장음표시 사용
181쪽
IIa Hieron mi Tapp. Interpretatio
inon sznecessaria stipulatio,' tamen non est damnosa
633 quin imo est utilis, quia expedit nobis habere plura remedia, l.cum filius, S.varijs,delegat. a. di iura, quibus innitimur, esse firmiora; quod accidit in casu no. stro mediante ipsa stipulatione,quae ob id de commu63 6 ni stylo notariorum adiici solet, quibuscunque conuentionibus nudis vel vestitis , ut docet experientia , ut probat text. in d. f. quod sere,& facit Institu.eod.in fine princ. Nec releuat, quhd stipulatio fuerit inuenta propter conuentiones nudas, ut scilicet ea mediante v
63 7 stiantur, quia fateor, ted dico, quod tale remedium quod ab initio,& in sui origine suit inductum cx causa necessitatis, ex post facto potuit extendi ad casus, ubi non est necessias, sed utilitas, prout patet exem-638 plum in remedio bonorum possession is contra tabulas, quod ab initio fuit ex causa necessitatis inuentum propter filios emancipatos qui erant a patre preteriti, ut in b.emancipati. Instit. de harredi. quae ab intesta. deser. & tamen ex post facto ex causa utilitatiscue 9 fuit extensum etiam ad suos praeteritos, i. is qui in potestate, in princ. isde lega. praestan. quibus aliud Gliam remedium competebat, nempe ius dicendi nullum iuramentum, ut ibi dicitiin, & in L maximum vitium, S. sancimus, C.de liber.praeter. Secundo , pro eadein opinione contra communem arguit Socin.sen. post Bald. Novell. hoc modo, si diceremus, quod ex illis verbis, videlicet, vendis p vendo, resultaret contractus stipulationis , &emptionis, creth sequeretur, quod sic intepretando duo contractus difformes resultarent ex eodem fa66o cto, at talis interpretatio in dubio non est facienda,
182쪽
Tuis. s. de verbor. oblig. r. I
ut ex eodem facto resultent duo diuersi contractus. nierito, M. doctrina est Barioli,in l.certi condictio.g. quoniam, ire r. ppos.ls. si cert.peta. & clarius in l. a.in
Sed saluando communem ad hoc responderi po-661 test, ut etiam superius dicebamus, quod non in . conuenit, quod ex uno,& eodem facto resultent chit species diuersae contractuum compatibilium, & ob id non est etiam absonum sic interpretari factum , ut inde resultarent duae species contractuum compassi tibilium, cuiusmodi est stipulatio, quae se compatitur cum quolibet alio contractu, d.l. 3 .f.conuentionales, infra eodem. Illud enim quod dicitur in argu 66 3 mento per illam doctrinam Barto procedit in duo. bus contractibus contrarijs, & incompatibilibus ratione repugnantiar,& contrarietatis, argum. l. ubi repugnantia, is de rhg. iur.& l. i ibi notareir, C de surt.&ad hoc facit alia doctrina Bart. in l. singularia, in 6. jeciali, F. si cert.pet. i 'o rtib pro eadem contra communem facit', qui, si diceremus , quod ex praedictis verbis , videsicem, vendis vendo, resultarent duo contractus , nempe demptionis & stipulationis, certe sequeretur quaedam inaequalitas respecta obligationis inter ipsoscontra. hentes , quia scilicet, ipse venditor esset obligatus ud rei traditionem ex duplici contractu, & emptionis di stipulationis, emptor autem versa vice esset tantum obligatus ex contractu venditionis , cum ipse non sit
ille qui promittat stipaeanti, sed stipuletur,& sibi promittatur a venditore, & sic sequeretur quUalia claua 66 dicatio contractus, quq utique nec sunt verisimilia
nec a iure tolerantur, Is.ff. de acceptilatio. iiiii
183쪽
IS Hieronymi Tapp . Interpretario
. , Huic argumento, saluando commuimm,idi ip 663 test, quod non est aliquod absurdum , quod melior iit conditio unius ex c trahentibus, qui sciuit cau-ε66 tius negociari, quam alteriuS,licet enim cotrahentibus se decipere, quod utique plus est, usque ad dimidium iusti precij, l. a.& ibi nota. Qde rescind.venditio. ille enim , qui emendo utitur interrogatione , caute negocium suum agit, postquam sibi obligat respondentem duplici ivinculo ad rem tradendam svnde vice versa debuisset venditor interrogare emptorem de solutione precij, utendo eadem cautela pioris; cum igitur hoc non faciat, & id sua cul-66 pa accidat, debet istud sibi imputare, cap. damnum, de reguli iur. lib. o. & dicere, non filii meus a- , nimus contrahere stipulationem, non lassicit, quia 68 imid propositum retentum in mente, sibi non potest prodesie, vulgata l.si repetendi, C. de condi. ob .cau. & praesumptio iuriβ. est in i contrarium, postquam contrahentes usi sunt requisitis, ad stipulatio nem , ut dixi supra . Nec est veram . quod em tali
