장음표시 사용
51쪽
non ex instrumentis ex quibus fit reuulsio, fieri, ut procul sit reuellendum sed ex ipsa revulsionis natura. Nec minus etiam'oc idem explicat lib. 1. commentariorum in sextum Epidemiorum. ubi in hanc fere sentetiam loquutus est. Deriuationem quidem Hipp. solitus est a DV pellare,cum succus quispiam,que euacuare sit Opus,pro- ' pensus non est,ut per ea loca,per quae expediat, seratur. tamen non admodum Ionsiti inuam opus fit; neque iuu contrariissima Ioca feratur, utputa si vesica, vel renibus V laborantibus, per urinam delabatur, praestabit casu., ' Vt potius per aluum expurgetur, & eodem pacto si perra aluum feratur,cum intestina aegrotauerint,contra agen
' dum est,ut per urinam succus,qui euacuandus est, sece- dat in mulieribus etiam quandoq; fluxum, qui per Vte γ' rum fit ad aluum,vel urinam derivamus, sicuti etia e diu uerse agimus quandoq;. Quod si in qua piam harum euacuationum,uomitum cierimus, hoc ipsum revulsione ' appellamus,quemadmodum etiam, si vomitum retrahe voluerimus, ad uterum,uel aluum vel vesicam prouocauerimus. E quo loco aperte colligas, revulsionem a propria ration qua reuulsio est, habere,ut per loca remota fiat,& contraria, non ratione eorum modorum, vel instrumentorum,quibus fit. Si enim,ut pauloante diximus,a modo, vel instrumento quibus fit euacuatio, haberet,ut procul,&in contraria parte esset facienda, cum eadem euacuatio eodem modo,& instrumento facta,in diuersis tamen partibus,nunc revulsionis,nuc derivationis rationem subeat non minus derivatio, quam revulsio exigeret loca remota,et contraria,quod tameni Hippo. &Gal. aduersatur. Sed,si huic loco accommodentur ea,quae ex Gal. superius citauimus,ubi exponens
verba Hippoc. dicentis in. 6. Epidemiorum lib. si sursum delata repant,deorsum soluere. & contraria hεc ait delata dixisse,quasi prope sis intellexerit,ut sit ei sermo deprima
52쪽
prima morbi generatione,qui iubeat statim in contraria loca reuellere,deorsum quide,si in superioribus gignantur ; sursum,si in inferioribus: ut eadem quidem ratione usi,ad differentes tamen locos ducamus, unde si persen- 'serimus influxum ad pedes,vel tibias declinare, sanguine mittemus e venis in cubith, vel vomitu purgabimus. facile erit iudicatu, vere esse reuulsivas euacuationes, 'qualescunq; sint, illas quae procul trahant, & in contrarium,& eas escte, quae principiis morborum conueniunt, dum, scilicet fiunt, Se fluit materia, eas vero, quae iuxta propensionem impulsae materiς fiunt,quamuis revulsiones quandoque appellentur, id improprie fieri, propriEvero derivationes: quae potius fluxa materia, & facto
morbo conueniant. & praeterea, P omnium euacuati num,quatenus revulsiones sunt, una & eadem est communis ratio,seu secta vena fiant,seu cucurbitulis,seu medicamentis, vel quouis alio ingenio ea est ut procul,& in contrarium reuellant.Vnde secundo loco aberranse videtur Brissolus, quod uniuersale Theorema de r uulsionum forma,& modo,secit particulare,eam ratio- .nem insecutus,quq & falsa est,ut monstrauimus,& a decretis Gale. & Hippoc. aliena, qui in eodem ordine eas reponunt evacuationes,quas esse plurimum dissidentes credidit ipse ; utputa vomitum, & sectionem venaru cubiti: necnon purgationem per aluum,& sectionem venarum pedum. Sunt & alia loca plurima,in quibus Gal. in eandem sententiam locutus est,quat,quia,dum rationes Bristoti, & Curtii perpendemus: erant repetendae, ideo in id tempus reservabuntur.
