Viri illustris Nicolai Claudij Fabricij de Peiresc, senatoris Aquisextiensis vita, per Petrum Gassendi ..

261쪽

118 DE UITA PEIREsΚIII 63M . est, ac procuratis quam-pluribus demonstrationis exemplis, ipsam cum viris, quos harum veram Parisiis, Romae , dc alibi, studiosos nouit, communem fecit. Sic cum obtinuisset exemplum eorum Galilaei Dialogorum , in quibus ex motu Telluris in eadem parte Γiperficieti bis quoque die retardato, acceleratoque, ob compositionem motus diurni, & annui, declaratam pervidit caussam geminatae in singulos

dies reciprocationis, seu aestus marini, eatenus incognitam ; dici non potest quanta laetitia sese perfusum

lanserit: & cum non sine approbatione opus editum obseruasset, quanta cum exsaltation: exclamauerit,

Relix esse hoc laeulum, quo viri sagaces ex positione motus Telluris exposuerunt caussas tum proprietatum Magnetis, tum aestus Oceani, habitas praecipue admirabileis, atque incompertaS alteram ciui

dem G. Gilbertus in opere illo suo de Magnete,alte-xam verΘ Galilaeus, in libro hoc Systematum. Recrearunt etiam illum edita in lucem a Chissietio In signia gentilitia Equitum aurei velleris , Fecialium verbis enunciata; acceptis simul literis, quibus Petrus Hoserius quo nemo fuit unquam nobilium. Galliae familiarum notitia instructior) significauit se quoque insignia ordinis sancti Spiritus , tanquam iam affecta, breui editurum. Sic edita quoque Historia Romanorum Pontificum, qui e Gallia oriundi itim sederunt, opera Francisci Bosqueti Narbonensis Iurisconsulti, viri commendatissimi, & totam Histo.

riam Ecclesiice Gallicanae tum meditantis. Sic missa

a Naudaeo germana Ariminensis Pontis inscriptio,

262쪽

L I B E R Qv A R T v s. 23squa certior est factus contineri Consulatum Augu- 16ιΣ. uixi II, & Tribunitiam potestatem XXX v II; cum subdubitasset non bene apud Gruterum legi π IIII, & xxxv III Misit vero etiam Naudatus relationem suam de Vesuuiano incendio, quod a Dec bri vLque superiore coeptum , nondum prorsiis desierat ἱ eamque, praeter complureis alias, quaS ex variis corrogauit. Tandem, in urbem redire sequente autumno statuisset, apparatos prius voluit Samaritanos Codices, ut libertate viarum facta, enit teret Parisios una opera, pomoleste taens, quod

illela fuissent tandiu desiderasi Uides icit, ut compleretur magnormn Bibliorum editio, perdoctus ille

Ioannes Morinus, ex Congregatame orasoria, curabat Pentateuchum Samaritanum , & ab anno Vsque superiore Exercitationes in ipsum praemittens, publicam mentionem ita fecerat eiuscemodi Codicum, ut Petreskius deinceps mira fuerit eos transmittendi impatientia. Ille siquidem praeloquutus de Samaritanico exemplo , quod procurante Petreshio Petrus a Valle com micuat , verba ista subiecerat,

Praeter Codicem istu ri , duos alios Hebrae Λ amaritanos quotidie e pectamus, ut eor- cum ista compa Itone ediario nostia omnibu,sῖu numeris abstiata prodeat. Hos paucos ante menseis e Palaestinat eseri curauit vir amplistiamus , lirerarum decus , deci-vieras bene semper merens D. Peresias , in suprema Prouinciae Curia Senator integerrimus. Codicum isserum alter tricolumnatus est, . t itinguis , unaquaque Halicio per columnas exposita, dcc. Pe sensit er o Petreskius vellicatam sibi ea ratione au-

263쪽

16o DE VITA PEIREsΚII LIB. ARTV s. 632. rem : quare ad tutam, Opportunamque occasione solum attendens, non alij voluit commissos, quam Dionysio Guillemino , viro eximiae comitatis, domesticoque ab ineunte usque aetate habito ; unde &pridem Romollarum , & nunc etiam Belgens erij Prioratum, ut vocant, obtinuit. Et dimittebat quidem illum ad Abbatiam in Aquitaniam : sed praefixit

tamen , ut via compendiosiore relicta, Parisiis iter faceret Codicesque secum transferret. Non memoro autem quam ingenteis gratias pro iis Morinus habuerit, quas in laudes proruperit I adnoto solum Ψsum tunc transtulisse,remisisseque Samaritanas Epistolas, quas dichium superius est hiisse ad Scaligerum iampriaem conscriptas.

