Hieronyimi Papponii patricii Pisani ... Enucleatissima & hactenus nondum adhuc visa interpretatio vulgatissimi illius tituli digestorum de verborum obligationibus. ... Indice rerum memoria dignarum, & copioso, & serie alphabetica digesto in legentium

201쪽

' roa Hieronymi Tapp. Interpretatio

num , circa finem , supra de pactis. Tertio pro eadem parte adducitur texti in d. l. 1 Ssn.sup.de pactrium adducit hie Alex.nu. imge ibid.Pau.de Cast. in h.& Iasnu.9.post Barto.in Li.in fi.Q

Sed contra praedictam,& communem,& vera conclusionem solus Galliau. hic, nu. ia i i insurgiti dicens,qubd imo videtur,4 stipulatio sit contractus innominatus,ex eo, quia quando co tractus habet nomen ge et a neris alijs speciebus conueniens,, dicitur tunc con tractus in nominatus, ut patet exemplum in permutatione, quae dicitur contractus innominatus, ideo, quia

istud nomen potest adaptari emptioni, locationi & alijs similibus contractibus, secund ii in glo. in rub.C de recipermutatio. Modo sic, stipulatio ipsa videtur habere nomen generis, meritis &c. qudd autem habere videatur nomen generis, deducitur sic: bum stipulatio

1 3 idem est quod interrogatio, glo.in L an princi instale modo arrogatio fit per intectogationem, l. 25. i. - si de adoptio.similiter acceptilatio inducitur median- te ivterrogatione. .an inutilis, in princ.& f. acceptum,sside acceptita.& l. s. g.talis acceptio in scod. sicut e go interrogatio conuenit praedictis actibus,idem dice

du videtur de ipsa stipulatione, & c5sequenter, quddistud nomen stipulationis, sit generale. Huic obiectioni, tuendo communem respondet ipse Gallini dupliciter; l Primo,negando id quod dixit glo.in d.l. r. in prin. quod scilicet stipulatio, dicatur ab interrogatione, Ruia imo dicitur a verbo stipulum , quod idem est quod firmum, ut aperte dicit text.Instit.de ver&obli.

202쪽

sed ista prima responsio etiam secundum Gallia. non tollit dissicultatem, quia in ipsa obiectione non dicitur, nec praesupponitur, quod nomen stipulationis deducatur ab ipsa interrogatione, &sic ibi non agitur de derivatione huius vocis,videlicet stipulationis, sed ,

sol una dicitur, quod stipulatio idem est quod interrogatio, ct sc quod ista duo sunt synonima, & istud iam

gari no potest,&est notissimum apud Grammaticos;& in istis terminis loquitur glo. in d.l. i .in princ. unde adhuc viget obiectio, quod sicut interrogatio veluti genus inest accepti lationi, & arrogationi, idem sit diacendum de ipsa stipulatione. Vnde ili. Secundo loco praedictae obiectioni respondet Galliau. quod dato, quod arrogatio,& acceptilatio & multi alij similes actus,non possint deduci in esse, nisi per interrogationem, seu stipulatione,& sic omnibus prae r dictis actibus insit stipulatio, tamen non dicitur illis inesse tahquam genus, sed tanquam quoddam requisitum substantiale, ut deducantur in esse, sicuti in simi. 23 li videmus, quod ad deducendum in esse testamentum necessaria est institutio haeredis,& tamen non dicimus ipsam institutionem haeredis esse genus ad te-726 stamentum, imo est ipsum testamentum, seu pars ipsius substantialis, ut l. i.cum ibi nota. ff. de testam. ita. etiam in simili videmus, quod ad deducendum in Psse '72 7 domi im, necet sarius est paries, & tamen paries non erit genus ad domum, sed pars domus.

Sed ista secunda responsio, in qua residet ipse Galliau. quamuis subtilis videatur, tamen no est vera, seu saltem non probatur per illa exempla, quibus ipse Galliau.utitur, qu .ae haud sunt congrua , nam verum non est, quod stipulatio ita se habeat ad arrogationem ac cepti-

203쪽

ao Hiero mi Pan. Interpretatio

ceptilationem, fideiussionem,& similia, sicuti se habet institutio ad testamentum, & paries ad domum, ut statim audies.' Unde tertio loco dicas,qudd etsi stipulatio conum 28 niat singulis praescriptis actibus, tamen non conu nit illis veluti genus, nec illis veluti genus inesse dicit, imo quatenus ipsis actibus coueniat,dicitur esse ipsa-met stipulatio, & ipsi actus dicuntur esse stipulatio nes, & non aliud ulterius. Et ut bene intelligas, scire a s debes, quod stipulatio de se, seu secundum suam natura conliderata,est contractus mere verbalis,& non

est sicut caeteri alij contractus, qui singuli habent cestum & particulare negocium, siue certam & particu-- larem rem, super quo veluti super subiecto fundatur, 73o seu contrahuntur; nam ipsa stipulatio nullam certa sedem habet, cui insideat, & in effectu nihil est aliud quam forma quaedam verborum interrogandi &re- spodendi,ut patet ex illius definitione; vel modus qui 3i dam secundum quem possunt omnes contractus mundi celebrari, ut ait textilia l.stipulationum aliae, S. 732 conuentionales,in feod.quae forma, seu qui modus modo sortitur unum nomen, modo aliud ab illis negocijs,& illorum natura, quae per stipulationem cel brantur,& secundum illorum diuersitatem.hinc dici-

