장음표시 사용
61쪽
O ibis situm, cuius magnam partem peragra tierat, descripsit. Solinus & Pomponius Mela de situ orbis pariter cori scripse riint. Straton Amasenus libros septem Geographic s e didit IIJ Suidae relatu . Plinius tmJ Geographica pli1-r: nilim coluit. Artemidorus tempore Strabonis scripsit Geo grasilica, ut patet ex Plinio & Strabone, eum saepe citante. Undecimo in J seculo Ptolcnaeus Alexandi inus Geographiam sempsit anno Domini foJ CXXX. Qiiii migitur Aristoteles his c mia: litis antiquior, nulla hol Lm monumenta viderit , sed G cc gr. aphoiti in multo vetustiorum, cuiusmodi fuerunt UJH me ius, An pximander Milosius, qui qJ Blancano retia tricii cui tuna reperit, & pr: mus tabulam Geographicam exposuit,& Hecataeus Milesius, qui primus codicem de situ orbis f reliquit, paulo post Thali tem, autore Proeso in ci in m. Euclidis. Quibus De-n ocriti: m adiungit f6 Strabo , qui quinto seculo fuJ Lae γiij testimonio scripsit coeli terraeque descriptionem, anno vno maior natu quam Socrati s , ut obseruat IxJ Blanca nus: Addit idem Strabo & Etido Xum inter Geograph s, qui 1J Blaneant relatu suit Platonis ccmes in Aegyptum: cuius & Aristoteles IzJ meminit: ncm Dic marchus Aristotelis auditor fuit, Ephorus, & alij iuniores Aristotele, non fuerunt a Magistro in testimonium allati, qui testimonio
veterum, ac iuniorum etiam claritate conspicuorum utendum esse . decreuit ad fidem faciendam. inium inquam Aristoteles antiquissimos Geographos audire potuerit, qui per multas annorum centurias Ptolemaeum, Strabonem , & alios recentiores antecesserunt ; iam ex obseruatis a Ptolcmaeo, Strabone,& alijs iunioribus, ut possitiat Aristoteles dicta Geographica plane comproburi si eis consentiant; ita si ab eis dissentiant, minime reprobari pos. sunt; idque gcmmam ob causam: una est quia propter bella variarum linguarum homines permistentia,& propter
62쪽
coloniarum institutiones , acidomatum mutationes, longitudine temporis rerum speciatimque montium & fluuiorum, ac gentium permanentium prisca nomina mutantur in noua aliquando penitus obliterantur, ac degenerant in diuersis lima , sic notante Ibi Strabone, Nomina multas mutationes suscipere , praesertim barbara 3 nam Thraces inquit, prius quidem Sitines vocabantur, postea Sinti dicti sunt, deinde Sa ij, ijdem nunc Sapae appellantur: Eodem modo sci Magino teste Tuscia primum dicta fuit Comara , deinde Ianicula, postea Raseua , piae terea Vimbria, deinceps Pes alata, mox Tyri henia, denique Tuscia & Hetruria , quod & Magnus Albertus adnotauit in-q u i c ns : fael Nomina aurem montium Hr Durorum modo muta. ia sunt ,secui ct post nos mutabuntur,=irio μοι ignota, ea scilicet quibus usi sunt antiquiorcs. Verum S i J Aristo. telii, Halisabant Sem hic , O qui vocalantur tunc quidem
Graeci, nunc auIem Hellenes. Altera causa est, quia tum Ob terraemotus, tum ob mundationcs , tum ob terrae aggregationes , tum ob alias causas plurimas ab Sel Aristote. te relatas res ipsae pereunt, quarum nomina celebria remanent apud autores. ita de proposito Seneca , Thuri. dides ait circa Peloponnesiaci belli tempus Atalantam insulam aut totam, aut certe maxima ex parte superfusam. Idem Sidoni accidisse Posidouio crede . Nec ad hoc testibus opus est, meminimus enim terris interno motu diuulps, loca disiecta, or campos inti riisse. & mox: I velis credire, aiunt aliquando Ossam Olympo cohaesisse , deinde terrarum motu rccessisse scissam istas magnitudinem montis in duas panes. I unc effugisse Peneum, qui saludes, quibus lasorabat Thessalia siccauit, abdu Tis in se, qui sine exitu stagnaverant, aquis. Ladon stu-uius inter Hetim o Megale olim medius est, quem terrarum motus adis. Callis henes quoque relatu IH Senecae,con