interpretatione resultet aliqua claudicatio conta a 669 ctus , quia tunc resultaret claudicatio , quando ex uno, & eodem contractu, unus obligaretur, alius non item, quando ex uno & eodem c tr
ou unus obligaretur duplici obligatione , seu cff-cacius , quam alius ι at in casu nostro considerari non potest ista claudicatio , quia hic non est unus contractus , sed sunt duo contractus. scilicet, emptio , & stipulatio , & uterque producit Obliga-υρnem secundum suam naturam ', nempe emptio hinc inde, stipulatio vero ex una parte tan
184쪽
bt Quarto pro eadem contra con munem adduciti r. teX.m l. obligamur,in prin. su p. tit. proximo, ubi I.C. tradendo doctrinam obligationis introducedae dicit, quod quandoque obligamur re, quandoque verbis.. quandoque re,& verbis simul, quandoque etiam consensu; unde patet, quod sumendo argumentum a suLficienti partium enumeratione non potest dari casus: in quo simul, & semel quis obligetur con sensu,& verbis, ut eueniret,s in casu nostro diceremus, quod ex illis verbis, videlicet, vendis i vendo, resultarent emptiora stipulatio.
Sed huic argumento, saluando communem ex intentione Socini, di Modernorum, responderi potest, quod ille tex. d. l. obligamur, no obstat, quia I. C. in eo vult declarare, seu ostendere fontes ex quibus ema - , nant obligationes, & secundum ipsum sunt quatuor. videlicet re,verbis, consensu,ti re, & verbis simul ; &vult, quod ex istis quatuor fontibus, seu modis contrahendi, quatuor oriantur obligationes , hoc est exlVnoquoque eorum oriatur una tantum species obligationis, sed licet istud fateamur nos, tamen tex.non obstat casui nostro, in quo quaerimus; non an ex uno contractu misto consensu. & verbis oriatur unica obligatio, nec istud asserit comunis opinio, sed an ex duo-ihus co tractibus simplicibus,&diuersis resultantibus, .& causatis ex eodem facto,dus oriantur obligationes diuersi generis, nempe exempto, item ex stipulatu,&communiter volunt,quod sic & sic cum illa loquatur in diuerso casu, nil mirum si illi non obstet d. l.obligamur. Praeterea,dici potest, quod ille tex.l.obligamur, non intendat uti argumeto a lassicienti partiti enume
ratione, sed quod simpliciter intendat tradere doctri-
185쪽
nam circa introducedas obligationes, & procedat ad . id per exempla, unde quatenus exemplificat de con- . tractu misto re,& verbis, per istud exemplum non in . 6 o tendit excludere alia, quia exempla regulam non restringunt, vulgata l.damni insecti stipulatio pertinet. in prin.ff.dedam.infect. sed prior responsio est tutior. Quinto, quod per praescripta verba, videlicet vendis Θvendo sit impossibilec si siderare,quod inducatur; contractus stipulationis, facit hic Hieronymus Tor-niellus subtilem rationem, volens in effectu, quod si istud diceremus, sequeretur, quod viro,& eodem mometo, quo induceretur stipulatio simul,& semel quoque ditatueretur; sed istud reputatur absurdum,& in conueniens in iure, & naturali quoque rationi repu-67t gnat, merito, &c. eodem enim momento temporis non debet oriri obligatio, &expirare, .Titio cum morietur. U.de usustu. l. usum fiuctum cum moriar. E. de usu fru.lega. Absurdum,& inconueniens, quod sequeretur, probat subtiliter considerando, qudd per hanc stipulationem vendisὸ vendo nihil aliud induceretur inter partes, nisi contractus emptionis,& venditionis; in hunc enim contracturn solum negocium, seu factu deducitur, ut cantant ipsa verba vendisὸvendo : at co ipso quo sunt prolata ista verba inter partes vendis pro ranto precioξvendo est inductus contractus venditionis, ergo eodem momento temporis . quo esset
persecta stipulatio, ipsa quoque esset adimpleta, & co sequenteria quain soluto eo, quod deductum si tinc a stipulationcm, ipsa stipulavo cisci cxtincta, veluti so lutione eius quod dc usi institui. quib. mod. tolli.
