장음표시 사용
291쪽
deret statrem suum , sicut poterat vari)s modis impedire, sed permisit, ut suo arbitrio uteretur ad malum, & sic occidit fratrem suum . II s. Prob. 3. ex Ecclesiast. Is . I . Ab initio Deus eonstituit hominem , o reliquit illkm in manu consilii sui. Adiecit mandata, O pracepta sua. Si
volueris mandata seruare , conservabunt te. Appo-lfuit tibi aquam, ignem ; ad quod volueris porribe manum tuam . Ante hominem vita, σ mors, bonum, oe malum, quod placuerit ei, dabitar illi. E ce quod Deus ab initio sic fecit hominem, ut permitteret ei facere, quod vellet, etiam cum sciret operaturum fore malum, sicut accidit in Adamo, Caino, & omnibus peccatoribus . II 6. Prob. q. ex psalm. 8o. I a. ubi Deus dicit . 2 'n audiuit populus Noeem meam , ct Israel non intendit mihi. Et dimisi eos fecundum desideria cordis eorum, ibunt in adinventionibus suis . Dimittit ergo, seu permittit, ut homines sua iniqua desideria exequantur. III. Prob. s. ex Rom. I. a . ubi de iniquis peccatoribus Apostolus ait. Propter quod tradidit illos Deus in desideri,s eordis eorum in immunditiam, ut contumeli's aseiant corpora sua in semetipsis,Alc.& post.Tradidit eos Deus in passones ignominia. aDmina eorum mutauerunt naturalem Uum, in eum
Uum qui est contra naturam . Similiter autem maseuli relicto naturali usu seminae , exarserunt iu desiderijs suis in inuicem, masculi in masculos turpitudinem operantes . Et post aliqua. Tradidit eos Deus inreprobum sensum , ut faciant , ea quae nou conventust, repletos omni iniquitate, malitia, fornicatione, auaritia, nequitiat, plenos inuidia,homicidio, eontentione , dolo, malignitate ; susurrones, detractores, Deo odibiles, contumeliosos,fuperbos , elatos, inue
292쪽
tores malorum , parentibus non obedientes, insipientes , incompositos, oe siue assectione, absque radere,oe sine misericordia,dec. Ecce quae mala facere possunt homines ex suo arbitrio, Deo permittente ;
id enim significat illa dimissio Dei secundum desi
deria emesis humani, ae traditio in reprobam sensum, ut faciant homines quod volunt. II 8. Theodoretus in cit. loco ad Rom. Trais didit eos, inquit, illud tradidit posuit pro permisit, &infra. Illos sua yrouidentra priuauis, tamquam eimbam absque rectoreferri permisit,&c. Idem pro
sus dicit in psalm. 8e. oe dimisi eos in c.
S. Augustinus lib. s. coni. Iulianum Pelagianum cap. 7. probat, quod iape aliquod peccatum est poena alterius peccati, quod probat ex dictis locis Psalmi, & Pauli, nempe, quod Deus tradidit peccatores in reprobum sensum, nou quidem, ait, per potentiam , quasi immittat in eis mala desideriata, aut mala opera sed ait per patientiam , quia eos deserit , oe permittit, vi suo arbitrio utentes, ea committant . Et multa Scripturae huius permissionis enumerat facta. ras. In lib. I 3. de Trinit. cap. II. ait, Modus
iste, quo traditus est homo in Diaboli potestate ; non ita debet intelligi, tamquam hoc Deus fecerit,aut sieri iusserit , fed quod tantum permiserit, iuuὸ tamen. In lib. r. coni. Iulian. cap. q. inquit. ὀι4mωπὸ innumerabilia Deus permittit fieri ante oculos suos, qua utique, si voluisset, nulla ratione permitteret , ct tamen iussus, ct bonus est, oe quod pra-bendo patientiam dat locum paenitentia , nolens at quem porire; nouit Dominas, qui sunt eius, de infra
explicans illud Rom. I. tradidit illos idest reprobos in passiones ignominia, dicit, hoc Deum facere miris, a inessabilibus modissed semper iuste . .
