Viri illustris Nicolai Claudij Fabricij de Peiresc, senatoris Aquisextiensis vita, per Petrum Gassendi ..

231쪽

edita Poematia, Epitaphium integrum legi, speci timque postremos verius-heic descriptis, in hunc

modum, PANNONICOs NEC vLLus - APROSINfEQvENTEM DENTE APER ALBICANTIAVSVs FUIT NOCERE, &c. ille scilicet alio modo restituere ipsos non potuit. Et Casaubonus quudem in illud Lampridij de Adriano scribentis, Equos, cir Canes sic amauit, ut sepulchra constituerit, retulit quidem inscriptionem , sed supra Pithoeum nihil immutauit. Salmasius vero pro sua solertia , medicam manum adhibens, sic legi posse existimauit,

εERVENTEM: verum nihil iam coniecturis opus, cum ipsissima exstet tabula. Praetereo autem, Ut occasione huius inscriptionis requisitum miserit Augustam , num uspiam reperiretur nummus , cuius Adolphus Occo meminit; cum inscriptione ex una

&exaduersa, B OP ΥΣΘ ENHΣ, idque cum columna , seu cippo , cui impositus est Equus: utque proinde disserens de Graecorum adulatione in ariectu Imperatoris erga hunc Equum commendando, censuerit nihil esse id mirum ; quando ipsi quoque,t nec soli AEgyptij in evexerunt in coelum usque Antonium eius amasium. Communicauit etiam inscriptos Constantini titulos in columna quadam milliari ad Forum Iulium eruta , delineationEmque

232쪽

marmorum aliorum recens essetarum . in quibus Bacchi essigies cum variis Circes incantamentis : ne ea memorem , quae explicuit circa figuras Thymelicas , appositosque in iis thyrsos , cum vitta, & seu scolymo, seu nuce pinea in apice. Addam-ne, quod sollicite elicere voluerit quid ipse sentirem de Parheliis, quae die Mariij vigesima conspecta Romae fuerant, quorumque descriptionem, delineationemque cum Cardinalis Barberinus accepisset a docto, atque laborioso Christophoro Scheinero Societatis I EsvMathematico , iusserat ad ipsum transmitti. Cum voluerit sane meam evulgari sententiam, memorabile solum est, excepisse illum cum applausu, quod, post naturalem considerationem , visus sum ridere persuasionem vulgi, qua ex hisce phaenomenis praesagia ducuntur pro rebus humanis. Nisi id quoque est notandum , cum soles quinque visi tum fuerints seu, praeter verum , spurij quatuorὶ vix prilis unquam visum fuisse tam magnum Solium numerum;& rem stirpendam contigisse, cum idem Scheinerus decimo post mense, seu die Ianuarij vigesima quarta septem simul conspicuos eadem in urbe obseruauit. Addere certe heic licebit, cum iam mense Iunio versarer in Belgio, quo ad me de Parheliis scripsit, Lisse eum mire sollicitum , ne ex lue , quae in hac Vrbe dire grassari coeperat, supellex mea libraria detrimenti quid pateretur. Caetersim nondum AquaS- Sextias, caeteraque Prouinciae inferioris loca prorepserat malum ; ctam versante Rege apud Arecomicos s seu in ea parte Occitaniae, quae est proxim*

233쪽

iso DE UITA PEIREsKIrIς29. vltra Rhodanum in discessere ex aula non pauci, qui Petreskium inuiserent, salutarentque. In iis fitere Stephanus Haligraeus Cancellarii filius , ex legatione Veneta redux: itemque Henricus Grandis libellorum supplicum magister , &Ludovicus Peletarius thesaurarius; qui apud ipsum diuersantes , cum accepissent Thuanum ex oriente reducem , appulisse Massiliam , eὀ , cum Petreskio , statim accurrerunt. Fuere praeterea Drusus Daubrayus libellorum magister, nec multo pὁst inspector Regius, Intendens. ve iustitiae , Philippus Fortinus Hoguetta, & alij. Sequente Iulio, profectias est, cum oppedeo Praeside primo , salutatum Regem. Ea occasione , vidit

complureis ex amicis aulicis; & Nemausi cum foret, commendauit raram virtutem, erudition que Samuelis Petiti quibusdam ex Primoribus. ut Michaeli Marilliaco Procancellario , Antonio Ruzaeo Dessati Marchioni, aerarij Praefecto , M aliis. .Erat Petito prae manibus fasciculus Miscellanearum obseruationum in bonos auctores: itaque ipsi auctor filii, cum aliorum inserendorum, tum non negligenitis interpretationis in ea, quae lingua Punica apud Poenulum Plauti efferuntur. Arelate cum rediret, reperit ibi, acquisivitque annulum quendam Pronubum, seu Arrham genialem, de qua plura per literas cum eruditis differuit, occasione inlcriptionis, T ECL A

