장음표시 사용
71쪽
Carteium cur Paropamisiam hic Parnasso substituit uir insignis, qui mox dicturus est illa flumina, quae recensentiar hic ab A ristotele, non fluere ex Paropamisop poterat igitur in textu Parnassum relinquere , si neque Paropami sus. ipsi veram efficit Aristotelis narrationem de scaturigine maximorum fluuiortim Asiae; quam nobis verissimam ess cit Parnassus Taurum montem designans triplici potissimum ratione superius latius explicata, nunc breuiter repetenda. In primis enim si Strabo, Solinus. Mela, Marinus, Ptolemaeus & Plinius nullius Asiatici Parnassi meminerint ; sat est eius meminisse Dionysium Afrum ijs omnibus antiquiorem, celeberrimumque Geogra plaum, de Rhemnium Fannium, & Aristotelem, quum in tanta temporum longitudine potuerit Parnassi nomen Obliterari,& in Paropamisum, seu Taurum commutari. Altera ratio est quia quum vidisset Aristoteles Parnassum montem vulgo nuncupatum prius dictum fuisse Larnassum ab Arca, quae Graecis dicta, post diluuium in eo monte consistit intra se gerens paucos homines ab uniuersali submersione mortalnim omnium seriratos ; quum nouisset ex sa- 'cra pagina, quam Plato Magister illi demonstrauerat, Aris acam illam memorabilem ab uniuersali diluvio Noeticae familiae conservatricem resedisse in monte Tauro apud A suJGen s. menios ; tnJ optime Parnassi nomen Tauro monti accommodatum ab antiquioribus esse notauit. Tertia demum causa est, quia quemadmodum Decumani vocabulum veteribus usurpatur ad significandam rem magnam .eo quod obseruatione multiplici, quae quodam ordine fiunt, sem-sri denum. per decima sunt caeteris maiora, siquidem ut ait IoJBon- π yst. εus, OmnIa de perfectum quoddam in se habent; namqρώ- hi scriptores quicquid ingens esset vocabant Decumanum, a
possema quae fui in scuta avel us Decumana decum num dicentes ouum, ac fluctum iacumanum pro magno, quod
72쪽
a mineis, se nautis obseruatumsit decimum quo ue o ra m nasci caeteris maius, o decimum quemque fluc um retaquis esse ampliorem , quod praeter Fesum Pomp. astruis Ouidius libropri. mo de Trist. quum ait: i et exit hinc fluctus , fluctus supereminet omnes, Posterior nono est, undccimoque prior . o libro Transformationum decimo Vastius insurgens decimae ruit impetus unda. Beda quoque libro de Mundi constitutione de mari Io-quens infit: Sed siue exaestuent , e venio impellantur, Gn, o dein fluctus ordinantur, quorum Decimus est maximus e Ita veteres etiam Parnassum pro Magno ponebant, quod
antiquus ille Scholiastes Aristophanis in Acharnensibiis
explicans illa verba ανΘρακες Παρνάσωοι, Carbones Parnas, repetit , Π πασσιοι , άντὶ . πν γἀp Παρνασσον επι - μεγάλου is Θεσπι. hoc est: PMnasis pro magni, Pamnassum enim pro magno ponebant. Quem sensum respexisse hoc in loco Philosophiim illud satis indicat quod in textu non ait simpliciter , τη Aσία IIαρνα - ορους .In Asia ex Parnaso monte, sed inquit, ia τη Aσία ἐκ τύ In να- σου καλουιώενυ ορ-: In Asa ex Parnaso vocaso monte: nam dictio illa vocato, non applicata Caucaso, nec Pyrenaeo, nec aliis montibus, quos paulo post recenset Aristoteles, indicat aperte Magistrum Parnasti nomine Magnum per excellentiam intellexisse more veterum . Silius item Italicus fit Parnassi nomen pro magno sumpsit dum Castuloniae Hispanicae cognomen tuna fecit inquiens: I J i linai. Fulget praecipuis Parnas a Castulo Ignis.