293쪽
t ro. In epist. 89. ait. Dictum est, ne flos imdneas in tentationem, quod tutelligitis re nos inferri deferendo permittas. In lib. Io. coni. Faustum cap.9. ut Deum vi dicet a calumnia scelestorum hominum, qui in Deum suas iniquitates refundunt, inquit. Hi perturbati homines non intelligunt, in uno eodemque opera mala , non possea consequente alia, qua man fessa erit, sed quadam comitante vindicta , aliud ν nire de astutia suadentis, aliud de nequitia nolentis, aliud de iustitia punientur eum Diabolus fugerit,bomo consentit, Deus deserit. III. In lib. 2o. de Civit. cap. I9. dicit. Nec dubitauit Apostolus addere, σ dicerer idia mittet illis Deus operationem erroris, ut eredant mendacia. Deus enim mittet, quia Diabolum ista fuere permi
ter, iusto ipse iudicio,quamuis Deiat ille iniquo, malignoque consilio . S. Hieronym. in cap. praefatum Epistolae ad Rom. ibi, Propter quod tradidit illos Deus in desederijs cordis eorum, ait, in hoe, quω Deus tradidisse dicitur propriss desideriis pereatores, ostendit, non
quod ipse iis causa, sed quod per longanimitatem, σ
patientiam , non inducendo vindictam,patitur eos f eundum eordis fui agere voluntatem. Hoc facit volens eos ad paenitentiam conuerti. Idem dicituν tradere in scripturis Deus, eum non retinet delinquentes
propter arbitrii libertatem , sicut in psalmo dieit diamis eos fecundum desideria cordis eorum; ergo. I 22. Pro coronide harum probationum, quod Deus non per se concurrit ad peccata hominum, sed permissilier tantum . ponamus decretum Concili; Trid. ses . o. can. 6. Si quis dixerit non esse in potestate bominis vias suas malas fuere; fer mala opera, ita ut bona Deum operari, non permissuὸ δε-
294쪽
a 6 DE REPROBAT. MALORUM. Ium, sed propriὸ, ct per se, adetiit sit proprium eias
opus, non minas proditio Iudae , quam vocatio Pauli, Anathema sit. Idem docuerat Concit. Arati- sic . secundum : ergo de fide est, quod Deus p er- missiue tantum se habeat in peccatis hominum.
In quo soluuntur potiora argumenta de Dei concursu ad hominam peccata.
I 23. A Du. quod, licet in precedentibus suffi-Ix cienter demonstratum sit, quod Deus nec effective , nec praeceptiue concurrit ad peccata hominum , immo ea odit, ac prohibet, &punit; sed permissiue tantum , quatenus sinit, ut homines suo libero utantur arbitrio , etiam circa prohibita, & potens impedire , vel subtrahendo
vires hominibus, ne operentur mala, Vel aliIs modis impediendo, hoc non facit : tamen , qui γnunc Caluinistae, & olim Marcion istae , ac Valentiniani, & Manichaei multa afferunt argument a ex Sacra Scriptura, & alia ex ratione.deductRO, quibus probare nituntur Deum esse 'iue, vel prq-ceptiue ad omnia hominum peccata concurrere :decreui aliqua ex eis in medium afferre, ac solue re, ne Tyrones incauti decipiantur. Iaq. Adv. a. quod quamuis omnis peccans suo utens libero arbitrio Deum deserat, ideoque a Deo deseratur, ut ex S. Augustino docet Concit. Trid. sesi'. 6. cap. II. &hoc accidat in omni peccato, & sic omnis peccans a sua concupiscentia vehementi obfuscatus , & obcaecatuS peccet: haec tamen obcaecatio non semper est illa magna,quq dicitur etiam induratio, de qua loquitur Isaias
295쪽
