장음표시 사용
281쪽
ata De Pontificiis Musiae definitionilus.
Summorum Pontificum , totum jus illos eli endi translatum est ad Q lum Cardinalium Collegium, ibique pari r naturum, ut duae tertiae Cardinalium partes pro electione convenirent, alias non valeret electio: idque ita decretum occasione Octaviam Pseud Pontifisis, & de Papatu contendentis cum ipso Alexandre III. vero ac legitimo Summo pontifice , utpote quia a II. Cardinalibus electo, dum Octoι vis duorum dumtaxat niteretur Cardinalium sustragio, & Friderici Imperatoris p tentia & auxilio. Sed tandem postquam satis utrinque pugnatum , victo Imperatore, & extincto schisinate, Concilium Lateraneii se II conia vocavit Alexander; in cyro inter alia, hoc praesertim decretuni est C none I. ut nullus deinceps ut verus haberetur & legitimus Summus Pomtifex, nisi esset a duabus tertiis Cardinalium partita, electus , a. Alia eis Cardinalium praerogativa, non istum quod sola Summum Qui ,diuum Pontificem eligant, sed quod illum de ipso solo Cardinalium Collegio
eligant des teneantur eligere, ex decreto alterius Concilii longὰ antiquioris, Romae
Ni si pariter habiti anno 769. sub Stephana m cui in aere Ia. Gal- V i s '' Praesules, ad providendum de forma in Summi Pontificis elactione se vanda, & damnandum temerarium Conss intini Pleudo-Pontificis factum. ut ex Laico per vim & contra jus omne, ope Desiderii Longobardorum
egis, Summum Pontificatum invasit, & staudulenter. nulla Canonica servata χrma, ab Episcopo Praenestino consecratus, ut Pontifex apparuit contra Paulum L legitimum Pontificem di quod ne in posterum praesumorent Laici, hoc in Concilio decretum est, ut nullus deinceps. eligeretur in Papam, nisi gradatim Diaconus, vel Presbyter esset inauguratus; seu, ut in Apostolatus culmine unus ὸ Ordinalibus Hesbteris, aut Diaconis conscicretur; quamvis id non semper reperiatur observatum i multi siquide ni filere in Summos Pontifices posterius electi, nec tamen de Cardanalium Collegio si pii , quales inter alios fuero Silvester II natione Gallus ,
Cerbereus Aurelianensis antea dictus . anno circiter ω9. Da m. antea Brimo urbis Leucorum Episcopus, anno circiter I s. Urbaras II. antea o Castiloneus, anno io 88. in usu Trecensis, anno I 26I Clamor Hantea Bertrandiis de Golith, Burdigalensis Archiepiscopus . am Igo .. V hanus pariter antea Guillelmus Grimoardus Mimatensis, Mia I 362. & d Dique Gregorius X. antea Theobald Archidiaconus Dodiensis; qui omnes veri Here Sumpii Pontifices, nec tamen uisam antea Cardinales .
3. 3. Sicili solis Cardinalibus competit hodie summum Pontificem elipo Q diso ita de Cardinales creare soli competit Summo Pontifici, ut nullus summPpori , imo nec ipsum sacrum Cardinalium Collegium Cardinalem unum iisee creare possit vacante Sede: de ratio, est, quia ordimalium creation sibi Summus Pontifex reservavit, lices putent nonnulli cum Iacobatio is Concilium generale posse, dum necessitas stulat, unum, aut alterum in dinalem creardi, quamvis nullibi, quod noverim , id reperiatur laetam ἀ q. Disignix inter Cardinalium praetogativas pariter , quod post Summum Pontificem, alios quoscumquς praecedant hodie Ecclesiae rem
latos, sive Episcopos, sivε Archiepiscopos, sive Patriarchas; quod praelatos. cedentiae ius Cardinalibuς competere definitum est ab Eugenio I L. Summo Pontifice, Ze in confirmationem adducuntur duo Lugdunensiacem
menica ConciIia , in quibus reipsa praecessere Cardinales, alios quacunisque fiat gentes dignitate Praelatos, sicut & in FIoremissio ipso, in Latmranensi qinnio, ac demum in Tridentino cecumenicorum ultimo -
282쪽
Certim tamen esse non diffiteor, primis Ecclesiae saeculis Cardinal ex non fiuste aequiparandos Episcopis , sed multo inferiorem fitille Cardi natium dignitatem Episcopali, ipsosque Episcopos in Synodis immedi, te post Papam , & ante Cardin es non Episcopos ivitia subscribere A. litos , usque ad tempora re ad supremtun Pontificatum evecti anno iose Dicet sorian aliquis, Diali pum S. R. E. Presbyterum & Cardinalem.
