장음표시 사용
361쪽
speciem distinctam a praedictis a neque assignari potest effectus proprius ab illis diuersus , istique
correspondens, ut proprius et ergo. Consequentia est euidens: omnis enim res, praesertim supe naturalis ob aliquam necessitatem , aut finem, ponitur ; non enim Deus operatur frustra. Anteced. in quo tota vis est, probatur. Gratia actualis , ut postea dicemus, est homini necessaria ad aliquem actum bonum faciendum , siue ordinatum ad iustificationem, siue ad augumentum gratie habitualis , ac meritorum, ut accidit in homine iusto , seu existente in gratia . Sed ad haec peragenda sussiciunt gratia excitans ad cognoscendum, seu illuminandum, ac inspirans ad volendum , quod fit perproenientem , dictam excitantem ; S gratia adiuuans, ut ponatur in opere illud bonum , de quo facta est illuminatio , ac inspiratio: nec aliquid aliud est necessarium , ut opus bonum in executione ponatur, vel assignetur necessitas: ergo diuersum nomen tantum est, non res diuersa .sa. Confirmatur ex Apostolo ad Philipp. 3. ubi de Gratia operante loquitur, Deus en , qui operatur tu nobis velle , ct perficere pro bona voluntate . Gratia autem operans in hoc loco significat, tam praeuenientem , ac excitantem , quam
adiuuantem; quia habet connexum velle, perficere : N ipsemet S. Augustinus in lib. de Gratio christi cap. a . eodem modo loquitur de gratia Operante , dicens , Vitium superbia nis operante gratia fanetur, iustitia pace nemo perfruitur. Operans ergo gratia per Augustinum , est illa , quae habet secum coniunctum effectum sanandi vitia: Haec autem est eadem, quae praeuenit, excitat, ac inspirat ad actus virtutum viiijs Oppositos, de adit
Seriptura. Ex S Aug. est eadem sae adiuvas.
362쪽
Contil. Trid. de- Cretum id ostendit.
adiuuat ad eos exercendos, donec vitia superen itur , & extinguantur .sy. Dico a. Gratia dicta cooperans , non est
aliqua species distincta ab adiuuante; sed eadem
prorsus, silc dicta , quia voluntati iam prquentae, excitatae, ac inspiratae cooperatur;& nomine tantum ab ea differt. 34. Prob. & declaratur . Non enim multiplicanda sunt entia praesertam supernaturalia creata, sine necessitate. Nulla autem adest necessitas asserendi hanc speciem gratiae distinctam ab excitante, & adiuuante ; nec assignari potest efferuis , aut finis ei competens, distinctus ab excitatione , ac adiuuatione passivis . Ergo. Min. prob. Cuin homo a Deo excitatur per illuminationem ad cognoscendum acitum bonum , & inspiratur ad eum volendum ; N adiuuatur, ut velit, ct in executione ponat; nil aliud est necessarium in homine, ut bene operetur: vel assignetur, quid sit amplius necessarium, & ad quid. Hinc est, quod, ut vidimus in praecedentinus Capitibus, Dauid olim , & Ecclesia nunc, has tantum petita Deo gratias,prs uenientem scilicet, atque adiuuantem: & Concilium Trid. in Iess.6.cap. s. agen Sde homine ad iustificatione se disponente, inquit, excitari, & adiuuari; & in can. 3. de his tantum mentionem facit. Si quis dixerit siue praeueniente
spiritus Sancti iaspiratione , atque eitis adiutorio , horainem eredere, sperare, diligere, aut pavitere , sicut oportet , ut ei iustificatio uis gratia conferatur, anath. sit. Si ergo in negotio disponendi se ad iustificationem, quod eli omnium maXimum , alia gratia non requiritur, in nullo alio opero bono videtur alia necessaria. 13. Confirmatur. S. Augustinus eximius Gratiae
363쪽
tiae Doctor, non videtur aliam gratiarum speciem adstruere, praeter istas , nam ut ex eo docet Trid. PF. 6. cap. II. inquit, Deus nou praecipit impossibilia sed praecipiendo monet,σfacere, quodpo sis , oe petere, quod non possis, ct adiuuat, ut possis:& cum idem Sanctus de gratia homini ad bene,
νι Opportet, operandum, necesIaria loquitur, fere semper appellat adiuuantem. En aliqua exempla,
in lib. I. de peccat. mer. & remisse. cap. I. ait: μtiam , ut conuertamur Deus adiuvat: & in cap. I 8.