Non erit admodum difficile dissoluere Brisseti- Dissolutio
cana rationem, si meminisse voluerimus eorum, ronis Bris quae de ratione indicationum sunt a nobis supe- soli. rius pertractata.Vnde primum pronunciatum ita conce
53쪽
si vena in cubito in eodem latere, si inter initia secetur, ouamuis plenum si orpus,& sanguis aliunde ad locum colentem defluat,qui inflammationis in causa sit, citissme, Ss tuto,& commodissime remedium asserat, negamus. sed ,cu ipse prob*t ; quia citissime Sr maxime per eam sanguis ex inflammato loco euacuatur; is est enim primus scopus in curatione phlegmonarum 3 ut ait Gal.& praeterea revellit sanguinem,qui eo defluit,versius ea partem,unde defluxerat,& per eandem viam. Dicimus,s, euacuatio sanguinis ab inflammato loco, primus est scopus phlegmonarum,& ratio curationis earum, cum
phlegmone facta est: vel cum nulla alia alterius rei indicatio in contrarium trahat Medici sentetiam,vt si ad- fit corporis plenitudo I nam tunc,ipso mei Gal.teste, noest primus ille scopus ; sed & tunc,& cum adhuc fit,vt-
puta in primis principiis t. earum omnium primus,& comunis,scopus est, prohibere,ne defluat sanguis ad dolentem locum: quia defluxus causa,& occasio,in omnium fere phlegmonarum. in. et enim lib.ad Glauc. ait Gale. ,, Vna igitur est occasio apparentium phlegmonarum Om,, nium,quae non admodum latet, nisi cu prouenerint pro- ,, pter manifestam aliquam causam,quae fluxus,vet,ut Grq,, ciaiut,reuma appellatur. Prohibemus vero,ne defluat, non ex misso sanguine a vena,quae sit proxima,& in eodem latere; potius enim vim habet id evacuare,quod est defluxum; sed si causas abstulerimus,cur defluat. hoc. n. ait Galen. r3. methodi curandi loco citato paulo superius,ubi etiam docet,quae nam sint huiuscemodi causae; ait enim de inflammationibus tractans, earum omnium v communis scopus est evacuatio,sed cum fiunt adhuc an- te euacuationem cohibendus est sanguis, ne defluat ad
D inflammatum locum,quod facile poterit fieri, fi deflu-ν xionis causas nacti fuerimus; quae duplices sunt. aliae enim ex morbosa particula oriuntur,alie ex quapia alia,
54쪽
DE VENAE SECTIONE. 26 vel ex aliis pluribus, ex ipsa quidem, quia vel calidior is
fit,il sit par,vel etiam doleat 3 non ex ipsa vero, quonia is aliunde immitantur,quae exuberat,ut etiam ex totius di is spositione nascatur:&pauIopost subiungit; Haec om- ,, nia prius bene discute,& in his quae adhuc fiunt, remo- is uecausas, in illis vero,quq fa sunt,ipsas solas euacua. is quo autem modo cura totius habeda sit,cum male se ha-
buerit dictum est prius, breuiter tamen & in libello de ,, plenitudine 3 sed etiam per capita aliqua nunc dicemus. MSi ergo primae causae inflammationis sedem habeant, cuin toto rum in demandantibus particulis, quae primum antest locum dolentem euacuemus, sunt remouendae, a toto,& demandantibus particulis,petenda est ratio euacuationis,non a dolente loco: ab illo enim potius reuulsionis ci evacuationis ratio peteda est. Unde cum locum euacuationis monstrat membrum ipsum,quod euacuandum est ue in principio potius quaerenda vena, uuae sit in parte eadem cum demandante, & illam directe respiciat cuius etiam si quis sit respectus ad dolorosam parte, talis sit,ut procul,& directe quidem,& ex parte quapia
contraria illa respiciat: ea enim ratione impetus irruentis sanguinis ab illa parte alio auertetur, ut monstrauimus. A d id et quod ex Gal.profert in commentariis in librum de victu acutorum morborum,s, in acutis morbis illud maxime quaerimus,ut plurimum,& celerrime sanguinem euacuemus,ab inflammata parte, Dicimus Veruillud esse, cum plurimus cucurrit in eum locum,uel in Vicinas,& circunstates partes: ratio enim reme fruma ratione indicationum nascitur: tunc ergo maxim3, 3e plurimum euacuare quaerendum est,cum maxima est repletio: sed maxima repletio est,cum omnino,aut maxima ex parte fluxit: in principio vero,nequaq.: tuc enim
