장음표시 사용
501쪽
s eundum interiorem hominem . Quid tu de carne tua tumultuaris i quid delectationes fiuitas, temporales, fluxas, Nanas, noxias, tumultuosὸ fugeris, ct eas qua se gartila mihi narras . Narrauerunt mihi initim delectationes : inde ed ina concupiscentia . Nyrrat mihi delectationes, sed non ut lex tua Domine. con- delector enim legi Dei , non de me , sed de gratia
Idem habet in ser. 27. cap. I. de verb.l Apost. Prae omnibus voluptatibus, hoc est delectationibus , etiam licitis, am da iustitia. Si enim habes fensus interiores,omnes illi delectantur delectatione iustitiae: & poth aliqua , interroget νtrum sic delectet institia, vi caeteris ad bos sensus corporis perinnentibus delectationibus anteponature ecce delectat te aurum tuum : oculos tuos delectat; metallum pul- clarum, fulgentissmum delectat, oec. Decertant in te desa delectationes: modo interrogo te, quid propones, quid plus delectat, aurum, au veritas; aurum , ara
verum testimonium t & post plura , longum est per
singulos corporis sensus excurrere: sed quod de oculis dixi , hoe de caeteris intelligite , oe proponite delectationi earnis delectationem mentis . carnem quippὸ vestram delectant illicita voluptates, mentem vestram delectet inuisibilis , pulchra,fancta, canora, dulcis iustitia . Vult per hoc S. Doctor insinuare Dei sapientiam, & misericordiam; qui ut miseros homines ad mala obiecta, malasque circa ea operationes ex delectatione concupiscentiε propensos, ab eis auerteret, ac ad obiecta, & Opera eis contraria conuerteret, atque traheret, ut Saluator
dicit, per gratiam, maiorem , & nobiliorem delectationem voluntati inducentem, id facit: & sic nullus coactionis, aut necessitatis remanet scrupulus, cum voluntas ad bonum operandum a gra- ' P p p a tia
tuales maiores sunt corporali in bus u
502쪽
tia determinatur, sed vera voluntarietas , & vera voluptas , ac delectatio in ea reperitur. 4o. Confirmatur ex eodem S. Doctore pluribus ali)s in locis hic sapientissimus Dei nobiscum agendi modus, cum gratiam nobis concc-dit, qua auertimur a malo, & facimus bonum ;faciens per eam vere cognosci verum bonum , ingerens delectationem , ac suauitatem , qua delectabiliter faciat: in lib. 2. depecc. mer. &remisse. cap. IT. ait : Tanto enim quidque vehementitis volumus, quanto certius, quam bonum sit, nouimus, eoque delectamnr ardentius . Ignorantia igitar, ct infirmitas vitia sunt, quae impediunt volantatem, ne Moueamur ad faciendum opus bovum, vel ab opere malo abstineamus . Vt autem innotescat quod latebat , O suane fiat quod non delectabat, Gratia
Dei en, quae hominum adiuuat voluntates: & in , cap. 19. apertius id exprimit dicens : Deum alia quando non tribuere, vel certam mentiam , vel victricem delectationem, ut cognoscant, non a seipsis, sed ab illo sibi esse lumen, et suauitatem, qui dat dinctu
suum in terra eoru de ibid. ait: Cum a Deo illius adiutorium deprecamur ad facienda , perficiendamq; infitia quid aliud deprecamar, quam ut aperiat, quod latebat, oe suaue faciat, quod non delectabat. Hoc ergo suauimodo benignissimus Pater per suam gratiam trahit hominum voluntates ad bene operandum. 3 I. Immo cum tali suavitate, ac delectatione boni spiritualis, ac supernaturalis Deus homines , quos vult per gratiam, facit perseuerare in bono, nedum usque ad exitum ex hac vita, quia in psal. I s. habetur, Delectationes in dextera tu Gusque tu finem, sed etiam in Patria per charitatem consumatam replet animam suauitate, ac delectatione omnes alias delectationes temporales supe-
503쪽
