장음표시 사용
191쪽
ιpa Hieron mi Tapp. Interpretatio
se est notissimum illa etenim verba secundum eorum 69 3 proprium significatu exprimunt in persona interrogantis voluntatem, seu animum explorandi intenti
nem respondentis, & illum obligandi sibi ad id quod
in interrogatione continetur, quatenus scilicet sibi placeat, postquam fuerit redditus certior de mente ipsius respodentis; sic ergo cum talia verba ven is rEpro centumo sint prolata ab interrogante gratia certificandi se de mente ipsius4nterrogati,& habendi illum obligatum, quatenus postmodum sibi placeat; dicendum est utique, quod non possint inducere cotractum emptionis,& venditionis, qui, ut dixi neccssario includit obligationem in utraque persona contrahen
Ista autem nostra noua opinio, quam ex praedicta consideratione verissimam existimo, debet sane intelligi, in casu scilicet, in quo ex abrupto, & absq; vlla praecedente deliberatione super negocio de emendo,& vendendo proferuntur; secus autem si sorte postquam diu inter partes esset tractatum, & ventilatum de emptione,& Ueditione,pro finali coclusione actus proferrentur praedicta verba vendis uendo tunc enim putarem ex illis uerbis induci duos contractus, uidelicet, uenditionis,& stipulationis, prout habet comunis opinio supradicta; & ratio tunc est : quia ex eo cys quod praecessit inter partes, eo casu apparet, quod mens interrogantis non est simpliciter cxplorare animum interrogati , sed uelle concludere contractum uenditionis, &per consequens se obligare ex empto, 6 6 quatenus sequatur responsio χ inter contrahentes enim colligitur conssensus non solum ex his, quae aperth exprimuntur,sed etiam ex eo, quod i cith resultat
192쪽
ex facto. quod geritur, & eius circumstantiis. d.l. 2. in fi . ubi glo. E. te noua. facit Let .sfde pael. Et in istis proprie terminis nota puto esse intelli-697 gendum tex. in d.l. si stipuler. S. fi. supra allegatum,
quem tex. dixi probare communem opinionem, &ita debeat intellisi patet ex illis verbis ibi in locando,
ct emendo, quq denotant interrogationem illam,& respotisonem vendis ξ vendo, locasi' loco fuisse prolata a partibus tracta'tibus de emendo, vel loca do; quod ulterius patet ex alijs verbis, de quibus ibi, videlicet, valere, quod actum est idest, vel locationem, vel venditionem; tractabat ergo ibi partes inter se vel de eme. do,& vendendo, vel de locando,& conducendo,& in ipsa tractatione in fine eius interposita fuit interrogatio,& responsio ex qua ut dixi, resultant duo contractus ; at quando quis simpliciter, & ex abrupto dicit
alicui vendis talem rem pro centumὸ non constat de illius animo praecise,&deliborate, quod emat ex qualitate ipsorum verborum, nec etiam ex qualitate facti, seu negocij cum nullus de veditione fuerit tractatus, merito ergo in tali casu restabit, quod illa verba ven. disξ exprimant simplicem quandam voluntatem explorandi animum interrogati, & obligandi illum sibi ad id, de quo suit interrogatus,& perficie si ipsum negocium principale, quatenus postmodum certior facius de ei s voluntate deliberet, & sibi placeat, quod effectum sortiatur.Et ita puto esse dicendum in isto articulo, super quibus tamen tu cogitabis, quia alio non sic intelligunt. 698 Vndecimo principaliter quaeritur quare stipulatio fuerit introducta , siue ad quem finem ; Ad hoc respondet hic originaliter Paul. decast.hic in . luce si-- N to
193쪽
rso Hieronymi Papp. Interpretatio
699 &alij posteriores, quod stipulatio fuit introducta duplici de causa, videlicet propter necessitatem , item propter utilitatena; Necessitatis subijcit Paul duo exupla, videlicet propter promissiones iudiciarias, iuxta liti qui satisda.cogan.& tit.si quis cautio & iudi. solui.& In aede diuisio. stipit.& de praeto. stipvj. ite propter o o promissiones fideiusibrum, qui non poliunt sine stipulatione obligari essicaciter. l.blanditus. C.de fideiusso.Vtilitatis vero no subijcit aliquod exemplum speciale, sed dicit, quod fuit utilis in casibus prouisis a iure gentium, & tunc dicitur stipulatio conditionalis, ut in f cod.l.s .in prin .iuncta l. si stipulatus, sup.de usuri. Circa ista dicta Pali. Castren. ad plura animaduerti debet; Primo quatenus ipse dicit, quod stipulatio inuenta fuit propter necessitatem; nam istud non vid
