장음표시 사용
191쪽
est 2 . qu. I. ex concit. Later.q. eo. I. De fumina Triu. ct fide Cathol. cap. I. O ex Concit. coust in .in Couriit. Martiui U. I in secundo autem loco Matth. multi su ut vocati, Interi. ait ad regnum,eu Lyram
inquit. Multi sunt vocati ad sidem catholicam, Duci vero electi ad gloriam, quia pauci Dut scilicet comparatiuὸ, respectu illorum , qui vocati sunt ad fidem . At notandum , quod Haeretici quoque vocati sunt ad fidem Catholicam , quia paruuli in baptismo habitum catholicae fidei recipiti ni, Ncum adolescunt, eito perdant habitum tuum per haeresim, tamen continuis illuminationibus a Deo vocantur, licet nolint eis assentiri; quia tamenta, caracterem baptisini, qui dicitur caraeter, fidei adhuc retinent, dicuntur ad fidem vocati. Et si everum est , quod inter fideles, idest, baptizatos, plures sunt , qui damnantur , quam qui saluan
32 I. Dico 2. Si tota hominum multitudo consideretur , maior putatur numerus reproborum, quam praedestinatorum .
322. Prob. ex pluribus Sancti Augustini locis: priino ex epiit. I 37. ad Optatum, in qua dicit.
Tani multos autem creaudo nasci νoluit , quos ad fuam gratiam non pertinere praesciuit,ut in multitu
dine incomputabili plures sint ut is, quos in sui regni gloriam filios promisionis praedestinare dignatus est:
G alsignat rationem, vi etiam ipsa reiectorum multitiadiue ostenderetur, quam utillius momenti sit apti dDeum iustum quantalibet numerositas iustissime dam-uatorum ἱ atque Ni hiuc quoque intelligant , qui exi a damnatione redimuntur, boc fuisse debitum mas De illi ν niuersae, qhod tam magna parti eius redditum cernerctur, uou folum in eis, qui originali pecca-lto multa addunt malae volu utatis arbitrio , χeru uoY a etiam
multit idi. ne hominumaior est Numerus reprobo in
192쪽
utum pauci leguntur tu isti. Deus dieitcuncti m ge
N e diei tur inus nisse gratiam apud Des .
etiam in tam multis paruulis, qui tantummodo vin eulo peccati originalis obstricti sine gratia mediatoris ex hae lace rapiuntur. 323. Secundus Augustini locus desumitudex lib. II. de Ciuit.c. 22. ubi prius demonstrat in peccato Adae uniuersam humani generis massam fuisse damnatam, deinde , quod Deus , ut misericordiam ostenderet, aliquos ex ea in asia discreuisi et praedestinando, alios in ea damnatione, ut
iustitiam ostenderet, reliquiit ei; & pollea subdit. In qua propterea idest malia damnata multo plures, quam in illa , idest saluatorum funt, τι sic ostendatur, quod omnibus deberetur, quod se omnibus
reddoretur, iustitiam iudicantis nemo iuru repraebeaderet .
