장음표시 사용
591쪽
eum conuerti , in euin credere , eumque diligere, ut oportet, idest modo supernaturali, & ob supernaturalem finem l Quomodo diceret Deus oleae I p. s. Ferditio tua ex te Israel, tantummodo in re auxilium tuum ' Quomodo Saluator, Matth. Vlt. misisset in mundum uniuersum Apostolos, dicens, docete omnes gentes, bapti antes , &c. docentes eos seruare omnia quaecumque modaui vobis φ & Marc. vlt. Qui crediderit, oe baptiRatus fuerit, saluus erit, qui vero uon crediuris,condemnabitur , nisi auditores eorum haberent requisiitim supernaturale,per
quod postent credere , & possent facere, quae ipsi docebant' Quomodo Christus in die iudicii dia
ceret reprobis, Ite maledicti in ignem alemum,&c. esurivi, oe non deditiis mihi bibere, Rc. nisi illi habuissent requisita ad ea facienda,sicut oportet,qui quidem a semetipsis habere non potuerunt' Multi siquidem inter Gentiles, & Turcas, ut ex Alco rano pricipiente, & ex praxi Mahometanorum obseruata, vacant operibus istis misericordis comporalis, & tamen respondere non poterunt, cibaui esurientes, potaui sitientes, operui nudos, &c. quia opera ista non sunt fient oportet, scilicet ex
directione fidei; de fides illa, quam ipsi habent
de Deo est naturalis, seu acquisita, non ex Spiritus Sancti inspiratione , & adiutorio , ut requirit concit. Tridiness6.ean sed est, sicut fides , quam habent de ali)s rebus mundi, quas audierunt, &de ipsom et Mahometo. Si ergo condemnandi sunt omnes ex eo quod non fecerunt ea Opera a Deo praecepta, oe ut oportet: pernecesse fateri debemus , quod Deus eis omnibus dederit principium illud requisitum ad posse facere opera illa, ut oporret : at quoniam illud reiecerunt, ho-
dieque rehciunt, immo persecuti sunt, hodiequel perse-
Multa Seripturae dicta nou calvagentur.
592쪽
Conesudiis i r . quis omnes hahent, vel postunt ha. bere , sed respuunt
sumetentε. Mens Authoris,cu fide hoc agito
persequuntur, atque Occidunt eos, per quos principium illud potest in eorum mentibus a Deo produci. si audirent eos, quos persequuntur , &occidunt; ideo deest etiam illis aliud principium,
eu adiutorium, per quod facerent, Ni oportet: habent ergo illuminationes, vel habere possitnt,quia Deus eis vult dare ; sed reis ciunt , Deoque hoc modo resistunt, ut dicitur Act. 7. His autem Saluator in iudicio dicere poterit quod habetur Prou. I. auia Nocaui, ct renuisis , extendi mammmeam,σ non fuit,qui aspiceret, &c. ego quoque inis interitu venro ridebo. 6 . Sit ergo Deo latis , virtus , & gloria in aeternum , qui neminem vult perire , & omnibus gratiam sussicientem concedit, perquam habent posse non perire et sed eam maior hominum pars respuit, ac reucit, ideoque vitelliis non adiuuantur ; quod ab aeterno prsiusum , ut in secundo Ο-pusculo diximus,reprobationis causa fuit. Quoties autem , & quando Deus sum cientem gratiam concedat,tain infidelibus, quam fidelibus, dicam, Deo dante, infra.
aliqua, oe qua . 6 Id Α Du. I. dissicultatem hanc in hoc loco LIL discuti, eo quod infideles cum careat fide habituali , & actuali supernaturali videntur non posse operari alia opera ni si mala , quia in quit Saluator, non poteIt arbor mala honos fructus facere . Anima autem hominis infidelis est pessi ma moraliter ; ac propterea videtur non posis
593쪽
producere bonos fructus . Accedit praeterea Pauli dietiun Rom. I . quod non est ex fide peccatum es, oe sine fide impossibile est placere Deo, Hebri II.
