장음표시 사용
441쪽
237. Gratiae sigmina est, dum quis facit quod audiuit a Deo: ibidem e . I .a38. Gratia non solum adiuuat possibilitatem ; sed voluntatem , & actionem , quia ad eam
concurrit: lib. l. coni. Pelag. O Calest.cap. I . I F. θ' is. quod ex Sacra scriptura probat in c. I 6. 23s. Glatia conuertit cor efficacissime , &non laedit liberum arbitrium : lib. coni. duas epis. Pelagianorum cap. 2 .a o. Gratia facit, ut homo non sit inuitus, neque repugnans ad faciendum opus bonum , :lib. a. contra duas epiri. Pelass. cap. 8.a I. Sine Gratia non potest homo nec face-cere, nec concipere opuS bonum, nec habere prΟ- positum de illo faciendo: ibidem cap. 9.a a. Per gratiam Deus de nolentibus bonum facit volentes bonum ἱ contra duas epist. Pelagiano
a 3. Sine gratia Dei diu viui non potest sine
peccato : ibidem cap. IO. 2 . Gratia Dei ad Omnem actum verae vir- rutis est necessaria r c t. Iul.lib. .c.3. a s. Gratia Dei facit, ut faciamus: ibid.2 6. Gratia praeuenit, ut quis Oret, pulset,&bonum faciat: contra Iul.lib. .c. 8.1 7. Gratia Dei non est solum necessaria ad remissionem peccatorum, ut Iulianus Pelagianus docebat; sed etiam ad omnia bona opera: conir.
et 8. Gratia Dei facit implere praecepta: at . . . non est volentis, neque currentis , sed miserent12 rabiles stra est Dei, & Deus praeparat voluntatem per dona gratiae ιu Enchir. cap. 32.2 9. Gratia Dei est necessaria ad psnitendu, ac tollendum pudorem in penitente: is Eneh.c. 8a
442쪽
23 . Per gratiam, ut velimus , Deus sine nobis operatur. Cum autem volumus , & sic volt linus, ut faciamus , nobiscum Deus cooperatur rtamen sine illo operante, ut velimus , aut cooperante cum volumus ad bona iustitiae opera non is valemus : lib.de Grat. lib. G. c. I 7. 23 I. Per gratiam Deus adiuuat liberum nostrum arbitrium , ut liberetur a malo , & faciat bonum; nam in psalm. 36. dicitur, Domino gressus hominis dirigentur, Niam eius volet: lib. de corr. Gratia cap. II. 232. Et sine gratia homo nullum facit iustitiae bonum, nec cogitando, nec Volendo , nec amando,nec agendo: ibidem, ct cap. I. 233. Gratiam faciendi bonum Deus aliquando concedit mediante correptione alicuius; aliquando immediate ; quia sic ei placet , neque potest aliquis ei dicere , cur ita facis, quia neque lutum potest sic dicere figulo : lib. de corrept. oegratia cap. S. as . Gratiam perseuerantiae non omnes habent, sed aliqui ex misericordia habent; alii non habent ex iustitia; sicut, nec omnes electi , nec praedestinati : de corr. σ Gratia, cap. 7. O 8. &cur sic, ad incompraehensibilia iudicia Dei recurrendum est: ibidem e. 8.ass. Gratia Adae, & Angelorum ante peccarae non suit sicut gratia, quae est necessaria homini post peccatum, ut bene operetur: tib de correp. Grat ap. i I. quia prima dabat posse non peccare; secunda vero dat non peccare , sed bene operari: ibidem, Lap. II. a 36. Alia pene innumera loca , que in meo manu scripto Augustini compendio colligi, breuitatis causa relinquo; & ad alia propero. CAP.
