장음표시 사용
471쪽
desiderat astina, quam veritatem l ergo ista gratia, quo suaviter animam trahit ad credendum , est homini necessaria, ut & possit operari bona opera , & actu operetur; alioquin a passionibus internis, & externis, curisque mundi, atque concupiscentiis distractus, & illectus , etiam illuminatus , ac insipiratus, numquam operaretur. 297. Prob. q. ex Rom. 8. I . Quicumque spiritu Dei aguntur, ii sunt filii Dei; ergo gratia ista est necessaria, ut simus filij Dei, nempe,quae agat nos, faciatque nos bona opera, sicut oportet, facere . Glos. ord. aguntur, dicit, Plus est agi, quasi vix aliquid agentem, quam regi, quasi aliquid a gentem , qui ideo regitur , ut rectὸ agat. Sed Quo tur , non quod per se nihil, sed quod vix , ut aliquid agant, impetu gratiae impelluntur. Hac ergo gratia indigemus ad acta operaudum, ut simus filii Dei. S. August. expendens hunc locum in ser. II. de Verb. Apost. inquit. Dicet mihi aliquis, ergo agimur, non agimus . Respondeo, immo agis oe ageris: ct tu ue benὸ agis, si ὰ bono ageris; spiritus enim adiuuat infirmitatem nostram: & in lib. de Corrept. Sc ratia cap. a. ait. Intelligant sili, sunt , se spiritu Dei agi, ut quod agendum est , agant; oe cum egeri tilli, ὰ quo aguntur gratias agant: aguntur enim , ut agant ; non quod ipse nihil agant; σ ad hoc eis ouen-dιtur , quid agere debeant, ut quaildo agunt, sicut agendum est , cum dilectione, delectatione iustitiae
fuauitatem , quam dedit Dominus, ut terra eorum
daret fructum suum, accepisse gaudeant, Se intract. de Pugna animς dicit. Quotquot spiritu Dei aguntur,
hi sunt filii Dei; non sunt fili, Dei, se non aguntur spi
ritu Dei. Pugnent,quia magnum adiutorem habent,& cetera multa, ut in cap. 7.
298. Prob. s. alio Pauli loco, & sortiori pro
472쪽
gratiae potentia , & essicacia erga voluntatem
ad opus bonum, sicut oportet, Philipp. 3. Deus est enim qui operatur in Nobis velle , O perficere pro bona voluntate . Magni ponderis Iocus iste est.
Interi. operatur, ait, bonum, Glos. ord. Deus operatur , inquit, nos volumus; sed Detis operatur ista nobis, velle , ct operari. Hoc enim nobis, ct credere , oe dicere expedit, quia pium e R , O verum s νι sic sit humilis confusio , O totum Deo detur. Perproprium enim arbitrium, nis gratia illud adiuuet, nec ipsa bona in bomine voluntas esse potest.299. S. August. in lib. de Gratia, & lib. arb.
cap.9. considerans haec, & antecedentia Apostoli verba , cum timore, ct tremore die ham falutem operamini; Deus enim est, qui operatur in vobis vel-,ueuit. le, oe operari, dicit. Quando iubetur, operentur,l berum eorum conuenitur arbitrium ; sed idιὸ cum timore , oe tremore , ne sibi tribu eudo, quod bonum operantur, de bovis, tamquam fuis extollantur. Tamquam ergo Apostolus interrogaretur, oe diceretur ei, quare dixisti eum timore , oe tremore Θ horum verborum rationem reddit, dicens, Deus est enim, qui operatur tu vobis: si enim timetis, tremitis , uon extollimiui, tamquam de velis operibus bonis,quia Deus est, qui operatur tu vobis . Idem confirmat, lib. depau i., stit cap. a. initio oe cap. 33. initio : de ciuit. ruta lib. 22. cap. I. de Gratia Christi cap. . . Io. as. In quaestionibus super Exodum lib. a. quaIι. I67.
Item in lib. coni. duas epist. Pelagianorum lib. I .cap. Io.c ' Io. lib. a. cap. 8. In Eucbiν. cap. 32. in lib.de Praeden. oe Grai.cap. II. in lib. de Bono Perseu.cap.