33 mus, si res diuiduae deducuntur in stipulationcm,ipsam esse diuiduam, l. .f. Cato, & l. stipulationes non diuiduntur, in feod. similiter dicimus illas stipulationes, quae pendent a partium conuentione, esse conuentionales, d.S. convctionales similiter illas, quq pendet a Praetore vel Iudice, esse Iudiciales,& Prstorias, ut Institu. de divi sio.stipulatio. in prin. Per hoc tamen

73 non sequitur, quod ipsa stipulatio proprie loquendo

204쪽

do transeat in diuersas species, immo semper in substantia eadem stipulatio est,& permanet, ut colligitur

d.6.conuentionales,& l. in conuentionalibus, instaeo l. ita ad propositum redeundo,quatenus in stipulationem deducitur negocium acceptilationis, vel arrogationis, vel fideiussionis, vel aliud simile, in omnibus pr dictis casibus est cadem stipulatio, ipsique casus stipulationes sunt, & extra stipulatione nihil aliud quo

ad effectum, sortitur tamen ista stipulatio varia nomina a varietate rerum in stipulationem deductarum, ut dixi,& stantibus praedictis patet cessare obiectum. Quarto etiam modo, saluado communem, responderi potest praedictae obiectioni secundum Nig. hic, num. 32 .& seq. post Fortuni Hispae in l.iuris gentisi, in princ.nu. 7. quod dato quod stipulatiorati nomen

esset generale,& conueniret omnibus praedictis actibus veluti genus, tamen ex hoc non pinest dici,quod sit contractus in nominatus , quia licet contractus ha-73 beat nomen generale, tamen si tale nomen elegans sit,& forma talis contractus sit particularis, adhuc talis contractus dicitur nominatus ,& sic satis est ad se 736 ciendum contractum nominatum , quod illius nomen sit elegans,& quod illius mi ma sit propria,& particularis, licet tale nomen non sit speciale, patet hoc, 737 quia videmus,quod secietas est contractus nominatus,d.l. iuris gentium, in princ. & tamen nomen huius contractus est generale, conuenit enim matrimonio, ut probatur in Li. Ederitu nuptia. & in l. aduersus, C.de crimi .expil.haered.& glo.inlaex diuerso,g. r. sup sol u. matri in .sirniliter tale nomen conuenit crimini a

pluribus commisso. ap. sicut dignum, S. illi etiam, exi. de homicissi sitniliter consideramus societatem in labores

205쪽

aos Hierosmi Pan. Interpretatio

bore uxta illud: Amitas logo socios sermonerequirit;& illa quarta responsio, quamuis sit contra aut horitatem glo.in rubr. C. de rer.permutatio.mihi adhuc magis placet, quam pr cedens; Tu interim cogitabis.

Tertiodecimh principaliter quaeritur de noua &disputabili quaestione, quae est,an stipulatio interposi-' 3 8 ta super aliquo contractu stet principaliter, seu de per se,adeo quod tanquam actus per se principaliter

consistens retineat suam propriam substantiam & naturam, an vero stet accessbrie ad illum cotractum cui ad ijcitur,adeo quod tanquam accetarius contractus

amittat suam naturam, & sequatur naturam alterius

cuntractus, cui adijcitur,ab illaque dependentiam. ®ulam adsumat; Iste articulus est latissimus, multu utilis,& valde dubius, tum propter varietatem scribetium super resolutione illius,, tum otia propter diuersitatem illorum in modo disputandi,& discutiendi iulum; Inter omnes scribentes Iachic, nu. is. & seqq.

copiosus, & meliori ordine disputat dissicultatem , ideo decreui illius vestigia sequi, & ab illius ordine in aliquo non deviare; & pro maiori adhuc intelligentia exemplifica ipsam quaestionem sic, Pone enim,quod ego vendiderim tibi sundum pro cetum, & super isto

contractu venditionis seu iuxta talem contractum tu apponas stipulationem stipulando a me eundem sundum; vel ego iuxta eundem contractum apponam stipulationem,stipulando a te centum, quae sunt preci uillius fandi; vel pone exemplum aliud in contractu in. .nominato,& sit videlicet: Ego & tu conuenimus ad inuicem de permutando seruo Sticho meo cum equo tuo, & postmodum ego iuxta praedictum placitu per mutationis stipator a te equum ipsum, vel tu stipula-