Caeterum praeter Aristotelem Parnassiorum Asiaticorum clare meminit Eustathius, nobilis ille priscus interpres Homeri, qui non solum Homerica monumenta , sed et io m
Dionysii Asri librum de situ orbis commentarissili isti aut apud quem haec legimus Latinitati donata , nam Gracum
73쪽
commentarium non vidimus: Sunt praeterea Trogo 'ta in Europa, prope Triballorum Terram, or Caucasum, ιμι etiam
propter nimium frigus sub terra habitor . Parna V quoque iochthones tales sunt. Modo Parnassi montis habitat res Graeci non habitant adeo gelidam regionem , ut hyeme propter nimium frigus cogantur habitare sub terra ;colunt enim regionem temperatam, immo calidiorem It
lia Phocenses, apud quos est mons Parnasius Europaeus . Quare necesse est alium montem Parnassum esse in regio ne frigidiori, quam incolentes homines a nimio frigine cogantur in speluncis degere, unde dicuntur Dytochtho. nes, hoc est, Tetringredi, siue Terram subeuntes. Tales porro gentes esse possunt in Bactriana, quae prouincia est Asiae apud Scythas , & Septentrionales populoS, ut con
si I deser. Hat ex pJMagino. Ut Taurus quidem totus ob sui ma- , ζι gnitudinem nuncupetur nunc Ariit. more vetusto Parnase sus ; at illius montis accolae speciatim Parnasiij dicantur Dytochthones, qui celsiorem Tauri montis partem apud Scythas habitant in Bactriana, ubi viget, rigetque frigus
intensissimum hyemss tempore praeserism. Sic igitur vera sanxit Aristoteles asserens in Asia montem esse Maximum Parnassum appellatum, unde plurima & maxima flumina defluunt, qui mons vulgo Taurus nuncupatur uniuersata Asiam diuidens ac cingens.
Factrumfluuium Oriri ex monte Parnasse De. Disputatio Tertia. A Ge modo contemplemur numina, quae defluunt Ari
stotelis sententia ex hoc monte Parnasso in Asiar Sane Magister ex hoc fluere scribit& alios fluuios,&speciatim Bactrum nominatum, quam sententiam renuit in
74쪽
VICO M. Quin potius Bactrias ex Paropatrassio oriatur. DLIC. Bactrus fluuius est,qiii Bactrianae genti,& vrbi nomen dedit, ut contestantur, Solinus I qi inquiens :Oxus amnis de lacu 9xo oritur, cuius oras Heniochi, Ruteni,
O stetae accolunt ,sed praecipuam auem BacIri tenent. Eamis praeterea spro rius amnis Bactros,unde'o pidum quod incolunt, Bactrum. Gentis huiusce quaestone sunt, Parop.ransiugis ambiuntur , quae aduersa Iovi flumibus scymιniamur: r liqua includit Oxus flumen. Plinius rJante Solinum dicens: λ 6, Derbices , quorum medios fines secas Oxus amnis , oνIus in lacu Oxo: Syrmatae, Oxy, Tagae, Heniochi, Satini, Saraparae, Eactri, quorum Upidum Zariaspe, quod ostea Eacisum a flumine appellatum est: Gens haec obtinet auersa moniis Paro amissi ,
ex aduerso soniis Indit includitur flumine Ocio. Istis olus in Originibus afferens primo, L J bactriani Myssiae fuerunt , qui suorum scylone a sedibus Hispus iuxta Bacuon onentis
fluuium consederunt, ex cuius vocabulo se nomen sortitisunt. ca b. Huius gentis rex fuit Zoroaster inuenior magicae artis. N postea r Bactrus fluuius ori ntis a rege Eactro vocatus fuar, a quo se Bactriani, vνbs eorum. ac postremo : Bactrum oppidum Eactriani condiderunt, ex pνoprio amne illud cognominantes , qui Bactrus vocatur. Et Volaterranus fa J dicens sat)lib. ra. ex Plinici : Baculanorum de inde , ac Sogdianorum regio. VIIimi sunt Λcythae , Bactrianorum riuitas Zariastis , quae postea Sama a flumine dicta. Sane Coccauio 3J Bactrus suuius lded est circa fines Scythiae sub mente inuens Paropamisi, et bi M. RUR/V'ctrorum rivisas Zariaspe dicta est in des ipsa, populi a fluuio nomen sortiti sunt. Paropa misi autem non meminit Aristoteles, quod ut admonet Strabo I EJ nomen est Barbarum , inquit enim : Ab His coro mari ad auroram ρνogredisn-ti , ad dextram sunt montes, qui inque in Indicum ma Te flem tendunt , eos Graeci Taurum vocant, qui a Pamphsii a Ciliciaque
