raro
dici substitutiones quatituis duo gradus uni. Eo tur casu,dari potntit ex eptu instituti,& substituti co
Currentium.Neq; obstat,l. cum in testam etO.36.D.
hered.inst.in qua dicitur nullo casu filium & nepote, a postumum
84쪽
postumum simul admitti. Quia respondeo, Verum esse in specie expressa Galli Aquilij , id est, cum in casum mortis filii concepta est postumi institutio.
non autem, cum in casum emancipationis, quae minores multo producit effectus. Clariori itaque di stinctione hanc Bartol. sententiam enucleabimus, si dixerimus, aut noluisse testatorem aliter heredem csse, quam si non emancipetur, Sc tunc dicendum, sequuta emacipatione aut manumissione, quasi co ditione institutionis deficiente, deficere etiam instia tutionem,l. I. D.de cond. instit. aut simpliciter in casum emancipationis filij postumum nepotem insti ruit, & emancipato filio , nepos non admittetur Vt substitutus , sed ut adiectus heres , & quasi coheres datus filio , ne videatur preteritus. Non fuit enim consilium testatoris emancipatione sequut priuare filium hereditate: sed impedire,ne per emancipati nem fili j , & postumi agnationem , rumperetur eius restamentum. Spargit porro hic subuerecunde occasione praecedentis quaestionis Bariolus,sublatum esse hodie suitatis & emancipationis discrime. Nou. II de herect quae ab intest.defex.Quod absolute falsum cst. Teneo enim cum Accurso d. . dc quid si tantu- Azone in fine summae, C.de collat. non per Omnia seblatam esse horum differetiam. Denique Nou. de successione intestati loquitur tantum. At vero hiatestamentariam causam tractamus,in qua adhuc li
die suitatis & e mancipationis differentia seruatur. Quia nullo iure sublata est, ut verὶ dici possit, tit
lum de coniung.cum emancip.lib.quatenus intesta ii causam respicit, sublatum esse: d.Nou. Iustiniani, quatenus x o causam testatae successionis spectat;
85쪽
adhuc hodie vigere. Igitur ad quasionis huius sum, mam ita constatuimus, heredem simpliciter instit tum non impediri adquirere hereditatem, siue emancipatus sit, siue manumissus , & siue postea alieno iuri subiiciatur, argilmen .l. si paterfamil. D. de hered.instit. Sinautem obstitutioni conditionem ad diderit, vel emancipationis , vel manumissionis, eam seruabimus. Tractatur deinde, utrum quemad modum per expressam vulgarem , sic etiam per tac tam coniarnactur testamentum , destitutum aditione heredis. Et negauit Accursius conualescere : sed requiri, ex institutione aditam ibisse hereditatem:qugsequitur Dinus teste Bariolo, aliique, argum.l. apud Iulianum.β.idem Iulianus. & lcita tamen .g. a patres
D. ad Trebell. Quod si verum est , longe imbecilutiores erunt vires tacitae, quis exprellae vulgaris. A qua sententiae recesserunt ex antiquis Gulieliri Oldrad. & Bartol. Et sane videbatur absurdum , ut unde finem acciperet vulgaris substitutio , nempe ab adita hereditate, inde mitium, sumeret. Pro haesententia urgent verba L iam hoc iure.D. de vulga. in qua tacitae vulsaris vis & natura proponitur.Nana
cum illa pupillaris expressa,si silis imp ertaredecesserit, hane vim habeat & interpretationem recipio, si hcris non erit, aut si heres erit, er hi pupillari aetate docesscrit, necessario statuendum est praecedere in in tellcctu tacitam. vulgarem, & prius ab eo incipis tum vero ad cassem pupillarem deueniri, H est prius substitutum in casum vulgarem , quam pupillustriindari, d. l. iam line iure. Ideoque casus vulgari primus dicitur , pupillatis ver5 sequens,l Lucius.D cod. maxime post aetationem: hereditatis. Nam G
86쪽
ante potest esse secundus M sequens , ut inΘfine tra ctatus huius sebssitionis dicam, argum. l.coheredia .cum filiae. D. cod. Ergo nemo sic recte argumentabitur: si1bstitutio pupillaxis aditioncm requirit,isitur & tacita vulgaris aditionem requiret.Respondendum est enim, tacitam vulgarem non ita esse mustarn 6c confusam cum pupillati, ut utriusque ridem