206쪽

ris a me Stichum seruum meum; an talis stipulatio iu. dicabitur accessoria ad dictos contractus, & sequetur illorum naturam, di normam an vero principalis & separatim de se conlistens , &ob id naturam suam re

in isto articulo Impa hic, num. s a.& Tornieli num. 739 1 r. simpliciter ariestatur communem opinioncm csse, quod stipulatio reguletur secundum naturam itilius contractus, iuxta quem, i vel super quo ad ij citur sPro qua parte affirmativa plura adducuntur, &Primo, secundum Iaso. ubi sui .adducitur tex. qui

praecipue ab omnibus in isto articulo pro ista parte allegatur, in l. si si ipulatus, vers. verum si emptor, sup.devsur. ubi in esse tu dicitur, quod quado stipulatio est

adiecta iuxta contractum emptionis, & venditionis , . . virtute stipulationis venit simplex rei traditio, sicuti veniebat virtute cotractus emptionis,& venditionis, cui fuit ad tedia . 'li Sed iste tex. ex duobus non meretur allegari in isto articulo; Primo, quia non loquitur in terminis quaestionis propositae: loquitur enim ille tex. de contractu stipulationis interposito sup et contractu venditionis animo seu proposito inter contrahentes expresso, nouandi ipsam venditionem. &sic transferendi primam obligationem venditionis in secundam obligationem verboru seu stipulationis, ut aperte ibi exprimit text. Quaestio autem nostra loquitur,quando iuxta alique contractum apponitur stipulatio,non animo novandi obligationem procellcntcm ex primo contractu, seu transfundendi illam in se, sed animo addendi, seu a cumulandi sccudam obligationem verborum primo ,

Accedat insuper, quod in istis duobus casibus diuc sis

207쪽

au Hieronymi Papp. Interpretatio

sis militat etiam diuersa ratio na dato quod ille text.

o l.si stipulatus, probaret, quod ibi stipulatio adiceta

imitaretur naturam illius contractus,cui adiicitur,certe ideo illud eueniret,quia praecedens contiactus per . nouationem totus esset transsusus in ipsam stipulationem nouantem; unde non ollat inc6 uenien , quod sti- . pulatio ipsa ex eo, quod haberet incorporatam in soipsa praecedentem obligationem, si eo casu regulum tur ab ea,& nouam naturam acquirere t quado stiar i putatio stat separat lina primo co intra tu, nec coi sun duntur substantiae contractuum, quia unius obligatio non transfunditur in alium; maior dubitatio est an stipulatio debeat adsumere naturam praecedentis contractus ex eo quod isto secundo casu non habet transfusum in se praecedentem, sed uterque s*paratim manet & consistit intra suos limites. Secundo, dato quod ille text. non loqueretur, prout tamen re vera loquitur, de stipulatione adiecta animo novandi, tamen ex alio non meretur allegari, quia

scilicet non probat, nec dicit stipulationem sequi ira turam contractus veditionis, scd id solum dicit, quod in stipulatione id solum venit, quod in priore contractu erat comprehensum, & non aliud corpus:& istud non dicitur ibi quod eueniret propterea quia necesse sit stipulationem regulari a natura praecedentis con- a tractus cui adiicitur,unde dico, quod ideo ibi in stipulationem venit illud idem quod erat deductum in praecedentem contractum,quia verba stipulationis id comprehedebant,& sic ideo, quia stipulatio imitatur

naturam sui ipsius, & non alterius actus.. Secundo, adducitur tex. per cundem mei Iaso. in L

damni infecti quidam,sus. de dam. inscc.ubi in cffectu dicitur

208쪽

dicitur, qvbd stipulatio illa de damno insecto intelligitur & operatur tantummodo respectu damni quod . cotigisset ex causa, seu vitio edifich,cuius ratione sitie de damno infecto cautum, non aut ratione damni quod ex alia causa accidisset,& sic regulatur secudum naturam illius remedij, super quo est adiecta. Sed nec iste textisimiliter meretur allegari ex du et 3 bus; Primo, quia non Ioquitur in terminis quaestionis nostrae; non enim loquitur in casu in quo stipulatio esset adiecta alicui contractui, ibi enim solii in fuit praestita cautio de damno insecto per stipulationem adiectam non contractui, seu conuentioni, sed interpositam pro obseruantia illius edicti de damno infecto. , Secundo, posito quod super illo damno infecto praecessisset conuentio seu contractus , non dicitur ibi, qu5d stipulatio operctur solum quoad damnum accides ex defectu seu vitio aedificij, quia imitari debeat& regulari a contractu praecedente ; Vnde dico,pro. ut dixi supra ad i. si stipulatus, qu5d talent effectum operabitur stipulatio ex sua propria natura postquam

