장음표시 사용
81쪽
casus a Macedonibus, est insta regionem Arianam usque ad Indos porrectus , ab Aristotele ob magnitudinem more veterum Parnassus appellatus , ait Magister prarier Bactriim fluuium defluere quoque Choaspen amnem: Prudia men inficiari videtur inquiens vir doctus. VICO M. Praeterea Choaspen ex eo erumpere nullibi legitur. LIC. Ptolemaeus Choaspam urbem in Arachosia ponit, quam conterminam esse bl monet Paropanisa nidis, & Pomp. Mela scribit esse partem ἱέ Arianae , quae Paropamiso monti adiacet obseruatione i/Strabonis: vi autem verisimile satis est vel Choaspam urbem a flumine , vel Choaspen fluuium ab urbe cognominatum; ita probabilissimum est fluminis ortum esse ex monte quem Barbari Paropamisum, Aristoteles ob magnitudinem Parnassum appellat. Deinde si nullibi legere potuit Uicomercatus Choaspen oriri ex Parnasso, seu Paropamiso, cur alicubi legere non potuit Aristoteles apud antiquos . Geographos Anaximandrum, vel Hecataeum, vel alium quempiam Vico mercato ignotum p Deinceps esto nulli, hoc legi praeterquam apud Aristotelem, an ideo verum non est hoc assertum p Praeterea vero nobis hoc satis aperte Dionysius Aser insinuauit fri inquiens
Quae metra ut eleganter Latio dedit ita Priscian se que unem po si diuisus Persidis agros rAmnibus haec multis recreantur is ubere pingui, Hinc Coros immensus profrinitur, inde Choses me cadens redo , qμistringitDEM SUA . .
82쪽
sed alius Interpres ita vertebat ad verbiim Graecos Dionysij versiculos: A que qui hAitor in diuersis partibus Persicam terram. Atq; hane qκidem multi amara undique pinguesciunt, Huc atque illuc flexuosis acti fluentis . Seorsisis quidem Corus est vastus, seorsum vero Choaspis,
Trahens Indicam undam, praeterfluens serram serum.
Porro Choaspes fluuius est Persiae ; dicitur autem habere sontem Indum, seu trahere sibi aquam ex eo loco, cui quapiam ratione nomen Indi competit; hoc autem nihil est 1llud quam mons Paropamissis; nam ut antea notaui, J Strabo testatur montes omnes Persiae, qui post Arios sequuntur usq; ad Indiam a Macedonibus vocari nomine Caucasi , a Barbaris vocabulo Paropa misi ; quin inferius una cum siue JPtolemaeo asserit Paropa missim montem & ad Persiam, & ad Indiam attinere. Quod & contestatur Ptolemaeus uni monti Paropaniso tria signa tria
huens . fiJ Est autem Paropansi situs iuxta signa tria. Ea daustrale is r.o. 36. .mod se teucrionale III. 3O. 39. Godmaxime orientale ti9. 3o. 39. Unde constat huius montis maximam esse magnitudinem, proindeque ad Indos usque pertingentem, recte vocatum ab Aristotele suisse more vetusto Parnassum i vi optime Philosophus dixerit a Par nasso in Asia defluere Choaspen. Caeterum Se Choaspen ex Paropamiso, adeoque ex Parnata Asiatico nasci, non obscure nobis insinuat non uno in loco Strabo, primum ubi se tibii. I U Alexander qui haec plurimum Eustrarit, in initio quumsqui Darium dolo occiderant d capiendam Arimnam impetum fecissent, optimum fure existimauit si eos persequeretur, o Boterrer . are in oca venit Indiae proxima pre anam, qua ad dextra relicta Pares sum ad Boreatia Baiactrianamque transscendit: atque omnibus Abiectis, qua Persis parebant , ac Giam pluribus. Indiam avetere coepit; quum F a muti