264쪽

DE UITA

RIE N NI o Belgenserij exa sto,rediit in urbem mense Septembri. Aduenerat iam Helias Lainaeus Margue rius, quem Rex post Oppedaei mortem Principem Senatus crearat: &quia illius integritatem cum eximia iuris notitia coniunctam Petreskius probe nouerat; idcirco partim dignitatis, partim virtutis reuerentia, domus suae limen reuisere noluit, quin virum prius salutasset. Inclinante postea Octobri cogitare coepit de Nepote in Senatum admittendo ; illum quippe sibi, ut iam dictum est, destinauerat successorem. I taque, dum Nepos Senatores omneis , ut moris est, praesalutaret, deducere ipse ad limina omnium, commendareque voluit, alacritatem summam testatus. Euenit tamen ex eo labore, ut dolorem renum concitauerit, excito inde calculo, quem post quartum, intumve diem satis sceliciter emisit. .m-pri-

265쪽

161 DE VITA PEi EsTII mum conualuit, non destitit munia Senatoria repetere, reseruata quippe, quod & diximus, libera per triennium itinctione. Id voluerat autem , non sane vanitatis, aut lucri gratia ὴ sed ut non deesset occasio exercendae beneticentiae, ac potissimum erga literatos, religiosos , aliosque viros bene merenteis; solitus eorum iura tueri, patrociniumque suscipere. Recreavere porro illum, qui libri fuere a Minutio ex Oriente missi , cum numismatibus variis, ac Basilidianis praesertim ; itecmque cum bulbosis plantis, aliisque hurismodi rebus. Inter caeteros, Ut mini mum mole , ita pretio maximum habuit cluoddam volumen, quod ita dici a voluendo reuera potuit inrepertum intra capsulam ad Mumiae cuiusdam pedes. Id uniuerse conscriptum erat hieroglyphicis literis, constans ex gπmana papyro, ac talle sita vetustate superans bis millia annorum. Alia postea vice accepit magnam Graecorum codicum copiam squantam

scilicet capere poterant duae capsis peramplae at foe-licitas par non fuit, seu quod ad integritatem , seu

quod ad subiectam materiam attinuit. Nam prae ter Biblia A rabica, Arabice, Persice, Chaldaice, cum Rabbi Salomonis commentariis scripta, &alia hem Arabica cum initus capitulorum Samaritanis; caeteri omnes valde vulgares , aut mutilati admodum fuere. is 33. Verum id quidem sequente anno, quo abunde F rimus filii in mensurandis, comparandisque vasis a liquis compluribus, quae . ut iam dictum , habebat domi. Scilicet praeter notitiam omnium omnisncris mensurarum, quam ducebat suavisuriam, spe-

266쪽

Li AER QUINTUS.rrabat quoque se posse tandcm cx collatis quam plurimis conciliare pugnantia multa auctorum de me suris loca ; ut dum Columella facit cochlear quartam partem cyathi, & Fannius vigesimam quartamreum idem Fannius, & Plinius volunt cyathum decem drachmas pendere: Marcellus&alij, duodecim; atque id genus alia , quae in animo habuit non nu dis solum coniecturis, sed ipsiismet quoque menseris, & ponderibus explanare. Heinc operam dedit,

ut etiam quaecunque Vbi uis gentium exstare nouit, antiqua vati menrurarentur Habendam autem censiit pretiosorum rationem magnam quod veteres