32 . Probari potest ex facto historico; incipiendo enim sere a mundi initio plures semperfuerunt mali, quam boni, igitur plures fuerunt damnatione digni , quam talitatione. AlliuΠ-ptu in in antecedenti clarum est: Nam in toto 1llo tempore an re diluuium, idest, per saecula decem, di septem cum dimidio iuxta Saliaut Epo- cham, non solu m non legimus, multos sanctos, seu tultos, sed e contra legimus fere omnes malos, nam Gen. 6. . legitur, videns Deus, qhod multa malitia hominis esset in terra , oe cuncta cogitatio cordιs intcηιa esset ad malum omni tempore, poeultuιreum , quὸd hominem fecisseι in tetra, oetactus ut lore c6rdis intrinsecuF, delebo, Inquit, homine νω , qaem creavi 2 facie terrae, c. poenitet mire me I cisse eos. De Noe tantum dicitur, quod inuenit gratiam coram Domino : oc Nu. I I. dicitur, corrupi est autem terra coram Deo, oe repleta est iniquitate. cumque vidisset Deus terram eθὸ corruptam, Omnis quippὸ caro corruperat viam suam fiι per terram,prae -- cepit
193쪽
cepit Hye, ut formaret arcam , &c. Venit diluuium, cu perdidit omne S exceptis octo illis animabus in arca reclusis , Noe scilicet cum uxore, ac tribus filiIs Sem, Cain, & Iaphet, cum suis uxoribus . Certe diceremus omnes tunc diluuio ex iusto Dei iudicio damnatos, nisi in epistola prima Petri e. 3. a P. legeremus, quod Christus ad inferos descendens,js qui in carcere erant piritibus praedicauit, qui increduli fuerant aliqua udo , quando expectabant Dei patientiara in diebus Noe , eum fabricaretur a rea . Ex quibus colligimus, quod aliqui saltem ex illis in Limbo essent. 3as. A diebus Noe usque ad quartana generationem, nempe ad Phalegh, cum homines illius temporis vellent ante diuitionem formare turrim pertingentem usque ad Coelum , & confuse sunt linguae corum, idest per annos II a .a diluuio iuxta eiusdem Saliani Epocham, non legimus fieri mentionem de sanctis , seu iustis , licet aliquos credam fuisse. as. A diuisione illorum hominum usque ad aliam quartam generationem , nempe Thare Patrem Abraham, non solum non fit mentio sanctorum , seu iustorum; sed cfpit idolatria ingredi in mundum , ut quidam volunt lcmpore Enos fili, Seth, ac nepotis Ads, idest anno mundi 3oo. quia de Enos dicitur , quod cepit inuocare nomen Domini, quasi se opponens ijs , qui falsos colebant Deost ita putat Torniellus cum at ijs. Nonnulli, ut Malderus cum aliis in tra I. de iustitia, oe Relig. tract. Io. cap. 7. dub.3. docent idolatriam incepisse in malis Angelis , qui adorarunt Luciferum. Sed loquentes de idolatria hominum, quidam putant ex Sap. q. ante diluuium non fuisse idola ; sed initium eorum non unifor-
Ab eo tempore legitur inualuisse id latria generaliter.
194쪽
Tertuli. Epiphan. Nino tribuitur ori-νο idolorsi, α quare Cecrops inuexit eam in Grseia .
miter assignant . Tertullian lib. de Idolis e. 3. dicit ex artificibus statuas se antibus cepisse, & sic varia eis imposuisse nomina , ut Saturni, 1Ouis, Martis, &c. S. Epiphanius loquens de idolorum origine idem dicit, quod Tertullianus, inquiens, quod post dii ii sionem Gentium id acciderit tempore Ragau filii Phalegh, tunc enim fieri cς runt sta tuae , ac picturae hominum elegantes, devenerari ceperunt sub diuersis nominibus, quod ex Epocha Saliani , idest hebiaica, accidit anno mundi I 8so. Invaluit autem Idolatria temporeia Nini filii Nembrod, alias Beli: Is enim in Patris