Quod vero ad Deum nos conuertimus, nis ipso excitante, re adiuuante non possumus; O hae est voluntas bona: in epist. io s. quae est ad Sixtum ait; Spiar/tus aliter adiuuat nondum inbabitans aliter ivbabia tans r nondum inhabitans , adiuuat, ut sint fideles: H- habitans adiuuat iam fideles: in epist. Io6. quae est ad Paulinum, in bis qui salui fiunt, adiutor Deus Operatur , σ velle , σ oporari : in epist. I 3. quae est ad Iulianum dicit. Liberum arbitrium nis Dei gratia iuuetur, nec ipsa bossa voluntas esse in bomine poteu.36. Confirmatur ex formulis orandi Eccle siae, quibus Orat Deum , ut noS adiuuet, quod idem est , ac petere , ut per suam gratiam cooperetur cum nostra voluntate, quae infirma , & imbecilla est, egetque adiutorio diuino , sine quo nec potest operari actum bonum , sicut Oportet, nec operabitur: ergo. Anteced. prob. In recitandis horis canonicis semper primittitur , Deus in adiutorium meum intende , Domine ad adiuuandum me festina: saepe dicitur , adiutorium nostrum in nomine Domini, In Quadragesima, in omnibus seriis, 2.Α.& 6. cuiuslibet hebdomadae, cum omni humilitate, ac genuflexione Ecclesia canit; Adiuva nos Deus falutaris nosser , qui modus orandi ex X K Ps. 78.
364쪽
siti. da grati Rbseques sed no dillincta aliadiuuante.
6 DE GRATIIS ACTUALIBUS,&c. Psalm. 78. sumptus est: et si ad vetus Testamentum respiciamus , ut alias diximus , plurima huius
formulae inueniemus exempla. a. Paralip. Iq. II. dilaua nos Deus : ibidem in cap. 21. 8. Dei est adiuuare . Psal. a7. Sperauit cor meum in Domino,=adiutas sum . Psal. I. Exurge Domiue,adiuva nos. Psal. pr. Misericordia tua Domine adiuvabat m in . Psal. II 8. Adiuva me, saluus ero. Et infra, rudicia tua adiuuabunt me; & alia plurima suppetunt eiusmodi loca: petere autem a Deo, ut nos adiuuet, idem est, ac petere, ut Deus nobiseum ad bene operandum cooperetur; ergo adiuuans gratia eadem est, ac cooperans .
An detum, quae, qualisve sit gratia Subsequens, σan distincta ab adiuuante .
s 7. A Du. quod in Psal .aa. 6. legitur : Mise- Lx ricordia tua subsequetur me omnibus dae-bus vita meae . Hinc Theologi ansam arripuerunt admittendi quamdam gratis speciem ab alijs distinctam, quam appellarunt subsequentem, seu consequentem; sed non video qualem effectum ei tribuant ab effectu adiuuantis distinctum. Hoc ergo in loco breuiter videndum est; an detur liscconsequens, seu subsequens gratia, an distincta ab adiuuante: & quis sit effectus illius et alnom, damno admittenteS. 38. Dico ergo. Admittenda est gratia dicta subsequens, seu consequens; non tamen distincta ab adiuuante, nisi in modo , & duratione, usque ad finem vitae ad operis. g. Prob. prima parS, ex praefato Psalmo .
365쪽
Hanc gratiam agnouit Augustinus, & de ea sepe
locutus est: in Enchir. ad Lauren. cap. 2. Gyamus pro inimicis nostris , ut misericordia Dei praueniat eos , si ut prαvenit nos. Oramus autem pro nobis , ut misericordia eius subsequatur nos . Ibidem idem, ait. lentem pravenit, ut Nelit. Volentem subsequitur, ne frufra velit: & ad Boni f. lib. . cap. 6. inquit, Ni incipiamus dictum en , misericordia eius praeueniet me ; ut perficiamus , dictum en ,ressericordia eius subsequetar me. Hoc bonum pro- postum adiuvat quidem subsequeus gratia; sed nee ipsum esset, nis pracederet gratia . 6o. S. FulgentiuS eodem Prorsus modo loquitur, sicut S. Augustinus: at quia eius doctrina probat etiam secundam partem , pro hac eum is adducam. Ideo 6 I. Prob. Secunda pars, quod quoad me non sit distincta ab adiuuate nisi in modo,& duratione, realiter autem, & essentialiter sit gratia adiuuans ad exequendum bonum opus, de quo facta est excitatio, ac illuminatio, & inspiratio. Nam Interi. Calliodori in cit. Psal. locum ; O miseria cordia eius subsequetur me omnibus diebus vitae mes, ct ut lababitem in domo Domini in longitudine dierum, inquit, subsequetur me quandium vitio. Non
autem hoc tantum, sed etiam ,πt inhabitem , dec.Lyran. Glosa ait, misericordia eius subsequetar me per avgumentum gratiae: eadem ergo gratia sem- per adiuuans usque ad finem perseverans, vel etiam aucta est. 6 2. Theodoretus in hunc Psal. inquit. Misericordia tua subsequetur me , Sc. Horum autem bonorum tua in esplicabilis benignitas est eociliatrix, noctras preces m Iume ei pectans ; sed nos veluti fugientes persequens, praueniens, O salutem ira X x z
Non distin ah a diu luante aiTheodore.