in iis praesertim soliti fuissent affectare certa genera

menstrarum, tum ut ea ratione commendatiora fa- .cerent, tum ut destinata sacrificiis, vel asseruata intemplis erant scilicet plerumque donaria ὶ diuturniores moduli mensurarum efficerentur. Voluit proinde, ut Guilleminus per complureis menseis moraretur Parisiis, ad emetiendum pretiosa vasa, quae ad S. Dionysium,&in cimoliarchiis praecipuis Ciuitatis

asseruarentur. Expertus vero est praecipue humanitatem Roisiij, dum non modo capacitatem, ectypos que vasorum obtinuit sed ipsiminum etiam unuin vas acceptum ferre coactus cst; unde a Petreskio literae conscriptae , plenissimae simul gratitudinis, de inexhaustae eruditionis, qua elegantissimae caelaturae, adhibitique ornatus rationem fuse edisseruit. Sic quia Iacobus Gessarellus vir de Hebraeis literis , &aliis dotibus clarus, versabatur Venetiis, mensurari per eum curauit quae pretiola vasa adue sta ex Cypro,

267쪽

α6 DE VITA PEIREsKII1633. de Constantinopoli, in S. Marci Thesauro haben tur ; idclue cum illustris dynastes Eques Valleianus

intercessisset, qui decretum a Senatu , exorante Pei-rcskio , ut id liceret, impetrauit. Sic per Naudaeum quoque egit de Rauennalibus impetrandis ; perque Sua restium, de magno illo, qui apud Genuens eis, catino Smaragdino, Scela ipsis nominitato 1, & per Menetrium , ae pluribus, quae norat Romae asservari. Quo loco taceri non debet accepisse illum dono Tryblium minus, siue cochlearium ex crystallo, a ge-ncrosa, S: supra sexum erudita foemina Foetice Zacchia Ronden ina , adiectis ad alias mariti Alexandri Rondenini literis, quibus laudatissima heroina per-- eleganter testata est quanti faceret Petreskij virtutem. Eli autem mirabile visum , quod sub idem tempus Carolus Tabaretius Cadafalcius Diniensis prosenes callus miserit ad ipsum, cochlearium, siue Tryblium maiuS, una cum trecentis numismatibus Gallieni sat culo cusis, quibuscum id fuerat repertum. Alia vi attingam , ver erat, clim Petro Segulerio per illustri Praeside in Sigilli Regi j custodiam assumpto, PetreS-kius tum cst gratulatus , tum literas ab co accepit, quibus vir magnus testatus est nullas posse stibi gra-rl Ores, quam a PetreSkio obtingere, tum Vt amne, tum ut viro, cuius summa virtus, rerumque peritia commendatissima foret. Eo dcm tempore Frater Valauestus delectus a Rege Massiliensium Uiguerius, incam ciuitatem concellit: quotannis nempe is magistratus init munus kalendis Mai j , persei eratque toto anno Municipalis curiae princeps. Ad cram ipsi

interea

268쪽

LIBER INTVS. interea,dum accersiciam quoque voluit Athanasium Κircherum Germanum , virum e Societate I E s veruditionis oppido magnae, Auenione tum commorantem Is perhibebatur eximiὰ calici e Hieroglyaphicorum mysteria: quamolarem ipsi adiutando tum varios libros transmiserat, tum Isiacae mensae saperius descriptae exemplum. Et quoniam eidem prae manibus erat ins1gnis codex M S. hoc est auctor Arabicus, Rabbi Barachias Nephi, a quo dicebatur tradi ratio Hieroglyphicorum interpretandorum:issi circo illum exorauit, ut ad se accedias tum codicem ipsum tum specimen quoddam interpretationis, no rumque suarum adferret. Cum fecinet, dici ncinpotest, quam ardenter illum,nimauerit, yicceptum opus perficeret, editionόmque maturaret. 4 Fuit de inceps vir Romam euocatus , ut succederet in locum insignis Mathematici Christophori Seheineri,

quem. Imperator penes 'se habere exoptauerat: se tegit autem Petreiaius non modo apud Mutium Vigellescum 1Societam: 'I E sui Geminem , sed etiam

apud Cardinalem Barberinum, ut & stimulos adderent, fit satis oth facerent, quo id opus breui prodireti , Accersivit quoque eodem temporci Salomo ariem Azubium Carpentora flensem Rabbinum , ni hilo sine idoctonae specie antiquis illis inferioresn'Is, quas habebat, detulit Astronomicas Tabulas, a

quodam Iudaeo ante annos trecentos Tarascono

conditas, & adtonmudinem , latitudinemque eius loci accommodatas. a vero norat quos laboreS nominatus ante iSchichardus iii restituo a Astro-

