장음표시 사용
371쪽
vocavit Petrum , & Andream, Venite pon me faciem vos fieri piscatores bomistim, oe illi continuo relictis retibus secuti sunt eum. Paulo post vocavit
Iacobum , & Ioaianem, reficientes retia eum Patre Zebedeo, ac mercenarijs: & illi statim relicto Patre, mercenari s , ac retibus secuti furit eum: ita de Mat-
theo, de ali)s Apostolis , ac Discipulis. At non sic accidit de ali)s: nam Ioan. 2. 23. praedicante Christo ingenti turbae, dicitur, multi crediderunt in eum ; non dicitur omnes : idem dicit Euangelista in cap. 6. & 8. & alibi, multi crediderunt inlaeum. Immo Ioann. s. o. inquit Saluator.
vultis venire ad me , ut vitam habeatis . In aliquibus ergo fuit essicax gratia, idest suum habuit effectum; at non in omnibuS . 7a. Confirmatur ex Act. Apost. cap. 27. 3q. Praedicante Paulo Athenis in conferta multitudine Areopagi; quidam adhaerentes ei, crediderunt, tu quibus Dyonisus Areopagita , O inalter nomine Damaris, O alij cum eis: in his crgo solis, non in Omnibus gratia habuit suum esse, tium principalem , nempe credendi. Item Adt. I S.Iq. Philippis , praedicante Paulo , una tantum mulier Lydia spurpuraria conuersa est ad fidem , O baptietata esscum domo sua, dicit autem Textus , cuius Dominus aperuit cor intendere his, quae dicebantur a Paulo. In cap. vero II. 66. prodIcantibus Paulo, & Barnaba Antiochiae Pisidiae coram innumera multitudine Iudaeorum, & Gentilium , cum prolixa illa oratione, qua distincte narrarunt Omnia beneficia a Deo collata Iudaeis, ex quo eos eduxit usque tunc , sic eis exprobarunt; Vobis oportebat
primum loqui verbum Dei ; At quoniam repellitis illud, ct indiguos vos iudicatis Eterna νitae, ecce convenimur ad gentes , &c. & paulo post. Audientes Υ ' autem
372쪽
314 DE GRATIIS ACTUALIBUS, &c.
autem gentes ganiis sunt, oe glorificabant Verbum Domini; ct crediderunt quotquot erant praeordinati ad vitam aetemnam . Ecce quomodo Gratia illa vocationis dii linae esse etiim conuersionis habuit in quibusdam gentilibus , qui tunc conuersi sunt; non vero in alijs, nec in turba Iudaeorum. 73. Probari tandem potest ex communi sensu omnium Theologorum Scholasticorum, incipiendo a S. Augustino , qui licet hoc vocabulo gratiae efficacis non utatur Sc sit Phrasis modem norum incipiendo sorte a Setentiarum Magi stro, vel alio anteriore tamen S. Augustinus significatum eius , nempe quod ponat effectum in esse, in omnibus suis tractatibus frequenter explicat, dum docet aliquem ita vocari, ut respondeat, Se
exequatur ἱ alium vero non ita vocari, ut respondeat, ac exequatur. In lib. enim de bono Perseu. cap. 9. ait: Ex duabus aetate grandibus impiis, earicte vocetur, vi vocantem sequatur ἀ ille autem, aut non vocetur , aut non ita νocetur, inscrutabilia scintiudicia Dei: ex duobus autem pijs, cur uni detur perseuerantia Uque iusinem, illi autem non donetur, inscrutatilia fant iudicia Dei . . In lib. I. Retract. cap. 18. inquit. Sed parum de ipsa vocatione disserui , quae sit secundum propositum Dei. Non enim o mulum , qui vocantur talis est, sed electorum tantum . s. In lib.de Corr. Jc Grai. cap. 7. de prsdestinatis dicit. 2 sn en dubium, quod, ct procuratur eis audiendum Euangelium, o cum audium, eredunt, oe isside , qua per dilectionem operatur usque in sinem perseueranti, oe si aliquando exorbitant, comrepti emendantur; ct quidam eorum , Osi ab hominiabus non corripiantur, tu νiam redeunt: & post ali
qua ad idem , subdie. Aut si qui deficiunt , repa
373쪽
rantvr , antequam vita ista finiatur, dcc. de alia plura in suo loco adducenda: ergo per S. Augustinum datur gratia emcax; immo,ut verum satear, si eum capio, in omnibus suis scriptis sere semper de hac loquitur. 6. Dico 1. Gratia essicax non est diuersa ab adiuuante. 77. Prob. Ex communi sensu Doctorum dicitur escax gratia, quae habet secum coniunctum effectum a Deo inspiratum; sed hoc praestat gratia adiuuans, ut fiat, ex nuper dictis; ideo enim est , & dicitur Adiuvans, quia iuuat voluntatem ad faciendum opera, quae ipsa sine illa, nec faceret, nec facere potest: igitur eadem dicitur adiuuans, & esciens, seu esca x. 78. Prob. a. in Sacra Scriptura bis tantum , ut patuit,essicaciae vocabulum inuenimus, sed sepissime vocabulum adiutorij,ac auxiliI,& hoc petebant Sancti a Deo, & praesertim David, ut hucusque patuit e at petebat virtutem , seu formam illam, qua bona opera facere posset, ac faceret. Haec autem est gratia emcax r ergo diuersa sunt nomina escax, de adiuuans, ut fiat; una autem
s. Confirmatur. Concilium Araus a. de anno 329. celebratum pro materia de Gratia,&lib. arb. sub Felice . in omnibus illis a s. Canonibus gratiam ad opera exercenda, ut oportet, necessariam, numquam vocat nomine escaeis, sed in α9. & IO. can. vocat Adiutorium : igitur haec appellatio tunc erat in usu, idemque significat, acesco , sic communiter nunc dicta . Nam istud
Concilium definit in dictis locis, quod ad resedi
gendum a peccato, de ad bene operandum nece sarium est diuinum Adiatoriam . eodem modo lΟΥ v a qui-