Legatum Que Summi Pontificis, in prima Ephesina Synodo contra Nestorium subscripsisse ante duos alios Legatos celebres, licet Episc s, Θωsectum videlicet de Drcad . Ergo tunc, hoc est, anno qai. Cardinales praecedebant Episcopos. Sed rei p. permisso ant. neg. conseq. Ratio est,
quia Philis r non subscripsi ante illos Episcopos , ut Cardinalis, sed
ut Legatus; nec ut Legatus vulgaris & externus, quales erant rcadius μ& Profectus, sed ut Legatus particularis N internus, deserens internam Summi Pontificis mentem, ac proinde ut Primarius Summi Pontificis Legatus, duo quippe mitti solebant olim Legatorum genera ad orientalia incumenica Concilia , ut erudite notat Eminenti uimus Cardinalis Terronius in libro Replica ad maioris Britanniae Regem ; alii siquidem is ex ordine Episcoporum desiimpii mittebantur Legati, ad reptarientandum Occidentalis Ecclesiae Corpus; alii vero E particulari Romanae Ecclesiae Clero Diaconi, vel Presbyteri, ad exponendam particularem de internam Summi Pontificis mentem; illi dicebantur extemi, isti vero interni & Primarii. dixti piis autem hoc in Ephesino Concilio I internus erat, deferens internam Summi Pontificis mentem. Pro ectus vero,& Arcadivr externi dumtaxat erant Legati; ac proinde non mirum, si Thilippus subscripserit ante illos celebres . licet Episcopos. Quoad Laic os vero Principes , usus pariter invaluit in Italia, ut praecedantur Cardinalibus ; unde est quod Moritius Cardinalis a Sadaudia Emm-nuelem Sabaudiae Ducem, patrem licet sirum, ac Pedem tanum Principem antecedebat olim, ut Cardinalis, & inde creditur ortum, ut vix - nolit hodie Sabaudiae Dux quemquam e suis ad Carduitiatum evehi
s. Nee solum Cardinalibus competit hodie, quod reliquos praecedant s. Ecclesiae Praelatos, sed & quod 'li dicantur Eminensissmi, idque ex spe
ciali Urbani VIII. Summi Pontificis decreto anni I 63 o. quo sancitam neu illuni. est, ut nulli alii Enuneratae titulum usurpare praesimant, exceptis Cardinalibus, rei Due Imperii Electoribus iacteuasticis, magnoque ordinis S. Ioannis Ierosolymitani Magistro; teneanturque omnes, pratα Imperatorem & Reges , hos titulos Eminentissimi & Eminentiae Cardinalibus
tribuere; quod decretum statim executioni mandarunt omnes Italiae pri cipes , hosque Eminent i & Eminentia titulos Cardinalibus tribuere coeperunt, excepta Serenissima Venetorum Republica, contendente se non teneri sicut nec Reges , hos novos Cardinalibus tribuere titulos , ob Regna suae ditioni liubdita; & ea ratione satisfactum sitit a summo Pontifice Venetorum Reipublicae , ut nixtae morem antiquum Cardinales salutaret, nec tiabuere teneretur eis hos novos Eminentissim de Eminem
6. Distinguuntiir insuper Eminetitissimi cardinales a caeteris Ecclesiae ,: iis
Praelatis, nedum in praecedentia, & denominationis titui, sed etiam in viis uis tu externo corporis oritatua don satur iciat in seled rubro sibi ab Piso itiομ. bro.