VIVAT DEO CvM MARITO s E O. Postquam

rediit, Ciuitas suspicione pestis breui labor uit. Ea innotuit primum initio Augusti, ex quo tem- rore constituit Belgenserium secedere, diaeque pro

234쪽

LIBER: Qv AKTvs. 3i inde semiliam praemisit. Nimirum, praeter mali per. I say. niciem , prouidit insignem futuram perturbationem ordinum, praesensitque sibi non fore satis virium, ut

contentionem sedandis turbis, arcendissique malis im cientibus sustineret. Et experiri tamen volui . ne videretur patriae, communique saluti deesse; verum coactas tandem fuit medio Septembri excia re', conclusis domo famulis , qui totam supellectilem,&, quae ex sua Bibliotheca, atqueCimcliarchio non 'asportaret , tuerentur Belgenserij dies quadragenos pro more transegit, absque ullo commercio , intra aedessproprias, hortosque contentus. Co

sumpsitvero totum id tempus in recuperandae sani- ratis studio squippe non prorsus bene habueratὶ inque plantis horti, viridariique amoenissimi excolendis. Excepit deinde partim domo , partim reliquo oppido amicos cum familiis varios a ciuitate exturbatos ; ac Bonifacium Borrillium imprimis, virum optimum , & cui est spei latissimum cimeliarchium.

Delausit autem morbus in urbe, non modo toto reliquo apno , sed etiam parte millesimi sexcentesimi ac trigesimi insequentis. Quo loco recitanda foret insignis tumultuatio , quae exacto morbo concitata , in urbe est, serpsitque etiam in alia loca, ac potissumuIn per autumnum. Verum renouare dolorem infandum nihil attinet, ac multo minus commem

rare publicas , priuatasve caussas, quae terram coelo commiscuerunt: Referre lassiciat Petreskij domum a direptione vix abfuisse, cum attigua direpta est; ipsumque fuisse repentina consternatione perculsum, ,

235쪽

23α DE VITA PEIREsxta Isso. cum res ita filii renunciata , ut penetratum in Bibliothecam , Cimeliarchiumque intellexisset; reuixisse vero, cum inaudiit direptores. tametsi visos impetu magno irruere, nihilominus sibi temperasse. Inuisere illum plerique per ea tempora; ac inter cae terus , commorati aliquandiu sunt Henricus Gornaeus Marchaeuillae Comes iam tum discessum a

parans ὁ profecturus nempe orator Regis nomine

ad Imperatorem Turcarum. Philippus quoque Bethunius, qui Regius antea Romae Orator, sese in Galliam recipiebat, qusque deinceps literis conmluribus testatus est , quanto teneretur iucundiuimae consuetudinis desiderio. Philippus item Nunnesius, Emmanusque Costaeus, quos discessuros in Indiam, nullis non ossiciis, muneribusque devinxit, datis per ipsos literis ad Ludovicum Herriardum in MaUi Mogoris aula residentem; ad Loppesium Siluanuta

Goae versantem, & ad alios ; ut exinde nancisceretur, tum rara alia quam- plurima, tum matrices rupes variarum gemmarum. Sic commoratus Samuel

Petitus, cuius mentio facta iam est, quemque tum Parisiostreui discessurum quibus demeruerit ossiciis, intelligi praestat ex nuncupatione Eclogarum ChrOnologicarum , quas non multo post illeic edidit.

