장음표시 사용
571쪽
sistunt illam vocamus fuseientem gratiam . o. S. Prosper, fidelissimus S. Augustini Discipulus, multis in locis, hanc gratiam lassicientem ad posse credere in infidelibus etiam conce-
die . Nam in lib. I. de vocat. Gentium cap. II. di- cit. Quamuis credamus, nullis hominibus opem gra-
tiae in totum fuisse subtractam fi de quo plenius in f
quentibus disseremus et in lib. a. cap. I. de Gentibus sic ait. Quibus tamen mensura generalis auxilis, qua desuper omnibus hominibus en praebita, non negatur : ibidem c. a3. loquens de paruulis, & maioribus, priores sine baptisino morientibus a gratia excludit; sed posteriores omnes sub ea concludit, dicens , Nyn enim religiosὸ arbitror eredi, nec in-eonuenienter intelligi, quod i sti paruuli paveorum dierum homines ad illam pertineant gratiae partemo , qua femper uniuersis est impensa hominibus, qua usque se bene eorum uterentur parentes, etiam ipse per eosdem iuuarentur . Et infra sit bdit. Sicut autem eirca maiores , praeter illam generalem gratiam pam
ius , atque occultius omasium hominum corda pulsantem , excellentiore opere, largiore munerea poteπ-tiore virtute vorationis specialis excitetur, &c. Ecce quod in prioribus locis de generali gratia , quae alia nequit esse, nisi fugieiens , in hoc posteriori loco , de generali, quam omnibus hominibus adultis, & de speciali, idest de emcaci, quq aliquibus datur, mentionem facit. Tandem in cap. as. eiusdem secundi libri, clarius, ac manifestius docet , quod omnibus cuiuscumque status hominibus ab initio mundi Deus suam contulit gratiam, inquiens . Siue igitur nouissima contemptentur secula, me prima, siue media, rationabiliter, oe piὸ eredituν , omnes homines fatuos fieri Deum velle, semperque voluisse : O hoe non aliundὸ mon-Α a a a Ara
572쪽
stratur, quam de illis benesic's , eaque Prouident-ta Dei, quam uniuersis generationibus communiter, atque indisserenter impendit. Fuerunt enim, ac sunt
butu'odi dona ita generalia,ut per inorum testimonia ad Deum quaerendum possint homines adiuuari, quibus donis auctorem suum per omnia facula prorsitantibus, specialis gratia largitas superfusa eu . In cap. postea 26. loquens de opitulatione gratiae,
quomodo a Deo concedatur, ait: quae opitulatio per innumeros modos , sue occultos , siue manifenos
omnibus adhibetur, σ quod a multis refutatur, 'fortim est nequitia, quod autem 4 multis sustinetur, O gratiae en cuinae, oe voluntatis humaua. Ergo infideles etiam obtinent a Deo gratiam quaerendi illum : quod vero aliqui, & multi non quaerant modum inueniendi, accidit,quia implicati,& ad-dieti suis falsarum Religionum ritibus , respuunt monitiones, seu illuminationes sibi inditas ad
r. Ad Augnstinum redeo, qui de gratia infidelibus etiam collata loquitur in lib. de Dirit.