13. In his ergo, & in alijs pluribus locis S. Doctor eodem modo declarat dictum Pauli locum , in quibus omnibus exaltat gratie essicaciam per quam Deus dicitur operari bonum, idest, fa,
473쪽
cit, ut per eam humana voluntas operetur haec
ergo gratia , quae facit nos facere bonum, est desideranda , & semper a Deo petenda : hqc dicenda est necessaria ad exequendum bonum, non alia , quae non perducit ad executionem . Et quia quo ad me de summa rei huius nunc agitur , non grauabor iterum referre , quae in *pecit. cap. 7. ex S.August. retuli de gratis essicacia circa opus bonum , circa perseuerantiam in eo , fugam peccati, & resistentiam ad tentationes ;Deus enim , ait S. Doctor, facit, ut faciamus, perseueremus, fugiamus, de resistamus, quq meo videri clarimina sunt in epist. Io . quae est ad Vitalem , dicit, Deus gratia prauenit hominis voluntatem, nec eam in cuiusquam voluntate ina enit, sed facit, oe vocatione alta, atque secreta, sic agit hominis fensum, ut legi, ac doctri e accomodet aspensum . In
lib. . ad Bonis. cap. 6. ait. Ita ne nondum euigilatis , nondum auditis, faciam, νt ambuletis, aciam,
vi observetis; postremδ Deiam, ut faciatis. Quid ad- lbue vos instatis i nos quidem ambulamus verum est; nos obfertiamus, nos facimus ; sed ille facit, ut ambulemus , ut faciamus. In lib. de Gratia , & lib.
arb. cap. 16. Inquit. certum est nos elle , cum svolumus , sed ille facit, ut velimus bonam . certum est nos facere, cum facimus; sed ille facit, vi faciamAS, praebendo vires esseaei mas voluntati, qui dicit, I eram, vi in iunificationibus meis ambuletis, ct iudiacia mea obferuetis, ct faciatis. In cap. 17. dicit, ipse, Ni velimus operatur incipiens , qui voleηtibas cooperatur perficiens. In lib. de Corr. & Gratia cap. I a. dicit, Tantam quippE Spiritu Sancto acce ditur voluntas eorum, ut ideo possunt,quia sic volunt; ideo sic volunt, quia Deus operatur, Ni velint. In
epist. citata io' expendens locum illum psal. 36- Apud
474쪽
1 DE GRATIIS ACI VAMBVS c. .apud Dominum gressus hominis dirigentur, ct viam eius volet, dicit, a Domino gressus hominis diriguntur, ut intelligeremus ipsam voluntatem bonam, qua incipimus velle credere quoniam Dei via quid est, nisi fides recta illius esse donum, qui gressus nostros propterea dirigit primum, vi velimus: In lib. te Gratia uisust. Sc lib. arb. cap. . ait . Vs donum Dei esset, etiam
doctrina ipsa nonra ad Deum conuersio, non ei diceretar, Detis; l, ni , Iνirtutum couuerte nos; & in Capite antecedenti dixerat. Contine te ipsum i O tamen von omnes e
piunt verbum hoc, sed quibus datum est; quibns enim
non est datum, aut nolunt, aut von impleui, quod nolunt . Quibus autem datum, sic volunt, ι impleant, quod uolant. Item in eodem Capite ait: Cum voluntas bominis conuertitur , O ei dicitar, noli vinciat malo, quid ei prodest, nisi gratia 'ceurrente fiat
Quod ipse Apostolus secutus adiunxit. Nam cum dixisset, virtus peccati lex, continuo subiecit; Gratias autem Deo , qui dat nobis victoriam per Domianum nostram Iesum Christum: Ergo, oe victoria, qua peccatum vineitur, nihil aliud en, quam Domini Dei
iusto certamine adiuuantis liberum arb/trιum et In
epist. Ios. dicit, Vita aeterna , etiam ipsa grati et , nuncupatur, non ob aliud, nis quia gratia datur, uouideis, quia meritis non dasur ; sed quia data sunt iso
merita, quibus datur: intelligendum en gitur etiam ipsa hominis bona merita esse Dei munera , quibus, cum vita aeterna redditur, quid nisi gratia pro gratia redditur l& proinde in lib. I . de Trin. cap. Io. de hac gratia pro gratia explicans illud Psalmi,Dedit dona hominibus, ait, dona funt inerua nostra, quibus ad summum bonum immortalitatis, σ beatitudinis pervenimus : id ergo praestat nobis gratia , seu Deus per gratiam; facit, inquam, ut per eam nos , quibus conceditur, in executione ponamus, seu
475쪽
seu faciamus opera bona conducetia ad salutem; quae quidem , sine gratia numquam, nec faceremus , nec facere possemus . Hac ergo gratia i digemus , ut ea faciamus, alioquin , ait Augustinus, numquam faceremus. 3oo. Postremum argumentum , quod in eap.