443쪽
OPVSCVLVM TERTIUM. 4 3 CAPUT XII. cu in Veteribus legibus nuessaria fuerit gratia
a 37. Du. quaesitum esse conceptum de legi-LIL bus in plurali,ut comprεhendamus tria plicem legem , ac statum hominum, nempe In nocentiae, quae parum cum o statu durauit , legem Naeuri a tempore Iapsus Adae,hoc est ab ini- ctio mundi usque ad Moisem in Monte Sinai existentem, ubi legem digito Dei in duabus tabu- .Nais , aelis lapideis scriptam,continentem Decalogum ac- - P ε cepit i & successive alias leges a Deo eidem Moisi dictatas , quae in libris Exodi,Leuitici, Numeri , ac Deuteronomii continentur: omnes autem leges istae uno vocabulo enunciatae dicuntur
lex Scripta, lex vetus, & lex Mosaica,quia a Deo quidem lata, sed per Moisem publicata , quae durauit in obligatione Hlbreorum usque ad solemnem publicationem Euangelii in Ierusalem a die Pentecostesvn ali s locis usque ad publicationem Euangeli; in eis locis . Gentes autem quibus lex
Moisis non fuit intimata ab initio mundi post
Adae peccatum obligari caeperunt ad obseruandam legem naturaet sic durauit in eis eadem Obli-jies Ioees, gatio vique ad solemnem Euangelij publicationem per Euangelicos praedicatores, & adhuc durat : & si adhuc dentur regiones , in quibus non fuerit publicatum Euangelium , adhuc tenentur legem naturae seruare sicut nos ue ideo Apostolus Rom. a. Iq. ait: Gentes, qua legem non habent, a-turaliter ea, qua legis sunt, faciunt. Eiusmodi legem
non babentes , ipsi tibi fuat lex: quia ostendunt opus' hii legis
444쪽
dubitandi,quet sint. In statu innocentiae
16 DE GRATIIS ACTUALIBUS,&c. legis Is riptum in cordibus suis, testimonium reddente
illis colicientia eorum , oe inter se iuuicem cogitationibus accusantibus, ac etiam defendentibus : Hsc autem lex naturalis , diuina est, a Deo animabus omnibus inserta; ait enim David in psal . . Signatam est super nos lumen vultus tui Domine, dedi Ililaetitiam in corde meo . Cum ergo ante legem, seu praecepta Euangelica, tot leges, di tot diurna , pr cepta data fuerint hominibu S, quaerimu S, an
ad ea obteruanda necessaria fuerit diuina gratia, sicut post Euangelium est necessaria . 238. Adv. a. Rationem dubitandi esse, quia sola lex Euangel ica dicitur lex gratiae; & quia gratia, quae necessaria est ad fugiendum malum , & faciendum bonum dicitur gratia Christi, acquisita nobis a Christo, L nobis quoque tradita per Christum, unde Apostoliis Rom. 7. postquam
enumerauit diis cultates at operandum bonum , & legem membrorum impellentem ad omne malum , N captiuantem eumdem ad peccatum , inquit : infelix ergo homo, quis me liberabit de corpore mortis huius & sibi quasi respondens , dicit: Gratia Dei per Iesum christi m Dominum noctrvno :eu propterea Ecclesia omnes collectas, in quibus dona spiritualia, ac supernaturalia; & alia quaelibet petit a Deo , ea petit per christam Domini,1 nostrum, id est per eius merita: hoc itante nascitur
dubium, quomodo homines Veterum legum gratia eguerunt, cum pro eis eam adhuc non meruerat Christus, neque ulla dari potuerit, niiii per Mediatorem Christum , ut mox patebit. 239. Dico I. In liatu innocentiae crat Adamo necessaria gratia ad obseruanda Dei praecepta, nedum politiua libi a Deo facta , sed etiam , naturalia quoque diuina tu corde cius infula .