testitioneque Id Plinij describit modum, quo duae ciuita
63쪽
tes Achaiae, Helicae, ac Buris terrae motu in mare demersae dii dum interierint. Quae in orientali ora Lyguriae ce-ὶ b 3 lebrantur a s J Ptolemaeo Luna & Populonia urbes, olimrsu clarae, nunc nullae sunt prorsus, terraemolli ac mari absortiJ i .mete. ptae. Sed & ipsemet ili Aristoteles aperte confitetur, &su ' ς comprobat flumina & vetera prorsus interire , & noua quandoque scat tirire, quin & flumen Acheloum ait multis in locis fluxiones mutasse. Huic primo dicendorum sundamento secundum ad ijcere necesse est , petitum ex illis verbis Aristotelicis ab initio textus allatis, quemadmodum diximus: non absolute dixit Aristoteles oriri fluuios
omnes e montibus, quasi non exeant amnes etiam primo sui ortu conspicuo e l .cis planis & campestribus: Neque simpliciter ait maxima flumina nasci e maximis montibus, quasi ea ducere nequeant ortum e montibus etiam minoribus: at id vult Aristoteles,ut plurimum contingere,quod nunc Geographorum obseritationibus comprobat. nam Ji me ei paulo antea dixerat. fmJ IL propitres fluxiones uuio mmonIdus videntur fluentes plurimi maximi fruujstuunt ex maximis montibus. Similiter autem se fontes ρω- rami monribus , or focis aliis vicini sunt e In camp. siribus autem sine plaudis Iauci funi omnino . Ut hinc etiam appareat non solum Aristotelis argumentum non Eine proprie inductionem, quae ex omnibus particularibus colli. gat conclusionem absolute uniuersalam , sed etiam in proposito coincidere montes cum locis altis apud Aristotelem.
PICO. Quos Geographos ait terrae circuitus ita dein ,, scripsisse, ut quae ipsi videre non potuerunt, ab alijs, qui ,, viderunt, perquisiverint,& quae ab illis acceperunt, de- , , scripserint. De quare nos fortasse ruistoteles commo- ,, ne sacit ne admiremur, si quid ab eis fuit ematum; quan- , , doquidem aliorum testimonio, qui falsa potuerunt reser
64쪽
re, stare eos oportuit, quum ipsi per se ea, quae describe bant, non vidissent. LIC. Mihi vero longe probabilius videtur Aristotelem haec de G eo graphorum diligentia praemisiste , ut ostenderet obsertiationes ac testimonia , quibus proprium dogma conuntini re solet, non esse figmenta , sed veras eorum, qui viderint, aut qui a pluribus, qui talium inspectores sue. Tint, audiuerunt, narrationes. Nisi dicere velimus Aristotelis modestiam & ingenuitatem turpe snJ duxisse hac in re non profiteri per quos profecerit, aut Magistrum Platonem imitari voluisse, qui teste Valerio foJ Maximo quum Delij eum tanquam oraculum constituissent de modo Are, seu cubi duplicandi, eos ad Euclidem Geometram modesse abire iussit, licet non omnino a problemate abstinii erit , ut obseruat etiam spJ Blanc anus.
VICO M. Eos igitur stu ipsi spectauerint, seu ab aliis sciscitati fuerint, plurima & ingentia flumina ex maximis& altissimis montibus oriri tradidisse. LIC. Vnus quidem Geographus, & de re minima, de
unicum interrogans, facile decipi potest; at multi de rebus maximis, ac sensum valde percellentibus, plures interrogatos eadem referre audientes, decipi posse probabile non est ue ut propterea friarum satis argumentum sit Aristoteli duetiim a communi Geographorum, aeuo suo scripta vulgantium, consensu de magnorum amnium origine. . VICO M. Multis autem commemorat montes, multaque ingentia sumina ortum ab illis ducentia. LIC. Vt probabile non sit, eum in omnibus a vero
VICOM. Ac primum quidena Paropamisum montem,& quae ab illo flumina oriuntur.
