장음표시 사용
341쪽
hominibus ad operandum, Ni opstaet,opera salutis, quae non Posset homo cum solis naturalibus viribus facere : dicitur autem auxilium, quia per illud Deus auxiliatur, ut homo facere possit , &faciat opera, que de se sine illo auxilio non posset: dicitur vero gratia, eo quod a Deo , qui nulli debet, gratis, idest , sine meritis datur; unde Α-postolus Rom. II. 6. si autem gratia ex operibus , idest meritis iam gratia non estgratia: quia tunc esset merces I seu prSmium .
Au detur; qua, qualisve sit Gratia prae
rs. Tri Ico. Gratia, seu auxilium praeueniens, com
ita fitenda de fide est: & eli illa, qua Deus
praeuenit intellectum, dc voluntatem humanam in ordine ad aetus bonos , & sanctos, illamina do intellectum ad cogitandum hic , Sc nunc de illis , oe inspirando voluntati, Ut consentiat, Sc exequatur .
I 6. Declaratur Conclusio , & postea probabitur . Quilibet homo, vel scit legem Euangelicam , vel non . Si non, N Pagani, Mahometani, Iud gi, 8c suo modo etiam Hςretici, dixi, suo modo, idest circa ea, quae non credunt; si istis predicatur veritas Euangelica, de a Deo illuminantur ad cognoscendam veritatem, de inspirantur ad consentiendum illi, quod fit per voluntate imperantem intellectui, ut assentiatur; illuminatio illa respectit intellectus , & inspiratio respectu voluntatis sunt gratiae praeuenientes et quia reuera praeueniunt actus talium potentiarum : & si sunt. Ss a effi-
. Idem aut xilium, aci gratia a tualis . Datur gratia prςue niens , α
342쪽
id si essicaces sequitur consensus voluntatis , & assen-j .. .., visus fidei in intellectu , neque enim aliter credi-j φας --itur, quia ut docet S.Augustinus; estera potes hsi dio nolens ; eradere ver. non nisi volens . Si autem gratia ista praeueniens non sit emcax, intellectus illuminatur quidem , & voluntas inspiratur; sed effectus credendi non sequitur; ut accidit Iudiis
Christo , & Apostolis praedicantibus in mul
ti enim auditorum crediderunt 3 citeri vero non . Vnde autem oriatur, quod gratia essicax sit a illis , & non in istis ; discutietur poste .
17. Qv od vero hoc modo fiat conuersio infidelium venientium ad fidem Deo priuenienteis eorum potentias, easque ad consensum, & asser sum disponente, docere videtur Concilium Tris dent. sese. 6. cap. s. loquens de alicuius infidelis conuersione, sic. Declamat cS.Synodus iustificationis exordium in adultis a Dei per Iesum christum praeueniente gratia , sumendum esse , hoc est ; ab eius
νocariove, qua nuidis eorum existentibus meritis,uo. cantur, νι qui per necata ὰ Deo auersi erant,per eius excitantem, atque adiuuantem Trariam ad conuertendumse, ad suam ipsoram iustificationem , liberὸ gratie assentiredo, o cooperando, disponuntur; isaut tangente Deo cor bominis per Spiritus Sancti illum natιonem, neque homo ipsenibit omnino agat, inspirationem illam recipiens ; & in fine ait, eum dicit Scriptura conuerte nos Domine ad te , ct conuertemur, Dei nos gratia praueruri confitemAr: Et in capite sequenti declarans, quomocio ex Dei gratia Praeparatur, ac disponitur homo ad primam iu-itificationem, idest, cum quis primo conuertitur ad fidem, eamdem prsuenientem gratiam confitetur,ac declarat sic. Disponuntur autem ad ipsam iunia
