장음표시 사용
51쪽
predestiuationibus rerum omnium in quolibet ordine suturarum , salvetur Dei omnipotentia, ac libertas in operando , si nec alia , nec aliter facere potest. 43. Adv. 2. ex tract. de immytabilitate Dei, quod de si de est, Deum esse immutabilem quoadesse, & quoad operari. Nam Malach. I.6.dicitur , ego Deus, oenon renior; & Iacobi I. I7. Apud quem
non est transmutatio,nee necessRadinis ob Ambratio psal. 32. consilium Domini iv aternum manet. Cogit riones eordis eius in generationem, O generationem. Et Rom.ς. II .de Iacob, & Esau dicitur, eiam enim
nondum nati fuissent, aut aliquid boni egissent, uat mali dit secundum electionem Dei propositum maneret, oec. idest non mutaretur. Et alia similia suppetunt S. Scriptur loca , in quibus de immutabilitate Dei, ac decretorum , & dictorum eius fit mentio. Et tamen aliqua sunt Ioca, in quibus
videtur, Deum mutasse sententiam , v. g. Gen.6. cum videret Deus. quod cnxcta cogitatio hominis prona effer ad malum , ct qaὸd omnis caro corruperat
viam suam super terram, dixit, paenιtet me Dosse hominem; & Ione 3. ubi Deus per hunc Prophetam praedicit, adhuc quadraginta dies , ct Ninike a subuerteturii & tamen ijs transactis, Ninive nono fuit subuersa, sed ei pepercit Deus , quoniam totus populus egit poenitentiam. Et Saluator dicit Mati. II. 23. in Sc domis μα fuissenι virtutes , qua in te, ca harvcom) sorte massisseat usquὸ in haηc diem. Idem dicit de Tyro , & Sydone; Ssic, quasi si potuerit Deus mutare decretum , sequitur, quod praedestinationes non sint immutabiles: et proinde non esse admittendum factas ab aeterno. Hec ergo soluenda est dissicultas . 6. Adv. 3. ex tract. de Nolantate Dei, quὀd
52쪽
Deus est summe liber; nam in psal. 13q. habetur, Deus omnia quaecumque νoluit, fecit in coelo, oe in Terra, in mari, ct in omηibus Mysis . Et Paulus ad Rom.8xMM Nuit miseretur , γ quem vult indurat . Et ex epist. Iacobi I. Voluntariὸ genuit,non Ῥerbo veritatis . Et tandem Exodi, 3 3. I9.Misere-Ibor eui voluero, ct clemens ero , in quem mihi placebit . Immo Dei libertas in operando ad extra est origo, radix, & prototypus omnis libertatis hurgans, under Macarius in homil. I s. in hoc po- tillime asserit consistere imaginem Dei in homine, inquiens , Hominem eo ipso ad imaginem Dei
emefactum, quὸd sit liber, ac sui iuris: quoniam ut Deus liberi eIn arbitris, oe. quod vult facit. ς sic σtu liber es arbitris , oc. Neque: ullus Catholicus, aliusve mentis compos, qui lacras litteras libauerit, hanc suminam libertatis perfectionem a Deo auferre somniauit. Hoc autem stante; si praedestinationes aeternae sunt, cum immutabiles defendantur, libertas diuinq voluntatis non falluatur, quia Deus non videretur remanere liber
ad faciendum oppositum eius, quod predestinauit; Hsc dissicilitas soluenda est, sit predestin tiones defenduntur, sicut defendi debent.