. LIC. Ne verbum quidem Aristoteles de Paropamiso,
65쪽
sed aperte primum nomiirat Parnassum montem: licet autem Uat ablus,& antiquus alius interpres Paropami sum ac Paropani sunt in textu larino posuerint , omnia tamen exemplaria Graeca legunt montem Parnassum, quem optime retinuit Boethus.,, VICO M. Dico autem Paropamisum, non Parnassum, ,, ut in omnibus Graecis exemplaribus communiter legitur, , ,, quoniam Parnassus in Asia non est, sed in Europa, in eab, parte, quae Achaia dicitur. LIC. Non erat ut Aristotelis textum peruerteret vir dodius, sed fidelis interpres debebat Parnassum retinere, atque Commentator in uestigare, num praeter Eur paeum, esset alius in Asia Parnassus, de quo verus esset
Magistri sermo; quem Asiaticu nisi nullum esse sciret Aristotelem falsitatis arguere debilisset potius , quam illius
textum adulterare, quum videre potuerit apud Strabo lib. i. nem, 'J Scripta quidem quum peruetusta simi, mouenda non sunt: satius est vocabuli mutasionem accusare, quae permutia , cunctis ingentibus vulgata extitit. Quare nobIs retinendum est nomen Parnassi, nulla ratione mutandum, quod
& Dionysius retinet in Asiae destriptione. ,, VICO M. . Illud vero nobis sat est, in Asia Parnassum
,, non esse, ut intelligamus eum montem, cuius nunc Ari . ,, stoteles meminit, Parnassum non esse. LIC. Ego vero Graecis omnibus exemplaribus conis tradicentibus Paropa misi nomen non in trudam unquam .
in textum. Ut auton infigni viro consentio Parnassum montem vulgatum illum bicipitem Musis dicatum esse ita . Europa, non autem in Asia; sic non ita facile dedero plures esse non posse montes in locis distantissimis, qui eodem nomine Paria assi nui cupentur; ac speciatim non concessero, praeter illu in apud Achaeos in Graecia Parnassum Europarum, non esse Parnassum alium montem in Asia,
66쪽
de quo nunc loquatur Aristoteles. Age cur insta non reprehendit vir eximius Aristotelem, qui Thebanam urbem posuit in Aegypto, adeoque in Asia , seu Africa , quum certum sit Thebas esse in Boe Ilia, quae regio Giscis in Europa sita est Z Dicet quia praeter Thebas Boeotias, Cadmea diet a, de quibus in Achaia I J Ptolae meus ; aliae Tlae hae sunt non sol tim in Macedonia, quae Iri Thessallar dicuntur, sed etiam in Africa, seu Asia, quas Ptolemaeus ponit in Arabia felici, dixi in Africa seu Atia, quia Ili Magini testimonio Aegyptum , qua communi nexu iunguntur Asia & Asrica, ponunt alij in Asia,&alij in Astica.eur idem non putauit de Parnasso vir eximius p alium in Asia , de alium esse in Europa λ quum viderit id O'ympiodorum& Dionysium Afrum dixisse λ Sane Olympiodorus in commentarijs ad hunc locum asserit Parnassum montem de quo nunc agit Aristoteles, non esse illum, qua prope Delphum est in Graecia , sed alium eodem nomine in Asia . Scaliger etiam in suis fuJ subtilitatibus admonet hie Aristotelem non ogere de bicipiti Musarum Parnasso Europaeo, verum de barbaro monte alio Asiatico, quom Bactris imminere dixit Dionysius. Et prosecto Diony
sius Aser Geoagraphus illustris in sua descriptione Asiae sic I xl infit.
