장음표시 사용
121쪽
pariter , qu cm oliri statuit ex altissimo monte nomine
id est , Ex Caucaso autem or alij fluunt multi s secundum
multitudinem est sicundum magnitudin m excedentes, or Pha sis. Caucaseus autem maximus mons s eorum, qui ad oriem rem asti umor multitudine es altitudine. digna aurem altritudinis quidem, quia videtur Hr a vocatis Profundis, se a nauigantibus in stagnum. Insevcr illustrantur Sore 18sus summi- rates usique ad urtiam partem nocte se ab aurora, iterum a vesperae multitudinis autem , quia multas habιι steris , in quibus or gentes habitant multae, stagna Use aiunt magna; attamen omnes sedes esse aiunt maAssus et sique ad ultimum verticem . Quibus Obijcit Vscc mercatus, Aristotelem dein. scribere nobis altitudinem , & magnitudinem eius montis Caucasi, qui pars est montis Tauri ; sed non oriri ex eoi Caucaso fluuium Phasiin , ast ab alio , scribit enim D .VICOM. Inquit autem Aristoteles eorum montium, ,, qui ad rarium aestiuum positi sunt, maximum esse non so- ,, tum altitudine, sed etiam amplitudine 3 quam eo compro-
,, bat, quod quum multas sedes habebat , in quibus populi
,, multi inhabitant, & multi etiam sint lacus ; attamen om- is nes ad summum usque cacumen conspiciantur; quod cer- ,, te esse non posset, si angusto quodam ambitu continereis is tur. Vnde & hanc eius amplitudinem, & multas sedes ae
is iuga 'ocabulo πλ , quod multitudinem proprie sui. ficati
122쪽
fieat , indicauit. Sed hoc quod de populorum natὲltitudi- ,, ne dicitur, de eo Caucaso, qui Tauri montis pars est cel- osissima ,&ea, qua ut Plinius ait) Taurus se e Xuperat, ve- , ,rius videtur, quam de eo, cuius has tenus mentio facta est: ,, nam Tauro hanc magnitudinim tribui divario Sqtie popu. Alos in eo habitare, apud Plinium, & alios scriptores le si mus. Quoniam tamen Phasis ex eo non fluit, locus hie ad siillum referri non potest ; quum praesertim a Ponto nimis is distet, quam ut in loco eo, qui a prosunditate Bathea no- ominatur, conspici valeat.
LIC. H anc nos difficultatem bifariam soluere possu mus, S primo quidem obserita DS Aristotelem non Ioe ie nune de illo Phasi, quem fl/J Psolemaeus ait fuer 'ex tι31ῖb. j. montibus Galibis , qui sit ni insignes in insula Taprobana, cap 4. ex quibus S Gangem suere monet; qui certe debeti me diuersus a Gange Indiam continentem diuidente, quem ab Imao monte , qui est pars Tauri, defluere testatur Ara ginus; sci verum de illo Phasi alio , quem idem Ptolemaeus asseritidi esse in Colchide . Deinde vero notamus, de monte Caucaso, a quo scribit Aristoteles hunc Phasim eas. i.
otiri, maximam essedissensionem inter Autores; aliis asserentibus eum esse part cm Tauri montis omnium altissi.