iaS cap. 13. & refert Saluator Ioan. Ia.quam Deust immittit in aliquos , in psnam aliquorum gra-l uium peccatorum, ut mox patebit; quam ob causam prefati blasphemi effutierunt, Deum in ijs casibus peccare. Prius ergo adducam loca illa de obcaecatione, & indurarione, quae a Deo immisila, seu tradita legitur pessimis , ac reprobis hominibus ; quae, permissio quidem est, sed considerabilior; deinde de aliis simplicibus permissionuous, siue ex Sacra Scriptura, siue ex ratione causae uniuersalis deducta argumenta afferam , &Deo adiuuante soluam. Ia . Primum argumentum ex Veteri Testamento desumptum est evulgatisilinum factum de Cencres Pharaone Exodi q. 2I. Jccap. 7. 7. Deus dicit Moisi, ego indurabo cor Pharaonis. In cap. 8.12. dicitur , indurauis Dominus cor Pharao uis . In cap. Io. I. ego enim induraui cor eius . Idem replicatur in pluribus aliis capitibus libri illius . Ergo inquiunt Haeretici illi Deus fuit causa , cur Pharao ad primum Moisi nuncium crudeliter tractaret Iudaeos; deinde etiam visis tot Moisis miraculis, eoS non dimitteret , si enim DeuS eum non indurasset , paruill et . I 26. Resp. consequentiam esse voluntariam, I mater ex praemissis deductam , quia in poenam scelerum a Pharaone patratorii, ac patrandorum, quae Deus praesciebat, statuerat deserere, & obcaecare, seu indurare Pharaonem , ne pareret.Napriter peccatum Idolatriae circa Apim , & ali , , quae nescimus; iniuste , ac tyrannice addixerat crudeli seruituti populum Haebraicum, qui Per annos 4oo. erat liber incola in AEgipto;& crudeliter cum tractabat, utendo illo in aedificijs maximarum Pyramidum , unde Deus Exodi. q. dicit
i Pharaonet eκ libroExodi. Ratio eur Deus indurauit Pha.
296쪽
a 8 DE REPROBAT. MALORVM. Moisi, se iratum cum 2Egiptiis propter duritiam
eorum, qui praerant operibus : de perueniente ad Pharaonem Moise, ac explicante Dei mandatum , ut populum dimitteret; non solum non paruit , sed iussit duplicari labores diurnos Iudaeorum , & vapulare eos, qui laborem non perficiebant. Ventum est ad tria miracula Virgae con- pharaonis uersae in serpentem, & rursus ex serpente in Vimgam: conuersionis aquae totius Nili in sanguinem per dies septem; ebullitionis ranarum in maxima copia per totam Egiptum ; & non credidie; immo putans esse prsstigia demoniaca, curauit per maleficos Iamnem , & Mambrem ut ait Apostolus in fieri apperentia similia per D monum
artem: at Virga Moisis deuorauit virgam maleficam, idest, fecit eam evanescerer at Pharao non credidit. Moises edidit miraculum Ciniphum in tota AEgipto. Tentarunt malefici facere similia ,& non potuerunt; immo dixerunt, digitus Dei est hie r neque credidit Pharao . Quid ergo mirum, si Deus in poenam tot scelerum , tantaequo incredulitatis , eum dereliquit, obcaruauit,& indurauit, ut neque post alia sex horribilia signa vellet populum dimittere; &postquam dimisit,
oblis,atio de hoc facto poenitens , illum cum exercitu ma-Ph- -'πι igito persecutus est , donec in mari rubro , cum toto exercitu suflocatus simul cima illo, temporalem vitam amisit, & mortem sternam est consecutus. Poena ergo priorum peccatorum fuit induratio. 127. Secundus locus, ex quo desumitur argumentum , est in Iosue II. ubi dicitur, Domini Au .a . 'tevtia fuerar, H indu rentur corda eorum, O pa- eam. CaI- gnarent contra Israel. Ergo Deus indurauit, di η ι'' i fuit causa, ut non se traderent Iosue in Seruos ,
297쪽
sed obstinati necarentur .a18. Resp. ex eodem capite, & ex aliis prae-eedentibus haberi solutionem: Deus enim prεc perat Moisi, & per hunc Iosite successori, & e ti populo, ut omnes Canansi, utpote Idolatrae,&c.ad unum necarentur completa enim erat eorumalitia,propterea eos deserere statuerat, ut neque