medijs habitant telluris in amis Pinnassum late prope montem rura renentes. At dices de Parnasso in Asia nec Ptolemaeum, nee Stra. bonem meminisse. Caeterum hoc non est ostendere Parnassum in Asia non esser tum quia Ptolemaeus Irim eminit Burae ac Helicis urbium Achaiae tanquam vigentium,
67쪽
eo vetustior contestatur IcJ saepissime Strabo ; ut qui notabiles illas sub mersiones a faJ Seneca pariter & a Ibi Plinio concelebratas omiserit , montem etiam Parnassum Asiaticum praeterire potuerit. Immo qui Bactri fluuii celebratissimi non meminit, silentio quoque potuerit inuoluere montem a quo defluit: tum quia quum multae annorum centuriae inter Aristotelem ac Strabonem & Ptolemaeum intersint, potuit idem mons nomen Parnassi mutasset in aliud, de quare paulo post. Sed Aristoteli praeter Di ny sitim Astum, contestatorem Parnassi Asiatici Rhemnium Fannium in suis Antiquis lectionibus assignauit Coelius Rhodiginus inquiens: fcJ Sciendum vero apud Arimi lem Meteororum primo, Parnassum montem in Asia item Iocari . quod doctissimis hominibus scrupulum iniecit vel molesti Lmum: or sunt qui interpoliatos esse Graecos arbitrentur cod es , quoniam eius rei mentio fuit nulla Cosmographis. Caeterum veparte haestudiosos, ut in pleri que alys, demerebimur, quando in Perie resi Apher Dion us Bactros incolere ais. σερην κρημνοῖς Παρνα ἰο. Et RhemΠius Fannius, seu potius idem Dionysius, apud quem legimus ex Plistiano
Parnasimulate rope montem rura tenentesia i& alibi tram se montis sub cessa rupe Ariems. Sunt autem Arieni Persicae gentes in Asia prope Bactria nos, ut ait f J Strabo. Praeterea vero quod notauit etiam idem Rhodiginus, seJ Aristophanem in Comoedia, cui titulus ἀχαρνὰ, dicuntur ἀνθρακες Παρνάσι : quem Luns enarrans interpres Parnassium ex more pro magno videtur positum: Versus Aristophanislii sunt: Γ
Καὰ ναυτα διὰ την ατοπίαν G δημοτῶν . hoc est. Vocem omnes edituri cratis lugubrem r
68쪽
Parumque adeo uit,quin essent mortui hi carbones Parnassy. Ei popularium quidem ob seummam insilentiam. Vbi per carbones Parnassios interpres antiquus intelliost carbones magnos, aitque veteribus in more positum esse magna quaelibet cognominare Parnassia. Quo sensu nunc Aristoteles optime dicere potuit. In Asia montem esse , vocatum Parnassum, id esti Magnum, ex quo videntur fluentes maximi fluuii ; nimirum montem Taurum, qui totam Asiam cingens maximus est omnium montium, ut omnes Geographi contς stantur:ex quo monte Tauro verissimu in est praeter alios fluuios defluere & Bactrum,&Choaspen, & Araxen , & Tanaim, & Indum, ut in textu monet Aristoteles: Immo cum Graeciae sit Germania Borealis, Africa omnis Australis, Italia eum Gallia,&HNspania Occidentalis, totaque serme Asia orientalis, Taurum montem, qui totam Asiam percurrit, a sui magnitidine Parnassum antiquis appellatum, sapienter Aristote les Orientalem Graecis esse titetur ;& qua parte mittit ese quinque praedictos fluvios, Graeciae situs est ad orientalem hyemalem. Quare Parnassi vox nunc Aristoteli vel est nomen proprium montis in Asia altissimi, siue hie sit alio nomine dictus a recentioribus Geographis Paropami, sus, siue Caucasus Taurinus; vel est epitheton montis Tati ri, qui per excellentiam dicitur mons Magnus; nam Taurus magnitudine superat omnes alios montes orbis terra
rum aeuo Aristotelis cogniti s quippe Taurus est mons uni uersam Asiam diuidens, ac cingens ; & quum Asia sit longe maior Europa,& longe amplior Africa, proptere,
Taurus maior est quocunque monte Africano, & Euro. Paeo ; proindeque maximus omnium montium dici potuit more vetusto mons Parnassus. Uerum enimvero, si magis placet Parnassum esse partem aliquam Tauri montis,
quum ea sit omnium Tauri partium maxime sublimis,&