vis repletionis est in particulis impellentibus,non in recipiete,nec aliud ibi voluisse Gai .illis verbis credimus:
55쪽
vi,cum locum illum tractabimus, ostendemus. Sed Schoc etiam huic loco addamus, si vena secta,quae in cubito sit eiusdem lateris, vim aliquam habeat reuellendi: eam vim habet,ut possit sanguinem,qui in loco affecto contentus est,& in vicinioribus particulis, reuellere, &alio deducere,vel euacuare & hoc sensita dixit Gale. vim habere euacuandi,& reuellendi: sed a partibus aliis, &a toto etiam,adeo nulla vim reuellendi habet, ut potius ea,quq in illis contenta sunt & ad dolentem locu propelli poliunt ad illum attrahant,&conuertant. Quando
quidem locus, quisquis ille sit, unde sanguis euacuatur, inanis & vacuus redditur,moxq; si quid in aliis partibus
exuberet,in illum conuertitur,&attrahitur.Neq;. n. alia
de causa secta vena prope talum cietur menses,nisi quia sanguis ad uterum conuertitur: & ipse etiam Brissolus affirmat,q, eiusdem venς sectio molem languinis uniuersam trahit deorsum: & cogitur hanc eandem sentetiam concedere,cum improbat venae sectionem,si fiat in parte opposita: ea ratione,91 probum sa nguinem euacuat,Vitiatum vero reliquit aut attrahit in oppositu latus tquoi fieri deinde dicit,ut sepe pleuritis non curetur,sed inoppositum latus mutetur. Itaq; ea est differentia inter venam in latere eodem,& venam in latere opposito, si se-
centur: l, quae est in eodem latere, sanguinem contentum in venis superioribus thoracis versus cauam venam ea parte, unde ille ortum habent,retrahit,nec minus tamen eodem sanguinem,qui in toto corpore est, & partibus aliis conuertit,qui,nisi prius totu vel partes illae euacuentur, impelli facile,cum desinit vis motus facti a sectione venae,potest in locum dolentem, utpote qui de-2ilior sit. sed quq in opposito latere est primum quidem
euacuat id,quod exuberat in partibus oppositis,& illud, quod in latere male affecto est, a loco doloroso retra hit,& in contrarium conuertit,& ea ratione,quauis non
56쪽
atque ac illa,qus in eodem latere,euacuat , tamen etiam
affectam particulam: &, si quid praeterea aliud aliunde
propellitur, id omne in partem contrariam conuertit. Cum vero in initiis morborum hoc maxime quaeramus, Ut aliae partes, quae vel impellunt, vel impellere facile possunt,quod in eis exuberat,euacuentur; ut ea ratione causae impellendi intercipiantur;&,ut impetus etiam in quempiam alium locum contrarium conuertatur, praestabit venae sectio in cotraria parte,illi,quae fit in eadem, & amni loco dolenti. Nec etiam difficilius fuerit respolidere ad id quod ait in acutis morbis vim excretoria esse concitata,& ideo esse celerrime loco laboranti succu redum . Dicimus. n. 9, ille optime,& celerrime succut rei loco laboranti ob concitatam vim excretoriam partium aliarum,qui causas remouerit, quae irritant, & excitant vim excretoriam;vtputa qui plenitudinem aut prauit tem sanguinis remouerit a partibus impellentibus, his sistatim prouideatur, sedato furore,& impetu excretoris facultatis,optime succurritur loco dolenti. Eodem etiapacto respondemus roni,qua nititur reprobare sectione venae cubiti in cotrario latere, quia tardum, & exiguum auxilium potest pr stare loco inflamato; cum euacuatioris prius pertingat loca vicina,& validius, st loginqua. Responderem n. ego,P auxilium.quod a principio statim,cum morbus fit, inflamata particula exposcit,non id est,ut cito,& plurimu ipsa evacuetur,cu eo tempore nost multa repletio in ea: quia repletur ex defluxu sanguianis,aliunde transmissi,qui non potest a principio plurimus fluxisset unde. i 3.Therap.Gal.ait in initio modica est,quod influxit, & sepius tenuius. Sed ut caust rem ueantur impulsionis,& trasimissionis,vel alio conuertantur:hoc aut optime pr stare,& celerrime pol sectio v narum, quae fiat in parte quapia contraria,aut per logitudine,utputa in tibiis, aut per latitudine ut in opposito