366쪽
s Fulgent. Eadem est adiuuans adi subse-
periιens, o consuetudinem diuinis sedibus praebens, tum in praesenti vita, tum etiam in futura : eadem ergo gratia adiuuans semper et t. 63. Prob. ex S. Fulgentio Augustini doctrinam optime callente . Is ergo in lib. I. ad M. nimum sic habet. Ipse Deus donat gratis in digno aliam, qua iustificatur impias, illuminatar munere bonae voluntatis , O facultate bonae operationis , ut praeueniente misericordia bonum velle incipiat , ct subsequente misericordia , bonum, quod vult facere valeat: & infra . Ipsa praeueniendo gratia misericorditer incipit, ipsa subsequendo custodit. Ipsa gratia in Scripturis misericordia uominatur , de qua dicit David , Deus meus misericordia eius praeueniet me; & in alio loco , misericordia eius subsequetur me per omnes dies vita me G. Trauenit igitur impium, vi fiat iustus si subsequitur iussum , nemi ιmpius . Prahenit cacum, ut lumen, quod non inuenit, donet ; subsequitur videntem, Ni lumen, quod contulit , seruet. Praevenit elisum , ut furgat, subsequitur elevatum, ne cadat . Praevenit donans homini bonam voluntatem , subsequitur beneuolentem op
rando in illo boni operis facultatem . Hoc igitur immisericordia Dei tu homine obsequitur; quod praeu niens ipsa largitur : & postea nuritis interpositis , iterum dicit. Pxadestinauit ad gratiam quos ad se praesciuit misericordia praeuenientis auxilio redituros in se misericordiae subsequentis auxilio esse
64. Idem S. Fulgentius in lib. de Incaria. RGrat. ait. Cum ergo Taulus esset blaspbemus, oepersecutor , O conta meliosus , non ideo en adiutus Dei gratia, quia eredere volvit, sed ut credere vellit donum gratiae praehenientis accepit: & post mult i, iterum inquit. Quia revera , ω ut velimus misericordiae
367쪽
cordiae praeueuieutis illuminantvr dono ; ut evrω-l mus , misericordiae subsequentis fulcimur auxilio . 6s. Idem Sanctus in lib. de Veritate Praedestinationis,& Gratiae, ait. Sicut ergo bona volnutatis tuitium nemo potest habere,nis fuerit misericordia Dei praeueniente illuminatus, quia prre paratur νο- tuuias a Domino : ct rursus scriptum eri, Deus meus misericordia eius praeueniet me: ita laudem bonam Moluntatem nemo usque in finem poterit obtinere ,
nisi fuerit iugiter eadem misericordia subsequente seruatus; dicit enim Deo beatus David, misericordia tua subsequetur me omnibus diebus vitae meae . Misericordia igitur , quae gratis malum hominem p uenit, Ni mutet in melius, ct ipsa, quem bonum facit subsequendo regit, ne mutetur tu peius . Ommi igitur bovum voluutatis, ct operis, tune inesse potes homini, si praeuenientis gratiae largitate detur , eiusdemque gratiae subsequentis opitulatione feruetur: que malum praeuenit, ut bonam Deo lamgiente voltiv- ratem habere lucipiat, quam ante, quia per se babere non poterar, non habebat. Subsequitur autem bovum, vi perseueret, ac perficiat in bona Noluntate , qssam ex se habere non potuit. Traeuenit ergo diria geodo cor hominis primum : subsequitur autem cu- Itodiendo eor rectum. 66. Idem Sanctus in toto illo libro multa interpolata profert dista, quae mirifice totam materiam de praeueniente, ac subsequente squam semper adiuuantem nominat gratia explicat: ideo ea adducam. Non autem praeuemendo illumluaretur
liberum ambitrium , se non esset, nec subseqReodo adiuuaretur, se illuminatum, ad aliquid sibi bonae cogitarionis , aut operis esse posset idoneum: & post alia. Tune salubriter discimus quid facere debeamus,l qllando nos misericordia praeueniens illuminat,oe fa-
368쪽
Conclusio Leneralis ex S. Fulg. S. Gregor.
namum , Ni quod illa praeueniente discimus , eademia subsequente, faciamus . Traueuis enim nos , durata propitius sit Dominus omnibus iniquitatibus noliris ;subsequitur nos , cum fanat Omnes languores uoriros. Praeuenit misericordia liberum hominis arbitrium, dum in nondum benὸ volente sola operatur exordium
bonae voluntatis: obsequitur dum beηρ volenti Obministrat auxilium ut benὸ operando perueniat ad bonae voluntatis effectum: misericordia igitur praueniens cooperaturam jibi hominis voluntatem sola praeparat; subsequens autem cooperantem sibi voluntatem lauat:& post alia: nihil bonae cogitationis oboriri , nihiquod beneficio gratia prauenientis infunditur ; nihil in melius augeri , nsi quod subsequentis iuuamine roboratur : eadem ergo per S. Fulgentium est gratia adiuuans , & subsequens, idest, sequens praeuenientem.