et oi proprie,& praecis c loquendo secundum ipsum nulla filii neccssitas introducendi stipulationem;cum potuisset lex disponere,qubd omnia pacta nuda iudicia. ria, vel extraiudiciaria producerent actionem, & potuisset facere quod fideiussio fieret absq; stipulatione,& ideo subijcit, quod, cum nulla in effectu fuerit nocessitas introducendi stipulationem, ipsius inuentio
sitit excogitata solum propicr utilitatein, idest ad vestiendas conuentiones nudas, non immutado illarum naturam, sed illis addendo vestimentum, di robur per interpositionem stipulationis super eis. Sed ista reprehcnsio Maria.Socin. non est accepta da,quia non est reprehensio, sed magis est declaratio mentis,& intentionis Pau. de Cast.nam dicit Paul.de
Cast. quod fuit necessarium inducere stipulationem
194쪽
propter multos casus non prouisos a iure gentium; vult dicere latius explicando mentem suam, quod cude iure gentium in multis casibus contraheretur obligatio enicax in quibus erat prouisum de propria speciali, & nominata conuentione, ut patet in l. ex hoc iure,& in I.iuri entium.in princ.& multi alij restaret casus, in quibus non erat prouisum de speciali, & nominata conuentione, sed in quibus ex solo pacto nu- do contrahebatur obligatio in istis casibus non prouisis, scilicet de speciali,& nominata conuentione, qui propter superuenientiani iuris ciuilis, non approba tis pacta nuda ad effectum producendi actionem d. l.iuris gentium. g. igitur nuda. Ede pact. remansi 7orsent sitne essicacia producendi actionem) fuit necesse introducere stipulationem , fuit inquam necessio non praecise, sed causatiud, ut scilicet mediante stipulatiotiis inuentione essent ossicaces ad producendam actionem,& obligationem ericacem, sine qua non potuissent talem effectum parere tanquam nudae, & non approbatae conuentiones; Benh enim sciebat Paul.&alij, quod necessitas introducendi stipulationem non fuit praecisa propter eandem considerationem, quam
facit ipse Soci. sed supposito, quod pacta nuda essent inessicacia ad producendam actionem, &quod circa hoc non esset prouisum de iure gentium intelligunt Paul. & alij habere locum dictam necessitatem, & sic
non praecise, sed causatiue, ut dixi. Secundo animaduertendum est, quod dum Paul. de Cast. exemplificat istam necessitatem introducendi stipulatio nem in illis duobus casibus non prouisis de iure gentium, nempe in promissionibus iudiciarijs, di promissionibus fideiussorum, videtur satis imperti .
195쪽
rs6 Hieronymi Pan. Interpretatio
nenter, & inepte locutus: poterat enim dicere, P propter necessitate introducta fuit stipulatio in omnibus illis casibus,& negotijs in quibus pacto nudo negocili gerebatur,& per cosequens uno verbo se expedire dicendo, quod necessitas introducendi stipulatione fuit ut vestirentur pacta nuda ad producendam actionem, qua alias no potuissent producere; & hinc secutu fuisset,st cum iudiciariae conuentiones seu promissiones,& promissiones fideiussorti remansissent nudae, in quadam consequentiam fuerit necesse inuenire stipulatione propter iudiciarias omissiones,& fideiussorias: Et negari utiq; no potest quicquid declarando intentione Pau.dicant Soc. iura.& Buttig. quin si ipse supradicto modo esset locutus, persectius, & melius utiq; l6' cutus esset; quicquid in sit, ipse no fuit male locutus, quia non dicit praecise,q, pr iudiciarias, ite fideiusso. rias promissiones fuerit inueta stipulatio, sed exuplificat,& illa duo excpla, licet aptiora esse potuissent, in inepta no sunt,adeo ut mereatur reprehedi ipse Paul. Tertio animaduertendum est, quatenus ipse Paul.
dicit in primo exemplo, quod necessitas introducedistipulationem fuit propter iudiciarias promissiones, expresse sentiens, quod si non fuisset inuenta stipulatio, tales promissiones tanquam nudae non fuissent aptae ad producenda obligationem,& actione eiscaces ' Pau.de Cast. ita indistincte loquens morderi po o 3 test, quia immo promissiones iudiciariae qua uis nido pacto facis,casu quo tendiit ad ipsum iudiciu coa diuuandu, producunt obligatione eiscace,& sic actionem,cum tales promissiones vestiantur calore iudicij
per j.notab. in auth. generaliter.in verdico scribat.C.