superante . De perseuerantibus loquitur S. August. in lib. de Corr. & Gratia cap. 8. inquienS .seoluntas humana non libertate eonsequitur gratiam, sed potius gratia consequitur libertatem idesta seruitute peccati oe ut perseueret, delectabilem perpetuitatem , ct insuperabilem fortitudinem . Per seuerantia enim in bono, est continua Dei protectio per gratiam, quod filij Dei, ac electi continuo experiuntur. De suauitate, ac delectatione in Patria, qua per gratiam , atque consitimatam charitalein Beati assiciuntur , S. Gregorius Magnus homil. 17. in Evang. ait. Qua autem lingua dicere, vel quis intellectus capere suscit illa supernatiuitatis quantami gaudia . Angelorum choris interesse, cum beatis is spiritibus gloriae conditori afflere ; praesentem Dei vultum cernere , inciscumscriptum lumen videre , nullo mortis metu assici; i corruptioris perpetua munere laetari r omnes ergo actus beatifici, in gaudio, dulcedine, suauitate, ac delectatione perficiuntur di & S. Augustinus in lib. a a. de Civit. cap. 3o. docet singulare beneficium, atque gratiam, seu donum beatorum , esse delectationem, quod peccare amplius non possint, inquiens . 2 ec ideo libertim arbitrium non habebunt, quia peccata eos delectare von poterunt, inagis quippe erit lιberum a delectatione peccandi usque ad delectationem non peccandi indeclinabilem liberatum:& in lib. . coni. Iul. cap. I. de illa suaui delectatione Patriae, inquit. Tanta satiabitur visone, σtanta inflammabitur eharitate superioris boni, ae ad
seipsum sibi placendo deficere ab illius dilectione non possit. In lib.9. de Ciu.cap. 2 a.de Beatis Angelis dicit. Illis Dei qua fanti antur ebaritas e ra est,
prae cuius non tantum incorporali, verum etiam ines
Dbili, oe incommutabili pulchritudine, cuius socto
In Patris Beati cum delectatio. ne amant Deum a
504쪽
Delectatio m. Dcima In Beatis ,
possint, &c. omni ereata delecta
amore inardescant, omnia qua infra sunt, qu cd ιIIndi est, non sunt, seque ipsos inter illa contemnunt, Pt cx toto, quod boni sunt, eo bono, ex quo boni sunt, emifruantur . Quod confirmat in lib. Iq. cap. s. HI-cens . Vbi boni adeptι amor immutabilis est ; profecto si d ci poten, mali cauendi timor secarus en . Timorιs quippe casti nomine , ea Noluntas signiscata ect, qria non necesse erit nolle peccare, o non follicι- tudine infirmitatis , ne fortὸ peccemus , sed tranqtirialitate charitatis cauere peccatum: ex hoc auten , modo agendi Dei, quem Deus exercet in Beatis, ut per gratiam, & charitatem faciat eis placereo, ac delectare summum bonum, despiciant, & abhorreant alia omnia creata, licet delectabilia bona, existimo, quod cum aliqua similitudine, vult inferre S. Augustinus , & ego cum eo, mili fallor , quod per suam gratiam sic operatur cum Volun Late humana, ut omnia, quae praecipit, vel consulit alicui, a quo vult, ut impleantur , ea reddit clara, Vt cognoscatur eorum bonitas, ac veritas , C delectabilia , ac suauia, ut praeserantur obiectis Oppossitis perniciose delectabilibus, & hilce pretis, illa amentur , & amplectantur . 342. Quod totum comprobari potest ex tactis plurium Sanctorum omnis conditionis: &primo ex factis Martirum : de quibus omnibus S. August. in lib. I 8. de Civit. cap. 7. ait . Sed qua do in abundantia gratia spiritus illius, θιν ult spirat, lautum Chrinam amare possent, ut cum tanto vita discrimine sub tanta spe Nenia negarem p ssent Z Mors igitur pretiosa Sanctorum, quibys cgmtanta gratia est amissa, ct praerogata mors chniti, radeAm acquirendum non cunctarentur fuam ιmpeudere enimam : & post . Mors ergo , no deo bο- num videri debet, quia in tantam νtilitatem , non τι
505쪽
Οα , sed diuina opitulatione conuersa est , ut qua tunc in statu innocentiae metuenda proposita est ,
ne ρEccatum committeretur: nunc fuscipienda proponitur, ut peccatum non committatur, eommissumque
deleatur ; magnaque victoria debita iunitiae palma reddatur: & ad particularia descendendo ; de S. S tephano pleno gratia , ct fortitudine , ex Act. 7. canit Ecclesia lapides tormentis illi dulces fuerunt. Μ y Τ Π MOrS ergo, quam pro Christo per lapidationem patiebatur, dulcior illi erat, quam vita cum negatione Christi . 3 ρ. De Sancto Laurentio dicitur . chminis craticula superpositus νreretur , ad impijssimum Tyramuum dixit, Assatum est, iam versa , oe manduca . Dolores despicit, temporalem vitam non
curat, Turamnum deridet prae dulcedine moriendi pro Christo . S. Andreas Apostolus , dum ad Crucem duceretur , dicebati O bona crux diti de- l iis 'i dei.