343쪽
opus CVLVM TERTIUM. 3as iustitiam, dum excitati diuisa gratia , s adiuti i
dem ex auditu eoncipientes, mouentur in Deum,ereis
dentes vera esse, qua diuinitus reuelata , ct promifisa funt, oee. Hoc ergo est exemplum de gratia preveniente , seu excitante infidelem ad conue sicinem; quia sopitus in sua Religione , a Deo praeuenitur, & excitatur ad cognoscendam veritatem, & volendum credere , eu diligere Deum, ac in eo sperare : quod pluribus modis facero potest Deus ; regulariter tamen id facit per praedicatores Euangelij: speciali modo facit per obstiuationem vitae, ac morum fidelium; specialius perlectionem librorum de fide , & lege Christianorum tractantium ; specialissime tandem , sed raro cum quis nec prsdicatorem audit, nec mores Christianorum videt, nec libros sacros legit ;sed ex improuiso, Deus in mentem ipsius immittit dubium aliquod , ac dissidentiam de sua Religione ; & inspirat, ut pergat ad locum aliquem, in quo audire possit, ac initrui de nostra lego . Hec ergo est gratia praueniens, seu excitans pro calli conuersionis r Alia exempla pro alijs operibus bonis , ac sanctis, ut sunt obseruantia praeceptorum , aut consiliorum, aut supererogationum opera, quae post conuersionem ab omni fideli fieri possunt , pro quibus quoque pre ueniens gratia
necessaria et i, mox adducam .
I 8. Si ergo homo sit fidelis; quia tenetur ad preceptorum naturalium diuinorum , ac positivorum, atque Ecclesiae obseruantiam; & si vult po- ltest etiam Euangelica consilia obseruare , & alia supererogatoria facere , ut eremiticam deger vitam, peregrinatione,, ac ieiunia peragere; aliasque mortificationes suscipere , ut dormitionem
in rerra, vigilias, flagellationes, & alia eiusmodi subi-Cone. Trid explieatio huius 2 aliae Quibus m dis De ullPraeuenit per gratia. Dpe a s Perer startoria. quae sunt a
344쪽
filii e conii tenda sit prςueniens gratia . Ex S. Scrip.
rdiis DE GRATIIS ACTUALIBUS,&c.
subire; ad omnia haec peragenda, prquenit Deus, ut postea patebit, excitando, illuminando, & in spirando talia opera ς quia, ut diximus ex Apostolo , fumus sulficientes cogitare aliquid a nobis , quasi ex nobis, sed omnis fuscientia nostra ex Deo est. Item, dum fidelis cadit in peccatum; ut paeniteat , gratia praeueniente , seu excitante indiget; ut scilicet Deus eum illuminet, ac inspiret ad id faciendum, ut Trid. docet in fess.6.can. 3.Sed
de necessitate prquenietis; immo,& omnis alterius gratig loquemur postea. Nunc de nomine latum, natura , & qualitate pramenientis gratiae loquimur . Hac ergo explicatione praeuenientis gratie supposita, quod debet admitti, I9. Prob. Conclusio , quod confiteri debeo
mus dari, hanc gratiam praeueniente nM. ex Psal. 38 II. misericordia eius praueniet me . S. Augustin. concione 2. in Psal. 8. ut ostendat, quod omne opus nostrum bonum , ac meritorium , semper a
Deo incipit, nunquam a nobis, inquit, cogitate, quod dictum est, praeueniet me. Si aliquid tuum primum attulisti; oe ex tuo aliquo bono primo Dei misericordiam meruisti , non te prauenit. Quando autem vel intelligis , quia praueutus es , nisi intellia gas, quod ait Aponotus, quid habes , quod non accepisti . Si alitem accepisti, quid gloriaris,quasi nouacceperis i Hoc est misericordia eius praeuem et me. Idem Augustinus lib. a. ad Bonificap.9. ait: uertat Deus hanc amentiam , ut in donis suis nos