humiliare se possentHebreis,ab eisque veniam ps
tere . & eisdem Ciuitatum claues traderet ideo subdit Textus, Et pugnarent contra Vrae oe eade-
ναι σ non merere tur νllam clementia ,ae perirent,
scut praeceperat Dominus Mos. Regula ergo uniuersalis, ex Augustino, est , ut quoties in Sacro Textu legitur obduratio, vel excaecatio alicuius a Deo ex hominu obstinata malitia prouenies; ii telligatur desertio , qua Deus aliquem obstinatum peccatorem priuat suo auxilio ad resipiscendum, & permittie eum uti suo libero arbitrio in
malum, ut cadat,& torum hoc in poenam pri rum peccatorum : pluries autem id docet S. Au
gust. primo in epist. ad Sixtum , quae est Ios. n
obdarus Deus imparitendo malitiam ; sed non imperatiendo misericordiam. a. in lib. I. ad Simplici num quo. ait, obdurare Deum ect nolis misereri ;nee ab illo irrogatur aliquid, quo sit bomo deterior, Dd tantum, quom melior non erogatu . q. in lib. 1- coni. Iul. cap. I. ait, cacitas mentis , quam folus Deus illuminator remouere potess, oe in peccatum, quo in Deum nou creditur, ct in paena peccati, quaeον superbum digna animaduersone punitur, O en causa pereati,cum aliquid mali csci cordis erroreeomia
mittitur. Haec, & alia plura Augustinus. Itaque non Deus est author peccati , sed ipsemet peccans, qui non curans, sed spernens Dei illumin tiones ; & inspirationes, a Deo deseritur in po
mam suorum peccatorum. I 29. Te
Cur Cana netos Deus deseruerit de indura ueritas August.
298쪽
Ias. Tertius locus, quo Phanatici utuntur, habetur, Gm. s. & 3O. In primo, cum Ioseph venditus Ismaelitis a fratribus , te ab Ismaelitis Putiphari Magistro militum Pharaonis , deinde ex Dei prouidentia factus a Pharaone AEgiptiripto v n- Primus Minister, & se, ut ibi, fratribus manifestasset, hique stupidi, ac trementes de vindicta iusta timerent, veniamque implorarent, Ioseph consolans eos dixit, ne timerent , & adducens huius causatra excusantem illos, dixit, Plon vestro consilio , sed Dei voluntate hae missus sum. Et in cap. so. cum ab officio pietatis sepulturae Patris sui Iacob de Hebron reuerteretur in AEgiptu, magis timentes fratres de vindicta , & iterum veniam de in eum patrato delicto petentes , se olivmiliter benignitati Ioseph commendarent; I seph ait, ' olite timere ; num Dei possumus remere voluntasi l ex quo duplici dicto, Phanatici inserunt, quod fratres Ioseph ex Dei consilio , ac voluntate fratrem persecuti sunt, eumque vendi
13G. Resp. ad primum, Non vestro consilio, Duo e,nsi.i&c quod duo consideranda sunt in Ioseph easu. deranda iPrimum est venditio facta ex inuidia Fratrum,.s,ps visa Secundum est exaltatio eius in AEgipto. Primum V. Ni istut pecc tum frλtrum , ad quod Deus permissiue se habuit; sicut cum caeteris peccatoribuS : Ses..., cundum vero non processit ex consilio, seu inten- quod iste tione fratrum, qui volebant eum perdere: sed fuit 4 P '' intentio Dei, qui peccatum illud fratrum ordinauit ad exaltationem Ioseph ; de hoc tantum dixit fuisse Dei voluntatem, non primum; inquit enim , Non νemo eo selio , sed Dei voluntate huc missus sum, qui fecit me , quasi Pagrem Pharaonis, cor Dominum universe domus eius, o Principem in
299쪽
omni terra AEgipti . Et sic nihil ad rem . I 3I. Ad a. ex cap. o. Dei non possumus rem