69쪽
maxime princeps, ab ea denominari potes uniuersiis Taurus nomine Parnassi. Qiiod nomen Parnassi datum etiam Tauro monti fuisse a veteribus, ea ratio conuincit, quia cOmni unis est antiquiorum scriptorum sententia Parna Dstim antiquitus appellatum fuisse Larnassum, quia Larnax, id est, Arca servatrix hominum paucorum ab uniuersali diluuio illuc appulisset: quod S si Graeci, ad suae regionis si I ccol. gloriam omnia trahentes, plerisque vulgo uJ persuaserint, Rhod-hb- id contigisse Parnasso Musarum apud Achaeos, in quo di- ' cunt resedisse Deucalionis Arcam ; hoc tamen intelligendum est de Parnasso Asiatico, adeoque de monte Tauro, in quo primam constitit, sedato diluuio vere uniuersali Arca Noetica uenam ut fabula Deucalionis apud poetas velavit diluuium Noeticum ; ita testimonio omnium historicorum Arca Noe constitit in monte Tauro: nam in pri- hJGen. s. mis hJ sacra pagina dicit Arcam Noe requievisse supericli. Ant. monte S Armeniae . Iosephus iJ etiam Berotum sibi conte-λud c. . stantem adducens confirmat eandem Arcam destitutam suis e in vertice cuiusdam montis in Armeniam : modo Inqntes Aimeniae sunt plures partes Tauri montis in Asia. Becanus etiam recentis sinus historico tum in suis Indoscythicis asserit Arcam Noe post diluuium constitisse in monte Paropa iniis , qui est altissima pars orbis terrae ; proba. bile namque satis c st, Arcam iussu Domini quieuisse in parte terrae, quae primum ex aquis cmerserit, adeoque in altissimo montium, siue in altissima parte montis Taurii nam decebat summi Dei misericordiam liberare qua tocytis amicum suum , fidelcmque seruum Noe a carcere Arcae. Sed Becs no videtur obstare Solinus, qui censet Caucasum es. th eun si se Paropamiso celsiorem. Caeterum Solini: s h linquiens Montem Taurum appellari Caucasum , ubi in excelsi
tiri b, consurgit sublimitarem, hoc a Plinio desumpsit, vir ,1. qui prius I dixerat Taurum appellari Caucasum, ubi se
70쪽
quoque exsuperat: Ptolemaeo vero mons Paropam iAsa Caucasijs montibus non ΓωJ distinguitur, censetque Paropamisum esse Caucasi partem. Sed quum obseruatione I IStabonis idem mons ille sit , qui a Macredonibus Cau- t'J lib. D. casus, &a Barbaris quo ad sui partes summas ac Borea-Ies Paropa missis appellatur: quum etiam praeter Caucasum a Tauro dilhildum , alter sit portio Tauri, quem ad Paropamisanides attinere notat Ptolemaeus, & uterque sit celsissimus mons, unus quidem ad ortum hyemalem, de quo sub nomine Parnassi nune Aristoteles,& Becanus sub nomine Paropamisi ; alter vero ad ortum aestimateris, de quo distincto a Paropamiso Soliniis Se Plinius, & a Parnasib posterius Aristoteles; non una ratione Becani dictum ab omni difficultate liberatur. Sane Parnassus Asia ricu ς'
Aristotelis, tantam obtinet altitudinem, ut qui peruenerit ad eius culmen, aspicere valeat Indiae pelagus extra
Asiam & Africam collocatum longe procul ab Europa . UICO M. Sed potius Paropam: sum, qui in Asia situs est. ALIC. Non ita facile mihi persuadeo mutanda esse verba contextus, quum ijs saluis habeam etiam Parnassum in Asia, ut vidimus. Sed cur pro Parnasso potius eligit vir
egregius Paropami sum, quam uniuersum montem Taurum, qui totam Asiam dirimens maximus est, ac more vetusto Parnassus appell3tus & eorum omnium fluviorum est genitor, quos in textu memorat Aristoteles EVICO M. Quum praesertim nec adortum brumalem ,, Parnassus habeatur, sed in eadem prope parte in qua Ari- stoteles scribebat, nec numina illa, quae commemorantur,
LIC. Haec vera sunt de Parnasio Europaeo, non de Asiatieo, qui Taurus alio nomine dicitur, de quo nunc loquitur Aristotelest an non satis constat ex Tauro monte in Asia nasci Bactrum, Choaspen, Araxem, & Indum