445쪽
26o. Declaratur, probatur . In Genesi legimus , Deum aliqua positive precepisse Adamo, de quaedam in corde , seu in anima solii in infudisse. Primi generis sunt illa,relinquet homo Patrem suum, o matrem, adhaerebit νxori suae, oe erunt duo in earne una. Gen. 2. a . hqc enim verba prς-ceptiua ab Adamo leguntur prolata, sed Dei fuerunt, & per Os Adae publicata, continentia vinculum perpetuum , ac indissolubile matrimonijr ita testatur Christus Matth. I9. F. cum enim Pharisti ab eo peterent, an dimitti posset uxor quacumque ex causa , eo quod Moises permiserat libellum repudii, Saluator respondit, nequaquam , ni si ex causa fornicationis ; & prius assignauit rationem ad rem nostram; avia , qui fecit hominem ab initio , masculum , O foeminam fecit eos, ct dixit propter quod dimittet homo Patrem , O matrem , O adbarebit uxori suae, O erunt duo in cai ne una . Quod ergo Deus coniunxit homo non separet: itaqua vinculum perpetuum matrimonii estiaris diuini;& ideo ex eap. Vnico de voto in 6. statutum est vinculum indissolubile matrimoni, sui Lse a Deo institutum in terrestri Paradiso in statu
26 I. Aliud positiuum praeceptum utriqu coniugi Adamo , & Euae impositum legitur Getti I. 28. Cressite, multiplicamini, oe replete terram , in quo praecepto includitur preceptum etiam na tui debiti coniugalis, quia alteruter coniux habet potestatem supra corpus alterius in ordini ad copulam coniugalem ; qliod prζceptum, quaque obligationem late explicat Apostolus I. Corinth. 7. s. Uxori vir debitum reddat, similiter uxor viro. Mulier fui corporis potessatem non habet , sdvis. Simidi ter autem o vir sui corporis poteria-
mi est iuris diuini . Plura primcepta posi
446쪽
Precepta etiam naturalia . Ad talia prςcepta
418 DE GRATIIS ACTUALIBUS, &c. tem non habet, sed mulier: fuit ergo eis impositum
hoc proceptum .a62. Tertium positiuum prsceptum, ex cuius transgressione Adam seipsum,i& totum gentis humanum perdidit, legitur Gen. 2.26. Praecepitqho Deus et Adamo, dicens: ex omni ligno Paradi comede : de ligno autem scientiae boni, est mali, vel comedas : tu quacumque enim die ex eo comederis , morte morieris. Haec ergo sunt positiva praecepta, quae legimus Adamo data. Naturalia autem
supponuntur,v. g. de fide , spe , & charitate in Deum, & de iustitia,& charitate erga proximum, cum multiplicari deberet genus humanum e his ergo suppositis praeceptis , dicimus Adamum gratia Dei indiguisse ad ea seruanda: ideo 263. Prob. Conclusio ex D. Augustino lib. de Cηrr. O Gratia cap. II. ubi de Adamo ait: Sauὸ habuit gratiam, in qμa se permanere vellet, numquam malus esset, ct sine qua , etiam cum libero arbitrio bonlis esse non posset: S infra. Nec ipsum ergo Deus voluit esse sne gratia : S post. Haec prima est gratia, qua data est primo Adam; sed potentior es infe- eundo Adam, &c. Nec Illa quidem parua erat, qua demonstrata en etiam potentia tiberi arbitrij, dec. Dederat ei adiutoritim sine quo in eo bona voluntate permanere non posset, si νellet. 26 . In Enchiridio cap. Io6. dicit. Si homol tu Ta1 adiso ad se occidendum relinquendo iti Bitiam,
i idoneus erat per voltiniatere: ut autem ab eo tenereturi vita is sitiae, parum erat νelle, nisi ille , qui eum fel cerat, adiuua reti, In cap. Io I. idem clarius confirmat sic . Sic ergo factus est bomo rectus, ut O manere in ea rectitudine posset, non sine adititorio diuino; ct suo fieri peruersus arbitrio : utrumlibet boram elegisset, Dei voluntas fieret, aut etiam ab illo , an I