57쪽
cubito, ut ante ostendimus. Nec id etiam est efficax admodum,quod addit ipse,si secta vena contraria detrahitur sanguis,qui bonus est, qui vero corruptus', relinquitur : imo dicimus detrahi sanguinem malum. Omnis enim sanguis qui, nisi detrahatur, pol obesse & mor bum gignere,malus est: duplex. n eius est malitia, quia vel qualitate mala est affectus,vςI multitudine proportionem naturq debitam excedit. Cum ergo hac ratione ex parte contraria etiam malus detrahitur sanguis,tum etiam quia,quamuis nondum mutatus sit, sicuti quando iam continetur in inflammatione, attamen alteraretur,& corrumperetur,si eo ferretur, quo prope ius est: ideo praeripimus occasionem ne malus efficiatur,&deinde igdat. Et praeterea mihi videntur hi,qui,ut suam haeresim statuant hanc sanguinis corrupti suspicionem ingerunt, idipsum,quod anus solet infantibus,facere: quos ut sibi faciant obtemperantes,sormidolosis quibusdam deterrent fasellis; quippe cum nun2. Gale. haec incommoda ex relicto sanguine vitiato,integro vero detracto, quod ego vng legerim, timuisse uideatur. in phlegmone. n. alae dextrae sanguinem e sinistro mittit cubito, & in bubone dextri inguinis venas in pede, aut poplite sinistro secat. si haec etiam erant adeo timenda,timuisset ille, inflammationi dextri brachii venis sectis pedum occurrere. Timuisset praeterea nihilominus in affectibus genu sanguinem e venis cubiti detrahere in eodem latere, &Iaborante liene,ex interiori cubiti sinistri vena. potissimumq; si Brissolo crededum est,maiorem in reuulsionibus vim habere vias ampliores, & venas, quam meatus inconspicuos. Per iecur namq; versus cor mouedus erit sanguis,si per eam venam reuellendus,et euacuadus est: quae tamen membra sunt primaria,sitq; necesse primum cor, & iecur euacuari, in quibus sanguis integer seruatur, postremum autem corruptum lienis sanguinem.
58쪽
DE VENAE SECΤI NE . asQuinimo erant haec longe magis in his affectibus, quam in pleuriticis timeti,cum non plurimum alterum latus alteri praestet. in his longe praestantiores sunt partes illae ad quas attrahitur,q unde divellitur. Fatemur quidem pleuritim quandoque secta vena in opposito latere potuisse alterum inuadere latus,veru id dicimus, ξ mul-t1 corporis,& infernarum partium plenitudine coligis.
se: nempe enim non tantum superiorum venarnm apertio euacuare poterat,quantum ex inferioribus attrahebatur superius , quod consequens motum vi sectar venae factum in illum tandem latus decumbens alteri phleg-monae poterat exordia praestare. Quamobre tutius sortasse cum multa est,cum totius tum ventris inferioris repletio, sanguis prope maleolum,aut poplitem, quam in cubito mittitur: quod Venetiis frequentissime multis iaannis sceliciter fieri cosueuit. Et nos his ipsis diebus cuduos curaremus pleuriticos,aIteri in cubito ex eodem latere sanguinem misimusGrat autem is adolescens habi-Qus mediocris,cui copiosum etiam sanguinem, detraximus,& vltra decimam quartam tandem conualuit. Alteri iam sexagenario qui vere videbatur plethoricus,pro pe talum voluimus venam incidi,qui in quarta doloris factus expers sus,restitutus est valetudini. His ergo mihi videtur vis Brissoticet rationis dissoluta esse. Reliquii est igitur,ut videamus quomodo, & ipse rationes sibi obieetas dis luat.& cum uniuersa vis rationis illoru medicorum huic fundamento videatur innixa, quia inter initia inflammationis revulsionibus agedum est, ut alio
conuertatur,& evacuetur sanguis irruens in inflammatum locum; revulsio procul,& in contrarium retrahit.