Huic argumento quamuis subtilissimo, saluando
186쪽
communem responderi potest confitendo,quod per ista verba vcndisὸvendo no inducitur inter ipsos co- trahentes promissio aliqua de vendendo, sed ipse contractus venditionis actualiter in esse deducitur; sed ne. .gatur,quod contractus stipulationis, qui secundum communem resultat ex illis verbis eodem tepore, &momento esset resolutus, seu expirasset, nam dico quod, licet ex tali stipulatione non posset oriri obligatio ad vendendum, quia iam venditio esset facta, tame73 posset oriri obligatio ad faciudum alia, quae sunt de
natura contractus emptionis, ncmpe ad tradendum rem,& ad cauedum de euictione, l.ex empto. in prin. V. de actio.empti: sic ergo dato,quod talis contractus stipulationis resultaret,no tamen sequeretur illud absurdum, quod conssiderat Torniel l. quia scilicet stipulatio eodem momento expiraret, quia immo non expiraret, ut dixi. Sexto contra communem adducunt Moderni Pataui. hic, num. 2 2 8.istam rationem; quia dicunt,quod quando sumus in dubio, nec apparet expresse, . quid 7 contrahentes senserint, tunc illi contractus censentur initi,& celebrati inter eos, quorum nomina siue tituli exprimuntur s quo stante, subdit ipse, sequitur, quod cum proferuntur ista verba vendis vendo certum est, quod solus titulus contractus emptionis, &venditionis nominatur,& exprimitur, de stipulatione autem, & eius nomine, in tali verborum conceptione
ne verbum quidem; merito ergo in dubio stipulatio non intelligetur cffecontracta, sed solum emptio, &
Nec dicatur, subdit ipse, quod immo satis videtur etiam stipulationis verba fuisse expressa, ex quo perviam
187쪽
3II Hieroumi Pan. Interpretatio
viam interrogationis picedetis,& subsequutae resposionis fuit facta venditio, quia respondetur hoc non sufficere, si ipsi contrahentes aliud agant allegat l.obligationum substantia, S. fin. lap. tit. i. quod autem hic aliud agant, apparet expresse, quia ipsi contrahentes
expresserunt talia verba, quae alium contractum significant, nempe,cmptionem,& venditionem. Huic argumento facto per Moder. iste Pataui. t
net hanc partem contra communem , modico nego-gocio satisfieri potest considerando, quod illa doctrina, quae adducitur, quod in dubio, intelligitur celebratus contractus, cuius titulus a contrahentibus exprimitur, potest procedere in illis solum contractibus , 5 3 qui particulariter inseruiunt sibi ipsis , non autem alijs, qualis est stipulatio, quae potest adaptari, ut dixi
supra, cuilibet contractui,& conuentioni; nam in ipsa 6 6 stipulatione contrahenda fere nunquam exprimi tur titulus, seu nomen talis contractus, ut obseruareticet in multis it .illius tit. supra, de verbor.obligatio. &particulariter in s. in hac, Inst.eod. tit. ubi itipulatio designatur maxime per illa verba spondes spondeo. promittis Zpromitto. dabis Θ dabo & hodie in effectu quibuscunque verbis; in illis ergo verbis nullum nomen stipulationis apparet, & tamen ex interrogatio. 66 7 ne,& resposione resultat; ad qualificadum enim, seu
denominandum contractum, non magis attenditur
expressio tituli, seu nominis, quam effectus, seu quali-678tas ipsius facti; magis enim dignoscitur species contractus ab eo, quod re vera agitur, quam ab ipso nomine. Practi. Papi .in form.libelli in cau. vendi.in vertacessit, num c. ubi dicit, quod quando non est expressus titulus contractus,tunc attendenda sunt subitalialia
188쪽
ilia actus, a quibus contractus essectualiter assumit titulum,& figuram; & tradit Ias in I. i. num. 23. C. de iure emphyti& plenE cumulat Menoch. de praesump. lib. 3. Praesumpt. . . num. 3 3. Merito ergo cum in illis verbis vendis λ vendo constet de interrogatione, &congrua responsione , &sic de substantialibus ipsius stipulationis, dicendum est inde resultare stipulationem, licet tale nomen non sit expressum,contrahentes