662. Adv. a. quod hic nomine infidelikm intelligimus omnes carentes habitu fidei, etiam Hς reticos; hi enim per infidelitatem habitum fidei, quem in Baptismo receperant adulti iam facti non credentes perdiderunt: at principaliter intelligimus non baptizatos , ut Gentiles, Maho-
metanos, & H reos. 663. Adv. q. quod licet sententia assertiua , quod omnia infidelium opera sint peccata , iam
damnata sita Pio V. R Gregor. XIII. inter Michaelis Bay propositiones; quia tamen Scioli quidam, qui S. Augustini opera, vel non omnia , vel non accurate legerunt, Sancto Doctori propositionem istam absolutam, & sine limitatione ipsius Sancti , assinxerunt, nec desint hodie, qui adhuc assingant, operae pretium duxi de hoc pun
cto in hoc opusculo, in quo de infidelium gratia
agitur, contingenter loqui. 64. Dico ergo i . Non omnia infidelium opera sunt peccata : sed ea tantum, quae in sequenti Capite dicentur. 663. Prima pars, ut nuper dixi, iam remanet probata ex Ecclesiae damnatione, ut ex Constitutionibus praefatorum Pontificum, quibus opposita damnatur, quae asserebat, quod omnia operata infidelium funt peccata . 66. Prob. a. quod non Omnia sunt peccata. Aliqua infidelium opera commendantur in Sacra Scriptura. Ergo . Antec. prob. primo eXIΟ-nae 3. . Niniuitae populi Gentiles erant; & tamen de eis lisc leguntur , praedicante Iona . Adhuc quadraginta dies , oe 2 iniue subuertetur ; credi
runt Qui sint Infiii eles . Assirmat ἔ-ua damna ea est. Non omnia infidelium opera su ne
594쪽
runt viri Nysiuitae in DeAm, oe praedicauervui ieiunium , ct vestiti sunt accis a maiore usque ad minorem . Et peruenit νerbum ad segem Riniue : σsurrexit de folio suo, o abiecit vestimentum suum .se, O iudurus est sacco, O sedis in cinere . Praecepit ieiimium pro hominibus, dc iumentis ; & clamauerunt omnes ad Dominum: & ait Textus: σνidit Deus opera eorum, quia conues Iovi de via sua mala, misertus est Deus super malitia, quam locutus fuerat vlfaceret eis, ct non fecit. At quonia non fa-etu est sicut dixit Ionas, Diue suburisa non est,& inquit textus in cap. η. quod a ictus est Ionas afflictione magna, & optabat mori, quia videbatur mendax esse , de conquerebatur cuna Deo ;Deus autem ei dixit: Et ego nou parcam Ninive ciuitati magnae, in qua sunt plusquam centum Nigiu-ti millia horainum, qui nesciunt, quid sit inter dexteram , ct sviIiram suam , ct iumeuta multa ' Nini- uitae, ut dixi, Gentiles erant, Idola colebant ;Imperator erat Sardanapalus cx Saliano; in luxu,& ambitione vivebant,aitLyranus,& penitentiam hanc egerunt ; neque legitur, quod desierint esse Gentiles et igitur non semper, nec omnia infidelium opera sunt mala. 67. Secundo ex Daniel. q. I . Propheta hic praedicit mala, quae postea acciderunt Nabuchodonosori Regi Babilonie; & ad ea euertenda dixit. Quam ob rem Rex eonfliam meum placeat tibi , O peceata itia eleemosnis redime , O iniquitates νuas misericordys pauperum , forsitan ignoscet Deus delictis tuis . Daniel autem non consulebat Regi opera mala: ideoque, si eleemosinas erogastet, mala opera non fecisset, sed bona , quibus, ut dixit Propheta, Deus sorsitan ad ignoscendum conuersus esset.