374쪽
316 DE GRATIIS ACTUALIBUS, &c.
quitur caelesinus I. epist. I. cap. . σ Innoc. i.eps, et . σ as. igitur eadem est adiuuans, ut fiat , acessicax ago. Confirmatura. Concit. Trid. in seg. 6. cap. s. ae 6. & ca'. 3. quibus in locis de dispositione ad iustificationem dogmatice loquitur,de gratia preveniente, seu excitante, atque adiuuante per quam dispositio perficitur, ver b a facit;numquam nominans emacem: igitur signum est pro eadem sumi adiuuantem , atque Ocacem . 8 I. Sanctus Augustinus Doctor, ac Magister gratiet in Ecclesia Dei, utitur quidem aequipollentibus vocabulis, quibus significat gratiam, effectum in re ponentem , vocaus eam victricem , liberatricem , cooperantem libero arbitrio , dantem vires essicacissimas , & se habentem ad liberum arbitrium tamquam sessor ad iumentum, facientem velle, ac perficere ut de natura essicaciae unde proueniat in suo loco dicemus at non appellat, ut videre potui, hoc puro nomine escacem, sed modo Adiauantem, modo Adiatorium, modo Auxilium, faciens operari, modo sine quo, modo quo,modo gratiam medicinalem,modo gratiam fanorem , & aliis similibus epithetis iuxta pluralitatem effectumn , quos causat in anima a semper tamen vocabula illa significant emcie tiam aliquam in suo ordine ; immo interdum vocat eam essectricem bonae voluntatis, praesertim in lib. I. ad Simplicianum quaen. a. post medium . Quapropter omnes Theologi unanimiter agno cunt gratiam essicacem,& eam talem dicunt, quae habet annexum principalem effectum , v.g. si i
spiratur actus fidei, paenitentis, &c. si hic effectus sequitur , seu ponitur in cne , gratia illa dicitur, estque essicax: si non sequitur , dicitur, e u
375쪽
inessicax,& vulgariter dici solet Susiciens: At vnde habeat, quod sit evicax, idest habeat annexum effectum, num ex sua intrinseca natura i num ex voluntate illius, cui datur, quasi de se sit indifferens , & homo, cui datur ex suo consensu illam reddat e vicacem; vel potius ipsa gratia faciat consentire ; altioris indaginis est, & in proprio loco discutietur. Suffciat nunc scire vocabula,& aliquas proprietates diuinae gratiae ad opera
essicax, communiter dicta sussiciens . 8a. Du.I. quod antequam de proprietatibus alicuius rei disseratur, prius fi mandum est, quid sub nomine talis rei intelligitur. Cum ergo inter Theologos maxima fuerit,& penes quosdam adhuc adsit,controuersia, an detur gratia quaedam dicta fusciens , & quinam sit effectus, ac finis eius; firmandum est prius, quid nomine gratiar Suscientis intelligatur, qua-uis plures Theologi de illa muIta scripserint. 83. Adv. a. quod verbum Sincio , tam apud Grammaticos , quam apud Scriptores proph nos , immo & sacros , significat verbum impositum ad ostendendum aliquid idoneum, & aptum ad ponendum esseetiim aliquem in esse reali; &significat idem , ac satis en ad faetendum . Ideo que saepe cum alijs viris doctis miratus sum, cur Theologi moderni gratiam illam diuinam , qua homo vocatur, excitatur, illuminatur,& inspiratur ad bonum faciendum, & effectum non obtinet