S Eusta illius: alijs alleverantibus Caucasum nion cinesse Tauro quidem vicunque copulatum, scd non illius ,har
. partem , ast duos hos esse moni PS in Asia ἱ quorum unus JJcom. in initium sumat, unde dc sinit alter, sue potius quorum vi eraque iungatur tertio quodam monte intermedio, ut obser uat ii J Boccatius. Ceterum Strabo litem dirimit, asse. florens duos vel tres esse Caucasos, unum qui Tauri montis pars e st, alioque nomine dicitur Paropamiliis, ubi fabu lantur vinctum suisse Proiue ilicum ό olterum apud In dos, quo petuc nisi e dicitur Alc Xander, .s d hunc foblito
123쪽
sum existimat; ac tcrtium apud Colchos, a quo nunc Pha sim defluere monet Aristoteles . De Caucaso Taurino sic inlib. 1 f. infit: Ill Hanc salutam ex ijs confirmant, quae de Caucase ac
Promethco memorantur, quae a parua quidem causa huc ex Ponto translata hunt: nam quum sacram quandam speluncam apud Paropamissaris viderent, in ea dixerunt vinctum fuisse 'ometheum , atque Herculem ut illum tiberaret huc venisse: o hunc e Caucasum in quo Graeci vinctum Prometheum tria
derunt. A quo Caucaso Dionysius asserit oriri Tanaim: De Caucaso vero Colchico Strabo sic ait: ImJ . . Mithridatica scripsere mam dis maxime accedendum est prius Achaeos ponunt, deinde Zuos, deinde Heniochos, deinde Cercetas, ct Moschos, or Colchos, or Phthirophagos, qui ultra hos sunt, se
Thoanas,or alias circa Caucasumparuas gentes.& mox e Camcasus mons utrique pelago imminet or Pontico, est Caspio, muniens Isthmum, qui ea diri nit: is Austrum versus Asianiam utriamque difforminat, Septentrionem versus Sarmaticos campos, arboribus es omnigena flua plenus, ea praecipue, quae fabricandis nauibus est idonea. Eratosthenes ait Caucaseum vindigenis Caspium vocitari, a Caspijs Mrtasse cognominatum rab eo quasi cubiti quidam ad meridiem procurrunt, qui Iberiam complectentes, Moschicis'Armendis montibus coniunguntur :ilem monti Scardi or Par adrae: hi omnes Tauri paries sunt, qui Australe Armeniae latus e cit, ese ab eo quodammodo abrupti Septentrionem versus usque ad Caucasum, or maritimam EuxIni oram percurrunt, quae a Colchide in Themisicyram tendit. Discurius itaque in hoc Anu posita, se orientali mum
totius pelagi sinum obtinens, Euxini recessus, or extrema n xigatio appellatur, unde illud quod in Prouerbio dicitur, in Pha sm, ubi cursus carinis ultimis. Aristoteles autem Taurini Caucasi non meminit, sed huius Colchici , a Tauro monis te separati, quia fortasse Taurinum Caucasum fabulosum
quid existimauit, ut etiam Strabo Caucasum Indum, qui
124쪽
Tauri quoque pars est, asserens Inl Gaureo adsumam vuL soata Aunt , eis ab omnibus concedantur , tamen quia ea finxere magis adulationi insmierunt quam veritati , quemaurinodum de Caucaso in Indicos montes, ct in vic num illis mare transato ab viserioribus Colchorum se Euxini montibus, quo3 6νaeci etiam Caucasum nominarunt; quum Caucasus supra trigιnIamidiastadiorum distet ab India, atque ibi de Prometiri o o eius vinculis fabulas confinxerunt: eos enim tunc vltimos norant mentem verses. Bacchi quidem atque Herculis exc rciIus quι in Indiam profectus est , post eius confictant fabulam Urndit equippe quum Hercules mille annis post soluisse Prome ιhium di. catur ; ct praeclarius quidem erat Alexandrum et que ad Indicos montes, quam usque ad ulteriorem Euxinio Caucasi recessum Asiam subegisse. Unde propter montissumam ct nomen. propieν ea quod Iason videbaiar longis mam expcditIonem pereeisse usique ad loca Caucaso proxima; O qura Promethi us in