595쪽
68. Tertium exemplum habemus de Cornelio Gentile Act. Io. Ad hunc misit Dominus An gelum, qui dixit ei et orationes tu oe eleemosinal tuae ascendunt in memoriam in eo pectu Dei: &iussit, ut mitteret in Ioppen ad vocandum P trum , a quo fuit baptizatus: ergo non OmniR infidelium opera sunt peccata. Omitto casum Iob, qui licet esset Gentilis , idest, non de stirpe Hebrea ; tamen erat fidelis, sicut alij, qui obseruabant legem nature, sicut &Abraham , &Isaac, & Iacob, caeterique qui fuerunt ante legem traditam Moisi in Monte Sina quadrigentis post annis ab Abraham, iuxta tempus , quo praedixerat Deus Abrahae exitum de Egipto, Gen. II. Patet ergo, quod non omnia opera Gentilium sunt mala .
469. Prob.a. Ideo Bayus, & alij asseruerunt hoc de infideIibus, quia Paulus Ism. I . dicit, quod non est ex fide, peceatum est ; quasi velit dicere, quod actus Omnes, non sollim contra fidem , sed etiam actus virtutum moralium , qui fiunt ab hominibus sine fidei Magisterio,seu dictam in , sint peccata. Sed ligc explicatio falsa est: ergo. Min. prob. primo. Glosa Interi. quod non est ex fide, ait, quod sit contra fidem, idest contra eonscient tiam, ut credatur malum esse: sic locum istum intelligunt D.Hieronymus, Theodoretus, quia Apostolus loquitur de ieiunantibus ; de uescentibus carnes, & non vescentibus ; de bibentibus,&non bibentibus vinum: inquiens, quod si alterutri alios iudicant , cum neutrum sit a fide determinatum , ipsimet contra rectam rationem faciunt, & peccant, si neutrum fides statuit, & hoc modo omnes Scholastici locum illum intelligunt.
596쪽
7o. Quo vero ad sententiam Augustini, dico, quod S. Augustinus de actionibus infidelium dupliciter locutus est; aliquando dixit esse bonas , sed non ita bonas, ut debitam iustitis laudem mereantur ; idest non sunt apud Deum meritoriae viis eterne: aliquando vero dicit esse peccara , quia non ex debito fine, aut ordine , sed cum aliqua mala circumstantia contra legem naturae facts . Exemplum primi dicti habemus in lib. de Spir. sit. ad Marcellivum cap. 37. in calce. Qui naturaliter quae legis sunt faciant, nou-dtim sunt habendi in numero eorum , quos chrissi iu-nimat gratia ; sed eorum potisis , quorum etiam
impiorum, nec Deum verum Neraciter , iunἰqtie cOlentium, quadam tamen facta , Nel legimus, vel nouimus, vel auditumus, quae secuudum itistitia regulam , non solum vituperare uon possumus , verum etiam merito, rect)que laudamus: quamquam se discutiatur , quo sine fiant, vix inueniuntur, quae iustitiae debitam laudem , defensionemve mereantur. Tria hic dicit:primo,quod faciunt quaedam opera, qui nopollunt vituperari : secundo , quod debent laudari et peccata autem vituperari debent, & non laudari: tertio;dubitat, quod recto fine non fiunt: hec est suspicio, non assertio, alioquin ellent vituperanda . At si fierent cum fine bono, naturali lumine , ac ratione cognito, licet non essent bona supernaturaliter, ellent bona moraliter; Iumenta, namque naturae dictat, quod tibi vis , alteri feceris', quod tibi nou Nis,alteri ne feceris r honorandos parentes, succurrendum egenis, &c. Immo ex Can. ius naturale dis . t. naturales leges sunt, qha omnibus Rationibus sunt commvnes ex in Irinctu natarae,ut viri, femina coniunctio,liberorum successio, σ educatio, communio omnium possessio, oe omnium
597쪽
l nium una libertas , aequisitis eorum , qua esto, in rique eapiunturi, item depositae,vel commodatae pecuniae restitutio; violentia per vim repulsio. nam hoc, aut si quid huic simile est, numquam iniustum, sed naturale , aequumque habetur . Si ergo ista, &similia inter Infideles, Gentiles, Turcas, Hebrsos, de e. fiant ex fine simplici virtutis , ac honestatis , ex rationis naturalis dictamine , bona moralia i sunt, non vero peccata . I. Aliud exemplum laudis virtutum infidelium, licet Idolatrantium , ac Gentilium magno cum encomio habemus ex Sancto Augustino in libro quinto de ciuitate Dei cap. 18. in quo loquens de Romano Imperio , laudat virtutes Romanoru, inter quas pro adipiscenda terrenaCiuitate e creverunt, inuitans Christianos ad similes pro acquirenda Ciuitate celesti , dicens. Proinde per