S. Gregorius Magnus in lib. 22. Moral. cap. alias Io. de utraque hac gratia iuxta Augustini , ac Fulgenti, mentem sic loquitur . Sancti viri
sciunt post primi parentis lapsum de corruptili stirpe i
o editos; γ non viriti te propria , sed prauenient superna gratia Dei ad meliora se vota, vel opera commutatos, oec. eique de acee o munere debitores fiunt;
qui, O praeueniendo dedit eis bonum velle quod noluerunt, oe subsequendo dedit eis bonum posse , quod
67. Ex toto ergo hoc discursu concluditur, non solum, quod gratia subsequens sit eademia, ac adiuuans , qua bonum opus iam inspiratum ponitur in esse e sed concluduntur ossicia viri u que gratiae, scilicet praeuenientis, ac subsequentis, seu adiuuantis. Nam per primam Deus benigne,& absque hominis merito, hunc ad humana , vel etiam ad mala distractum illuminat ad cognitio-
369쪽
riem boni,& inspirat ad volitionem eius tamquam Primum quemdam motum , seu effectum volendi ; deinde adiuuat ad exequendum . Vnde Nero proueniat , quod non semper adiuuat post praeuentionem , seu excitationem , illuminationem , & inspirationem , dicetur po
An delatiquesisve sit Gratia essicax.68. A Du. I. quod vocabulum hoc, escax,apud α omnes, tam sacros , quam prophauOS authores significat rem aliquam, siue personam , siue formam, aut virtutem, potestatem, aut quam litatem producentem sisum effectum in esse reali ;&per hoc distinguitur essicacia assectiva ab effe- niua , quia per priniam quis vult quantum est in se, & toto conatu facere ; at non potest in effectu ponere, quia impeditur ab aliquo interno, vel externo obstaculo: ut quilibet in se experitur; quia vellet dignitatem aliquam , fauorem , diuitias, sanitatem , &c. & adipisci non potestr Effectiua autem est, quae dc potest ponere, de de facto ponit effectum in esse et exempla habemus prophana . Plin.lib.a . cap. 16. aduersus serpentes ex aceto pota esco . 'Cqlius ad Ciceronem , Nosti Μώrcellum , quam. tardus, σ parum escax sit. Ecclesiasticis. . datur consilium hoc. Cum saltatrice se assiduus sis , nee ahdias illam , ne Drιὰ pereas in efficacia illius: Hebr. 3. Ia.Sermo Dei viuus, ct escax . Illam ergo. gratiam, quae secum habet
370쪽
as, DE GRATIIS ACTUALIBVS, Zec.
annexum effectam principalem , qui praecipitur , vel consulitur , Theologi appellant Gratiam σφtatem; illam vero, quae effectum coniunctum non habet, vocant ines acem, de alio nomine nescio quare, ut patebit pollea) dicunt sulficientem . 69. Adv. a. quod hic quaerimus ethimoto giam, Se proprietatem gratiae illius, quae diciture vicax, an sit eadem cum praeueniente , dc adiuuante, seu subsequente, vel ab istis differat, & per quid. Vnde vero habeat, quod sit, vel non sit e ficax, an ex natura sua, seu decreto Dei, an vero ex se sit indifferens , de a voluntate humana vOlente ea uti, euadat efficax , idest, obtineat effectum , ad quem datur , videbimus postea . Haec enim eli celeberrima controuersia in tota hac materia: At , quae hic nunc discutimus facilia
To. Dico I. Admitti debet gratia dicta Et L
eax r, estque illa, quae opus bonum, siue praecepti, siue consili, a Deo inspiratum, connexum habet a II. Prob. faciter Experientia docet, quod in una concione multi sunt vocati, seu inspirati;& tamen non omnes, sed aliqui tantum conuertuntur, siue ad credendum, siue ad aliud opus bonum faciendum; Se interdum nullus : experientia patet de pridicatione Christi. Is enim integro triennio, de alsis tribus mensibus continuo pridieauit verbis, & factis viam salutis, eamque miraculis patentibus comprobauit: Λt non omnes crediderunt, neque conuersi sunt, ut ex Euangelistis patet; sed valde pauci, respective ad magnam hominum , qui eum audierunt, de inspirati fuerunt, multitudinem: Omnium primum voca uit Philippum, Sequere me, de secutus est eum t