priores faciamus , posteriorem ipsum. Quoniam misericordia eius praeueniet me: O ipse est, cui fideliter,
veraciterque cantamus . Praeven inti eum in benedictionibus dulcedinis: oe quid boe aptius intelligitur quam ipsa, de qua loquimur, cupiditas boni l Tune enim bonum concupisci incipit, quando dulcescere
345쪽
eaeperit. Ergo benedictio dulcedinis est gratia Dei,quem in nobis, oe nos delectet, oe cupiamus, hoe ei memus , quod praecipit nobis : in quasi nos non pra- uenit Deus, non solam non perficitur , sed nec ineboatur ex uobis . Si enim sine illo rubii possumus facere;
profecto, nec incipere, nee princere; quia, ut incipi mus dιctam en, Miserisordia eius subsequetur me. Et in Enchiridio cap. dicit. Nam νtrumque legitur in sanctis eloquiis : σ misericordia eius ροα- κωιet me , oe misericordia eius subsequetur me , πο- lentem praeuenit . ut velit. Uolentem obsequitur, ne fructra velit. cur enim admonemur orare pro inimicis nostris , utique nolentibus pia vivere, ηis ut Deus speretur in illis , ut velint: oramus ergo pro laimicis nostris , ut misericordia Dei praeueniat eos, sicut prauerit nos . ao. Idem S.Doetor cone x. in Psal. 38. Pel gium perstringens , qui docebat bonam homini Suolitionem praecedere , eique gratiam postea conferres quando confitebatur gratiae necessita
tem sic ait ad Deum. διιd in me inuenisti, nisi
sola peccata Z Tuum nabat aliud, nisi natura, qua cream: catera mala mea, qua deleuisti. Von ergo prior ad te exurrexi ; sed tu ad me ex citandum veM-ni . Nam misericordia eius prauemet me . Aut quam aliquid boni ego facram, misericoria eius me ueniet me. Quid hic respondebit ιnfelix Pelagιus ἰAlla plura conger I pollutat S. Augustini loca de aratia hac praeueniente , sed mine necessarium non est. Adducentur autem, cum diicutiemus , an gratia , maximer prima. detur praecedente aliquo merito ex parte hominis. Pro his enim questionibus, an gratia sit necessaria ad bona opera, di an detur a Deo praecedente aliquo bonae voluntatiS motu, tot annis contra PelagianOS,m
346쪽
gno cum Ecclesiae fructu S. Doctor laborauit. II. Probari potest secundo haec conclusio de existentia praeuenientis gratie ex Concit. Trid. Q.
pracitato, toties praeuenientem gratiam commemorante et & in eadem sess.6. can. I. sic definitur.
Si quis dixerit, sine praeueniente Spiritus Sancti iu-
piratione, atque eius adiutorio, hominem credereo , sperare, diligere, a ut paenitere posse, sicut oportet, ut ei gratia iustificationis conferatur, anathema sit. aa. Confirmatur ex Concilio Arausicano can. I 8. definiente, gratiam Dei praeceder omnia bona opera, ut fiant. 23. Confirmatur ex Canestino Primo, epi'. I. cap. 12. idem cum S. Augustino docenter &tandem ex communi sensu Ecclesis , exceptis Semipelagianis, qui ut recedant a Pelagio, docent quidem Gratiam Dei esse necessariam ad omnia opera bona , excepto tamen initio fidei: hunc enim actum dicebant fieri ab homine viribus naturae , caetera autem bona opera ex auxiliis gratiae: sed de errore eorum , & de necessitate gratiae pro quolibet actu bono, loquemur postea .a . Hinc est, quod Ecclesia in suis collectis tape sic orat. Tua nos Domine quaesumus gratia semper prsueuiat, O sequatur, ac bonis operibus iugiter praestet esse intentos: ita in Dom. I 6.post Penthecostem . In a. DOm. Adventus. Excita Domine eo