283쪽
1 8ι Pontificiis Ecclesiae definitἰonibus.
in sirentim constantiae, &sanguinis, si opus sit, proiade Mndendi, eoneeta
in primo Lus dunensi Cecumenico Concilio, in pervigilio Nativitatis ann.eilaue ab eodem Summo Pontifice datum, ut equo veherentur iis Urbe ; antea si quidem pedites incedebant. Hunc autem rubrum capitis o natum ita Cardinalibus proprium esse voluit Taulus II. longe post, anno circiter i 464. & sui Pontificatus I. ut publico decreto sanciverit, ne quis pileo ornaretur rubro praeter Cardinales, quibus insuper concessit coccinei coloris pannum, quo equos, vel muloS ornarent suos, dum equitarent. Sunt & multo plures, ac insignes aliae Cardinalium praerogativae, in quas excurrere singulas non sinit nostri Apparatus brevitas.
poenisi, Forma claudendi, vel aperiendi Cardinalibus ora. α Oiendi ' Hle denique animadvertas velim, quod his omnibus titulis, honoribus
Cardinalibus praeminativis quamvis insigniti sint Cardinales recenter etcair his tamen in consiliorio, vel in consilio cum aliis loqui & opinari nondum esse permissum, donec illis Summus Pontifex Os aperuerit. Forma autem claudendi & aperiendi Cardinalibus os, haec est: . In primo consistorio Summus Pontifex novis Cardinalibus inhibet, ne uuid tum in consistorio, tum in consiliis loqui praesumant, quousque
de aliorum Cardinalium sententia os illis aperuerit; in sequenti vero contiistorio, vel in tertio omnibus Cardinalibus congregatis, & simul sedentibus& antiquis & novis, Summus Pontifex ad novos conversus, eos exire lubet, emessique expectant, donec antiqui de aperiendo illis ore fuerint opinati; si consenserint, advocantur novi, iubenturque suo sedere in loco, duos deinde stantes paternE'instruit Summus Pontifex de modo, quo se gerere debeant in consistorio, domi, publice, & in Omnibus servandam esse modestiam atque prudentiam addens, finemque dicendi facit his verbis: Aperimus ν is os tam in collationibus, quam in Conpilin. a qtie in electione Summi Pontificis, ct in omnibus actibus tam in consessorio, quam extra, qui ad Cardinales spectant. ct qaos soliti sunt exercere, inn mine Patrix. Filii, oe Spiritus D m . . . Eosdem tamen, ex sola ad Cardinatatum promotione, ius habere lus hastii in Summi Pontificis electione, licet cis nondum apertum fueritos colli itur ex facto Cardinalis Cluniacensis, qui nec locum habens in 'consistorio, nec titulum, eique licet non fitillet apertum os, Intemisit tamen Urbani V. Summi Pontificis electioni, post Innocentu VI. Praedecestaris obitum, anno
De tiarioribus vita Summorum Pontificum Scriptoribus. Via non parum proderit, vim Sit timorum Pontificum historiam
'o scire ad noicenda caetera alia desillorum gestis, diciis, vel de-ς crχs scitii necessaria; ideo, qui consul antire interdum Auctores, hic subiiciuntar clariores, qui Summorum Pontilicum scripsere vitas, quos
284쪽
doctus, vivens nono eadente laculo; qui primus omnium tentans Roma norum Pontificum describere vitas eruit e Bibliothecae Romanae scriniis