83쪽
talii de ea, non certe, prisiorem. Mare isdem montibus per vias breuiores ex superatis reuersus est, habens diam a sinistris. Postea rursus in eam resst, ac occidentales eius sinesse Cophem flumenes Choaopen , qui in Cophemimmittit, Hr apud Harariam urbem 'venspraeter Goridaiam umbem, o Bandobenam, o Gandaritim premeat, intellexit apprime habitabilem, ct fructiferam esse montanam, o borealem regionem. Choaspes igitur e montibus, qui sunt dicae regioni boreales , atque adeo ex Paropanaiso defluit autore Strabone, qui prius ih asseruit montes omnes po Arianam usque ad Indiam protensos a Barbaris appellaunomine montis Paropa misi . Deinde smJ paulo post idem Strabo repetit Choaspen ortum habere ab Uxijs inquiens e Choaspes per regionem suens, in Maedem oram desinis , ouum habens as I xijs. Inter Susa enim se Persiam montana quadam aspera o praerupta interiacent, quae angustias habent difficularer peruias, o homines praedatores, qui mercedem a regibus exigebant, apud ingressum, qui ex Susis est in Persiam. Addis
Po letus Choaspen es Eulaeum, se Tigrim in lacum quendam linfluere , postea inde in mare emittere mox . Sunt or aliae complures angustia transeuntι iuxta Persiam , quas Alexandre vi permeauis ad Persicas portas , se loca alia , transiens regionem, or videre properans rincipales eiur partes , or thesauros , qui peν tot tempora erant, quibus Persae Asiam tenuissent: cse multa stamina ινaiecit, quae regionem rigant , se in 'scuis
sinum deseruntur: Nam pol Cώoaspen, Cyratas, o Pasitigris, qui etiam ex VHasuis. Volaterranus item a Stra- . hone recipit Choaspen ortum habere ab Uxiis. Caeterum Uxios , seu Oxios, una cum Rachssis foJ Plinius asserit esse gentem, quae obtinet auersa montis Paropa misi, ex aduerso sontis Indi, cum multiplici alia gente sibi conterini- na. Sic igitur ex Dionysio, Ptolemaeo, Strabone , PIi
nio, di Volaterrano Choaspen ea Paropamis. , quem
84쪽
eundem esse cum Parnasso Asiatico nouimus, erumpere nosse poterat vir insignis. UICO M. Quanquam nonnulli putant. Coam esse, is quem Ptolemaeus in alium Coam ex Caucaso fluentem in , ,,
fluere tradidit, siquidem Strabo Choaspen in Coam se se
LIC. Quicquid sit de hoc, eertum illud est Choaspen esse si uuium originem trahentem ab Uxijs, ut repetit ipse ρJ Strabo ; quum autem Uxlj quos appellat qJ Plinius spJlib. is.
Oxios, habitent prope Paropami sum, ut edocet etiam frJ Ptolemaeus; quumque Paropamisus eidem sit mons tkὶ lib. G. I J maximus, & Straboni fiJ summus, hoc est,celsissimus; ca.33. rab. unde more veterum ab Aristotele recte cognominetur Parnassus, ut etiam asMDionysio & ab A JEustathio: plane ea ita&verum latetur Aristoteles asserens ex Parnasso monte in
Asia defluere quoque Choaspen siuinum. ld. siuDe saturigine fluminis axis ex monte Parnasso in Via. Disputatio Euinta .