verba stipulationis illum casum comprehendunt. Tertio, pro eadem communi adaucitur per Iaso. tex. in l. 3 . S.conuentionales, inseo.in quo tex. videtur esse decisio quaestionis propositae; ibi enim dicitur, qdstipulationes conuentionales pendent ex negocio cota tracto; si pendent ex negocio contracto, ergo non ex se ipsis,& sic iunt accessoriae,& ob id sequi debent, Scimitari natura praecedenti'conuentionis, cui adijciun 7 ψ tur,arg.c.accelsorium, de r g.tur. in 6. Sed nec iste text. si ben E in biciatur, urget pro communi, quia quatenus dicit, quod stipulationes conuentionales pendent ex negocio contracto, vult dicere,

209쪽

a Io Hieronymi Papp. lnterpretatio

quod praesupponiit ipsum negocium, super quo sunt 'interpositae, praecedere; ob id enim dicuntur conue tionales, quia pr supponunt praecedere conuentione,' . s & ad eandem ilitudinem dicimus actionem hypothecariam pedere ex prima obligatione debiti; sed non sequitur, quod in tantum pendeant, quod non habeant propriam naturam, seu consistentiam, & quod debeant necessario assiimere naturam praecedentis contractus, facit textus optimus ad hoc in l. intelligere, C. de luitio.pigno. & hoc inserius tibi demonstra. bitur. Quarto, pro eadem communi adducit Ias. alium text. in l. a. g. parui, ff. de prius.credito. ubi habetur, quod stipulatio interposita super actione funeraria, quae est priuilegiata, adsumit naturam illius actionis, eius priuilegia. Sed nec iste tex. meretur allegarii, quia ille tex.non

dicit, quod stipulatio super debito funerario, ideo sit priuilegiata, quia adsumat tale priuilegium a debitosunerario, seu actione seneraria, quae praecedit; unde 7 6 intelligo, quod stipulatio adsumat priuilegium non ab actu, super quo interponitur, sed ab ipsa causa seu impensa facta in funcre, talis enim impe sa est illa, gsortitur hanc praerogatiuam, ut ante omnes alios sumptus deducatur; quae impensa cum sit deducta in stipulationem,non est mirum, si secum in ipsam stipulationcm deducat tale priuilegium; habet ergo stipulatio ibi priuilegi ii a se ipsa , & a re in seipsam deducta;& ista reprehensio probatur in d. g. parui, quatenus ibi dicitur, quod idem priuilegium competit etiam actioni familiae erciscundar,& alijs, modo petatur impensa funeris.. Quinto,

210쪽

Quintd pro eadem communi adducitur per Iason.' alius tex.in l. i . S.bellissime, fovi legat.nomi.cauea. ubi stipulatio interposita super legatis, vel fideicommissis praestandis,assumit naturam legatorum, vel fideicommissorii,ut fructus & interesse veniant a tempore morae, sicut accidit in legatis, & vltima voluntate, l.minorum, C.de in integ. resti.mino.& sic patet, quod ibi im7 mutatur natura stipulationis, in qua, cu ipsa sit stricti iuris, non deberent venire fructus,& aliae accessio- . nes nisi a tempore litis contestatae, i. cum fundus, in prin.cu similibus,sssi cert.pet.l.mora, S. in bonae fidei, fCde usuri Sed hic texti qua uis prima fronte urgere videatur, tamen similiter non urget pro communi, nec meretir a legari: In primis, quia ille tex. loquitur in diuersis ter urinis; loquitur enim de stipulatione, per quam obli-

48 gatur fideiussor,& sic de stipulatione omnino, & vere accessoria, quae ratione accessionis non est mirum,

si dici possit, quod debeat omnino sequi naturam o i bligationis principalis, cap.accessiorium; At quaestio nostra loquitur de stipulatione aeque principali, per 7 9 quam obligatur debitor principalis, qui etiam obligatus reperitur ex primo contractu, quae stipulatio, ut dixi etiam supra,vere non potest dici, quod sit acces- . soria, ad hoc ut regatur,& sustineatur a primo contractu, cum habeat per se ipsam suam consistentiam; sed solum dicitur esse accessoria,& dependere a primo negocio, quia illud praesupponit,& iuxta illud adiicitur;

quod autem ille text. sic loquatur, patet ex natura illius tituli, videlicet, ut legato. nomi.cauea.&ςXL .in princip.& S. i.illo eodem mei titu. bb.

Secundo, non facit ex alio, quia non dicit ille te ti

o a quod