γ lit.ad Mareeu. cap. I ubi habet . Vult autem Deus omnes bomines saluos fieri, in Multionem veritatis venire, non sic tamen, ut eis adimat liberum
arbitrium , quo vel benὸ , vel malὸ utentes iustissimὸ iudicentur. Quod eum sit, insideles quidem contra
voluntatem Dei faciunt, cum eius Euangelio non credunt; nec ideo tamen eum vincunt; verum seipsos
fraudant magno, summoque bono , malisque panisl-bus implicant , experturi tu suppliciis potereatentarius , cuius in donis misricordiam contempserant . Duo hic docet Augustinus ; & quod Deus etiam infideles vult aliquo modo saluos fieri; quod eis misericordiam in donis elargitur; quae tamen ipsi contemnunt. Cum ergo misericordia,& dona Diuiti Coos
573쪽
OΡvSCVLVM TERTIUM. 33 sna ista quae aliud non sunt, quam dona gratie
non sint essicacia, sunt fugietentia. a. Idem S. Doctor ibidem eap. 34. postquam docuit, quod diuersis modis vocat homi
nes, ut credant, & intrinsece, ac extrinsece suasionibus aliorum, vel intrinsecer tantum faciens venire in mentem id , quod homo non habet in is potestate sua, inquit. Neque enim credere quis po
teti quolibet arbitrio, si nulla sit suasio, vel vocatio,
cui credat; profecto , ct ipsum velle eredere Deus operatur in homine; consentire autem, vel dissentire avocatione Dei , ut dixi, propriae volaruatis erit Et
post aliqua subdit. Iam si ad illam profunditatem
scrutandam quisquam nos coarctet, cur illi suadeatur, ut persuadeaturi, illi autem non ita : duosola occeam runt interim, quα respondere mibi placeat. O alti-tado diuitiarum, o numquid iniquitas apud Deum' cui responso icta displicet, quaerat doctiores, sed caueat , ne inueniat prasumptiores . Habemus ergo per Augustinum, & quod Deus Omnes infideles , varijs modis vocet, ac suadeat: & quod sine vocatione, ac suasione credere nemo potest. 2.quod actus credendi est a Deo cum voluntate . quod consentire, aut dissentire vocationi, est voluntatis . . ad rem nostram , quod aliqua vocario , &suasio persuadeat; alia non . Tandem vii de hoc oriatur, Augustinus dicit, se nescire; scire autem, quod in Deo non sit iniquitas : igitur firma manet cum Augustino conclusio, quod infideles vari)s modis vocantur; aliqui tamen sequuntur vocantem ; ecce gratia essicax: ali; non ; ecce su ciens, vocatio nempe, cui resistitur. 63. Prob. tandem . Si aliquid obstaret , Quin concederetur, gratiam sussicientem dari omnibus infidelibus, esset quia non ad om ues perue-
virum omnibus detur gratia faciens c6. sentireta a Aug. dieit se nescire a
574쪽
Qnomodo lin lege naturς adfuit li notitia Dei lα hcnor si operum . Patres te a.diderunt
116 DE GRATIIS ACTUALIBUS, &c.
nit praedicatio fidei ; nam ut docet Apostolus , Rom. IO. quomodo credent sne prsdicante Sed hoc non obstat: ergo. Min.prob. sic: Vel loquimur de insidelibus, ac Gentilibus ante aduentum Christi; vel de illis post Christum. Si de primis , esto in
Sacra Scriptura non habeamus omnia, quae acciderunt in toto mundo pro toto illo tempore ante Saluatoris aduentum i habemus tamen primo , quod pi o tempore legis naturae antequam ince
perit Idolatria , quae ut alias dixi incepit tem