7. Adu.ε ea tract.de omnipotentia Dei, quod interprimarias Dei perfectiones respicientes terminum ad extra, est Omnipotentia. Ipsemet Deus de seipso eam sepe testificacur, prima vice Gen. tr. i. dicens Abrahe, ego Deus Imnipotens . Idem replicat Gen.33. H.& in sacro textu per Μ. vices
omnipotens praedicatur. Ideo in symbolo Apost. primo loco ponitur huius diuinae proprietatis articulus . credo is Hum Deum Patrem Omnipotentem . Et S. Augustinus serm. I 39.de Temp. c. a. ait,
53쪽
Predestin tiones non praeiu di eam immutabilitati Dei tuis operando . Ex S. Scriptulla a Ex S. Aug.
sed da mihi paganum, idolorum eultorem, demonum seruum, qui non dicat Deum esse omnipotentem : προgare christum potest, negare Deum omnipotentem non potest. Hoc autem stante , videndum quomodo suppositis prςdestinationibus e ternis omnium a Deo agendorum , salvetur omnipotentia , cum nequeat ea non facere, vel alia noua, aut eis contraria facere. Ideo 48. Dico I. Prqdestinationes rerum sutur rum a Deo ab sterno factae . i nutabilitati Dei in operando non pri iudicant. 9. Prob. ex supra cit. loco psal. a. consilium autem Domini in aeternum manet ; cogitationes cordis eius in generationem, oe generationem. Interi. tuae est Hieronymi, Ver. Consilium in aternum s , icit, nullo tempore dissoluitur, & Ver. cogitationes , dicit, euitationes sapientiae eius non sunt mu
tabiles. Glo. ord.eogitationes, dicit, idest prὰdestinatio, in qua omnia reposita sunt, que sic permanent, sicut praealsa sunt.
o. S. August.in secunda explicatione psal. 3 a. dicit, Unia igitur consilium Domini manet in stemnum , nis de nobis antὸ praesciuit, Er predestinauit lauis tollit praedestirationem Dei antὸ mundi constia tutionem l Uidit nos , fecit nos, eviradauit nos, misit ad uos , redemit nos et hoc eius eonsilium manet rata aternum. Ηse cogitatio manet in saecula secularum . I. Idem S. Doctor saepe de immutabilitate consiliorum, seu decretorum Dei loquitur, praesertim in lib.M.qq,quarct. 33.σ in lib. a.ad Simplie. q. a. ubi docet, quod in prisciente omnia, ut est Deus , mutatio decretorum per poenitentiam eo
rum esse non potest ἱ R declarae, quid sit Deum poenitere de aliquo suo facto, estque responsio ad dubium secundi notabilis. Sic autem ait.
54쪽
Cum legimus etiam Dominum dicentem , Paenitet me, consideremus, quid esse soleat. In hominibus opust paenitendi est, proculdubio, cum reperitur voluntasmatandi, Oe. a Gamus haec a Deo , O videamus, qua regula intelligatur poenitere Deum. cum enim poenitere dicitur, vult non esse aliquid , sicut fecerat, ut esset. Sed tamen, ct eum ita esset, ita debebat; cAm ita esse iam non sinitur, iam non debebat ita esse, perpetuo quodam, oe tranquillo aeqBitatis iudicιο, quo Deus cuncta mutabilia incommutabili voluntate disponit. Sunt ergo stabiles, & immutabiles Dei prςdestinationes circa creata, quia Deus ab aete no decreuit aliqua pro tali tempore mansura, de pro alio desitura; de istae sunt ills pr destinationes, quas S. August.in lib. de Tradest. Dei cap. I. v cat pridestinationes conditionis , ac iustitie; sed de hoc argumento in calce huius capitis iterum loquar. a. Dico a. Praedestinationes rerum facts a Deo ab sterno non preiudicant omnipotentii Dei. 3 7. Prob. multa Deus facere non potest, que
tamen impotentiam in eo non arguunt; ergo licet facere non possit contraria eorum, quae iam ab e terno predestinata sunt, non propterea impotens absolute dicendus est . Antec. prob. Deus non potest se destruere, aut mori: non potest mentiri, non potest facere, ut quae facta sunt, aut preterierunt, facta non sint, aut non prsterierint. Vnde Hugo de S.Vict. par. I. de Sacramentis; de
Sacr. Fidei e. H.ait summὸ potens est, qui poten omne, quod pQIbile es ; nee ideo minus potens est, se impossibilia non facit, quia impossibilia posse,non es posse, sed non posse . Itaque omnia potest Deus, quapisse potentia es . Consequ. prima prob. quia im-
potentiet Dei Multa non potest saeaxe Deus , oc
nipotens est a Hueo da S. V Ict.