Nam , Gistiebat, inquit, iampridem ammus , mir ita stris, motiva hae tabest. testatum palam facere , quantum

re colam, quantum tibι debeam : cum mortalium nemo

vivat hodie , qui tibi magis sit obnoxius , quam ego; nemo, cui ego metu sim obnoxius quam tibi. Verum ut appensabee tabella tuo nomini, vir amplissime, . tuum nomen

236쪽

quam de tuo in nos sectu concepimus. Te enim Patro num aduocamus, qui adps mihi, me que. vero, mirillustris , patrocinium ne denexa ; ita uiuas , cr valeas;

nostra quine interest. Nam si hi libeth in tuo nomine apparent , nemo bonus est inter eruditos, cui non probentur,

itanquam tibi, viro castigarissimi iudiei, , σ erudisionis summae, probati, &c. Sic Henricus Dormalius Leodiensis Canonicus , omnibus quidem literis bonis, sed foetici tamen Graecorum Poetarum imitatione praesertim conspicuus , quem nisi negotia domum reuocassent volixius longe detinuisset.. Sic Ioannes - Iacobus Buccardus Parisinus, ipse quoque omni ingenua lixeratura perpolitus, qui, quo posset melius excolendis Musis , bonisque altistoribus qua Graece, qua Latine versandis aeuum terere , cqnstituerat solum patrium cum Romano commutare. Eis ergo pergentem detinuit Psireskius quantum potuit, non

dia quam- primum inclarescere in magno illo orbis theatro. Heinc & paterna monita dedit, B: literis, variis ita commςndauit, ut Cardinilis Barberingsillum non modo prq solita humanitate exceperit , sed .luerit etiam inter literatos, quos domi habe- , bat, subinde conscribi. Sic Antonius Natalis, doctus Medicus, qui Hispali ante moratus fecerat ipsi casio in Americani comm erch, & qui tunc res

naturae perraras ex nouo illo orbe aduexit ; altero-Jψς pqix Uno , priusquam regrederetur Hispalim,icauit ipsi erandam luam aduersus Medicos Apo-

237쪽

ας V42A 'PE1REsκ 11163o. logiana. Sis semiciscias Gadaupius nobilis A prensis, qui Hebraice doctus, si quis alius, & peregrinationis orientalis cupidissinius , Marcharuillarum apud Pelteshi in redituriam, praestolabatur. Is mit, cuimtii ac Lombirdo demandauit praecipuam curam obseruandi Eclipsim Solis, quae die decima dunij contigit. Id tamen friastra ; quod montes occidui defkientem Solam interceperint, obseruataque dum fuerit mi na distis obleuratio. Llancit nempe Sol ad occasum; alam Ninobis Parissiis, horigontem

Iberum subiit obductus adhuc digitiouobus; editi dEliquium maximum fuisset digitoruan relinminutoni 'tri niti duorum ; eoepisset veto holusexta, cum quadrante, &6squum inuto Insul igitur virorum edimidiset ne dies durediit ciebatque tum crebram lectionem 3 tum tartarunt lantarum cultum'; eum studuim, sic varia de rebus Uidescentibus/Et Elaea 'Plantas mitim, videtentur hi,ic eliti metundas preci, sed immorandum tibii in in iis quae , tametsi habitae rarae, in aliis tamen hortis Visuntur. Aliquae solum attingeria 'dae ex iis , quarii in habendarum, et per Europam excolendarum immadins Pellinio debetur. Uuia modi renseri potest Gelsiniciunii Indicum, alborescens, semper vitins 'ore luteo ac inuissi Modorato. Id scilicet pri-- ex Sina aduectum & Bel- gensetii excultum , fuit deinceps in ho tos Regios, & Barberinos propagatum. De his thetia Ioannes

htis scripsit, os tribuspost annis edidio deFlorum

238쪽

cuidam. Sed addendinn est Cardinatim misisse vicin 1σια

sim Belgenserium Sinensem Rosam, cuius pulchria ludo odorem desideratum mire compenset. Dein

de quae dicitur lati , siue cucurbita Mechana, quaei aduem nempe est Mecha, dicique potest planta se-ricea , quod humentis turgescat ad opus textorium non intimile sericeo idoneis. Petreiuius certe simul accepit di grana , quae serenda primum , curandaque Virio dedit & Cucurbitami integram , totam intus filamentosam.; & telam, seu panmim ex eiusmodi, di materia confectum.' Tum Papyxus AEgyptia ve 'ra, aliaque ab ea, quam Prospea Alpinus descripsit Petrosisus nempe illam obtinuit ex Saliarum regio lust, ubi germana cretam: nascis i mussi, quod sciam,