recondita.multa , & Librum de Vitis Summorum Pontificum Petro ad Nicolaum primum iisque texuit, quem Pontificalem inscripsit. a. Fradoardus Uremrasu Canonicus, qui Paulo post, Anastasiirum imi- Frodoardus. latus, decimo sarculo easdem SS. Patrum vitas a Petro ad Leonem VII. scripsit, sed non eodem modo, nec oratione soluta, sed stricta de nistrica, satis licEt invenusta. Baptista, vel ut placet aliis, Bariti mos Platina, Italus natione, Putitia.& patria Cremonensis, vir eruditione re eloquentia clarus, Vaticanaeque Bibliothecae a Sixto IV. Romano Pontifice pta positiis, qui de visis Summorum Pontificum a S. Pereo ad Paulum II. texuit Librum, ipsique Romano Pontifici Sixto IV. Pauli II. Successori dicavit; sed hoc in Libro, . . quamvis per orbem satis noto, non satis Auctor ille fidelis verax, nimisque propensus ad notandos SumIorum Pontificum navos, multi L
rue aliis scatens ipse hallucinationibus & mendis eoque praesertim. --issimo laborans vitio, quod illius saepe, quam describit,. quasi oblitus
vitae, in alienam, & ad r- non pertinentem excurrat materiam, raptus
Augustinus Trisultius Mediolanensis S. R. L. Cardinalis, vivens anis Trivulum. no circiter IsIq. qui pariter a Petro ad Paulum III. Romanorum P tificum texuit historiam, qua etsi nondum typis credita, sed solum inrumscripto mandata, se non parum fatetur acu itum On brius P να- , in suoe de iisdem Pontificum vitis . texendo Libro; filii enim D s. Onuphrius Panvimus natione Italus, patria Veronensis, adc professio Uiuiphrius. ne ordinis S. Augustini, qui notas addidit non spernendas ad Romanorum Pontificii m vitas a Platina descriptas, &sequentium ipse Pontificum ait xuit historiam ad malum Det usque mim hoc praelixo titulo; Epirome Pontificum umanorum 2 S. Petro ad Paulum m in qua totus est in variis Conclavium narrationibus, aliisque recensendis, quae ad electionem, vel gesta Summorum Pontificum spectant, vel ad Cardinalium creationem,& insignia pertinent. Obiit anno I 68. aetatis stiae 34. 6. Papinius Masso, Patisiensis Patronus, de Onubrio coaritus, qui de Masib. eorumdem Romanorum Pontificum vitis, a Petro ad Paulum IV. texuit pariter Librum unum, cum hoc praefixo titulo, De Episcopis inbis; sed titulo non satis respondet Liber ille, cum de Romanorum Pontificum vutis pauca dicat, omittat' cessaria, & excurrat ad stiperflua. 7. Alfionsus cias tur natione Hispanus, & professione ord. FF. PP. & Cineoni . Patriarcha titularis Aleandriniis, vir in re historica non leviter versatus, qui praeter duodecim Gre oriorum summorum Pont-vm gesta, tractatum deliberatione anima Traiani a S. Gregor. ct tractatum alterum de S. Hieronomicardinalitia dignitate, scripsit insuper Summorum Pontificum Uitas, d Petro ad Innocentium VIII. post vetustissimos evolutos codices, antiqua explorata monumenta, & lustratas Bibliothecas Urbis universas: quo in opere arguitur a nonnullis in hoc, quod non solium promissas tangat Pontificum vitas, sed & Cardinalium Westa reserat & instignia, aliaque ad rem non pertinentia passim attingat Imperatorum gesta, eaque filsius discutiat quam deceret: sed venia donandus in hoc, quod opere nondum reviso, & ultima exculto manu, obierit Romae anno i 99. quodque deinde ejus post
obitum suit luci publicae datum anno I 6o I.