55쪽
Cur aliqua suae De impossibi- ita.
possibile est Deum mutari; quod qtiadem eueniret , si posset post decretum iam factum contrarium ponere.
1 4. S. Ambrosius in lib. .de fide c. g. inquit, multa sunt impossibilitatum genera . Est aliquid natura impossibile,& est aliquid possibile per naturam, sed impossibile per infirmitatem. Est etiam tertium, quod est possibile per corporis, & animi
firmitatem , impossibile per imperitiam, aut impotentiam. Est etiam, quod per definition in . immutabilis propositi, di constantis perseuerantiae voluntatis , atque amicitiae fidem sit impossibile mutari .
s. Hoc quartum impossibile Deo in hac
materia conuenit, ratione constantis,& immutabilis propositi. De quo loquitur expresse Ap stolus Rom. . . Secundam propositum gratiae Dei, S cap. 8. 28. diligentibus Deum omnia cooperamur in bonum, his, qui fecundum propositum vocati Dux sanctι. Et cap.9. II. loquens de Iacob , &Esau, inquit, ut secundum electionem propositum Dei maneret, a c. omnes enim S.Scripture interpretes Dei electiones firmas manere ex Dei immutabili proposito docent, quia Dei consitium in a ternam ma vel , ct cogitationes cordis eius in generationem, O generationem psal. 32. esset autem repugnans prudentissimo , re constantissimo Dei proposito, seu consilio illud mutare ; dc propterea impossibile, sicut impossibile est Deo promittere , & non exequi. Iste autem impossibilitates non preiudicant omnipotentiq, quς tendit ad possibilia, &com decentia sanctitarem, ac dignitatem Dei. 16. ConLEx hoc, quod Deus peccare non potest; nullum infertur priiudicium omnipotentiae Dei, ergo neque ex hoc , quod nequeat preM- . fini-
56쪽
finitiones, seu prq destinationes futurorum mut re . Vnde s. August. ferm. Io9.de tempore, inquit, Iam ego dico quanta Deus non possit. Non potest mori, non potest peccare, non poten mentiri, novi,
potest falli . Tanta ηοη poten, qua si posset, novi
esset omnipotens. 7. S. Ambros. in lib.num. ad cromat. de iis, quae sunt impossibilia Deo ratione dignitatis ait. Numquid nam mentitur Deus sed non mentitur, quia
est impossibile mentiri Deum. Impossibile autem istud numquid infirmitatis est i non νtique . quomodo omnia potest . si aliquid escere non potest ' Quid ergo ei imposbile t illud utique , quod eius natura contrarium est, non quod virtuti arduum . Imposbile est ei mentiri, ct imposile istud non infirmitatis est, sed virtutis , oe maiestatis , quia veritas non recipit
mendacium , nee Dei virtus leuitatis errorem .
38. Probari potest quoque ex communi Theologorum dicto , quod Dei omnipotentis non fit praeiudicium, si non possit mutare ea, quae pr de stinauit, ex hoc, quod ipsemet se ad hoc obligauit, cum potuisset se non obligare; & sic in sensu composito, ut ipsi dicunt, non potest , at in sensu diuiso potest s de hoc modo, ut in suo loco dicam, subtilis Doctor dicit, quod Deus potest praedestinatum danmare ; quia , inquit, potuit non p destinare : at in sensu composito , seu ex suppositione , quod praedestinauit, non posset reprobare .