extremis terrae etiam monte Caucaso vincIus dicebatur , ideo 'atificarιse resputauerunt,si monIIs nomen in Inricam tram' liment. Altissima vero Caucase partes Albaniam o Iberiam di Colchos se Heniochos versus sunt. De quo vero Caucaso Colchico tractat hic Aristoteles, ab eo Phasim fluuium deducens ; quem Taurum non esse, nec Tauri partem , post Strabonem contestatur etiam loJ Boccarius inquiens: Caveasius orientalis mons ct ramosi mus est, is quirim mundum
ouo am inter Oseos, qui sunt ad Cimmerium mare, cr Albanos mitra Caspium Fub M'entrione Iacentes eleuatur, pyImo G p petuo ius que ad Orientem extremum protenvi viderar,se- eundum mirias illi nationes adiacmti s varia sumens nouunareumque Taurum montem, seu Tauro montι runctum credidere p&νimi, eo quod Percoatras Armenia mons ,rntcr Taurum se
caucasum positus Hos iungere videatur . deae fluuiustes ex Percoatra descendens, ct in meridiem deflu/ns , se ad Fnistram Taurum derelinquens , e se di hctos
125쪽
a dextris inter oti os Albanos υbi portas habet incipit Caucasus, sic dictus eo quod semper eius vertices nive candeant, nam incolarum lingua Candor dicitur Caucaseus. Siquid cm Aristoteles inter eos connumerandus est, qui Caucasum Colchicum esse Tauri montis partem existim Hierunt, Magister totum Taurum in duas praecipuas partes dati sum accep:t ;dc qinim Taurus uniuersus sit Graeciae orientalis; ea tamen
pars Tauri, quae Paropam istam continet, atque ab Aristotcle ac Dionysio Parnassi nomine donata est ob amplitudinem ingentem more priscorum, Graecis est ad ortum hyemalem: illa vero pars altera, in qua Caucasus Colchicus extollitur, ipsis est ad ortum aestiualem. Taurum autem omnem Aristoteles ita partitum ab his duobus montibus apte denominat ; quoniam hi sunt inter alias Tauri partes altissimi. Sin autem, ut ego quidem arbitror, Aristoteles existimauerit in Asia Caucasum, unde Phasis fiuilius apud Colchos effluit, esse montem plane diuersum': Tauro ; cui utcunque sublimitate magnitudineque par, illi coniunctus, vel potius ab eo abruptus in Armeniae latere ubi desinit Taurus ,& incipit Caucasus, quod aperte Strabo supra nobis ostendit; ut recte dicit Aristoteles Phasim exoriri ex Caucaso, qui mons est a Tauro Parnassi nomine vocato diuersus ; ita Caucasum hunc, qui Tauri Pars non ponitur , optime statuit innumeras dorso suo continere gentes, plurimosque lacus, & in eam altitudinem extolli, qua cacumen eius conspiciatur ab incolentibus,seu nauigantibus mare Ponticum; quum bl praesertim
Strabo plurimas gentes recenseat Caucasios montes incolentes, & plurima flumina connumeret ex eisdeni pro- . Menientia ; quorum multa in Phasim sese deuoluere fate
tur quod indicat aperte sontes Phasis esse in ea Caucasi
parte, quae multum distans a Ponto, non aspiceretur a na-
igantibus illud mare, nisi celsissima foret . 4ed & prius
126쪽
Isi de Phasi Strabo scripserat ita Reliqua vero quae Colchis sqὶ tib io. es, magna ex parte ad mare pertendit: Hanc Phasis illatitur ingens flumen, quod onum ex Armenia ducens, Glaucum in se recipit, atque Hi um e vicinis montibus cadentes. oriri Pha sim ex Armenia dicit, quia Caucasum frJ alibi monet frJlb.is. coniungi montibus Armeniae. Sic ergo recte scribit Aristoteles Phasim fluuium ex Caucaso in Asia defluere.
De fluminis Uri saturigine , progressu ,'amplitu-' dine, multiplices e fristotelis sententia declarantur, , comprobantur . Disputatio Nona . . Post allata de fluuiorum ingentium Asiae defluxu ex
monte Parnasso,& Caucaso, resert Aristoteles in Europa similiter defluere maximos fluuios Istrum & Tartes.sum ex monte Pyrenaeo, subdens immediate :
ως φάσιν. Quae sic vertuntur a Boetho vulgata translatione: Ex renaeo autem chic autem est mons ad oecidentem quinoctialem in Gallia 2 fluum Ister Taraessus: iste quidem extra columnas, fer autem per totam Europam in Pontum Euxinum . Atiorum aurem fluviorum plurimi MVrsam ex montibus in nys. Hi autem cst altitudine or multitudine maximi et ca locum hunc sunt. Sub ipsa autem Ursa super vi imam isthiam qua τμοις Ripha, de quarum magnitudinesermo:
127쪽
ms qui dicuntur , valde sunt fabulosi. Fluunt igitur plurimi est maximi post IIbum aliorum fluviorum hinc, ut aiunt. Sed
omnes aliae trai uitiones pro in Galila, melius vertunt in Celtica: qiuim Graecus textus habeat υτη Κελτικη . Caeterum &idem vir clarus Uico mercatus post Bucca serreum cum Scaligero, de aliis , Aristotelis hunc locum reprehendit : quorum obii ctionibus responsuri, primum genuinam Aristotelis mentem introspicere debemus . Sane Philosophus in allato contextu primum determinat montem ex quo defuit Ister: deinde comparat Istrum in fluxu cum alijs fluuiis ex eodem monte prodeuntibus e deinceps comparat hunc montem cum alijs montibus:denique conis fert eundem Istrum cum alijs suinjs ex eodem loco proinuenientibus in magnitudine. Primumque statuit in Celtica esse montem Pirenaeum nomine, positum ad occidentem aequinoctialem Graeciae, ubi scribebat Aristoteles; qui mons inter Arcynios in Rhaetia surgens multa continet iuga sub Alpium nomine 3 atque ut uno vocabulo a celsissima sui parte, quae Brenner incolis appellatur, a Classicis autoribus Pyrenaeus in Celtica dicitur; ita denominatur etiam a loco ubi extollitur , & a iugorum multitudine, vocabulo montium Hercyniorum & Alpium. Secundo loco monet ex hoc monte fluere tum Istrum amnem, tum Tartessum , tum alios plurimos. Istrum quidem ab eo fluere per totam Europam ad orientem in Pontum Euxinum ; Tartesium vero ad Occidentem extra columnas in Oceanum ; alios vero plurimos fluuios ex eisdem montibus Arcynijs, qui & Pyrenaeus Celticus appellantur, ad Septentrionem ferri. Τertio constituit hos montes, qui sunt circa hunc locum Celticae ad occidentem aequinoctialem Graeciar, cum altitudine tum multitudine maxsmos esse in Europa, nec superari a montibus Riphaeis, qui mul-- to septentrionaliores his ponuntur sub ipsa Vrsa super vitimam
128쪽
rnam Scythiam procul a Rhaetia; et si sermones, qui de Riphaeorum ingenti magnitudine circumseruntur, sunt valis de fabulosi, hoc est valde celebres, & famosi. Postremo decernit ex eodem Pyrenaeo Celtico praeter allatos, fluere quoque fluuios alios plurimos, dc maximos, m g tutudine tamen Istro cedentes. Quae sumna totius Aristotelicae sententiae nobis diligenter per singulas sui partes declaranda I confirmanda est. Ait erga Magister rrenaeo autem. Sane Pyrenaei nomen duobus Pyraeneis montibus impositum est: unus quidem vulgatissimus est mons Pyrenaeus diuidens Galliam Aquitanicam ab Hispania , ut IbJ Caesar, & multo post eum cJ Maginus contestatur, &in multa iuga diffusus Galliae regnum terminat non solum ad occasum, sed etiam aliqua ex parte ad meridiem , ut asserit ιη Maginus & Ptolemaeus, cui Aquitante Galliae meridionale latus parti Pyrenes coniunctum est; ab occaso vero renaeo secundum partem terminatur eadem Gallia Aquita nica 3 quos montes Pyrenaeos paulo sti post ait terminare latus meridianum Gallis N irbonensis. Alter mons est Pyrenaeus in Germ inia,qui celsissimiis est inter Alpes Rhaeti- eas, ad initium Hercyniae sylvae, qui mons vulgo ab incolis dicitur IIJ Brenner, non quidem corrupto vocabulo Pyrenari , sed quia ut Latine mutuato a Graecis vocabulo Pyre. narus dicitur quasi ardens & ignitus,sortassis ob crebra fulmina , quibus ob altitudinem saepissime percutitur , quod placuit fiJ Boccatio : ita Germanice nuncupatur Brenner, quod ea lingua proprie significat urens ; hanc autem nomenclaturam habere potest, vel proprie, ut notauimus, ab igne ; quoniam ob eius excelsam eminentiam frequentissime fulminibus ictus ardeat ; vel etiam per antiphrasita, utlhJcurus luce carens nomen de luce recepit, Bellum, quod risium sit minus, inde venis.