memoriam, ut ex Hieronymo , S at ijs resert S lianus anno mundi acoo.quia primam ciuitatem Babel aedificauerat, statuam elegantem , illum reprssen tantem rmari curauit, quam postea , cum posteri venerati sunt, tamquam Deum, quem Graeci Belum, Latini Saturnum, dixere ex Hieronymo tu cap. 6. Isaiae, eique facrificia offerebant; de in Calde a numquam cessauit idolatria . Vnde ex Vr Caldeorum Deus eduxit Thare cum Abraham, Nachor, & Aram filiis; quod accidit anno mundi I 2o8.ex Epocha Saliani. Dilatata autem fuit per totum mundum idolatria. In Graeciam inuexit Cecrops primus Atheniensiuin Rex, ex Saliano anno mundi 2 98.,& in alias partes alis; ita quod non solum statuas hoininum, quo S DcOS putabant, adorarunt insani hominus , sed animalium , ipsaque animalia , ut ex Sacra Scriptura habetur, &ex S. August. de multitudine Dearum, ac Deorum , quos Romani colebant. Totus e go mundus idola, falsosque colebat Deos tempore Abralis;&post eum haec sola Natio hae braica Deum verum colebat; huic enim populo tantum credita sunt eloquia Dei, o in. 3. a. Umnes ergo
195쪽
iri fideles erant excepta haebraica Natione. Et pro magno miraculo legimus, quod inter Gentes aliquis sanctus , seu iustus fuerit, ut legimus de Melchisedech, & Iacob, & sorter ali; fuerunt, quosiae scimus. At quid dicam de Populo hae braico infidelit In ipsum quoque intrauit Idolatria , .s Mortuo enim Iosue, sub Iudicibus Populus saepius idolatrauit, ideo sepe fuit a Deo punitus, &l Dedacius in seruitutem plurium Regum Genti-l l tum , de postremo sub Philisteorum iugo . Tempore Regum sub Salomone , tertio Rege, rursust in idolatriam incidit, & prosecutus est sub Ro-l boam , sub quo decem tribus ab eo rebellarunt ad Ieroboam, & cum illo omnes idolatrarunt, &j a Salmanasar poetea Assiriortura Rege omnes transmigratae sunt, & disperse . Sub regibus Iuda dus tribus, Iuda, & Beniamin , quo remansera accum suis regibus exceptis Asa, Iosaphat, L Ezechia, & Iotia : linino ob Idolatriam permisit Deus, ut Nabuchonosor , cum potenti exercitu Ierusalem inuaderet, ac funditus templum , ac Curitatem totam demoliretur & captiuos duceret Iudaeos in Babiloniam; ex qua post annos 7o. redeuntes quinquaginta millia,non legitur, quod
i populus uniuersus amplius idolatrauerit, nisi l
Maccabeorum tempore sub Antiocho rege Si- riae, cum innumeri Iudi 'i Pransierunt ad ritum Gentilium; at non omnes: Et tandem veniens Christus in mundum paucorum fidem inuenit. 327. Ad rem ergo noliram redeuntes, clare
colligitur, quod ante Christi aduentum paucissimi fuerint fideles; & inter eos non est verisimile, quod non adfuerint immuneri,immo fere omnes, reprobi, ideoq, facta omnium nationu comparatione ab effectu infertur, quod paucissimi fuerunt
196쪽
: Facta om-i ritum vaticitium. ore Pa
Gratissima dissi evitassae quaTe. Ille sutem inienis sitim qu Te
'destinati . Post autem Christi aduentum usque ad nostra tempora quales , quanteqtie n tiones fuerint, modoque sint fideles , & inter fideles quot adsint iniqui, nemo ignorat. 328. Dicendum ergo , quod Plures absque ulla comparatione sint reprobi, quam predestinati.
Quomodo ergo saluatur, quod Deus vult omnes
homines saluos fieri, si pauci sunt
praedestinati l3as. A Du. hanc esse unam ex praecipuis huius LX materiae dissicultatibus , nam si pauci sunt electi, seu praedestinati, & alij praedestinari
non possitiit, Apostoli dictum I.Timol. 2. .quod Deus velit omnes homines saluos fieri, ad agni oneveritatis venire, nullatenus videtur saluari posse ;immo, neque aliquid proficere praedicationem infidelibus faciendam , neque correptionem fidelium peccantium , sed omnem laborem, Omnemque operam pro eis impensam, vanam, ac frustratoriam euadere. Videndum ergo,quo modo dictum illud Apostoli salvetur. 33o. Adv. a. hanc esse unam ex querelis Mas. siliensium , seu Semipelagianorum contra Sanctum Augustinum,ut in suis ad istum epistolis referunt Sancti Hilarius, ac Prosper, quod nempe docuerit Deum aliquos tantum praedestinast , alios vero in massa perditionis reliquisse.Et quoder contra Massilienses docerent, Deum quantum de se est, omnes velle saluare ; sed homines suis operibus , sibi damnationem parare. Sic inquit Prosper ex illorum sententia. Itaque, inquiunt,