pore Nini circa annum mundi ex Saliano bis millesimum ; illo inquam tempore suerunt traditiones Patrum, quia Adam, qui vixit annis s3O. tradidit filijs mandata diuina circa fidem , charitatem , & spem in Deum , nec non remedium contra originale peccatum pro paruulis , & remedium contra actuale proprium , contritionem scilicet, etc. quia sine his saluari non poterant, &tamen legimus aliquos saluatos , ut Adamum , Abelem, Enoch, Noe, &c. Item tradidit ritum sacrificiorum, quae Deo placebant, ut legimus de Abele, & Enos, qui caepit inuocare nomen Domini, idest publice laudare, ac sacrificare, ut dicunt Sacrae Scripturae interpretes; de Noe, qui ut dicitur Gela.6. fuit vir iussus, atque perfectus, hic autem non solum statim post diluuium sacrificia multa secit in gratiarum actionem , ct odoratus est Dominus odorem suauitatis, sacrificiorum, Gen. 8. sed dum fabricaret arcam, per tempuS centum annorum prςdicauit populis penitentiam, dicens, Deum contra eos esse iratum , quia cuncta cogitatio hominis prona erat ad malum omni tempore , de deleturus erat omnem hominem, nisi pqniterent;& saluandi erant illi tantum, qui sorent in arca illa, quam componebat. Post diluuium vero ,
575쪽
quia vixit annis 33o. & post eum filia, probabilis
simum , immo certum teneri debet, quod docuerint filios suos , & per illas nouem generationes usque ad Thare Patrem Abrahae, succe res eo rum docuerint filios suos ea , quae ad Deum cO lendum pro illo tempore speetabant. Post Thare vero tempora; quamuis Deus speciali vocatione
in Abrahamo,& successione sua populum sibi elegerit, eosque specialibus donis, ac priuilegi; s usique ad Moisem , idest per annos supra quingentos;& postea per Legem Moisi in monte Sinai datam usque ad Christum, protexerit, atque docuerit, Iis enim eloquia Dei fuerant credita, ex Apostolo tamen in Oriente , & in toto mundo grassabatur Idolatria: immo ex libro Iosue cap. a . 3. ipsemet Nachor , frater Abrahae, Bathuel Filius, Nachor,& Laban nepos,in Mesopotamia seruierunt Di)s alienis; nec propterea credendum
est , quod defuerint viri pietatis , & fideles, qui traditiones verae Religionis habuerint, eosque , de alios docuerint legimus enim Gen. I . I 8.quod eo Abrahae tempore in Salem, quae postea dicta est Ierusalem aderat Melchisedech, qui erat Ioci illius Rex, oe Sacerdos Dei Alsissimi, qui sacrificium obtulit in gratiarum actionem pro victoria Abrahe; ideoque oportuit, quod in ea Regione
adessent homines Deum timentes non Haebret . Gen. 2 o. in Ciuitate Geraris , quae erat Gentilium Philistiam, aderant timentes Deum , nam Abra
ham dixit ad Regem Abimelech qui suam ab
stulerat uxorem , quam dixerat esse sororem, , eamque restituit a Deo monitus cogitaui mechmdicens. Forsitan non est timor Dei in loco illo; ade- irat igitur . Immo Deus in somno locutus est cum Abimelech monens, ut redderet Saram viro suo
H breis. Moises eii Lege Iosue Genti Iesetiam a Iiquam Diic gnition εhabuerunt
576쪽
ue 18 DE GRATIIS ACTUALIBUS, &c. Abrahae, subdens , scio, quod is simplici corde fece
ris, ct ideo custodivi te , ne peccares tu Me , O non dimisi, ut tangeres eam . 2 tinc ergo redde viro Do, quia Propheta e Ii, oe orabit pro te. Si in sis Regionibus Gentilium in lege naturae aderant timentes Deum,& Sacerdotes; signu est,quod aderant Doctores , qui Dei mandata docerent. Legimus , quod in Idumsa Gentilium, in terra Hus tempore Moisi fuit San hiis Iob: adfuerunt tres illi consolatores, qui licet illum exasperarint, tamen d Religione , ac pietate erga Deum praestanda , de iustitia, patientia, ac misericordia Dei loquebanturin afflictum hominem de impatientia,& bla Dphemia licet indiscreter illum arguebant. Aderat ergo inter Gentiles cognitio Dei, & Religionis , ac pietatis in eum exercendae ; & sic tenendum , quod in alijs etiam Gentilium Regionibus diffusa fuerit Dei misericordia, prouidens de viris probis ad illuminandum omnes ad fidem , &poenitentiam, licet non omnes crediderint, nec omnes poenituerint.