EX eodem monte Parnasso in Asia seribens Aristoteles
oriri fluuium etiam illum, qui dicitur Araxes,contradicentem habet eundem virum, ait enim VICO M. Araxes etiam ex monte Periarde, qui in Ar- is naenia est maiori, fluit, non ex Paropamiso. LIC. Araxes fluuius at Ptolemaeo sontes habet in Ar- sal lib. menia maiori ex montibus, qui Moschici nuncupantur, & 'Parisarges,seu Pariedri Plinio;quos montes ipse Ptolemii Scholiastes eos esse monet, in quibus post diluuium Arcam Noe consedisse serunt: hos autem montes bl antea tMdispa. vidimus esse, ouos Barbari Paropamisi nomine nuncupant ; Aristoteles & Dionysius Aser nomine Parnassi. DeindeI6Straboni fluuiis duobus Araxi, & Euphrati sic H lib. is
85쪽
t. 4 lib. D tu rigo est ex eodem'monte, quod etiam fiet J Isidorus contestatur, & innuit ipse leJ Ptolemaeus, ac ra Plin iis &e,ν i, J J Solinus et Carterum Euphrates oritur Solino testess bb ο in maiori Armenia supra Zimaram, ex monte, quem accotia ely. , lae Caproten appellant, qui Scythis proximus est; quem
cap 1 o. montem a Ptolemaeo vocari Periarden admonet Solini Scholiastes inquiens ' Euphrates nascitur in Armenia maiori,
ex monte originem ducens, quem Ptolem.eus vocat Periaiam;
ex quo se Araxes ortum sumit . Modo Periar des est pars montis Tauri post Arianos versus Indos excurrens, quod mox apparebit ex fiJ Plinio ; cuius partis Taurinae partes sublimiores ait appellari iii Strabo Paropa misi nomine aiiiDEsI barbaris. Deinde flJ Magini testimonio valde insignes Gen. fluuii Cyrus & Araxes a monte Tauro exoriuntur: sed Taurus mons ob sui maximam amplitudinem ab Aristote- Ieac Dionysio Parnassus appellatur; & quum apud varias gentes varijs nominibus insigniatur, in altissimis suis pa tibus post Ariam versus Scythas & Indos a Barbaris Paropami sus dicitur, Moschicus, Pariedrus; quod apertes lib. ii. constat cum ex ipso fwJ Strabone, cui pars borealis Tauri
fisa lib. s. Vocatur Paropanaisus; tum ex InJ Plinio , cui Tauras monsc3p. 7. ab Eois veniese littoribus Chelidonio promontorio disseminatrimmensus 'se,Vinnumerarum gentium arbiter, deXIro latere septentrionalis, ubi primum ab Indico mari exsurgit, Duo meridianus stad occasum tendens, mediamque distrahens Asiam, nisi opprimenti terras occumrerent maria. Restitit ergo ad plentriones ,sexusque immensium iter quaerit, velut de industri rerum natura subinde maria opponente, hinc Pharnicium, hinc Ponticum , illinc Caspium cse Hircanium, contraque Maroticum
lacum. Torquetur itaque colli seu inter haec claus , ct tamen victor sexuosus euadis vrique ad cognata Riphaeorum momium iuga , numerosis nominibus es nouis quacunque ingerit insen Inis; Imaus prima parse rictus, mox Emodus, Paropamisus ,
86쪽
Circius, Cambades, Pharphariade Choatras, Oreges. oandes, Niphates, Taurus, atque ias se quoque exsuperas Caucasus; mbi brachia emittit subinde tentanu maria similis Sinperi , citracesius, Cragus, iterumque Taurus, etiam ubi dehisicis inque populis aperit: portarum tamen nomine unitatem sibi vendicans, quae alibi Armeniae, alibi Caspiae, alibi Cilicia vocantur. minetiam contractus , fugiens quoque maria , plurimis gentium nominibus hinc es Eunc. Dubi a dextra Hyrcanus , Caspius, a laua Parisisus, Mosihicus, Aissionius, Coraxicus , Scythicus appeliatus: in uniuersum vero Grace Ceraunius; in Lycia igitur a promontorio eius ovidum Ssmena, mons C mera noctibus flagrans. Eκ quibus aperte const it, eundem montem Taurum esse, qui per uniuersam Asiam extenditur ,& varia nomina sortitur, quorum duo praecipua sunt, Paropa missis, S Pariedrus , seu Pariardes ut alij dicunt: Si ergo fluuius Araxes oritur a monte Pariedro , seu Pari arde; nae idem fluuius oritur a monte Tauro, atque adeo
ab Asiatico Parnasso , siue a Paropam iis 3 quum Taurus ob magnitudinem denominetur Parnassus, & absoJexcelsiore sui parte Paropamisus: Taurum autem totum figurate nuncupari nomine cuiuspiam suae partis, obstiuauit etiam autor dictionarij Geographici in dictione Camcasus. Quare sicut Maginus in deicriptione Georgianae testatur Araxem oriri ex monte Tauro ; sic vere dicunt alij eum nasci ex Parie dro , qui pars est Tauri montis Aristoteles ex Parnasso in Asia , qui similiter est mons ipse Taurus , ob magnitudinem Parnassi nomine donatus. Ita Plinio consentiens , & Aristoteli Pomponius Mela
scribit . pJEx Cerauni,s montibus uno alueo aescendit, dum sus exis in Cassium Araxes Taura latere demissus. quum Cerauniorum nomine Tauri partes omnes appellentur. Sed & Solino , IqJ Heniochorum montes Araxem funduus.