sint simul effectus , idemque initium & finis , se saltera alteri iti cohaeret & iungitur interpretatione, quomodo coniugerentur si expressae fuissent, id est eo paeho , ut casiis vulgaris sumpo pupillarem prae recedat, siue expresse, siue tacite. Quia distinguuntur tempore, & tempus non aditae hereditatis necessario praeceiuere debet tempus aditae , id est, vulgariu substitutio pupillarem. Recte enim Varro ait libr. 8.de ling.latin. prius est hora prima, quam secunda. Laborat in eo maesime Bartol.ut hanc sententiam confise mei. l.nequc enim.alias incip. idem est.I. vlt. Diade
milit. testam: Cuius operosam explicationem subi iacit, sed in vanum prorius. Quia ea l. ad hanc quae stionem non pertinet, cum in ea non fuerit tacitae vulgaris, sed expressa potius , & a substituto vulgariter fideicommissum relictum. Denique in ea impuberis nulla mentio, cuius pesiona tacitam vulgaAre indueere posset. Ibi aute ubpenitur Imperiali Scaextraordinario remedio contra regulas auris virisaduorem maxime libertatis. Ideoque & subueniendi, verbo utitur iureconsul in I seq.. ubi eadem species, in pagano tractatur, sed fine libertatis tantum: sit tuenerunt Impp. Nam & dicitur D. Pius , sub qui vixit Metianus , consilino libertatem tantum. , idi est, minus laesissu regulas iuris . L. Antoninus
87쪽
dis CL A V D. CHI FLETI I I. C.
fid.lib. Seuerus aurem & Antoninus Caracalla eius filius , sub quibus Vlpianus, & libertatem & hereditatem concesserunt in militis, non pagani, testamento,d.l neque enim. .vit.Non obstat l.apud Iulianum.*.idem Iulianus. D.ad Trebell. Nam etsi cogatur in ea institutus adire, id non fit ad confirmati dum restamentum per tacitam vulgarem , sed ut ad expressam pupillarem commodius; deueniatur, quae illam sequitur,& ὶ qua est fideicommissum relictiim. Ait enim Iureconsul confirmatis patris tabulis, poterunt ex substitutione ambo cogi adire, cr restituere. Ergo aditio unius ex institutis in eius i. specie potius tacita vulgaris extinctionem operabitur, quam ut vim Scesseetiim ei aliquem tribuat.Minus obstat Lita tam eo g.a patre. D. aci Trebell. Quia cum exheredato im pubere filio substitutus fuerit heres patris ei datus, non possiimus in ea specie tacitam vulgarem praesumere. Expressa enim vulgaris tali formula conciapi non potest, si exheres non erit, sed ita potius, si heres
non erit.Quo fit ut in exheredato filio vulgarem taci tam no pranumamus,quia certu est exherede herede
non esse. Nemo itaque sic loquitur , flius impubes exis res esto, si filius impubes heres non erit, Titius heres esto. Ac vere statui a nobis potest, etsi certissimi iuris sit, tacitam vulgarem in pupillari contineri,d.Liam hoci iure. tamen id locum non habere in pu pillo exhere dato, sed tantum in instituto,ut alias pluribus osten demus. Adnotandunt autem,male videri quibusdam recentiorum Iuliam responsum ind. I. apud Iuliano citari in patre. Quia hic in exheredato loquitur, ibi in instituto: ergo species diuersae. Item quaerituris utrum pupillari substitutione iacta, mortuoque pu-
88쪽
pillo vivo testatore , saltem ex tacita vulgari admittatur substitutus, id cst, utrum ab ea vires capiat te stamentum. Et Accursus sui dissimilis existimat valere , cum in praecedenti quaestione contrarium statuisset. Cui Rinus hic contradicit propter i. quod si filius. D. de capi. Bariolus autem re alij distinguebant, ut ad concordiam diuersas illorum sententias reducerent. Quod non fuit opus, cum iure claro probetur admitti sustitutum,l.Thais. .Splendopli rus. D .de fidaib. Ego igitur locum habere puto mugarem tacitam quomodo haberet expressa, quia nulla iuris diuersitus apparet. Neque obstat d l. quod si filius. quae de tacita vulgari no loquitur,sed expressa pupillari, atque ad huius non ad illius tempus ref renda est. Manifestum est ex verbis Iureconsulti, quibus secundarum tabularum rheminit, quarum appellatione pupillaris substitutio designatur, ut recte nouit Accurl.in l.pater.in princ. verb. institutus. C.de capi.eod. Sed & illa verba illussam mori intest gitur, illa denique, exinde sui iuris,erc. Satis ostendui, de pupillati substitutione loqui Iureconsilium, non autem de tempore non aditae hereditatis. Et ut pa cis verum intellectum d.l.quod si filius. extam,quae interpretum varὰ ingenia versavit, latendum est illa