Brissolus satis calide,& argute respondet, quae quidem responso mea sententia plena est rimarum. ideo sigillatim ea nobis perpendenda sunt,quae ipse respondendo profert: nam, si quod ait,verum est, s in acutis morbis
59쪽
vis excretoria plurimum est concitata, unde omnium sere malorum origo est & quo ab aliqua re indicatio fomtior exurgit,eo vim maiorem habet ut Medici animum ad se conuertat,istud primum eniti debet,ut refrenet impetum,& furorem,expultricis facultati , remotis scillia cet causis , quibus exagitatur, & excitatur ad expulsionem: enim ratione citissime, & optime erit consul tum loco laboranti. ut paulo sepra exposuimus. Cum vero causae illae in partibus impellentibus contineantur, illis primum attendendum est, antest locus affectus euacuatione attingatur, ut illae,scilicet euacuentur, & eua- euando, fiat reuulsio ab aegrotante particula. hoc vero
commodius vena contraria efficit, q proxima & in eodem latere. Quod etiam dicat,id in reuulsionibus aliis, quae per alia instrumenta fiant, ad unguem seruadum,ut in partibus remotis fiant,ob incommoda,quq annexa habent,quibus obesse possunt si fiant in proximis, non autem in venae sectione,hoc ostendimus rationi aduersari& Galenicae disciplinat qui in inflammatione brachii venam secat in tibiis,&in pedum inflammatione, e venis cubiti sanguinem mittit, & in bubone in crure dextro, sinistram venam secat,& contra etiam: verum quispiam tergiversari posset ea ratione,quia isti no sunt acuti morbi,qui tanta egeant celeritate:qus dicet in muliebri utero qui si inflammetur, morbus ille non minus acutus est, quam pleuritis, & tamen docet Galen. secundo libro ad Glauconem. venas cubiti,si inter initia secentur, habere vim reuellendi. venas vero tibiarum deinde derivandi,quo libro caeteros etiam reuellendi modos,quantum spectat ad id,de quo loquimur,in eodem ordine ponit cum venae sectione. Si enim, ait ipse, manus calefaeses,aut ligabis,aut mammillis cucurbitulas affiges, reuelles: haec eadem si cruribus applicaueris, derivabis, quae omnia sententiam Brissoticam videmur euertere.
60쪽
Qua etiam parte,descripto diagrammate quasi mathematico videtur eludere eorum rationem ex anatomico
fundamento. mihi videtur a recta via aberrare, aut potius illam dissimulare . primo enim, etsi venam oppoliti cubiti habita ratione mensus venarum, concelserimus nihilo magis remotam esse a loco affecto, quam sit vena eiusdem lateris, attamen adhuc conuinci potest languinem. missum e vena opposita vim habere propriae reuulsionis, non tem,e vena in eodem: quia reuulsio. nis ratio haec duo comprehendit, ut procul retrahat, &contra quam succi serrantur,& procliues sint: ut ex Galen. & Hippocra. ostendimus,quacambo in vena opposta tantummodo reperiuntur. sanguis enim missus ex eiusdem lateris vena trahit iuxta propensionem succi,
Galen .met teste,non in contrarium. missus vero ex vena opposita,& procul,& contra propensionem fluentis succi . Deinde, ut Iubet, dixerit, nunquam tamen efficiet, quina latere dextro non magis remotus sit limiter cubitus, quam dexter. Neque ea ratio videtur admodum efficax, quae ex venarum mensu deprompta est: quoniam, etsi advenas respicienti videatur aequalis intercapedo,attamen non solum per venas ipsas,dum sanguis mittitur,aut medicamelis corpus purgatur, mouentur succi, sed per membrorum occultos meatus, quantumcunqne illos videatur negasse Brissolus, quos tamen Hippocra. admisit, cum ait in corpore omnia esse
συμπνοα, συρροια, συμπαθεια. hoc est, omnia esse
spiritibus, & laccis pervia, ac sibiinuicem consentientia. eos etiam Galen. saepissime approbat. nam si in a tractione sanguinis , & lucci sola venarum ratio esset habenda, non video, cur dolore ad praecordia descendente, potius praecepisset Hippocrat. aluum medicamentis ciendam,quam venam lecandam. imo hoc dixerim, quod Stephanus Graecus author in commentariis