illud imperium tam magnum , tὰmque diuturnum , virorumque tantorum Nirtκtibus praeclarum, atquei
gloriosum, oe illorum intentioni merces, quam quaerebant, est reddita, ct nobis proposita necestaria commonitionis exempla , ut si virtutes, quarum inae, νtcumque sunt similes , quas isti pro ciuitatis terrena gloria tenuerunt, pro Dei gloriosisma ciuitate nost, tenuerimus perdere pungamur. Ecce quantum laudat virtutes Gentilium Romanorum . In ali; Sautem locis damnat virtutes Infidelium, vel quia non referuntur ad Deum ; vel quia sunt inflatae, ac superbae, scilicet, ex fine vanae gloriae exercite, δὲ ideo potitis ait dici vitia , quam virtutes: nam in lib. I9. de Civit. cap. 23. dicit. Proinde vim
tutes , quas sebi habere vi utur, per quas imperanteorpori, oe viiijs ad quodlibet adipiscendum , vel tenendum, nis ad Deum retulerint, etiam ipse vitia potius sunt, quam virtutes. Nam licet a quibusda Ddda a tunc
Multa Ie in eis naittet pera , belavde dignas Rom virtutes laudae S. August.
598쪽
capita p.- tuerunt eta se vitia .
18o DE GRATIIS ACTUALIBUS, &c.
tunc vera, O honesiae putentur esse rirtutes, ctim ad seipsas referuntur, nec propter aliud expetuntur, etiam itine iustatae , ac superbae sunt: ct ideo non virtutes , sed vitia iudicanda sunt: igitur ratione finis mali, non quidem negativo tantum , sed positive, eas
damnat. Declaratur. Non referre actus virtutum
ad Deum, stat dupliciter: positive, scilicet, refe- rendo ad aliud numen , vel Idolum ; & negati uetantum , non referendo ad Deum , sed nullo cogitato fine , Virtuose operando . His ergo duobus modis, dicit Augustinus, virtutes infidelium non esse veras virtutes, sed potius vitia, quando non reseruntur ad verum Deum, sed ad falsum infidelium numen : vel quando nec etiam ad hoc reseruntur, sed propter vanam gloriam exercentur . Si autem haec duo absint , & ex ipsius virtutis , ac recta rationis naturalis dictamine exerceantur ; non Video, quomodo A ugustinus eas damnaret. Non enim credo, quod damnaret sui procreationem, & educationem a Patre infideli , neque coniugium eius cum matre sua, si non ob
libidinem, sed propter prolem factum fuerit. Neque damnaret, quod infidelis honoret Parentes , sicut ipsemet Manicheus faciebat, neque si fur restitueret furata Domino , & cstera similia. 72. Secundum Augustini dictum de operibus infidelium, quando sunt peccata, habetur in lib. I s. de civit. cap. zo. ubi loquens de iis, qui ob finem virtutis ab opere generandi se abstinent, dicit. Secundum hominem quippὸ vivunt , non secundum Deum; Indorum Gimnosophistae , qui nudi perhibentur philosopburi, in solitudinibus Indiae ciues eius ides: Diaboli) sunt, ct a seuerando feeo bibent. Ron enim est boe bonum , nisi sit secundum fidem summi boni, qui est Deus . Existimo ,
599쪽
OΡVSCVLVM TERTIVM . 381 quod S. Augustinus ibi noluit damnare caelibatum, dicens non esse bonum ; sed quod ille non
es et vere bonus, idest meritorius , conducens ad salutem , & quia fine vane gloriae, vel cum relatione ad falsum eorum Numen, fiebat. 73. Tertium Augustini dietiim contra virtutes infidelium habemus in lib. . contra Iulignum Pelag. eap. I. Quoniam Augustinus dixerat, pudicitiam coniugalem esse donum Dei l; multanus obiecerat, etiam inter infideles reperiri, re L pondet S. Augustinus: dixi, pudicam non veraciter dici, qui non propter Deum veram fidem connubj fert at νxori: & rationem assignat; quia, inquit, omnes Nirtutes,qus per corpus operantur,in animo etiam habitant; quomodo vera ratione pudicum corpus asstritur,quando a vero Deo ipse animus fornicatur,oec.