da nostra ad praeparandas unigeniti tui mras, &c. Item Gratiam tuam quaesumus Domine mentibus nostris infunde, &c. In Do m. s. post Pascha . Deus a quo bona cuncta procedunt, largire supplicibus tuis , ut cogntemus, rei spirante, quae retia sunt, oe re gubem
347쪽
In Dom. ου. post Penthec. Largire nobis qha- stimus Domine semper spiritum cogitandi, qus rectat si ut prop/tius, σ Qevdi, &c. In Dom. 2q. post Penthec. Exesta quae sumus
D omine tuorum fidelium voluntates, Ῥt divini operis fructum propensus exequentes pietatis tua remedia maiora percipiant. In orationibus comunibus. In secunda ad pete-da serenitatem, dicituripraeuenIat nosquefamus Domine gratia tua femper, subsequatur: oe has oblationes , quas pro peceatis nostris nomini tuo cons crandas offerimus, Sc. Ibidem in oratione pro remissione peccatorum , clicitur. Deus qui, &c. illtimina corda nonra, ut tua valeamus implere praecepta . Ibidem in oratione 3. ad repellendas malas cogitationes . Deus , qui illuminas omnem hominem venientem in hunc mundum, illumina quaesumus corda nostra gratia tuae splendore, ut digna, ac placiata maiestati tua cogitare semper, ct te sincerὸ diligere valeamus. Aliae plures similes phrases orandi pro gratia praeueniente sunt in Ecclesia: Ergo deside est . f. I I. An detuν Gratia excitans,quae, quali est. as. Du. I. quod licet Gratia prameniensea-λα dem sit, ac excitans; quia tamen hoc etiam nomine appellatur , & effectum quemdam notabilem in animae potentijs efficit; sub hoc nomine de ea, eiusque effectu loquemur: quoniam animam quasi dormientem , de de nullo bono cogitantem , & forte tunc de malo aliquo, Deus ea
Pluries eo. dem modo iorat Eccl. ICue da hae loqui tur Authoe
348쪽
fieit. nisi Dem intern h loqua
excitat, facitque euigilare , illuminando intellectum ad cogitationem alicuius boni, &inspirando voluntatem ad eius amorem per PrimoS motus a solo Deo excitatos , ex quibus homo prius nihil cogitans , vel malum cogitans, aut appetens, experitur , se mutatum ad aliam cogitationem , & appetentiam : haec autem gratia , & f uor diuinus praeuenit actus intellectus, & voluntatis : ideoque est praeueniens, ct excitans ea S potentias .
26. Adv. a. pro clara notitia huius gratiae , immo & omnium dicendorum in hoc opusculo, quod cum Deus excitat aliquem ad bonum opus cogitandum, appetendum, seu volendum, ac exequendum , quomodocumque faciat, siue immediate per seipsum interne, siue per lectionem alicuius Libri spiritualis , vel alterius; siue per concio natorem , aut alium externe: loquentem; dum isti externe loquuntur, Deus semper interne loquitur illuminando , & inspirando , ac inflammando ad volendum id, quod externe proponitur , nec sufficeret externa illa vocatio, seu propositio rei bonae, ac hortatio ad eam ut Pelagius aliquando docebat nisi Deus ad intus in corde audientis loqueretur; quod egregie de more docuit S. Auguit. in epiliol. I. S.Ioann. tract. 3.