376쪽
18 I E GRATIIS ACTUALIBUS, &c.
net vocare caeperunt SVicientem,ad distinctionem efficacis, quae semper habet annexum effectrum .,
cum satis non sit ad eum ponendum , sicut em cax , quae in rigore dici deberet susciens: At nolo nunc ethi mologiam vocabuli inuestigare , quod postea exequar: sed supponendo, quod gratia quaedam sic dicatur, quia effectum principalem annexum non habet, licet det posse ad illum; quaero an detur, & quid prosit. 84. Adv. quod , cum Deus ex sua benignitate praeuenit aliquem , siue infidelem , excitando, illuminando , &inspirando, ut veniat ad fidem; siue fidelem lapsum, ut veniat ad psnitentiam; siue fidelem iustum, ut faciat opera pricem ii, aut consilii, dus in his excitationibus sunt consideranda; unum est ipsa passiua excitatio, illuminatio, & inspiratio ; quas Deus 1 olus causatin nobis sine nobis, quae recipiuntur in intellectu,& voluntate , & isti effectus semper a solo Deo essiciuntur; & sic semper gratia excitans, quoad hos effectus illuminandi, & inspirandi , est em-cax: Alterum autem , quod consideranduin venit, est ipsum opus, de quo fit excitatio, 1eu illuminatio , & inspiratio, ut in propositis exemplis, pro infideli, fides ; pro baptizato peccatore , paenitentia; pro fideli iusto, obseruantia prqcepti, vel consilis,vel operum supererogationis: Ista autem appello opera principalia , quia ad haec ordinantur excitationes. Haec autem opera non semperponuntur in esse ab excitatis . Vnde autem hoc proueniat, postea dicetur. 83. Adv. . & recolo quod dixi in cap. a.de Gratia excitante cum S. Augustino , estque fundamentum , nedum huius, sed multarum huius materie conclusionum , quo spreto in varios errores
377쪽
rores labi necesse est, nempe , quod cum Deus per seipsum externe homines hortatur ad bonum operandum, vel per Angelos, vel per Prophetas, Apostolos , aliosve Missionarios , vel Concionatores, semper interne etiam loquitur illuminans,& inspirans ad cognoscendum , & volendum id , quod externe auditur; alias frustranea esset externa do strina, seu locutio, essetque gratia Pelagiana . Audiamus Augustinum tract. 3. in epist. I. Ioan. super illud, Vnctio Diritus docet vos: ait. Videte fratres magnum Sacramentum . ἔ onus verborum nostrorum aures percutit, Magister intus est. Si uon sit intus, qui doceat, inanis est ni epittis noster:& post aliqua: Magisteria forinsectis adiutoria quadam sant, oe admonitiones ; cathedram in Calo habet, qui corda docet, propterea dicit in Evangelio, nolite vobis Magisertim dicere in terra . Vnus Magia Iter est chrinus . Ipse vobis ergo intus loquitur, quasdo nemo bominam illic ent : & infra . Interius
est Magister, qui docet. Christus docet; i piratio illius docet. Ubi illius inspiratio, ct unctιυ non esi: forinsecus inaniter perstrepunt verba : &assignat exemplum de Agricola, qui arborem irrigat, sed , nec dat ei incrementum, nec ipse poma producit; ideo dicit Apostolus, Ego plantavi Apollo rigauit,
Deus autem incrementum dedit: ideo cum Deus , Propheis , Apostoli, Christus ipse forinsecus locutus est, cum non inaniter verba protulerit, intrinsectis quoque locutus est ; & tamen non omnes , quibus locutus est verbis, ac factis crediderunt, vel a malo recesserunt. His positis 86. Dico. Datur gratia non emcax vulgo dicta Sassiciens , quae non habet annexum effectum
principalem Pro quo datur , & ei gratiae reli-
378쪽
87. Prob. facile ex S. Scriprura Veteris Testamenti. Prou.I. a . ubi Deus sic loquitur. Conuertimini ad correptionem meam : en proferam vobis Diritum meum , ct ostendam Nobis Nerba mea. Quia Docaui, o renuistis: extendi manum meam, cy nsu fuit, qui aspiceret. Despexistis omne consilium meis, ct increpationes meas neglexistis: ego tuoque in interitu vestro ridebo, oe subsannabo , cum vobis id , quod timebatis , aduenerit. Deu S autem non inhniter foris tantum perstrepit, sed intus etiam loquitur , & tamen populi, ad quos loquebatur,
non parebant: ergo. 88. Confirmatur Isaiae I. 2. Deus conquaeritur de inobedientia populi Iudaici, filios enutrivi, O exaltaui ; ipsi autem spreuerunt me . cognouit bos possessorem suum, o asinus Praesepe Domini fui,
Israel autem me non cognouit, populus meus non intellexit: & infra idem Dominus hortatur ad recedendum a malo , & accedendum ad ipsum . . Lavamini, mundi enote, auferte malum cogitationum vestrarum ab oculis meis ; quiescite agere per u er sὸ,&c. oe venite , O arguite me. Deus autem non
inaniter loquitur solum extra , sed illuminat , &inspirat intus; & tamen populus a malo Idolatriqnon auuertebatur ; & AcaZ tunc pessimus Rex fuit; & tandem Manasses impius, a quo Propheta per medium sectus occisus est: illi ergo noluerunt ab Idolatria recedere. 89. Confirmatur a. Conqueritur Deus per David Psal .s . Quadraginta annis proximus fui generationi huic dixi semper bι errant corde: ipse
vero non cognouerunt vias meas, &c. DeuS autem
non frustra foris tantum loquitur, ait Augustinus Vbi supra, sed intus; & tantum Populus noluit intelligere, ut benὸ ageret.