ait enim Scriptura psal. 7o. perdidistis omnes, qui fornicantur abs te: infra autem rursus dicit. Absit, ut sit in aliquo vera virtus, nisi fuerit iustus . Absit autem, ut si iustas vere, nisi vivat ex fide, instus enim ex fide vivit. Quis porro, etiam forte, tu folus
dicit ad Iulianum iustum dixeris infidelem , iustum impium, iusttim diabolo mancipatum: sit licet ille Fabritius; sit licet Fabius, sit licet Scipior, sit licet Regulus, quorum me nominibus, tamquam in antiqua Romana Curia loqueremur, putaui esse reuendum: Deinde ait, quod etiam Pitagorici putabant, illas esse veras virtutes , qua menti quodammodis
imprimuntur a forma illius aterna, inmutabilisque substantiae, quod est Deus. Quae Augustini dicta existimo intelligenda de bonitate supernaturali,& meritoria apud Deum, & conducente ad salutem, saltem dispositive de congruo , quia certe talis non est in infidelibus , nisi a Deo vocentur. 67 . Et liqc intelligentia confirmatur ex alijs eius
600쪽
gust.in infia libus. Quando misericordia eli ma-
eius dietis in eodem capite I. contra Iulianum docentem cum Magistro suo Pelagio , non est necessariam gratiam ad operandum opera virtutum ad salutem conducentia. At infra post medium impugnans Iulianum sic ait. Si Gentilis, qui non Pluit ex fide, nudum operuerit, periclitantem liberaturit, agri vulnera fouerit, disitias bouestae amicitiae impenderit, ad testimonium falsum, nec tormentis potuerit impelli ; quaero abs te, virum bae opera bona benὸ fecerit, an male δ Si enim quamuis bona , malὸ tamen facit ; negare non potes, eum peccare, qui male quodlibet facit. Sed quia eum non vis , cum facit ista, peccare, profectis disturus es , ct bona facit, σbenἡ . Fructus ergo bonos facit arbor mala e uti odsieri non posse veritas dicit, Matib. 7.& quia Iulianus dicit bona illa placere Deo, August. ait: sine fide imposbile eu placere Deo, Hebr. II. Iulianus dicit.
Infidelis bona facit. quateuus est arbor bona , ιν Deo enim errarus est. August. respondet : Noluu tatem infidelem esse malam, licet homo quatenses opu Dei sit bonus; ct ideo mala voluntas non potest face re fructus bonos. Iulianus dicit, misericors voluntas , bona est . August. respondet. Hi bona se fe-cuudum Christi fidem sit, quae per dilectionem operatur . At reperipur misericordia mala , qua perfoua pauperis accipitur in iudicio ; & adducit exemplum malae misericordiae Saul I. Regum i s. qui contra
praeceptum Dei misertus est Regis Agag Amalecitae, propter quod Deus abiecit Saul; quod si vitium eIn malὸ miserern, vitium etiam en infideliter misereri. dodsi O ipsa per seipsam naturali compagione opus eu bonum, etiam isto bono mau utitur, qui infideliter utitor, O hoc bonum mav facit, qhi infideliter facit, cyc. ex quo colligitur etiam ipsa bona opera, quae faciunt infideles, non ipsorum esse , fed illias,