verba quibus innititur Dini sententia , nihil est quod de secundis tabulis tractari posit, hanc vim habere, si
filiusfamil impubes ante patrem captiuum moriatur in ciuitate, nullam esse dubitatione circa pupillarem substitutionem, id est, indubitatum este vel habere locum, vel non habere , pro varietate scilicet circumstantiarum, Se illorum casuum , quos statim
sibiicit Papinian.Tractari enim, quo verbo hic vib
89쪽
tur Iureconsultus, dubitare est, i. tractabatur. D. demit.test. lan bello.β. I. D.de capi.Primus autem casus
est, si filius moriatur in ciuitate , & patcr postear uertatur. Quia hoc casu filiusfam. mori intelligitur, propter fictionem postliminij.Nam in ca specie prima,patrem reuersum iuiste mortuo filio ut ponamus, necesse est. Quod Ec Accurs. censuit, & inuitat ver bum fictilium,intelligitur. Species seques huic adue fa in patre non reuerso proponilux. Ergo si mortuo filio in ciuitate, pater captiuus demum reuertatur, nihil est quod de secundis tabulis quaeramus , quia certum est eas locum habere non posse , cum quo tempore impubes mortuus est fingatur fuisse filius fam. Atqui ad pupillarem substitutionem inducen d m,requiritur impuberum exiisse patris potestatem, initio tit de pup.subst apud Iustinian . Si vero mortuus fuerit filius in ciuitate, patre captiuo eodemque non reucrso 4 lim casu nihil etiam dubitari poterit de secundis tabulis, id est, certum & indubitatum erit secu 'das tab. locum habere, propter fictionem scilicet legis Corn. Quia ς inde ex quo pater captus est , filius videtur fuisse sui iuris , quasi eo momento patre mortuo, ut dicendum sit, hoc casu secundas tabulas valere , argumen. l.paterfami .in prin.D. d. Ex quibus consequitur, Priore casu de pupillari substitutione dubitari no polle, quia certum est non habere locum propter ius postliminij. Secundo item casu omnem tolli dubitationem, quia catum cst habere locum, propter fictionem legis Corn. Itaque ex certissimis iuris principiis, Papinianus in utraque specie opinem dubitationem seu tractationem excludit, sed in prima negatiue,in secunda affirmative.
90쪽
Aliud est igitur excludere secundas tabulas , aliud vero excludere omnem de iis dubitationem , siue non debeant habere locum, siue debeant. Denique Papinianorum responsorum hoc unum est elegantissimum , quo Postliminij & lcgis Corn. iura iunguntur. Vt ima superest quςstio circa hunc cilectum,
utru si pupill iris substitutio facta sit postumo, isque
non nascatur,substitutus admittatur saltem cx tacita
vulgari. Vetus sane , & iam olim agitata quaestio in ter Crassum & Scaevolam , in centumuirali iudicio Curiano,cuius notabilis est mentio apud Cic.multis in locis, pro Caecin.in Bruto, primo ae Orat.&c. In qua vicit Crassi sententia, qui substitutum admitte bat , eademque postea confirmata est Marci & veri constitutione d.l.iam hoc iuro. qua pupillaris vulga-xςm compraehendit. Crastum sequitur Accurs.ceterique omnes. Quamuis non defuerint refractari j, qui etiam aditionem hoc casu requirerent, alioquin ex tacita substitutum venire non poste. Cum autem non nato postumo , aditio fieri potuerit, iudicabant repellendum substitutum, dandumquc locum intestatae successioni. Quam necessitatem aditionis , in tacita vulgari, iam satis antea impiasnauimus. Pro Crasso & communi creditur facere l. penult. D. de inspic.vent. ubi substitutus ventri audiendus est , si ventrem seruare de custodire velit. Sed fragile cst, quod inde sumitur argumentum. Quia cx co non colligas, non nato postumo locum fieri Iubstituto. Et merito auditur in ca specie substitutus,si ventrem seruare velit, propter spem substitutionis. Quia etiam quali quali spς successionis motus admitti potuit, ut ventrem seruaret.l.i.I. sed etsi seruus .D.de inspic.