379쪽
po. Confirmatur tandem ex toto Veteri Testamento, de prς sertim ex Propheticis libris: Per Prophetas enim omnes , Deus locutus est ad populum ; nec inaniter, de frustra exterius tantum per verborum strepitum , quia agebatur de abolenda Idolatria,ut patet de Ahia cum Ieroboam de Elia cum Acab ; de sic de alijs Prophetis cum Regibus Samarie, seu Israel, dc cum Regibus Iuda, seu Ierusalem. His enim Prophetis soris intonantibus , Deus intus loquebatur illuminando, ac inspirando , ut ab Idolatria recederent ; & tamen conuersiones ad quas excitabantur Reges,& Populi non sunt semper secutae , nisi in paucis Regibus, Iuda, EZZecchia, Iosia,&c. in nullo autem Samariae , seu Israel: ergo in omnibuS non fuit efficax gratia. Datur ergo ista gratia interior non efficax, cui resistitur.
9 I. Prob. a. clarius ex Nouo Testamento .
Christus, qui venerat peceatores salvos facere, ut ipse testatus est; qui dixit se missum ad Alios Israel, iam fere menses M. prs dicauit filijs Israel , de
quod praedicabat, factis , ac miraculis confirmabat ; nec frustra, ac inaniter foris tantum, de per sensibiles voces loquebatur; sed intus illuminando, de inspirando; de tamen valde pauci tunc conuersi sunt. Ideo coliquaerebatur, Ierusalem, Ierusalem, quoties volui congregare filios tuos, quemadmodu in gallina congregat pullos suos sub alis, σκοluisti . 92. Confirmatur ex facto Apostolorum. Adh. a. post Christi Ascensionem in Cqlum , cum in die Pentecostes accidit miraculum illud grande , ut linguae igneae apparerent in capitibus Α-postolorum;& omnes duodecim electo Matthia loquerent κr varijs linguis magnalia Dei , Se Petro Z κ decla-
380쪽
declarante mysterium , quod nempe in Christi virtute hoc factum e siet, quamuis maxima, ratio. ne festi, ex tota Palestina ad esset multitudo, tria millia hominum tantummodo conuersi sunt, ditamen in aliorum etiam cordi uin facta est Spiritus Sancti allocutio : ergo in his non conuersis, gratia fuit illuminans tantum, & inspirans , non autem adiuuans, & emcax: idem dicendum de omnibus alijs eorum praedicarionibus, in quibus, vel pauci, vel nemo aliquando conuersus est. 93. Confirmatur 1. ex Act. 7. Postquam S. Stephanus prolixam illam fecerat concionem in Sinagoga, reserens omnia beneficia a Deo collata populo, incipiendo ab Abraham , & prosequendo usque ad illud tempus , praedicans Christum esse Iesum , & improperando eis obstinationem continuam in credendo, ait. Dura cerui-ee, ct incircumcisis cordibus, oe auribus vos semper Spiritui Sancto resist/tis , sicut Patres vestrι , ita σν os, &c. igitur admittenda est gratia, cui resistitur, & utinam non resisteremus omnibus Dei vocationibus ἱ omnes namque saluaremur. 9 . Confirmatur Ex 2. Cor. 6. I. exhortamur, ue in vacuum gratiam Dei recipiatis . Glosae
Lyr. ait, gratiam , quae datur ad benὸ vivendum in praesenti vita , oe ad consequendam Iluriam tu futuro . Propter qηod hunc sectum non consequitur, si in vacuum recipitur, sicut medicina, ad quam fanitas non sequitur. Haec Lyr. 93. S. Anielmus in eum locum , ait. In vacuum gratiam Dei recipit, qui cum ea non laborat ,
nee ei suum nudium adiungit, quique per desdiam facit, νι gratia in ipso sit otiosi, dum eam bonis explere operibus non I atagit . bic Ansel. ρ6. Contrarium vero de se dicit Paulus I.