ys. At placet quamdam Petri Damiani spe
culationem ab Augustino, ut video,pro hac materia desumptam)adducere , is Opusculo 36. c. I . existentem: eius verba postea reseram, quaesum marte ita sonant. Deus potest facere contrariae his, quae iam decreuit facere ς quia in Dei aeterni-
57쪽
.liam Damiani doctrina . Potuisse. t posse in Deo idem sunt, ac ni
as DE PRAEDESTINATI ONEtate non adest prius, de posterius; & ita se habet
e ternitas, ac Deus in ea, siciit si modo inciperent; & sic Deus in praedestinando, ac praedefiniendo ita se habet, ac si modo ea decreta fac ret, & propterea potens est facere, Sc non facere,& sic saluatur omnipotentia, ac libertas Dei,de qua vista. Verba Damiani sunt hic. Quotum enim ad aetemitatemfuam, quidquid potuit Deus , hoe etiam O potest, quia praesens eius iv prateriatum nunquam vertitur . Eius hodie non in eras , vel
in aliad temporis vicissitudis e mutatur; sed sicut idife semper eIι, quod est, ita quidquid illi aden , semper adess. Quapropter ,sicut rectὸ possumus seere , t potuit Deus , νι antequam Roma facta fuisseida tanon esset ; ita congrue possumus dicere , potest Deus, ut Roma etiam postquamfacta est, facta non fuerit. Illud enim posse, quod babebas Dem antequam Roma fieret, immutabile semper apud aeternitatem Dei , Oliint Ubiis perseuerat. Et tam de quacunque re posifumus dicere, quod potuit eam Deus, iramus etiam dicere potest eam Deus I quia posse eius , quod sibi utique comer m est, fixum semper, auq e immobile eIL Potuisse enim Dei, apud nos ea ta summos. apud ipsum autem, non potuisse, sed immotum eo stans, atque immutabile posse semper est. Quotiua que enim potuit Deus, indubitanter oe potest ; apud quem nimirum cur non est esse,=fuisse,sed sempiaternum esse, ita consequenter non est potuisse, oe posise , sed immobile femper, O perpetuum pose. Haec
Petrus Damianus;quod quidem argumettim breuius, & ideo obscurius affert S. August. De Civit. lib. a. c. I a. Deus quiescens agere, σ agens quiescere potest ad opus nouum, non nouum, sed sempitπηum adbibere consilium; nec paenitendo quod priisse Usauerat coepit facere, quod non fecerat. Sed oes
58쪽
prius cessauit, posterius operatus est quod ne scio quemadmodum ab homine possit intelligi hoc proculdubio, quod dicitur prius, ct posterius in rebus prius non exissentibus, O postea eximentibus fuit. In illo
autem non alteram pracedentem altera subsequens mutauit , aut abstulit Doluntatem,sed una, eademque fempiterna , O immutabili voluntate res , quas cou-didit , o ut prius non essent egit, quamdiu non fuerunt, ct posterius essent cum esse eeperunt, hinc eis , qui talia videre possunt mirabiliter fortalis ostendens, quod eis nou indiguerit, O c. 6o. Dico 3. Praedestinationes rerum factae a Deo ab aeterno , non praeiudicant summae Dei libertati . 6 I. Prob.& supponitur ex tract. de Voluntate Dei ipsum summe liberum esse, quod ex S. Scriptura patet; nam in psal. II . habetur, ut ex not. 3.Omnia quaecunqne voluit fecit, Scex I. Corint. I a. Spiritus νbi vult spirat . diuisiones gratiarum sunt, Omnia autem Operatur νnus, atque idem spiritus diauidens siugulis, prout vult; & caetera plura . Immo , & Scotus docet, quod ex libertate Dei dependet libertas creata, ut ex not. I. patuit. 6a. Dicimus autem non ledi hanc libertatem, ex eo quod Deus nequit retractare ea, quae praedestinauit. Primo, quia voluntas Dei in operan-dO , ut nuper cum Augustino, & Damiano diximus, non transit in praeteritum; & sic, licet quoad nos valeat dici, praedestinauit; quoad Deum, tamen, non valet; sed dici debet praedestinat; &liber est ad non praedestinandum. a. quia necessitas ex suppositione, nec etiam in nobis laedit libertatem ; ergo, nec in Deo. Anteced. notissimum est: cum quis decernit aliquid facere; et si antequam decernat, vel faciat, possit non decerner ,
prς iv licat Dei liberistati .