197쪽
quantum ad Deum pertinet omnibus paratam vitami aeternam, quantum autem ad arbitr- libertatem , ab
his eam apprahendi, qui Deo spontὸ credidi rint, oe
auxilium Dratia merito credui talis acceperint . S. Ioannes Daniaic. lib. a. de fide orthod. cap. 29. docuit, Deum antecedeπte , ac praecipua voluntate
velle omnes salutem assequi. Et huic sententie D masceni adhaerere exiituno omnes authores , qui docent ex prie uisione meritorum , ac demeritorum factam elle praedestinationem, ac reprobationem , siue merita, ac demerita praeuisa sint per scientiam absolutam, siue conditionata s , quam moderni quidam appellant mediam. At S. Augustinus, & cum eo eius omne, sequaccS, quosio proemio huius operis retuli, aliter exponunt Pauli locum; ita quod verum sit, quod ex masta perditionis Deus non omnes elegerit, saluosque voluerit; sed aliquem determinatum numerum ex illis omnibus lapsis I pro quo declarando 33 i. Dico. Secundum S. Aug.,&, ut Puto, Veritatem, dicium illud Pauli, Deus vult omnes homines fatuos sim, non intelligitur de singulis omnino hominibus, sed vel de singulis generibus, seu statibus, atque conditionibus hominum; vel de omnibus ijs, qui saluantur , seu ut dicitur, de singulis generibus, non de singulis generum .
332. Prob. prima parS ex Enchir. ad Laurentium cap. 93. ubi habet, quod, si Deus vellet, omnes saluarentur, quod si non fatuantur, non vult rsic . Tune ideli. in gloria,clarisma luce sapientia idebitur, quam certa, immutabilis sit escaelΠma Noluntas Dei , quὰν multa possit, O non velit, nimi autem velit, quoa non possir, qhamque sit vorum, quod ιn psal. II 3. cauitur, Deus autem nono in c aelo sursum, omnia, gyacumque Ῥoluit, Iecit δυZ cae
S. Damast. sententia. At Io um eadem sententi a. S. Augustini sententia. Dictum
Pauli non intelligitur de singulis hominibus , sed de singulis
198쪽
coelo , ct in terra . Quod utique nou est veru in . saliqua voluit, oe non fecit, . quod en indignius , ideo non fecit, quoniam ne fieret, quod volebat Omnipotens, voluntas hominis impediuit . Vult ergo dicere Augustinus , quod in Deo non adest , elle itas, sicut in nobiS; sed omnis eius volitio si sit absoluta, est efficacissima , & non potesta cre tura impediri ; ideoque si voluisset insolute omnes , & singulos homines salirare , singuli salua
3 3 3. - 2. In eodem Enchir. cap. 7. idem repetit, inquiensi. Videndum quomodo sit de Deo dictum, quod atrias dissolus Deus vult omnes bomines salvos fera . cum mim uou omnes , sed multo plures non sint faturi, νidetur Hique non fieri, quod Deus vult fieri, humana 'licet voluntate impediente νο- Iluntatem Dei . Quavd' enim quaeritur causet .cur non l
omnes fatui faur, respondera soler, quia hoc ipsnolunt. ὀιod quidem de pa ualis. dici uon pote ι ,
qvoram nondum esι πelle, seu nolle. . Ham quod infantili motu facιμον, se eomm voluutati iudιcareιur esse tribuendum, qua udo bapti antur, cum re aut quantam possunς, etiam uolenres eos saluos fieri diceremus . Sed apertius Domiuus in Euangelio compellans ipsam ciuιιatem, quotiens inquit volui colligere filios tuos, sicut gauina pullos suos, o noluisti tamquam Dei Molonias superata seu hominu voluntare . sirmissimis nolendo impedientibus, non potuerit facere poteM/ssimus , quod volebas i σωbi est illa omnιporemia, qua in coelo, oe in Trarata