. De AEgiptus autem loquendo ; existimandum est sussicienter fuisse monitos de veritate fidei, primo per Abrahain, quando sublata in Pharaonis domum eius uxore , quia dixerat esse sitam sororem, Gen. Ia. IT. Deus flagellauit Pharaonem plagis maximis , ct domum eius propter Saraivxorem Abraham . Quidam Interpretes , ut Lyranus, etc. dicunt plagas istas fuisse, quia tam Pharaoni, quam alijs domesticis impedivit potentiam coeundi, praeter alia mala. Cum autem restituit Abrahe uxorem intactam, & conquestus est cum Abrahain, quod eum deceperat, dicens esse sororem, cessarunt plagae: ex hoc miraculo scire potuit Egiptus, quod Deus Abrahae,qui du-
577쪽
,lex illud miraculum patrauit, erat verus Deus rit nihil de hoc curauit, sed dimisit Abraham, ut egrederetur. Sibi imputet, si veri Dei facientis ni racula notitiam ab Abrahamo non quesiuit . per Iosephum quadrigentis circiter annis ame Moisem; ait enim de eo David Psal. Io .quod rum Ioseph per calumniam esset in vinculis, Elo uium Domini instaminauit eum idest Iosephum n A gipto) misit Rex, ct soluit eum; constituit eum ominam domus siue, oe Principem omnis possest o- is suae . Ut erudiret Principes eius , sicut femetipum, oe fenes eius prudentiam doceret. Quam aliam rudentiam docere poterat, nisi religiosam , uam ipse callebat φ item per predictiones pqnu-iς , & ubertatis T. annorum: post nouem annos rincipatus Ioseph in AEgipto accessit Iacob cum o. suis filias, nuribus, ac nepotibus , & post an-ios II. mortuus est: vixit Ioseph ad annum II o.
aultiplicati sunt Hsbrei cum vera Religione , &icet aliqui in Idolatriam lapsi sint ex Iosue a . nultitudo tamen in vera fide mansit. Potuerunti rgo AEgiptij ab Hebreis in ea erudiri; & sic non te fuit monitio , & illuminatio. 3. per Moisem ,
Aaron moniti sunt. Hi enim Dei nomine mimarunt Pharaoni dicto ceneres, quod Populum itum dimitteret, ut sacrificaret ei in deserto , E-todi s. s. Haec dicit Dominus,dimitte populum meu ,=t sacrificet mihi in deserto . At ille responditi Quisu Dominus , ut audiam vocem eius , O dimittam frael l Nescio Dominum , ct Israel non dimittam .it videns tot miracula , neque credidit, Putans:sse apparentia maleficia: ideo curabat per male-icos suos Iamnem, oe Mambrem ex 2. Timo3.3. I
irte Magica fieri similia, & vidit virgam Moisi leuorasse virgam maleficorum; idest, fecit eam
578쪽
Per alia portenta Deus 4 euit Genti. Ira o
gna De monuit omnes Gentes ut eum inquirellent..
evanescere; neque credidit. Vidit Nilum versum in sanguinem, sicque per septem dies mansisse ν; neque credidit. Vidit totam Algiptum ranis obrutam praecatur Moisem,& Aaron, in ate Dominum,
ut auferat ranas a me ,σ populo meo . Oraverunt& ablatae sunt ranae ; neque tamen credidit. Venerunt Cinifes , quae vexabant Pharaonem , R omnes populos: imperauit Pharao maleficis Iamni, & Mambre , ut per consuetas Magicas incantationes faceret comparere Cinises.Tentarunt isti. de facere no potuerunt,immo dixerunt, digitus Dei est bie; neque propterea credidit ipse , aut populus . Quid ultra i decem pessina as plagas per annum integrum Pharao, & serui eius cum omnibus populis experti sunt, & non crediderunt: haec miracula , cum submersione Pharaonis, & totius exercitus in mari rubro , transitus populi per siccum maris rubri, & postea per Iordanem, aliaque miracula , quae per annos qO. acciderunt populo in deserto, Victoriae eiusdem populi contra Αm lecitas, Moabitas, Ammonitas , & Cananeos , oppressio 3 I. Regum Amorrhaeorum, seu Cana. neorum factia per Iosue , & gloriosa eorum Ciuitatum possessio , & caetera, quae acciderunt stu, penda in Haebreorum fauorem portenta ,diuulga. ta suere, de adhuc durat eorum memoria, nedum per totam AEgiptum, sed per totam Asiam , Africam , & Europam i his ergo signis Deus monuit Gentes omnes, ut eum inquirerent, di ab Hebriis quaererent, quis ipse esset, & quo ritu colendus Haec utique suffciens gratia fuit. At omnes gent res,& neglexerunt inquirere, & non curarunt, R. restiterunt Deo illos illuminanti , ac inspiranti hac enim phrasi utitur Paulus a. Timotb.3. s. loquens de maleficis Pharaonis,& ath s infidelibus,