Heniochos autem iri Ptolemaeus in Asia ponit, di Strabo
87쪽
stribit peltinere ad Taurum,& DP Caucasum, quem a Barbaris ait appellari sti Paropa missim . Sic igitur Araxes oritur ex Asiatieo Parnasso.
De Tanais ortu ex Parnasso, eiusdemque habi tudine ad Graxen. Disputatio Sexta .
AB eodem maximo monte Asiae,quem Parnassum apis pellat, ait Aristoteles etiam defluere fluuium Tanaim nuncupatum ; sed & hoc placitum non recipit, Aristoteli contradicens ita Vir Cl. VICO M. Multo minus Tanais fluvius ex eo oritur , quippe ex Riphaeis montibus in Sarmatia descendere traditur, Europamque ab A si a diuidit. LIC. Nos autem in hoc placito Magistrum a vero nota abesse, dum ait, hoc autem abscindituν Tanais , pars excsens, in Maroti npaludem, facile demonstrabimus. In primis enim accipimus faJ a Magino, Alberto sη Campense, IcJ Munstero, Sigismundo Libero fael Barone, & Alexandro feJGuagnino, Tanaim oriri in regione Moschouiae Notamus secundo Moscouiam partim in Asia ,& partim esse in Europa, testimonio Magini. Tertio recipimus a
lm Ptolemaeo, S gi Magino Tanaim fluuium separare
Asiam ab Europa, fontesque suos habere in confinio Asiae ac Europae, potiusque in Asia quam in Europar verba Ptolemaei sunt. hJ Sarmatia, quae in Asia est, terminatur a Septentrionibus terra incognitatis occasu Sarmatia, quae se, Europa est , vrique ad fontes Tanais Nurer se ab ipso Tanai fluuio usque ad eius ostia in Moenim paludem,'Maeotidis pa. ludis orientali parte , quae a Tanai est , que in Cimmerium Bosphorum, cums partis, quae nempe dicitur Asiatica Sarmatia, silur hic s, Past Tanais suων ostia Pantardis 67. 2 o. 33.2o. Unde satis constat, originem Tanais esse in Asia , non autem
88쪽
tem in Europa prout ab Asa contra distinguitur: ves ad summum in confinio Atiae, cic Eitropae, si ite inter Asiaticam & Europaeam Sarmatiam ; quod innuit idem Ptolemaeus, mentionem eorundem fontium Tanais in descriptione Sarmatiar Europeae faciens, ita : siJ Sarmatia
in Europa est, definitur a Septentrionibus Oceano Sarmatico. &moX. Finis vero iuxta mcridionalem Sarmatiae pnigam , qui
personies Tanais fluuij describitur, gradus habet 6 . 63-6 . 38. Quum fontes illi sint unus conlmunis terminus, quo iungitur Asiatica Sarmatia cum Europaea spropterea ut alij non male scribunt oriri Tanaim in Europa ; ita reliqui melius asserunt eundem oriri in Asia, si potistimum primam fluminis originem latentem potius quam secundam in fonte patentem consideremus . Caeterum apertum fontem Tanais Ptolemaeus , S: alij potius in Asia cum Aristotele ponunt, quam in Europa contra Philosophum; etenim Sigismundus Liber Baro tractans de urbe Moscho iliae, ponit eum potius in Asia, quam in Europa, vel saltem in confinio Asiar& Europae dicens. I J La Citiari Mosconia fra latire Citta fitentrionali, verso oriente molio festende ; it che ceνω non ci j di scile netrandata nostra; ριν-cioche essendo not incitidi ienna alia Hista via di Cracouia, est indi per opacio quoi di conto milia I Odeschi essindo andatiauanti alia tolla di fluenIxione , finalmente pigliato pollin stro vianio alia parte d oriente, peruenissimo in Mosconia quale riirouas o esseν psssa δε non in is a . non imeno negliestremi deli Europa, da quella parte pcro , dalia quale essa rapa conli sista confinit Asia ne torca: La ciliae di tignami,
assuigrande& paulo post: Piu tenpi, di pierre si dificano. caere det pase e tanto salubre, O sano, che di ia in adulti fonti det Tanai . specia ente at sitientrione, o etiamdio