re voluntati. Resp. non fuisse voluntatem Dei, ut fratres Ioseph , ei inuidentes, ipsum venderent ;sed voluntas Dei fuit, ut mala cogitatio, & actio D.; ..ihi. eorum de perdendo illum inter mancipia AEgipti. tas no
quo, venditus, erat asportandus, Verteretur in bo- ὰ Mohnuin suum ; ideo addidit. Vos cogitassis de meis niuer-maltim ; sed Deus veriit illud tu bonum, in exalta-i ii , lo ret me, sicut in praesentiarum eernitis, re salvos fac ret multos populos . Voluntas ergo Dei erat exaltandi Ioseph in Principem ; ideo iam ante M.an-nOS , eo nesciente quod significarent, immisit duo Qinnia, quae fratribus narrauit, Gen. I. 27. Vnum in quo viderat, se in campo cum fratribus ligare manipulos spicarum; ac manipulum suum stare , & manipulos fratrum genuflexos adorare manipulum suum; quod audientes fratres dixerunt; Numquid flex noster eris, aut subjciemur diationi tuae t Alterum quod narrauit ijsdem, & P tri , Vidi per fomnium , quas Solem, oe Lunam, ac
undecim Stellas adorare me. Cui Pater dixit.
sibi vult somnium hoc ἰ numquid ego, ct mater tua, ct fratres tui adorabimus te supere terram ' Volebat
ergo Deus exaltare eum efficaciter,cui nemo poterat resistere ; & usus est facto peccaminoso fratrum, per quod in AEgiptum, locum exaltationis, induxit. 13a. Quartus locus , quo Phanatici utuntur in Dei iniuriam, & scelestorum excusationem, sumitur ex Iob. I a. ubi de Deo dicitur, commutans labium veracium , o doctrinam senum aufert, qui Deus faeie imm litat cor principum , ct decipit eos , ut frustratai 'iscedant per invium; palpabunt, quasi in tenebris, oenon in luce, ct errare eos faciet, quasi ebrios , dec.
300쪽
ex quo concludunt , quod Deus est causa peccatorum eorumdem, & non permissiue tantum, sed effective. I p. Resp. satis superque Scripturae interpretes omnia similia loca de permissione, vel de vindicta in poenam alicuius peccati declaralle . Ad hunc autem Iob , commutans labium , Glos. ord. ait, quia saepὸ hi qur c Hestia praedicando vera-ees erant, dum temporalia diligunt, ad terrena dicen da conuunt, labium veracium commxtatur. Lyria
ibi inquit . A liquando propter elatioηem subtrabitur lumen cognitionis verae, O sc falsa loquuntur , ut dicitur Rom. I. dicentes se esse sapientes, nulli facti sunt. Verbo, doctrina. Glos. Ord. est , quia Iudaei nequaquam ea credendo secuti sunt,qua tres suos dixisse meminerant. Lyr. ibi ait, eos infatuando praedibo modo ; non quod aliquando falsum a Deo immittatur intellectibus eorum ; sed quia ex demeritis eorum subtrahit illustrationem suam; σ sc cadunt a Deritate propter proprium defectum . Versu, Qui immutat cor principum, &c Glos ord. dicit ,
cor principum terrae immutatum est, eum summi Sacerdotes , Cr Seniores popuIi illi conabantur obsistere , quem prius praedicabant i ct decepti sua malitia, incedere per iuuium frustra conabanturi, quia crudelι-
tati eorum quaerentium extinguere nomen suum,patere via non poterat, contra Giborem Omnium . Talpabunt, &c. Lyr. pluribus, sed sicut sepra, id explicat , qaod nempe Deus non immittit malum in cordibus principum ; sed quod ex demeritis subtrahit illaistrationem ne cognoscat veritatem ,& sic caduat in deceptionem per proprium des ctum , de sic permittit eos errare , quasi ebrioS 13η. Quintus locus , seu quintum argumentum , quo Phanatici utuntur , desumitur ex Isais