incipientes , ct ab occidente p/rpetur hucusque procedunt . E a quum
75쪽
quum alia atque alia nomina sertianIM: SeptenIrionales eius
partes primo cui dictum est habitant Geia, Cadiasy, arta
est Hircanorum quidam, postea Parthorum, Margιanorum, Arιorum gentes . Tum desexta, qua Samius amnis separat ass fircania ad auroram atque Ochum tendunt. . uois autem
huc que pertendit , vel paulo minus Parachoatras appellantur . A mari Hircanio in Arios sunt sex millia sere stadia . Deinde est regis Bactriana se Sogdiana, vitimi Funi Scytha Nomades. Montes omnes qui post Anos sequuntur, Macedones Caucasum vocaverunt ; Barbari vero , Summas est boreales Paropamisi partes, Eodan or Himaonum , se alia huiusnodi nomina fletulis partibus dederunt. Ex quo loco Strabonis illud primum colligimus, non esse in Aristotelis textum intrudendam vocem Paropamisi, quod sit nomen Barbaris usitatum, non Graecis, aut Macedonibus, qualis fuit Aristoteles:colligimus deinde Bactrum fluuium, qui Bactrianis nomen impertitus est, oriri ex monte Tauro, quem Aristoteles ob magnitudinem, qua extenditur ab Hircano mari, siue a Pamphilia Ciliciaque,& ab occi . dente Asiae usque ad Indicum mare, intra quos terminos inter caetcras Bactriana regio continetur; nuncupat more vetusto Parnassum ut lvidimus, & satis contestatur Dionisius f i JAfer inquiens.
Messia certe totius Asae mons occupat, Orsus a terra Pamph=tia, etiam usue ad Indos: Interdum quidem curuusq; or sexuosius, interia vero rursus Vestigiys iurecIior: Taurum vero Usum nominans, Eo quod Taurique instar, o elato capite inccdit, Montibus porrecIis multifidus hinc inde Ex quo Inuumeri amnes cum murmure suunt. Hi quidem ad Boream, uti vero in Austru quida ite ad agat Tura, ct Zephyri: quis omnia ramina retulerit e Nec cerae gnomentum unicum aditus estiveru in quolibea
76쪽
Nomen habi t anfractu: Haec autem istis cura sint Hominibus, qui secundum regionem vicinam domu posuerer Nunc igitur gentes omnes perstringam , quotquoι insegniores Incolunt: Musae vero recti mam per semita dirigani precor.&mox eiusde iii Tauri varios accolas describens invarijs Partibus, addit. Αι vero Bactri quidem super continente habitant Rigionem latiorem sub rupibus Pinnas. Colligimus tertio, nunc Aristotelem, dum ageret de ortu Baetii fluuii, consulto dixisse illi scaturiginem esse non ex Tauro, nequisi arbitraretur eum illi ortum dedisse ex ea parte Tauri,quae supra Arios est, quum regio Bactriana sit post Arianam, ubi montes incipiunt Caucasi nomme nuncupari s nec ex Caucaso , ne quis opinaretur ipsima eidenioriginem adscripsisse ex Caucaso, qui separatus a Tauro fontes habet Phasidis, de quo posterius erat acturus: sed ex Parnassb, hoc est ue ex magno per excelle ut iam vocato monte, qui in Asia totus Taurus est, incipiens ab occidentali parte Asiae terminatur ad Indiae pelagus. Et si ea pars Tauri, Parnassique huius Hsiatici, unde nascitur determinate fluuius Bactrus ad aliarum partium Tauri discrimen, dicatura Barbaris Paropa missus, ut inquit Strabo. Colligimus quarto falsum esse quod posterius addit vlCO M. Facilis autem lapsus suit ex Paropamifo , in