sederata, follictu amata, sine intermissione quasita,
aliquando concupienti animo praparata; accipe me sp rnente ab hominibus, s redde me Magiuro meo: oe populus Andream Deilὸ liberasset, nisi ipse sedasset mul- xuiit. titudinem, vehementius rogans, ne se ad optatissimam martirij eoronam properantem impediret. Marcus,&Marcellianus fratres Romani ad stipitem alligati, pedibus clauis confixi, dicente iudice Fabi no, resipiscis e miseri, oe ab his cruciatibus vos erip te ,λresponderunt'. 2V3mquam tam tueandὸ epulati sumus, quam baee libenter Iesu Christi causa pem ferimus, in cuius amore nunc fixi esse capimus ut nam tamdiu nos bae pati sinar, quamdiu hoc corruptibili corpore vestiti erimus: &c. Alia plura ex Chronicis huius generis exempla adduci possimi, ex quibus luculenter patet , quod in obseruantia praeceptorum Deus concurrit cum gratia redden
506쪽
te illam dulcem,suavem, delectabilem, & iucun- dam, etiam in cruciatibus. 34 . Tandem quisque hominum, si verum Ηκ py'p i' vult, in se experitur,quod dum contra con cupiscentiam , siue carnalem , siue aliam quamcumque operatur, cum dissicultate quidem sudierat , sed in ea superanda delectatur, & gaudet: de ut aliqua pauca adducamus exempla utriusque Testamenti: quomodo Abraham aetatis99. annorum, Ismael filius I . annorum , & Vernaculi 1-dest serui in domo sua nati fere 6oo. consensissent in ea aetate se circumcidi, 3c grauem illum dolorem sentire ut notatur de Sichimitis a filias Iacob occisiis Gen. 3 . et . nisi Deus cum sua , ratia eis apparere,prius illuminando, & exper1ri cooperando,fecisset suum praeceptum, bonum, Ab 'hφ' xVt le , suaue , ac delectabile ἰ Quomodo idem in eircum' Abraham in aetate IIs .annorum consensisset pri-lcepto Dei de immolando filio,& ipse Isaac filius annorum quindecim cui ex Iosepho Hebreo A-t -; ibraham manifestauit) consensisset, nisi Deus e molando. sdem modo facile,utile,ac suaue per suam gratiam eis apparere fecisset, & sic cum eis cooperando consensum de faciendo in uno , & patiendo uia alio produxisset licet Deus postea non perin
Et quod de istis dictu est,dici potest de alus
factissimis viris,qui nedum in obseruantia praeceptorum, sed & consiliorum , & asperrimis superero attonis operibus Deo seruierunt,carnemfuam: erucifigentes cum viiijs, O concupiscentiis , Ut ait 4 DPaulus ad Gal. s. et . & ut dicit in cap. I I. 3T Haebreos. -- ludibria, ct verbera expertι, infu- per vischia, ct earceres; lapidati sunt,fetiti sunt,tentati sunt, in occisone gladi, mortui sunt, circuierunt
507쪽
l tu melotis, in pellibus caprinis; egentes , angustiati, afflicti; in titudinibus emautes , in montibus, i speluncis, O in cavernis terrae; de tamen Paulus liscscribens, adhuc Martirum saeuas non viderat persecutiones, tormenta, & mortes : quomodo autem potuissent fragiles, & infirmi homines, pueri , ac foeminae libenter , & imperterrite hqc sufferre, nisi Deus per suam gratiam apprehendere fecisset liqc incommoda ipsis utilia esse,& quod in iis perferendis delectationem, ac suauitate fuissent experti l certe non potuit aliter esse. Ideo in eo loco promisit Paulus , haec mala ipsos libenter tolerare, ut meliorem inuenirent resurrectionem . 