68o enim censentur aliquid agere no solum quando id aperte exprimunt, sed etiam quando id colligitur tacite ex qualitate facti.l. a. in fi.vbi glo.infdenouatio. Et dicere prout dicebat iste Moder. quod in casu nothro contrahentes non intendebant facere stipula. tionem,&ob id non est satis, quod interuenerit inter-68i rogatio,& responsio; respondetur, quod hoc est dibium, & in dubio,cum interuenerint substantialia, &necessaria ad actum, praesumςndu est, quod voluerint talem actum conficere, ut dixi latius supra. lSept b pro eadem parte contra communem adducitur , quia si diceremus, jubd ex illis verbis ven. disὸ vendo nasceretur emptio,&stipulatio, sequer
tur, quod ex uno,& eodem facto resultaret unus con
tractus bonae fidei, videlicet emptio,& alius stricti iuris, sicut est stipulatio, sed absurdum est, quod ex uno.& eodem facto proficiscantur duae actiones altera b nae fidei,altera stricti iuris,ut voluit Bar. in I.de diuisio
Huic argumento replicatur, quod immo nullum 68a absurdum est,qubd ex uno,& eodem facto nascantur duae actiones, altera bonae fidei, altera stricti iuris;
ut ait Iasin d.l de diuisione.col. & probat istud,quia videmus, quod actio de peculio, quae datur contra
189쪽
Is a tauromm Pan. Interpretatio
patrem; & quae datur contra filium est una, de eadem actio.l. 3 S. sit filius.&S nec interest. U.de pecu.& tamsi 8 3 quatenus datur contra patrem, est stricti iuris, qua tenus contra filium est bonae fidei,ut vult Bariin l. i. in - Prin.col. I .sLde pecu. Praeterea possumus dicere, quod immo in casu nostro actio, quae proficisceretur ex stipulatione, non esset stricti iuris, sed bonae fidei, quia cum ista stipulatio 684 sit interposita super contractu bonae fidei, illius naturam imitatur,& adsumitil. i.f. bellissime. ffut legat. no.cau. Iachic.col. .versi.tertio facit. & late dicemus instas
Octaub, & vltimo facit secundum Alcia. hic, quia
68ue stipulatio dicitur esse cotractus accessorius ad alios. l. s. S.conuentionales. in feod. ubi stipulatio pendet ex negotio contracto, quo stante, ait, ipse succedit, quod talis contractus non debet esse in consideratione tanquam principalis. argumento l. legata inutiliter. Ede
Sedad hoc respondetur, quddad. saluandam communem satis est, quod in casu nostro stipulatio quoquo modo consideratur,cu non sit disputatio de hoc, an scilicet resultet aeque principaliter , an accessiori ead contractum emptionis. Priterea licet stipulatio, quatenus pendet a negocio contracto,& sic quatenus illud prassupponit, posε86 sit dici accessoria , tamen respectu intentionis comtrahentium dici potest aeque principalis; patet hoc,
quia ideo partes apponunt, iuκta aliquem actum sti- pulationem ipsam, ut ipse aistus a tali stipulatione co, firmationem,& sementum recipiat; hoc autem repocla gnat naturae ipsius accessori),quae est,ut non confir-
190쪽
met principale, sed ab eo confirmetur. l. quod per manus, ε. de iuri codicillo. Ex his ergo, quae hactenus dicta suerunt, satis aperth docetur, quod magis probabilis in isto articulo sit communis conclusio, quae habet, quod per illa verba, videlicet vendis Θ vendo sit inductus duplex contractus,& emptionis,& stipulationis. Quid igitur tandem pro finali resolutione articuli dicemusὸ Domini, ego sem in noua quadam opinio. ne, quam ego tenendam esse existimo saltem in via di688 sputativa, & dico, quod per illa verba vendis vendo non est inducta emptio,& stipulatio simul,ut existimat opinio communis, neque etiam est inductus solus contractus emptionis,& venditionis, ut putat alis, qui tenent contra communem, sed est inductus solus contractus stipulationis:& sic ista mea opinio est quaedam opinio tertia in isto articulo. Quod autem ex illis verbis vendis vendo. nullo modo possit resultare contractus venditionis, perspicue demonstratur tali medio; Certum est, qu bd talis 689 contractus emptionis,& venditionis est ultr5 citroque obligatorius,& per consequens mutuq obligationes, hinc inde oriuntur inter contrahentes. Modo sic;69o per illa verba vendis 'vendo dici non potest, quod obligetur emptor venditori ullo modo, merito impossibile est dicere, quod talia verba producant contractum emptionis,& veditionis; probatur hoc, quia ille, qui prostri in alium illa verba vendis talem rem pro 69 i centum interro3at,& sic loquitur interrogatiue, qui modus loquendi non importat, seu inducit obligationem aliquam in persona ipsius interrogantis, obli-
Da gatio enim induceretur per verba dispositiva vi de se est