196쪽
in ius voca.& fuit dictum Bal. in repe.l.tale pactum.f. qui prouocauit. col. t o.ff. de pact. & idem etiam tenet Roma.in l. i. se princ. & ibi Alex.insr.eod.& sequuntur Alex.& Iachic, & Alex.ini. pacta nouissima,in primo notabi. C. te pact.& ista est communis opinio, ut testatur Rip. hic, num. 37.
Verum quia multi Doctores dicut, qu5d pactum
nudum etiam, quando tendit ad coadiuuandum iudicium.non producit actione praesertim Claud. Aquen. Buttiget. & Alci.hic, & hic articulus venit discutiendus infin prin. l. i.idco circa illius veritatem nolo hic insistere, sed dicam infiit. nostro ind. l. r. in prin. satis
tibi sit pro nuc quod si vera est opinio communis, de qua supra, istud primum exemplum Pauli non est bo.
Quarto animaduertedum est circa secundum ex E. plum, necessitatis videlicet. quatenus dicit Paul. quod
fuit in ueta stipulatio propter promissiones fideius iarias; In primis secundum Buttigetl.hic, num. 9. quod est impossibile istud dicere, quia secundum ipsum nuquam fuit in rerum natura fideiusso propria, & quae est eificax sine stipulatione : quia secundum ipsum o illa est proprie fideiusso, quet inducitur mediante stipulationed.l. blanditus. C. de fideiussio. cum ergo ante fideiussionem ipsam sit, vel fuerit stipulatio, ineptissimum, & impossibile est dicere, quod illa fuerit inuenta propter fideiussionem, quia sic praesupponeretur, quod ante stipulationem fuisset fideiusso.
Sed iste Doctor errat non mediocriter,dum existumat, quod fideiusso non fuerit ante stipulationem, nam pr ter quam ' loquitur contra comune prς suppositu Doctorii, nihil adducit ad probandu dictu seu,
197쪽
ινδ Hiero mi Papp. interpretatio
unde & c.vulg. l. illam. C. te collatio. quinimo multum
es verisimile est, quod fideiussio fuerit de iure genti u.& sit ante stipulationem,cum modus fideiubendi, seu intercedendi pro alio sit ad modii naturalis,& credendum est, quod ex communi hominum ratione,& usu fuerit excogitatus ante superuenientiam iuris ciuilis,& cum dicat in essectu tex.in d.l. blanditus,quod fide iussio no valet sine stipulatione, praesupponit, quod esset fideiussio ante stipulationem, i ii quod hodie non possit fieri, seu valere ex eo, quia pacta nuda de iure ciuili non sunt essicacia ad producendam acitionem. iVlterius etiam animaduertenduin est secundu Galliati. Buttigest.Nigr.&alios Repetetes hic,quod istud secundum exemplum Paul. de proinissionibus fideius 7o6 sorum, non videtur procedere, quia secundum praedictos poterat, & potest valere promissio fideiussoris absque stipulatione,videlicet per constitutum,. Vt tradit Paul. de Cast. in L s. S. stipulatio,infeod. per quod etiam plenius prouidetur, quam fiat per stipulatione, ut deducit Nig. hic, num. 98. Ad hoc saluando exemplum Pau.dici potest, quod impugnatio procederet, si tempore, quo fuit inuenta stipulatio, iam viguisset constitutum, sed tale remediu o fuit recentius,& post stipulationem inuentum; merito non impedit, quo minus stipulatio fuerit inuenta propter necessitatem; quod autem constitutum sit re medium, posterius ipsa stipulatione, dicit id e Paul. de Cast.in l. i.in fi. princ. ff. de constitu.pecu. & sequitur Nig.hic, num.98. Et istud ulterius suadetur ratione, o 8 quia stipulatio est remedium iuris ciuilis, ut omnes praesupponunt,constitutum autem est de iure Praeto- ' os rio, & prius suit lex ciuilis,& eius promissio, quam ius
198쪽
ius Praetorium, I.et .ss de origi.tur. Ultra duo praedicta exempla,quibus Paul de Cast. conatur ostendere necessariam fuisse inuentionem stipulationis,subhcit Iachic, l.pen.nu. a 3 . tertium exuplum,dicendo,quod insuper fuit necessarium introducere stipulationem propter obligationes iuris gelium 7io cosensu, vel re cotractas nouadas, qui nouari no poterant nisi prius in stipulationem deducerentur. l.an
inutilis. 6 acceptum.& l.vno. S. r. ins de acceptilatio. S. i. Inst. quib. mo. tolli.obliga. Sed istud tertium exemplum Ias mordent Modeci7ret Pataui. hic, num. et 36.dicentes,qubd immo etiam citra stipulatione tales contractus nouari possunt, prout
in terminis tenet Bart. in l. s.col. 2.num. 3.infide nouatio.& est casus in l. si mandato meo.6 fin. sup. manda. Et iura, quae allegat ipse lac ad istud suum exemplum probandum,non sunt ad rem, quia non loquuntur de ia nouatione, sed de acceptilatione, quae est quid diuersum ab ipsa nouatione, & quam fateor non posse tollere alias obligationes, quam illas, quae mediante stipulatione sunt introductet,& rationem assignat Bar. Iind. l. an inutilis.6 fan.