59쪽
gumenti . de mutatione diuin et sententii.
vel non facere, quod decreuit; si tamen facit, necessario quidem facit; at ex praecedenti libertate sibi necessitatem inserente, facit. Sic prorsus de Deo praedestinante omnia, quae facturus est, dicendum , quod libere decreuit, & sibi necessitatem imponit '. nec propterea aliquid de sua libertate amittit; & hoc impossibile, ut ex Ambrosio diximus,diuins persectioni maxime congruit. 63. Prob. a. ex persectione immutabilitatis diuinae, quq praecellentissima est in Deo , de qua maximer gloriatur Malachiae 3. 6. ubi commin tus multa mala inserenda Populo, subdit, ego enim Dominus, non mutor: igitur nec mutari potest in ijs , quae absolute decreuit, neque pet hoc summa eius libertas minuitur; sed optimὰ haec duo coniunguntur. Firmum enim, ac stabile est Dei
propositum: ideo num. 23. I9. Balaam ait ad Regem Balac, non en Deus , quasi homo, ut mentiatur , nee ut filius hominis, ut mutetur. Dixit Deas,
σ non faciet i locutus est, oe non implebit quasi dicat , hoc est impossibile . 6 . Neque obstant argumenta, quq adduci possitne ut supra de multis rebus, quas Deus se , dixit facturum, & postea non fecit, ut de subuersione Ninive, de conuersione Tiri, & Sidonis, ac de permanentia Sodomae , Gomorri, & aliarum trium Ciuitatum Seboim, Adama, & Segor, si poenitentiam egissent, & de aliIs multis, ut in Prophetis legitur; quia ut dicemus in eap. 18. illae
comminationes, & promi ssiones erant conditionatae; sciebat autem Deus, quod erant, vel non erant adimplendi conditiones, de propterea d creta non erant absoluta.
60쪽
An Pradentinatio ad gloriam praeiudicet libertati
6ς Α Du. I. quod hec est una ex dissicilibus I x controuersijs in hac materia. Cum enim Dei decreta ab sterno iam faeta immutabilia sin i, quia consilium Domini in aternum manet, al. r.& in impedibilia sitnt a creatura, ia nemo est, qui post resistere voluntati Rom. s. si decretum est de danda aliquibus gloria , isti non poterunt facere opera mala, per quae repellantur a gloria ,s & sic non remanent liberi ad actus malos finales: id ergo videndum est, quomodo, scilicet cum aeterna Praedestinatione, fametur humana libertas , que quidem quaestio coincidit cum illa, an praedestinati possint damnari, ut in proprio loco
l 66. Adv. a. quod communiter cum S. Augustino triplex datur genus libertatis, nempe I, a ser-l uitute; & hoc est morale ; a. a coactione ; 3. a ne- celsitate . De duobus primis hic non est quaestio, sed de postremo, an scilicet Dei Praedestinatio ad gloriam imponat prεdestinato necessitatem, an relinquat eum liberum is 67. Ad. 3. quod penes omnes Theologos , ipsumque S. Augustinum necessitas multiplex qui dem est ; sed ut ad operandum applicatur duplex tantum est; quaedam antecedens , quedam consequens, seu conditionis, vel suppositionis . Prima aufert a potentia omnem indifferentiam, R determinat ad unum tantum exequendum , absque ulla sita determinatione . Secunda vero sequitur ali-