579쪽
qui Dei illuminationes respuunt. Quemadmodum: Iamnes, Mambres restiterunt Mos, ita σ hi rem fiunt veritati; homines corrupti mente , reprobi circa fidem, &c. omnibus ijs Nationibus data est gratia sussiciens ad inquirendam veritatem Religionis: at insipientia , & obstinata earum corda illam despexerunt, eique restiterunt. s. In sequentibus postea temporibus magis distinctam habemus notitiam de eiusmodi Dei in infideles etiam misericordia, ac sum cienti gratia Gentibus, ac infidelibus , ipsisque Hae-breis Apostatis impertita, cum scilicet per Prophetas expressius eis Deus est allocutus. Nam in Ninitiem Regiam Imperii Assiriorum Ciuitatem tempore Imperatoris Sardanapali ex Saliano anno mundi misit Ionam ad praedicandum; & haec praedicatio per totum Imperium diuulgata fuit. Ad Ieroboam, ac decem Tribus Haebreorum Apostatas, ex eodem tempore usque ad desolationem Samariae per Taglaphalasar, de transmigrationem earumdem in Niniuem , totuque orientem per Salmanasar Deus misit multos Prophetas, Eliam, Eliseum, Micheam, &c. Ad Reges Iuda, & Ierusalem, cum Ιdolis seruirent , misit alios, Isaiam, Ieremiam , &c. Ad Reges Babiloniae, & Caldeorum , Medorum, & Persarum, Nabucdonosorem, Balthasarem, Darium,& Cirum sibi succedentes , misit Danielem , qui miracula plura coram eis patrauit: & tamen gra-l tiam Dei neglexerunt, eique restiterunt. De Occidentalibus vero Regionibus notitiam non habemus, quibus modis , scilicet Deus eas monu rit , vocaverit, ac eis suaserit: existimandum t men est, eas quoque Deum vocasse, ac monuisse; l cum acceptor perDnaram non sit; omnesque homi-
580쪽
161 DE GRATIIS ACTUALIBUS,&c. nes, opera manuum suarum simi; & ex uniuersali Pauli regula inferius adducenda habemus, omnibus gentibus Deum sui notitiam dedisse ; sed non omnes eum glorificasse ; & haec de hominibus , etiam infidelibus ante Christi aduentum . 4 6. De infidelibus autem post Christi aduentum, clare patet, quod omnibus gratia sum- ciens fuerit concessa, quamuis maxima illorum pars eam neglexerit, atque reiecerit, ut de Iud sis asserit Paulus Act. I 3. Vobis oportebat primum loqui verbum Domini, sed quoniam repellatis illiad ,σindignos vos iudicatis ateras vita, ecce contiertimur ad Gemes . Omnibus autem Gentilibus, siue per
Apostolos in principalibus mundi partibus , siue per eorum discipulos , ac succestores.ssiue per alios Mi sionarios progressu temporis, ut nos intomo de fide parte secunda historice ostendimus in omnibus Prouincijs totius orbis cogniti, praedicata fuit vera fides, ut cum veritate dici possit,
in omnem terram exivit sonus eorum , ct in fines orbis terra verba eorum. Ac propterea cum iuxta
Aumistini doctrinam , externe predicante aliquo veram doctrinam, Deus interne loquatur illuminando, ac inspirando, sequitur , quod om ues infideles pratiam sussicientem habuerint, hodieque habeant ad credendum , diligendumque Deum, ac pinitendum. In posteris siquidem earum Nationum, quibus fuit praedicata fides, adhuc remanet memoria, quod fuerit in eis praedicata ,& quotidie in eis reuiuisicit ; quia finitimae sunt Ciuitatibus, in quibus viget vera fides, & in eorum confusionem , puto Deum prouidisse, ut in omnibus mundi partibus prope Ciuitates , vel Prouincias infidelium, adsint Ciuitates fidelium,& prope Ciuitates Haereticorum , aut Schismaticorum, Diuiti ros by Cooste