super illud non habetis necessitatem , ut aliquιs doceat vos ; quia unctio ipses idest Spiritus Sancit docet vos de omnibus: Multa dicit S. Doctor dointernis Auxilijs, seu Gratiis diuinis; sed ad rem nostram hoc dicit peculiare . Videte magnum Sa-eramentum fratres . Sonus verborum uostrorum aures
percutit; Magistra intus est. Si non sit intus , qui doceat; inanis fit nrepitus noBer. Maginera a forinsecus adiutoria qmedam sunt, oe admonitiones , cathedram
349쪽
oΡVSCVLVM TERTIVM. 33 Itbedram in caelo habet, qui corda docet: propterea dieit in Evangelio, Unus est Magier vester Chri tus . Ipse ergo intus loquitur; quia nrano homini millie est , Interius est Magister , qui docet; christus docet 1i inspiratio ipsius docet . Vbi illius inspiratio non eis , σ unctio , forinsecus inaniter perstrepunt
verba . Postea adducit exemplum Agricols sun- dentis aquam circa arborem I at dare ei non potest virtutem producendi poma. Sic se habet prς-j dicator praedicans doctrinam, qui non potest dare virtutem faciendi opera bonar unde Apostolus . Ego plantavi, pollo rigauit , Deus autem ιncrementum dedit. 2, eque qui plantat ect aliquid, neque qui ripat; sed qui incrementum dat Deus: haec S. Augustinus. 26. Dico ergo: Admittenda est gratia dicta 'Mur era.
excitani, quae animam quasi sopitam , & de bonos Φη φ ςu- non cogitantem , excitat ad cogitandum, & cupiendum tale bonum. 2 T. Prob. & declaratur . Quamuis in Sacra Scriptura non habeamus hoc vocabulum, Excitaus ad rem nostram faciens, nec verbum, Excito ἀhabemus tamen aequipollentia , expergefactio, ace pergiscor, exurrectio , & exurgere ; quae idem significant. Ephes. s. Iq. habetur. Propter quod dicit, fuge qui dormis , oe exurge a mortuis, ct illuminabit te Christus. Interi. Propter quod dicis,ait, Spiritus Sanctus per me. V. qui dormis ait, oblitus Dei. V. exurge a mortuis, ait, a dormitiove sutura.
V. illuminabit te chrinus, ait , Hic per fidem , σis faturo per speciem, quia ipse V Sol iustitiae .a8. S. Augustinus in psal. 62. locum istum discutiens, ait. ApοHolus excitabat animam dormientem, quando ad hoc eam eaecitabat, vi illuminaretur a Christo : ergo secundum ipsus vigilias dicit
350쪽
iste, Deus Deus mous ad te luce vigilo. ou enim ωigilares in te , ni se oriretur lux tua, quae te de fomno excitaret, illumisat enim animas christus, ct sa-leri eas vigilare : de in psal. 87. de semetipso exci-ltato a somno inconsiderantiae veritatis fidei, inquit, eho modo crederem, nis audirem, sed ut an dita crederem , ipse me attraxit, quia in occulto 2 morte cordis, non quilibet mcdicus, sed ipse excitauit t Rinfra ; in per hoc, nec credere potuinsem, nisi me Dcistisci icordia praeuenisset: σ quia Mortuos suscitat, Pocat ea, qua noli sunt, tamquam ea, quae sunt, me in occultis Nocavdo, O suscitando , trahendo a tenebris reduxisset, oe tu lumen fidei perduxisset.Ideni S. Doctor in psal. IO6. loquens de excitatione , &suscitatione alicuius infidelis, ait; Nihil putantε maliud esse pon banc vitam: focordem, obrutum cor habentem illecebris mundi , O manifestis delectation bus consopitum,ut excitetur iuste ad qu aerendam gratiam Dei, oe fiat follicitas, tamquam ρ somno euigilet, nonne manus Dei excitat eum leto. Theodoretus in hunc Pauli locum inquit. QAt enim socordem, tamquam somnum deponit, Domini lucis radium fuscipit. 3o. Aliud simile excitationis verbum habemus in Isaiae 26. I p. Expergiscimbri, laudate , qui habitatis in puluere , quia ros lucis ros tuus : &m Ioelis I. s. expergiscimini ebris, ' stetri ct vlulate omnes, qui bibitis vinum in dulcedine, quoniam perkt ab ore veΩro. 3I. Quartum simile nomen, ac verbum habemus in S. Scriptura explicans actionem eXcitandi hominem ad bene, ac sancte operandum , nempe Illuminationem. Cum nempe homo mundi huius voluptatibus abstraci iis , manet quas