sngran parte verso Porri ute, non vi e νιcordaneta d'huomo, che
89쪽
Aristoteles agit de r ri, quod ist extra cotinentes terras ' seu extra columnas Herculis, cultasmodi est Oceanus; non autem de mediterraneo ; cuiusmodi est nostrum, & ru--, hriim appellatum , nam per mare exterum Aristotelem in i tellexisse Oceanum, quod extra columnas Herculis exispanditur, apparet ex alio loco Philosophi, ubi ait. ItJ ALCλ' huc autem plura sunt maria adinvicem quae non communicantur scundumvlium locum ; quorum ruorum quidem viritur secundum modicum communicans cum eo mari, quod extra columnas est. Sequitur
VICO M. Nam & de Paropamiis dubitationes extinis stunt; etenim etsi in Asia situs est, Bactrumque fluuium ,, ex se mittit, ad ortum tamen brumalem vix esse dici po- is test, quando ad Graeciae ortum est, eodem prope paral-
LIC. Dummodo sit ad ortum Graeciae Paropami sus siue Parnassus Asiaticus ,& non sit in eodem omnino parallelo , poterit esse tamen ad ortum Graecis hyemalem, ut ait Aristoteles . Caeterum ad ortum hyemalem Graecis Ialde su- est Scythia 3 quum autem fgJ Boccatio Bactrus fluuius sit iniri Scythiae sub monte effluens Paropam, si, ubi Baetrorum ciuitas Zariaspedicta est 3 iam Graecis Bactrus fluuius in ortu suo, monsque Parnassus, qui Barbaris dicitur Paropa missis, est ad ortum hyemalem. Quod Aristotelis dictum alia quoque ratione potest explicari ; nimirum quia comparat hoc in loco Magister Tauri montis
' eam partem , quam infra Arienos positam Macedones Caucasum, Barbari Paropam sum, S: Aristoteles a magnitudine more veterum appellat Parnassum, cum mon- re Caucaso, qui Tauri pars non est; comparat inquam Parnassum Asiaticum cum Caucaso distincto a Tauro in relatione ad Graeciam ; & quum uterque sit mons Graecisi orientalis, Paropamisus tamen est meridionalior Caucaso
90쪽
so, & Caucasus Paropamiso Borealior ; Quare sapienter inquit Aristoteles, Parnassu ira Asiaticum Graecis esse ad ortum hyemalem. Caucasum vero iisdem esse ad ortum aestiualem , quia Sol Graecis hyeme oritur meridionalior, aestate borealior. Sic igitur a Parnasso Asiatico, qui mons est maximus ad orientem hyemalem Graeciae , flu:t fluuitis Bactrus, de quo licet sub hoc nomine non meminerit Ptolemaeus, nihil hoc obesse debet Aristoteli, tum quia potuit hunc fluuium ille prstermisisse,qui non omnia tenebatur enumerare , multaque praeterit alia, ut & Choaspen a tum quia verisimile satis est eum qui Bactrianorum urbem . Bactram antiquo nomine Zatia spem , seu Zarispam nuncupauit hJprope Oxum amnem, quique iuxta alios amnes sollib. 6. Bactrianorum posuit Bactram regiam Latiastes prius dictari, & Zariaspa Plinio,& Straboni, Bactrij fluuii me- midisse sub nomine Zariaspis Oxo se coniungentis, ut Bactrus fluuius idem sit cum Zariaspi, a quo fluuio ciuitas eadem regia Bactrianorum tum antiquitus Zariaspa dicta sit, tumi postea Bactra et & ut Aristoteles nomen fluuis recentius attulit Bactrum appellans ; ita Ptolemaeus vocabulum fluminis antiquius elegit Zaria spem nuncupans . Igitur ex Parnassis Asiatico defluit Bactrus fluuius , qui Zariaspes a Ptolemaeo dictus oritur ex monte, quem iJ Strabone teste Barbari Paropamisiam appellant, Macedones Caucasum , Aristoteles l nunc ad alterius Caucasi, de quo dumox acturus erat, differentia m,&ob magnitudinem antiquo more Parnassum recte nominauit.
De Choaspis fluminis ortu ex Parnasso e spatico,
AB eodem Parnasso Asiatico, qui sal Strabonis obser- lib. ir.