quia ver em habeat celsissimum in aeris sere media re-
129쪽
gic, ne frigidissima perpetuis nivibus obsitum e vel etiam quia quae pollent intensiori frigore,proprie dicuntur urentia , quia tacitii propemodum eandem passionem adse-si i. Geor. Iant, quam ignis urens , unde recte Virgilio il
Acrior, aut Boreae penetrabile frigus adurat. quod multo prius notatierat tum Moses , apud quem Iaskrcedes. cob obijcit Socero Laban : I ii J noctuque aesta etin hareseri. gelu; quia ut ait ibidem Glos a , unus este eius est caloris iussit uo frigoris; tum Psalmista , cui flJ Per diem dol non uret te,neiaque Luna por noctem . ubi Lyranus. Ardor Solis non exurat tepere diem, scut fecit in Babyloniam, et bi cogebaris vcrari in agris in feruore diei ,sicut cogunturfrui: Neque Luna, idest. gelu in Θeme, quod maxime intendi ur de nocte quando aιν ossae arasus a nebulis, o Luna lucet clare, prapter quod dicebast si Iannal. Iacob. Diu nocIuq e astu vrcbar se gelu: tum etiam IiJ Ta-33- eitus, cui in ex rcitu Corbulonis Ambusti multorum artus tifrigoris, est quidam inter excubias exanimati sunt: AnnoIatusque miles qui Iasiem lignorum gestabat, is praerigui e manus , ut oneri adhaerentes truncis brachidis deciderent. Sic igitur altissimiis hic Rhaetiae mons Pyrenaeus Brenner incolis dicitur, hoc est, qui et rit; quoniam in eius veitice semper intensissimum frigus viget etiam aestate media, quod mihi testati sunt Gulielmiis Sother Belga , & Ioannes Rhodius Danus, viri multa literatura conspicui , qui mense Iunio Iulioque super eum moni cm iter agentes , etsi multiplici pelle villosorum animalium, ac veste circumtecti , gelu pe4s liby. ne obriguerunt. Quin ur,iJ Plinio Taurus,& quilibet RP, 7 alius mons excelsus dicitur Ceraunius ob crebra fulmina , quibus icitur; ita mons quilibet sublimis dici potest Pyrenaeus ob eadem fulmina , qui hus fie Ci)enter ardet. De r. 8 Pyrenaeo Germanico, seu Celtico meminit
clii: ih . post alios sed Maginus inquiens: via τι Hy ricum ex monte
130쪽
Pyrenaeo Germaniae, qui vulgo dicitur Erenner, Asius ex iugo Hercynia Sylvae Danubius ori Q. Meminit multo antea Dionysius sol Aser inquiens:
Albaeque gentes habιtant martiorum Germanorum, Hercyniae Sylvae sequentantes saltus Continentem hanc similem esse ferunt corio bubulo. Hos tamen iuxta P renaeus mons es dimicilia Celtarum ,
Prope fontes pulchri fui Eridani. Meminit & Appianus 3 nam ita legimus in Onomastico Geographico Caroli Stephani, VJ Pyrenaeus Ptolemaeo caeteris mons, qui Hispaniam a Galijs diuidit: Hispani vulgosis Pirenes dicunt. Est item mons Germaniae,qpars Alpium in Tyrolensi comitare. Appiani locus apertus est in sqJ Illyrico talis: Celtarum porro res rem Apollinem concussi se aiunt , urbesque absorbuisse: nec prius sinem tantae cladi impossitum , quam Or i pari modo e laribus egresse sunt, or in Isistrios, qui cum 'sis una deliquissent , peruenere ; quos peste iam confectos o ob id debiles quum facile vicissent, contrectatione earum reis yum morbo compti, in fugam abiere,or ad Pyrenaeum usque mutauere loca. Meminit etiam utcunque irJ Mela , ponens prope populos Illyricos, Pyreos, S: Liburnos , & Istriam, adnotansque Nar fluuium inter Pyreos & Liburnos emitti , ac per Istros Danubium his notis: Deinde sunt quos proprie ubricos vocant: tum P rei, se Liburni, o Istria. & mox: Ultra sunt Appollinea, Salona, Iadera, Narona, Tragurium,finus Polaticus, o Pola quondam a Colchis sui frunt habitrita , inquantum res transennt, nunc Romana colonia . Amnes
autem Aeas, O , o Danubius, qui iam virus est Ister: Da Aeas secundum Apolloniam, Nar intre Dreos o Liburnos, per Istros Ister emittitur. Tergestum iniimo in sinu Adria situm finis Isistricum . Sane Danubius apud Pyreos Illyricis confines positus, oriri potuit a Pyrenaeo monte Norico,a quo Pyrei populi denominationem habuerunt. Agens igitur