7. adduxi ex S. Augustino de virtute, potentia, &efficacia gratis liberi arbitrii in ordine ad bona opera , deductum ex similitudine sessoris adiumentum, quo ipse S. Doctor utitur in Hippetuosticon. lib. inquiens, quod sicut sessor equi v.g. dirigit, ac regulat equum, quo, quando, & quo modo vult,& equus paret sessori, magni momenti est pro praesenti negotio . Legi potest in dicto Capite septimo; & iterum sorte referam in sequeti Capite: ista ergo gratia,quae agat,regat,ac dirugat voluntatem,ex se ratione sensuum,inclinatam ad malum , ut ab eo declinet, ac faciat bonum, necessaria nobis est. 3Or. Totum, quod hucusque dictum est,confirmari potest hoc argumento, meo videri, valido . Ad bene operandum , sicut oportet, est necessaria gratia: hec propositio est de fide, ut in suo loco probatum est. Tunc sic: vel gratia haec necessaria, est similis illi, quam habuit Adam innocens, & velut indifferens, & subdita voluntati, ut si velit ea utatur, & bonum faciat, ac malum fugiat; & si nolit ea uti, bonum non faciat, nec malum fugiat: vel est illa,quae sic delectat,assicitaque voluntatem tali suavitate, ut faciat eam facere bonum per fidem cognitum, &inspiratum .
Non videtur dici posse primum: igitur dicendum est secundum. Maior est a sussicienti diuisioneis;
non enim datur medium, nec video medium aliquod a Catholicis Theologis defendi.Min. prob. t M m in pria
sinitIitudo sessoris ad equum Areum. a sumetenti divi fion concluder.
476쪽
Ex dictis hae facit is Pauli arg.
18 DE GRATIIS ACTUAL1BUS, MC primo, manifesta S. Augustini Doctrina, vim Prima conchisione . 2. Ex concit. Araus a. subscribente illa a s. decreta de gratia sibi praemissa a Romano Pontifice, ut idem Concilium testatiar lin cap. I. Patet autem incat. 6. hanc sententiam,
seu hunc dicendi modum reijcere: sic enim habet. Si quis sue gratia Dei credentibus, voleutibus , dem iderantibus, couantibus , labora tibvs , vigilantibtis , istudentibus, petentibus, q rearentibus , pulsantibus nobis, misericordiam dicit conferri,non autem divinitus, ut credamus, Ῥelimus, Ῥel hac omnia, sicut oportet, lagere valemus, per infusionem , ct iuspirationem sancti Spiritus in nobis seri confitetur, aAt humatιω-
ti, aut obedientiae humana subiungit alias subigit
gratia adiutorium ; nec ut obediens , ct humillimtis ipsius gratiae donum esse conseviit; resectit Apoctulo dicenti I. Cor. . Quid habes , quod non accepistii σgratia Dei sum id, quod fura: sic voluntas sub ij cr. tur gratiae, non gratia voluntati. 7. ex doctrina ac factis ipsius Apostoli a Deo electi ad docendum uniuersum Mundum ; quem quidem a Deo protectum, & diuinae gratiae auxilios suffultum titille, nemo inficiabitur: ibi tamen confitetur, se imparem , ac impotentem ad resistendum legi membrorum, idest, concupiscenths, a quibus angebatur, ita quod non faceret bonum , quod vellet, sed malum, quod nollet: verum a gratia obtineret liberationem ab eiusmodi miseria, &sic bonum faceret. Verba illius hic sunt ad Rom. 7I8. Scio enim, quia non habitat in me, hoc ect in carne mea, bonum . Psam velle adiacet inibi , perficere autem bonum non inuenis . 2 'n enim,quod volo bο- num , hoc facio . sed quod nola malum , hoc ago. Si autem quod nolo illud Iacio; iam non ego operoi illud, sed quod habitat tu me peccatum . Invenio igitur legem