non fumis expertus , an charta confecti, siue crassior

ex cortice, siuς tentuor ex phylitis, istis patiens scriptionis foret. Opinarus certe initio, cum vidit V . Aseram , posse pςdiculos. compingi, & ad striabendum usui disse. in sq:ntentia non ptaitit. Praete ea quae Nux Indiea lappellatur Cocos. Non quod Nucea huiusmodi non fuerint iamdudum in Europa visae; sed quod ipse etiam tentarie, num sub hoc coelo prouenirint. Au germinanteis: quidem vidit; sed ol aeris inclementia, vel quod non satis curatae fuerint, non adoleverunt pro votis. Rursus Zinetiatar, quod ex India allatum virescere depyehensum

est,tra Emisiumque deinde Parisios ad Viduiti MOL

239쪽

DE VITA PEIREs ac II 'idio. siano Robino subdemonstratore perrara obtinuit. Nihil autem dico de Myrto latifolia, ac flore pleno, de Styrace, de Lentisco, unde Masstiche,&aliis prius

memoratis.' Multo minus resero Gel seminum Americanum' matris flore phoeniceo , Persicum violaceo. Arabicum pleno : Arantia flore rubeo, atque variegato: Mespilum, & Cerasum acidam , sine nucleis; ncum Adameam; cuius fructum Petreskius est interpretatus ex eo genere racemorum , quos exploratores ex terra Chananaeorum retulerunt; vites rariores

habitas Tuneto, Smyrna, Sidone, Damasco, ex nO-ua Francia, aliisque locis. Minime omnium denique haereo circa sollicitudinem, qua opus topiarium cu-'rauit I qua arbores in Quincuncem disposuit; qua totum solum irriguum fecit qua cauit, ne per hiemem tenerioribus plantis noceretur qua accersivit ad storum copiam peritissimos odorarios; qua , ut paucis dicam, nihil praetermisit, quod existimauerit faeere ad amoenitatem. Hoc potius instinuo , perc-gisse illum experimenta varia circa plantarum semina , gemmasque , & sarculos varie commiscendos. Placuit autem p issimum inserere Myrto non Gel- seminum modo , sectetiam Apianam dicunt vulgo Muscatam ) vitem; ut experiretur quale esset vinum, Myrtitere antiquitos dictum. ' Expertus porro Lapidem esse, e quo in humente loco erumperent, ac

succrescerent fungi; deprehendit denique ipsum ni hil aliud esse quam Tuber in litie magnitudinis, im

star lapidis inauratum. Et cum Renatus Moreus retulisset ex Mercurio Gillo belgico manum csugg

240쪽

LrBER D A R T v s. 137sto enatam , monuit disquirendum num ea forte Ius . fuisset ex ramosis fungis , qui non ex iis lapidibus soldm , sed ex lignis etiam putrescentibus exoriuntur : ac num impostura fuisset, aut credulitas, quarfabulam de digitorum obseruato motu fecisset. Sed haec de Plantis. De studio rerum lapidescentium paullo uberius dicendum est: quando & copiarii, Moccasionem de iis disserendi creberrimam habuit ad ipsa loca frequenter deduxit hospites similium

curiosos; ut comprobatiorem faceret sententiam. Cum ergo in colle , quem Defensum vocant, Occurrissent Peistinitae, Ostreitae , Cornu Ammonis, aliique lapides diuersimode figurati; & in campore , ac nomine longo, intriaque cauernam Guer,. neam reperta lactent folia ex quercu , alno , ilice,' imo, nuce, populo, hedera, lauro, altissique arboribus, ita conuerta in lapides, ut suis tamen neruulis,& denticulationibus suas indicarent species; coepit exinde recudere, firmareque antiquam suam de lapidum uniuersorum generatione opinionem. Quippe in ea non fuit sententia, ut existimaret omneis lapides ab initio Mundi formatos ; sed voluit temporis progressu plerosque ita fieri, ut singuli originem, debeant suae materies, propriisque seminibus ; configurationem vero partim ad naturam , partim ad

casum: referant acceptam. Nam cum omnium ma

teries sit aqua, seu liquor, aut succus; existimauit variis in locis contineri varia rerum semina, ac spcci

tim lapideum, quod liquori immistum, lactis inst. ipsum coagulet, specialemque imprimat formam. . Gg iii