3 6. Idem de alijs sponte ex semetipsis ami- gentibus se est dicendum; ut de S.Ioan. Baptista, de Paulo primo Eremita, de Antonio, de tot alios Thebaidis , ac Nitriae Anachoretis ; de Simeone, ac Daniele Stilitis; de Marana, & Cira inclusis , & Anachoretis foeminis; de Basilio , Benedicto, Dominico, Francisco, &c. eorumque asseclis, qui modum vivendi adeo arctum, & asperum, spon- lter, Deo illuminante, ac inspirante elegerunt; & lper eamdem Dei gratiam asperrima illa exercitia cum iucunditate, ac hilaritate imperturbabiliter perfecerunt: Gunarunt enim, O Ῥiderunt, ut inquit David, quam Dauis sit Domiuus. Sic ergo benignissimus Dominus, & amantissimus parens nobiscum operatur, cum prεcepta, vel consilia , vel supererogatoria sunt adimplenda ; facit enim veritatem boni apparere, inspirat,& infaminativi amplectatur,& delectationem, ac suauitatem in
exequendo largitur: ipsi gloria in secula. Amen. qq CAP.
Benedicti. Dominiet. Francisci. dcc
508쪽
Non est ste no de iussi. cienti. Mu ea duinhia hie e6- Praehensa.
oo DE GRATIIS ACTVALIBUS,&c. C A P V T XVI. An Gratia ista faciens facere ,seu egeo, detuν singulis hominibus , o semper .
M . A Du. I. nos hic non loqui de grati , ' quia Theologis dicitur sufficiens: nam
de ea licet in cap. q. multa dixerimus loquemur infra: sed loquimur de ea , quae facit facere opus , habetque semper secum coniunctum opus principale, ad quod exequendum datur.3 8. Adv. a. in hoc quaesito duo proponi explicite; sed hec duo alia plura secum trahunt, &omnia dissicijima . P rimum ergo quiritur, an omnes homines cuiuscumque Nationis , &gionis, obtineant, obtinuerint, ac obtinebunt gratiam facientem facere , idest evicacem, pro obseruantia legis diuinae, naturalis, vel positiuς, Mosaycae pro tempore suo, ac Euangelicata & pro
executione diuinorum consiliorum . a. Cur non omnes eam obtinuerint, vel non obtineant, aut non obtinebunt. 3. Cur omnes saltem fideles non
semper obtineant. q.iCur saltem electi, seu pr ldestinati pro omni temporis momento , di pro omni actu bono, siue praecepti, siue consiliI, siue supererogationis eam non obtineant ἱ Immo enormiter aliquando labantur , licet postea obtineant essicacem gratiam resipiscendi. De Gratia vero Perseuerantiae, quae singulari, ac lpecia
li nomine appellatur donum Dei , loquar po
449. Adv. .Quod sorte non Ita dissiciles euaderene harum quaestionum solutiones, si teneretur, sta haberetur fundamentum clarum in Sacra
509쪽
Scriptura, vel saltem in Sancto Augustino Doctore Gratiae, tenendi illud sistema , quod Deus ab aeterno decreuit dare omnibus , & singulis adultis , & pro omni vitae tempore, & pro singulis ctibus bonis faciendis in suis circumstanti)s hic,& nunc gratiam susscientem ad bene operandum voluntati dimissam, sicut in Adamo;& quod prς- uiderit aliquos cum ea esse consensuros aliquando, & pro aliquibus actibus; alios pluries, & pro pluribus; alios numquam, de pro nullis: & propterea decreuisse, illis toties dare, aliis vero non;& ita posset concludi, cur illis , & non istis talis gratia datur; & quod illi, quibus datur,reddunt eam enicacem , sicut praeuisi fuerant reddituri ex consensu pristando. Hoc autem supposito sist