477쪽
gem, volenti mihi facere bonum , quoniam mihi m tum adiacet. Condelector enim legi Dei seeundum interiorem hominem . Video autem aliam legem inis membris meis reprinantem legi mentis mea, ct captiuantem me in lege peccati, que est in membris meis. Infelix ego homo , quis me liberabit de corpore mortis huius i Gratia Dei per Iesum Chrinam Dominum nostru . Igitur ego ipse mente feruio legi Dei; sarve autem legi peeeati . Conficetur ergo , quod bonum legis cognoscebat,& volebat facere. Hec est gratia preveniens, quae illuminat ad cognoscendum obonum, & inspirat ad volendum. At dicit, quod perficere non habebat propter repugnantiam legis membrorum, idest, concupiscentie . At non
dicit se liberare ab hac dissicultate per suam voluntatem utentem illis auxiliis illuminationis , &inspirationis ; sed a gratia Dei per Christum, id est, a gratia essi caci superante dissicultatem , &operante in voluntate, de cooperante cum illa , ut bonum faceret.
3oa. Confirmatur ex aliis factis , & conse Lsionibus ipsi uta et Pauli, nam I. Cor. I s. s. de se ait. Persecutusfum Ecclesiam Dei. Gratia autem Dei sum id, quod fum. a. ad Gal. I. 13. Supra mydum persequebar Ecclesiam Dei, oe expugnabam i iam , &c. cum autem placuit ei, qui me segregauit
ex νtero matris mea , O vocauit me per gratiam is ,
ut reuelaret filium Dum in me,&c. Interi. vocaait, inquit, de mala via ad bonam : qualis autem fuerit vocatio Pauli, quantaeque essicaciς, iam nolui , est. De gratia resistendi tentationibus sibi occurrentibus, loquitur in secunda ad Cor. Ia. T. Ne magnitudo rexetitionum extollat me , dasus eum ibi nimalus carnis meae, Angelus Sathana, qui me colaphizet. Propter quod ter Dominum rogaui, νιλέ in m a disce-
478쪽
Conelusio euidens. Liberum arbitrium,
discederet a me, dixit mihi suscit tibi gratia mea; nam virtus in infirmitate perficitur. Libenter igitur gloriabor in infirmitatibus meis, ut inhabitet in me virtus Chrim. Sciebat Paulus, Deum dare homini vires ad resistendum tentationibus : cur ergo 1llis non utebatur, sed petebat maiores vires t Dicendum, quod petebat gratiam potentiorem,qus daret resistentiam de qua fuit a Deo redditus certus , de securus, per ea verba , susscit tibi gratiata mea, illa scilicet, quq facit te superiorem tentationi : de qua certificatus, amplius non timet, sed ait: libreter igitur gloriabor in infirmitatibus meis, ut inhabitet in me virtus chrissi , idest gratia illa, quq facit me superare tentationes. Cum igitur gratia illa, quq asIeritur indifferens , & dimissa voluntati , ut ea utatur , si velit, non facit facere opus bonum; quia nec in Adamo sano, Se sancto id fecit; non ista, sed alia potentior, de efficax , illa scilicet S. Augustini, dicenda est ad faciendum opus bonum, sicut oportet ,
An Gratia ista faciens facere , praeiudicet libero arbitrio. A Dii. r. & suppono idem esse liberum, .n arbitrium humanum , ac humanam voluntatem liberam: notat autem S. Augustinus in lib. 3. Hippognosticon, dici arbitrium, ab a Lirando rationali consideratione ; vel discernendo quid eligat, quidue recuset; & Iiberum, quia in sua positum est potestate, ut faciat, quod vult.