omnia quaecumque Voluiι fecit, se colligere filios Ierasalem voluit, oe uon Iecu ZAn potius σ ill quidem filios suos ab ipso collegι noluit, sed ea quo- qae nolente, filior eius collegis ipse quos γolum quia in Calυσ in Teis, uos quadam voluit , Iecix,
199쪽
quaedam vero noluit, non fecit ; sed omnia quae
33 . Immo in lib.ε. coni. Iul.c.8. acriter inis uehitur contra Pelagianos dicentes , Deum velle quidem omnes saluos fieri, o in agnitionem voltatis νenire; at non fieri saluos, nec venire ad agnitionem veritatis, quia ipsi uolunt;contra quos utitur insblubili argumento paruulorum, qui damnantur, inquiens . Hunc sensum vestrum infantes
ipsi sua taciturnitate conuiucunt, qui nec petunt, nec quaerunt, nec pulsant; immo cum baptigantur reclamant , respuunt, reluctantur ἀ accipiunt tames, sDidie; Ait inueniunt, oe aperitur eis, intrant is reguum Dei, g Π
ubi sit eis aere ratis fatus, ct agnitio veritatis lon-
ge pluribus inis infantibus non adoptatis tuis anta docebant. gratiam ab eo, qui vult oinnes bomines saluos fieri, ct in agnitionem veritatis venire. anibus dicere nou poten volui, o noluisti, quas noluisset, quis eorum qui uondam habebat voluntatis arbitrium voluntati eius omnipotentissimae restitisset. Et post aliqua . Si Deus vult omnes homines saluos fieri, in agnitionem veritatis venire, cur tot miuia paruulorum, qui non accepto baptismate moriuntur, non veniunt in regnum Dei , ubi est certa agnitio veritatis c Numquid aut homineo nou sunt, ut pertineant,
quod ictum est omnes homines' aut aliquis potendicere , Deus quidem vult , sed is nolunt, qui nondum velle, aut nolle nouerunt ἐ33s. Idem fusilias replicat in epist. Io T. qtiae est ad Vitalem ; ' probat, quod si Deus vellet lingulos homines salvos facere , singuli salui fierent, quia nullus posset eius omnipotenti, & essicacissimae voluntati resistere , de Omnia quaecumque uu it, facit. 336. Prob. secunda pars de modo intelli-
200쪽
gendi dictum illud Pauli ab eodem August. ex
eodem Enchir. eap. Io r. ubi ait , Per hoc eum is Deris literis legimus, quὸd Deus velit omnes homines saluos fieri; quamuis certum si nobis, non omnes homines saluos fieri: non tamen idia debemus omnipotentissima Dei voluntati aliquid derogare ; sed ita intelligere; quia scriptum est,qui vult sines homines saluos fieri, tamquam diceretur, nullum hominem fieri saluum , msi quem fatruum ipse fieri voluerit, nou quod nullus sit hominum , nisi que in saluum fieri voluerit; sed quod nullus fiat fatuus , nisi quem velit, ct ideὸ sit rogandus ut velit; ide. rogandus est ut velit, quia necesse est fieri se voluerit, sie intelligendum est, quod in Eua elio dictum est, qui illuminat omnem hominem venientem ιn bane mundu ,
non quia nullus est hominum, qui non illuminetur,sed quia, nis ab ipso , nullus illuminatur. Aat certὸμ dictum est, qui omnes bomines vult fatuos fieri, non quod nullus hominum esset, quem salaum fieri nollet, qui virtutes miraculorum faceme noluit apud eos,quos dicit acturos esse paenitentiam si fecisset. Sed ut omnes homines omne genus humanum istineamus per quascumque disserentias distribatum ri Reges,pri ros, nobiles, ignobiles,sublιmes, humiles, doctos, indoctos,
integri corporis,debiles,ingeniosos, tamdisordes,fatuos, diuites, pauperes, mediocres, mares , faminas, insa tes, pueros, adolescentes, iuΗenes, seniores, senes: in , .llinguis omnibus, in moribus omnibus , in anibus om- nibus; in voluntatum , cd conscientioram varietatera
innumerabili constitutos ; σ si quid aliud dissere
timum en in bominibus. Quid eu enim eorum , ν dὸ non Deus pre unigenitum suxm Dominum nostrum per omnes gentes saluos fieri homines utat. Et asignat manifestam rationem, cur locus iste Pauli,