male , puto, authores illud sequentes existimare, se posse facilius soluere omnes occurrentes d lia ficultates, quae nec paucae , nec parui sunt. Hoc autem sistema, si detur,licet ego non impugnem,
quia Ecclesia hucusque illud, cum omnibus suis sequelis permisit, de ego cum nemine disputo; tamen quia profiteor sequi S. Augustinum quem video hoc sistema non sequi item S.Thomam, &Scotum, qui in Augustino, & ut pro meo captu existimo, in Sacra Scriptura, de praecipue in Apostoli pauli dictis fundati sunt, alia incedo via , quamuis arctiori, & dissiciliori. Si enim res ista praefati sistematis modo se habet, inquit Petrus Damiani, nullo negotio totum mysterium Preteia destinationis ad gloriam , de gratiam , & Reprobationis , a singulis, etiam simplicibus perciperetur , neque Augustinus, neque Apostolus in iis explicandis recurrissent ad mysteria abdita Dei, O altitudo diuitiarum sapientia , oe scientia Dei , quam incomprabensibilia sunt iudicia eius , ct inue- Qqq
sequitur, licet non i mpugnet.
510쪽
acti has est necessaria gratia ess
91 DE GRATIIS ACTUALIBUS, &c. l
fligabiles viae eius t Neque S. Petrus de Apostoli Pauli dictis loquens in epist. a. cap. 1. I 6. dixisset, Frater nosser Taulus scripsit vobis , &c. in omnibus epiIIolis eias sunt quaedam discilla intellem , quae
ivdocti, ct instabiles depravant. Vnum autem me Ovideri, ex arcanis, quae docet Paulus in epist. ad Rom. 9. est hoc:Cuius vult miseretur , ct quem xuit, inittirat: deinde obhcit sibi. Dicis itaque mihi. Quid adhuc quaeritur, nam voluntati eius quis pessis & non respondet per supradictum si ite-naa, quia praevidit homine S non consensiiros,&c.' sed dicit. O homo tu quis es, qui respondeas Deo ἰ
nuinquid dici sigmentum ei, qMi se finxit, quid mo
feeini siel Jcc. ut ibi: Sc in cap. I I. iterum loquens de eiusmodi vocatis, & non vocatis ; electis, Ecnon electis, consecutis, & non consecutis misericordiam , non recurrit ad Dei praescientiam de sconsensibus praestandis , vel non praestandis suae ratiae: sed exclamat. O altitudo diuitiartim fa-picntia , ct scientiae Dei , quam intompraebensibilia soni iudicia eius , O inuestigabiles viae eius i Quis enim cognouit sensum Domiνι , aut quis consiliarius eius fuit Ego igitur, quamuis dissicultates virobique agnoscam, malo tamen sequi vestigia Scoti, S.I homae, & ceterorum, qui S. Augustinum per II. fere saecula, duce Apostolo Paulo, sitnt secuti, & ab Eccletia explicite laudati, quam aliorum, quicumque sint. At quoniam gratia ista faciens facere, seu essicax necessaria est, primo provocatione essi caci ad fidem , Sc iustificationem primam;deinde etiam ad exequenda opera legis,& ad alias iustificationes post lapsus , & ad alia omnia opera bona, sicut oportet; singillatim, S breuiter dicam, an omnes, de singuli homines, ad singula praefata opera exequenda eam habuerint,