Quartum ulterius exemplum subiicit Iac in quo necessaria fuit stipulationis introductio, videlicet, propter inducendam liberationem debiti ipso iure, quae nullo alio modo, videlicet verbali, indues potest, nisi ἰper ipsam acceptilationem, quae in effectu stipulatio liberatoria est. d.l. an inutilis. in prin.& g. acceptum . dcin l.accepti latio, & per totum illum tit.ff. de acceptita. Sed istud quartum exemplum Iassimiliter mordeis . tur per Nig. hic, nu. ror. qui dicit, quod immo isto ca
199쪽
roo Hieronymi Papp. Interpretatio
r i 3 utilis, cum pretier ipsam acceptilationem inducatur ipso iure liberatio per donationem, per quem actum verbalem ipso iure sequitur, α sequebatur liberatio debiti, ut citra alium actum facti, cu ipsa res esset apud obligatu saltem passu P, arg S.interdu. Inst.de re.diui. Multa alia exempla adferunt Moder. ad docedum in quibus casibus necessaria fuerit ipsa stipulationis inuentio,in quibus non insisto, quia non est operepre
Vlterius animaduertend si est, quod, cum Paul.non
ponat, ut dixi exempla in specie in quibus fuit utile inuenire stipulationem, Ia hic col.pen.& fin.& post idisum alij lubij ciunt particularia exempla,dicentes. In primis, quod eius utilitas consistit in omnibus illis casibus in quibus diximus sit pra stipulationis inductionem sulta necessariam,& hoc, quia in omnibus illis casibus, & alijs ipsa stipulationis interpositio inducit maiorem firmitatem,& robur, nam, si ipsa appona-7r tur, iuxta aliquem contractum in nominatum,facit, quod in eo non sit amplius locus poenitentiae; item si III apponatur, iuxta aliquam couentionem nudam, ipsam confirmat, roborat, vestit,& facit, quod producat actionem l.ex placito. C.de reLpermutatio.& l. siue apud acta. C.de transactio.
Prae terea utilis suit illius inuentio in hoc, quia per i si nullum alium contractum mundi magis de facili fit
nouatio, quam per cotractum stipulationis; nam licet per alium contractum interueniret noua persona, i 717 men non inducebatur nouatio,i. item illa.*.fin. ff. de constitu.pecu.& tamen ubi interueniebat noua per sinna, & secunda obligatio erat contracta per stipulatione, inducebatur nouatio.S. Preterea.inst. quib. mo.ta
200쪽
obliga.& tradit Barto.in l. i .infide nouatio. & sequuntur Iasin alij hic Vide tamen aliqua contra hoc apud Modcr. Bononien. hic, nu. I si. Non insisto,quia non
Duodecimo principaliter quetritur,an stipulatio sit
contractus nominatus; istam quaest. format originaliter Paul. de Castr. hic ultimo loco, num. 6. & determi, nat, quod si & istam determinationem sequutur omnes hic indifferenter,& sic est communis, ut attestatur Rip. hic,num. I. Pro qua communi,
Primo adducitur secundum eudem Paul.de Cast. ι8 quia talis contractus stipulationis habet speciale, &elegans nomen, allegat l.ex placito. C.de rer.permuta, qui text.per se non probat, sed coniuncta glo. isecundo adducitur, quia ex contractu in nomina- isto, scilicet, correspectivo non oritur actio ante implementum, l.iuris gentium, post prin. scilicet in vers.& ideo puto, isde pac. & patet hoc vItra Pin. de Cast. ex multis legibus illius tit. E. de ptaescrip.verb. ubi semper praesupponitur, st ille, qui agit ex contractu innominato, impleuerit contractum ex parte sua ex stipi latione autem, inquit Pau. de Cast. interposita super huiusmodi contractu innominato correspectivo oritur actio ipso iure etiam, quod is qui agit, nodum impleuerit ex parte sua, ut probatur in d.l.ex placito; n erito ergo stipulatio est contractus nominatus;& qua- et o uis illa actio possit elidi exceptione ut fatetur hic ipse Paul. tame satis est, quod sit nata ipso iure, ex quo indicatur illam esse contractum nominatum, cum ex at ipsis contractibus innominatis nullo modo ante imylementum nascatur actio; & hanc rationem plenius