269쪽

DE VITA i PE IRE svi Inonita, Geographiaque inantiabat ; ideo procur 'uit,ut Ambi exemplum earum Tabularum Hstra ce describeret, quod adSchichardum muteretur. M ist aurem postea , senesque adiunxit interpretatio . nem Azubli , nonnullaque Arabica, quibus ipsum iri desectatum, ex peregregia operaErca Historiam Tarichi de Persidis Regibus nauata, perspectum habebat. Quin-etiam, quia estis responsem ad Epistolas

de Mercurio, prodebat illum neque vidisse opus perantiquum Aristanchi Santis, de Solis, ac Lunae magnitudine, umq- inmeta, an liber usquam gentium reperiretur et ideo , caim issimeminisset librum Graece adhuc exstare HBibliotheca Regia, interpre

tariis per Federicum Commam harum in ilia earum fuisse: ideὁ,inquam, S procurauit habere exemptimi e codice Graeco nullum nota inridem motis ι nec per Nau laeum exemplum Intinum detriti; obtinuit utrumque, una cinn iratiis ch in coelestia obseritatis congessit in fiscicul- , quem laticlam nihil tale experins,& nt cogimus 'utilem,Schic-hardus accepit. Pari ratione gςssit Hira Inem ratum Hortensium , a quo cism ivisita expeti exenia

plum Dialogorum Galileanorum, ut ea quae ille de

stellarum exilitate coissctapserat, coissime posticumus, quae ipse de simili argumento propter obser tarn

Mercurij exilitatem deseruerat : illicd exemplum conquisitum misit, ultroque ad virum nihil ane staspicantem destinauit. Pari aerga nescio quemliussi, a quo cum accepisset Alcinani exemplum torisvotis

270쪽

desiderari; impetrisit statim Gratianopiat, intercem dente Davide Lagneo , viro bono, ac erudito , dci studiosorum plane studioso, quod ad virum, a quo, nihil fuerat talos rogatus, mitreret. Pari' etiam erga Claudium Gasparem Bachetum , qui ost Diophantum editum, aliaque opera eximia,GaI cam operum Plutarchi interpretationem instaurare, castigationemque notis illustrare magno animo moliebatur. Cum is enim significasset vitam Homeri per Plutarchum nunquam sibi Graece consponetam, idque ad Petreskij aurci peruenisset, dedit i lico operam , ut ea vita exseriberetur e codice Graeco, siuem sic vidisse me ostrato in Bibliotheca Regia, α cum re pone iam peracta id/m .editani acceptac ab Henrico Stephano Lacpraeivatam volumini Po itarum Heroicorum, coemptu statim nausit volumen, cuius ac simul desiderati Scaligerant Eusebij, & recuperarae nuper ex oriente Homuricae iliados, cum notis q*b iam Porphyrii , aliarumque rςrum no expet2Ma in Bacchetum participem recit. Sed posisent adferri sexcenta similia. Addo quod exaeribi curauit ex bibliothcc Augustana, opera quaedam B. Cyrilli, do sto viro Ioanni Αuberto , ad comple dum editionem sacri auctoris, necessaria : ob quam etiam caussam , euolui curauit Bibliothecas. varia. . tam Hispanas, quam Siculas i ac prae omnibus Vaticanam, u qua nonnulla adeptus est, quae ut Holstudinius pe censeret, corrigemue lubentius, procurauit ut Aubsinu Parisiis vicissim eenserea, μ corrigeret aliquot sera; cois tironomos,quoa tapetitos Ho