LIC. Quia Strabo satis aperte testatur montes omnes qui post Arios seqiiuntur, post quos est Bactriana regio,
triacedonibus appellatos esse nomine Caucasi, a Barbaris vero nomine Paropanaisi, ut Aristoteles Macedo Paropa misi nomine nunquam usus fuerit. Non est igitur ut dubitemus eundem montem apud Bactros duo nomina obtinuisse, Parnassi,& Paropa misi,quorum primum dilexerint
77쪽
rum Barbari recentiores, quos sectiti sunt Ptolemaeus, &recentiores alijscriptores. Id quod vel ab ipsa veritate eo a eius recipere , subdit. VICO M. Nisi Aristoteles Paropamisum Parnasum nominati erit, quomodo & Dionysius in libello de situ orbis hunc in modum:
loquebatur autem de B chrss. LIC. Poterat inprim: s vir egregius geminos Afri verosis afferre, propositi sententiam integram reserens, ita:
Sed nimirum rami quidem in continente pos ent, Regionem latiorem, sub iugis Parnassi. Deinde vero Dionysius, qui nunc Grscorum n men commune Tauro monti ob magnitudinem dato susceperat cum Aristotele, mox de eodem monte apud Arieno se X- surgente tractans, illi nomen barbarum Paropa misi assignare videtur cJ inquiens :Σαρτάδια οσσοις τε παρὰ πτυ, Παρπανισοῖο
Sanaudasque quoqunque etiam adclivum H Pavans7 Communiter simul uniuersos cognomenIo Arienos. nam hunc locum posteriorem Priscianus vertit de Parnas. se, non de Paropamiso, seu quod codice in habuerit cui ravoce Parnassi, seu quod existimauerit eundem esse Parnassum apud Arienos, ac Paropamistam , ait enim VtenIes Clenis, atque Atraidas smul omnes Parnassimoniis sub celsa rupe Aricnos. Variam hanc lectionens exemplarium ad superiores versus memorat in suis commentarijs Eustathius, licet videatur Diuili Corale
78쪽
tur Paropamisum hunc Arienorum ab illo Parnasso Bactrianorrum distinguere dum ait: Parnas orro moniis cuius dum Bactrij hic meminit Dionysims: at quaerendum fuerit, Ctrum ita si sicνibendus, ut Europaeus Parnassus, an potius Parapamissus nominandus .fic euim multa exemplaria habentequamquam Parpamiei montis flauopost mentionem faciet Auror. Cς-terum Paropamisum Arianorum & Bactrianorum eun-dcm esse montem cum Parnasso Asiatico, unde Baetius effluit .m X apyarebito . .
UICO M. 4iod sorte voluit Olympio donis , quum alium este Parnasiuna in Asia tradidit. LIC. Non sorte, sed absolute clareque monet Olympiodorus praeter Europaeum in Graecia , montem alium Parnassum esse in Asia his notis: I J Ab Asia igitur historiam orditur, quum dicit a Parnasso monte fluuios delabi complures , quorum in imus choaspes est, Bactrusque,se Araxis. uoniam autem P V ci agri hi fluuij sunt , recte eos in Asia dicit esse; namque antiquitus , ante res ab Alexandro gestas. Vsa Asia viaque ad Persecam regionem pertine bat . diuidam vero diabitant qua ratione Parnassum Auae dicit esse, quando mixime is est prope Delphum, Delphi autem Graeciae populi. Graecia porro Zuropa portιo est . contra historiae ergo fidem hoc dictum miritur esse. Itaque ad hoc habemus dicere, Aristotelem non
uteri Parnassum Asia esse , fidipsum fluvios, qui in Asia sunt,
iramerer Tamen hoc quoque maius erratum; qui enim id fieri pol.st inter duas conlisentes interpomo mara 2 Est igitur , ut mihi Grte vi Iur , alius mons Pinnas nomine nuncupatus: neque enim vώθ hunc prope Delphos csse, quum dicat ipsummari rubro adiacere , namque inscendentes hunc montem ait L. io prospecIu rubrum mare intuemur. Videtur itaque certus
esse Olympiodorus de alio monte Parnasso in Asia, praeter eum qui Musis dicatus habetur apud Delphos in Europa, licet sallatur in eo quod addit dς rubro mari, ham