Quod vero in homine in statu naturae lapst adsit
479쪽
voluntas cum hac libertate , seu liberum arbitrium licet debilitatum , seu attenuatum , mox probabitur.3 . Adv. a. & suppono cum eodem S. Doctore in lib. de corrept.o Gratia eap. I 3.3e alibi si
pe, quod libertas hominis, quaedam est a seruitute peccati; quaedam est naturalis r de prima dicit Saluator Ioan.8. IAE. Qui Deir peetatum seruus est peccati; & ideo, qui sine peccato reperitur , liberest iustitiae: naturalis vero libertas est illa , qua potest homo facere, quod vult, siue bonum, siue
malum , siue hoc, vel illud bonum , vel malum :de qua libertate dixit Deus ad Cain Gen. q. T. ne si beηὸ egeris recipies ; sin autem malὸ , Batim in foribus peccatum aderit. Sed sub te erit appetitus eius,oe tu dominaberis illius: & de qua Ecclesiastici I s. I . dicitur. Deus ab initio constituit hominem, O reliquit eum in manu eonsili, fui. Adiecit mandata, oe praecepta sua . Si volueris mandata seruare, seruabant te, oe in perpetuum fidem placitam facere . Apposuit tibi aquam , ct ignem , ad quod volueris porrige manum tuam ; ante homine ras νita, in mors, bonum, Θ malum, quod placuerit dabitur illi. De hac libertate quirimus , an Isdatur per gratiam inducentem liberam voluntatem ad faciendum bonum, ac ad vitandum malum , & facientem eam facere, seu exeqiii, sicut hucusque cum S.Augustino dictum est .
ca contra Lutherum,& Caluinum,liberum hominis arbitrium non esse titulum sine re, nec, quod
ipsi phanatice dicebant, fuisse extinctum in Α-
damo: sed esse veram, ac realem rem in homine
existetatem, potestatem scilicet faciendi hoc, vel illud bonum , vel malum: quae quidem veritast non
480쪽
t definitum immB i no principia
non est nouiter tradita, aut in solo Concilio Tridentino quod sufficeret declarata, nempe in , of d. can. 3. O 6. in quorum primo damnatur, ut haeresis, dicere, quod per Adae peccatum fuerit extinctum ; & in 1. damnatur pariter, ut hi resis, dicere , quod non sit in potestate hominis facere vias suas bonas , vel malas : sed veritas existentie liberi arbitrii in homine est antiqua, & perpetua in Ecclesia, nec umquam interrupta eius notitia . Nam ante Concilium Tridentinum definiuerat Leo X. Constit. Αο. Exurge, &c. & Concit. Senonense ; in sexto Ecclesis saeculo fuerat definitum a concit. Arausa. cap. I r. iuxta prefinitionem Faticis q. qui ad Concilium illud cui hoc initio fatetuo Capitula illa vigintiquinque transimis erat subscribenda. In saeculo pr cedenti anno scilicet 3 s. fuerat decisum in Concilio Dio spolitano . Ante omnia haec tempora id definierat Clemens Ι. in m. 3. & S. August. liberi arbitrii existentiam in homine neruosd probat; primo in tribus libris de libero arbitrio continentibus capita 6 i. Secundo in libro de Gratia, O libero ambitrio continente capita a .Tertio in libro de T a- rura, oe Gratia continente capita 7o. & in multis alijs libris, ut de Tradestinatione Sanctorum , corrept. σ Grvita, & alibi sparsim . 3Q6. Verum est , quod tam S. Augustinus , quam praefata Concilia docuerunt, quod per Α-dae peccatum liberum arbitrium humanum circa malum remanserit quidem vigorosum , sicut prius : at circa bonum remanserit debilitatum :& Concit. Arausa. dicit Atrenuotum, quo Vocabulo Concilium Tridentinum usum est in f . 6. cap. I.dicens remansisse attenuatum,ct inclinatum. Proindὀque docent indigere gratia , seu diuino