447쪽
eerte de illo : & de Civit. lib. I . cap. 23. Si homo erat influatus , ut si de adiutorio Dei fideret, bonus homo malum Angelum vinceret: se autem creatorem, atque adiutorem Deum superbὸ sibi placendo defereret, vinceretur; meritum bonum habens in adiura voluntate recta . In lib. II. de Gen. ad literam cap. q. ait . Primus homo bene vivere poterat, cum haberet in natura posse, O in potestate velle, ct non con
sentire suadenti; adiuuante tamen illo , qui superbis resistit, ct humilibus dat gratiam: & alibi stipitis:& de natura adiutorij collati Adamo dicti sine a
quo , eiusque voluntati commissi , ut si vellet eo uteretur . abunde locuti sumus in cap. 7. Igitur etiam in statu innocentiae fuit Adamo necessaria diuina gratia actualis, ut a malo abstineret, Deum diligeret, in eum crederet, & speraret, ac prece-l pta illius , tam naturalia, quam positiua , tunc ei imposita, seruaret. et 6s. Dico I. Post ammissam innocentiam , tam Adamo, quam filijs, & posteris omnibus, qui sub lege naturae, & Mosaica vixerunt, fuit necessaria gratia, ut opera bona ad salutem conducentia, sicut oportet, Operarentur.
266. Probari pote se primo supponendo pro
nunc,quod Deus in nullo statu reliquit humanum genus sine salutis remediis, quod infra patebit. i Sic ergo probari potest primo a fortiori. Adam a Deo creatus , rectus , sanctus, habitibus Gratiae , & charitatis, & iustitiae originalis ornatus, ac vallatus; passionibus irascibilis, & concupiscibilis omnino carens ; & tamen ad bene Operandum , R diuina praecepta seruandum indiguit diuina actuali gratia ; ergo multo magis Adam ipse, caeterique homines posteriores, donis illis spo- li liati ,& 1 crudelibus inimicis internis, ac eriter-'l , nis
steris fuit neces tria stratia .
448쪽
nis continuo prouocati, ad se defendendum , ne in malum inciderent , & bonum ad salutem necessarium facerent, diuino adiutorio , seu diuina gratia indigueriit, quod argumentu maximi facit Sanctus Augustinus, ut in Capite septimo vidimus; estque irrefragabile .
267. Prob. 2. ex Concit. A rauca .cap. vlt. ubi de necessitate gratie pro omni statu post Ade peccatum sic definit. Secundum suprascriptas Satrarum Scripturarum sententias , Nel antiquorum Patrum degluitiones, hoc Deo propitiante , O praedicare debemus, ct credere , quod per peccatum primi hominis ita inclinatum, attenuattim fuerit liberam arbitrium, ut nullus possea, aut diligere Deum sicut oportuit, aut credere in Deum , aut operari propter
Deum, quod bonum est, possit, ni se gratia eum , O misericordia diuina praeuenerit. Vnde Abel iuncim, 'e , Abraham , ct Isaac, ct Iacob, ct omnem antiquorum Sauctorum multitudinem, illam pra- claram fidem , quam praedicat Apostolus Paulus, non per bonum natura , quod prius in Adam datum fuerat , sed per gratiam Dei credimus fuisse collatamis ,
268. De hominibus legis naturς , idest post lapsum Ade usque ad legem scriptam , a Deo latam per Moisiem , quod eguerint gratia Christi,
ideli ab eo merendam pro toto humano genere, ad bona opera exercenda , probat S. August. tuo lib. 2. contra Pelagium , ct celestium cap. 26. Illi enim dicebant homines legis natur; vixisse secundum id, quod dictabat natura, id est lex scripta in cordibus, nullaque indigebant gratia: contra hos inuehitur S. Augustinus: Haec disputantes, a
gratia Mediatoris itistos excludere conantur antIquos,
tamquam Dei, oe illorum hominum nou D sset Me