79쪽
Aristoteles agit de r ri, quod est cxtra cotinentes terras seu extra columnas Herculis, cuiusmodi est oceanus; non autem de mediterraneo; cuiusmodi est nostrum, S: rubrum appeti atum; nam per mare exterum Aristotelem intellexisse oceanum, quod extra columnas Herculis ex-l-J1.mete. panditur, apparet ex alio loco Philosophi , ubi ait. Ill
P huc autem plura sunt maria adinmcem sua non communican-ρur secundum ullum locum; quorum rubrum quidem videtur fecundum modicum communicans cum eo mari, quod extra coia
Iumnas est. Sequitur UICO M. Nam & de Paropamiis dubitationes existunt; etenim etsi in Asia situs est, Bactrumque fluuium ex se mittit, ad ortum tamen brumalem vix esse dici potest, quando ad Graeciae ortum ell, eodem prope parallelo. LIC. Dummodo sit ad ortum Graeciae Paropami sus siue Parnassus Asiaticus ,& non sit in eodem omnino parallelo , poterit esse tamen ad ortum Graecis hyemalem, ut ait Aristoteles . Caeterrim ad ortum hyemalem Graecis Is Ide su- est Scythia 3 quum autem fgJ Boccatio Bactrus fluuiiis sit circa fines Scythiae sub monte effluens Paropa misi, ubi Bactrorum ciuitas Zaria spe dicta est; iam Graecis Bactrus fluuius in ortu suo, monsque Parnassus, qui Barbaris dicitur Paropa missis, est adortum hyemalem. Quod Aristotelis dictum alia quoque ratione potest explicari; nimirum quia comparat hoc in loco Magister Tauri montis eam partem , quam infra Alienos positam Macedones Caucasum, Barbari Paropami sum, & Aristoteles a magnitudine more veterum appellat Palnasium, cum mon te Caucaso, qiii Tauri pars non est; comparat inquam Parnassum Asiaticum cum Caucaso distincto a Tauro in relatione ad Graeciam 3 & quum uterque sit mons Graecis orientalis , Paropamisus tamen est meridionalior Cauc se
80쪽
D, & Caucasus Paropamiso Borealior; Quare sapienter inquit Aristoteles, Parnassum Asiaticum Graecis esse ad ortum hyemalem. Caucasum vero iisdem esse ad ortium aestiualem , quia Sol Graecis hyeme oritur meridionalior , aestate borealior. Sic igitur a Parnasso Asiatico, qui mons est maximus ad orientem hyemalem Graeciae , flu:t fluuius Bactrus, de quo licet sub hoc nomine non meminerit Ptolemaeus, nihil hoc obesse debet Aristoteli, tum quia potuit hunc fluuium ille prstermisisse,qui non omnia tenebatur enumerare, multaque praeterit alia, ut & Choaspen a tum quia verisimile satis est eum qui Bactrianorum urbem . Bactram antiquo nomine Zaria spem, seii Zarispam nuncupauit hJprope Oxum amnem, quique iuxta alios amnes hi lib. s. Bactrianorum posuit Bactram regiam Zariastes prius dictam,& Zariaspa Plinio,& Straboni, Bactrii fluuij me- 'minisse sub nomine Zariaspis Oxo se coniungentis, ut Bactius fluuius idem sit cum Zariaspi, a quo fluuio ciuitas eadem regia Bactrianorum tum antiquitus Zariaspa dicta sit, tum postea Bactra: & ut Aristoteles nomen fluuis recentius attulit Bactrum appellans ; ita Ptolemaeus vocabulum fluminis antiquius elegit Zaria spem nuncupans . Igitur ex Parnasso Asiatico defluit Baetrus fluuius , qui Zariaspes a Ptolemaeo dictus oritur ex monte, quem 'Strabone talib. ID teste Barbari Paropamisiam appellant, Macedones Caucasum, Aristoteles s J nune ad alterius Caucasi, de quo sicli.inere. mox acturus erat, differentiam, & ob magnitudinem antiquo more Parnassum recte nominauit.
De Choaspis fluminis ortu ex Parnasso spatico. Disputatio tarta.
AB eodem Parnasso Asiatico, qui sal Strabonis obser- lib.ir. uatu Paropainisus a Barbaris nuncupatus , di Cau-