449쪽
diator homo Chrissus Iesus , quia nondum ex utero
Uirginis carne fiscepta homo nondum fuit , quando illi iussi fuerunt. Quod si ita esset, nequaquam Apo
stolus diceret per bominem mors, O per hominem sresurrectio mortuorum ; sicut enim in Adam omnes moriuntar , sic o in christo omnes vivificabuntur: quandoquidem illi antiqui iuni, Reundum inorum vaniloquia sibi suffieiente natura , nec Mediatore homine christo indiguerunt, per quem reconciliarentArDeo ; nec in eo vivificabuntur , ad euius corpus , ct membra , secundum id, quod propter homines homo factus est non pertinere monstrantur .a6ς. De hominibus legis Scriptς , seu Vete- sris Testamenti, quod eguerint gratia Christi ad recte vivendum , & bene , sicut oportet, operandum, probat S. August. in eodem lib. 2. cap. 23. Erant autem, oe legis tempore homines Dei, non sub lege terrente , conuincente, puniente : sed sub gratia delectante, sanante, liberande . Erant, qui dicerent: ego in iniquitatibus conceptus fum , ct in peccatis me mater mea in utero aluit: ct non est pax ossibus meis . facie peccatorum meorum e re cor mundura crea in me Deus, ct spiritum rectum innova in visceribus meis: oe spiritu principali confirma me : σSpiritum Sanctum tuum ne auferas a me ; erat qui diceret, eredidi propter quod locutus sum : eadem
alia plura adducit ad rem hanc Sacrς Scripturgloca r & infra dicit, gratiam istam in Veteri lege futile velatam, & hoc significabat velum templi appensum ante Sancta Sanctorum; at in noua lege manifestata est: ideo velum templi moriente Christo fuisse conscissum , concludens . Et itince o icta gratia unius mediatoris Dei, σ homin ym hominis Chrsi Iesa erat in Populo Dei, fedia aequa
Deinde de hominibus te ais seriptae. Gratia
quonio sis Per Augiis . erat velata in lege Ue. texi.
450쪽
in vellere pluηia ; quam non debitam , sed volunta. riam segregat Deus haereditati suae: inerat latens, nunc autem velut meato illo vellere, hoc est , Iudaico populo re obato, in omibus goribus, tamqaam i ,
aro. Idem docet S. Doctor in eodem lib. p. 2y. 27. a I. ct 32. Idem replicat in alijs multis indoctrinae locis, nempe in lib. I. contra duas epistolas Pelagianorum cap. 7. O a I. in lib.3. cap. q. in lib. de Patientia cap. a I. In lib.de Hir. oe tit . eap. lis. in lib. 3. Hippognosticon , ubi de multis Patribus loquitur, qui iusti fuerunt, & ideo gratia Dei ad obtinendam, & conseruandam iustitiam ,& ad bona opera facienda indiguerunt: & fere semper rationem adducit ; quia omnes homines ab initio mundi usque ad finem , unum , & eumdem Christum agnoscunt mediatorem, a quo omnis gratia, & bonum spirituale omnium dependeta
a r. Probari tandem potest de multis Veteris Testamenti Patribus , qui & iusti, ac sancti
fuerunt, & opera meritoria fecerunt, & Deo placuerunt , quorum meminit Paulus Apostolus ad Hebr. I. incipiens ab Abel. Hic enim, re iustus fuit, ut testatur Christus Matth. 23. 3I. & munera eius Deo placuerunt, respexit enim Dominus ad Abel, CT ad munera eius, ad Cain autem, oe ad munera eius non respexit Dominus Gen. q. & S. Augustin. in lib. I. de mirabilibus Sacrae Scripturae licet quidam dicant non esse Augustini, cap. 3. inquit. Tota iustitia hae est, Uirginitas, Sacerdotium, oe martirium . Quae triplex iustitia in Abel fuit . Prosapiam generis in seculo non reliquit: oe maniari, coronam sanguinis effusione promeruit: haec autem siue diuina gratia obtinere non poterat. De