285쪽
ita Pe Ani elis Ecclesia defruti bus. Liber sextus
8. Pater Galam ius, societatis Iesu Scriptor eludinis , qui nostris di bus, post Historiam sanctam breviter di Gallice destriorum, scripsit de eadem lingua vitas Summorina Pontific- ὰ S. Petro ad Clem-- α anno
9. Andreas Duciamin, Gallice Duchise, Ut nuione Gallus de Galliae Historiographus eruditus, qui Summorum Pontificum historiam, de labiis notabiliora gesta scripsit idiomate Gallico a s. -- ad Miscentium nusque; obiitque anno 16s s. quod postea defuncti Pinis opus revisit, &eorumdem Summorum Pon cum Imaginibus de Epitaphiis exornavis, simulque time cum iisitan regnantium Imperatorum, M Galliae Regum nominibus ditavit de auxit fibus siri Franciscus Duchenius, in suprema Parisiensi Curia Λdvocatus, & Galliae pariter instoricus egrinius. Io. Iurabar Godare s natione Vasto patria Nincensis, & professione Congregationis Doctrinae Christianae Scrin, ingenio, etelo, & erudistione laudabilis, vir mirae facundiae, floridae literaturae, & pietatis obmiae, Poeta, orator, εc Historicin egregius, qui inter alia opuscula vina, prater editum Librum unum, ad imitationem βω- Maxim Romam Oratoris & Philosophi de illustribus in Melesita dicti x ae stis, in virtutum, vel vitiorum exempla datis, cum hoc praefixo titulo erres Eec restieas; scripsit inlaeer vitae Mirandari , me est. Papurum, seu Summorum Pontificum nistoriam a Perm ad Innotentium XL usquer omnium ultimus quidem, sed mulis accuratius, multoqnesius, elegantius et verius, quam quotquot de iis hactenus egere Scriaptores eruditi Sex re desut Toloue, ubi clausit Lila os, de vitam disium, anno Iosais ,
286쪽
De praecipuis in Ecclesia si bonis haeresibus.
LII A non satis est Theologiae Candidato, puros invenisse Theologiae sontes, & orthodoxos sanae doctrinae nosse Magislaos; sed debet insuper fidei, Christique fideli gregi nociva Praevidere pascita, α Pseud Magi si os, venientesque in vestimentis ovium rapaces 'gere lupos; ideo breviter hic & cursim in hoc ultiino nostri Apparatus libello, varios in articulos distributo, praecipui qui diversis temporibus, & circa diversas fidei Catholicae materias emerime, notandi sunt cum sitis haeresibus Haeretici; eaque methodo, ut ad faciliorem Candidatorum usum. iuxta tractatuum Theologicorum ordinem, in primo notentur articulo hi qui circa Deum unum in essentia; in secundo qui circa Deum ut trinum in personis; in tertio qui circa Deum, ut Angelorum hominumque. Creatorem; in quarto qui circa Deum, ut gratiae ivstitorem; in quiuio qui circa Deum, ut principium, & ultimum actuum nummorum hirem in sexto qui circa Delim, ut Legislatorem; in septimo qui circa Deum
287쪽
Incarnatum, in octavo hi qui circa sancta Ecclesiae Sacramenta, sive circa Deum ut Sacramentorum Auctorem; in nono denique & ultimo depingantur hi, qui erravere circa S. Dei param Virginem, Sanctosque in Coelo cum Christo regnantes alios.
De praecipuis circa Deum unum hae ibus. . . Uamvis sim tum sit super nos tumen Nullus tui, Domine; quamvis in Dei per haec, quae facta sunt, intellecta conspiciantvir. Quam
run praeser- vis clamet Augustinus, an vivam , dum νivo; sed nou au Deus si dubit in . tare audebo. Quamvis, teste sancto Gregorio, omnis homo , eo ipso, quo rationalis est conditus, debeat ex ratione colligere. eum qui jex d dis, Deum esse. Et quamvis denique Dei existentia iit omnibus ratione utentibus ita nota. ut non possit invincibiliter ignorari, nec ab ulla quantumvis ferrea, rudi ac barbara gente, nisi desipiendo, di in corde negari : fhere tamen apud antiquoS nonnulli uitiatae. impietatiS, de nullius religionis viri, tibi benevole Theologiae Candidate, in primis, & ante Haereticos otiostiumque, in hujus de Deo uno tractatus limine vitandi, videlicet, thei, Deistae, Polytbesae varii , & alii circa Dei naturam , vel imitutem errantes, sive Gentiles Philosophi, sive haeretici, ut Anthropomorphira, sine. Audaeam; de alii, quos ut secernere valeas alios ab aliis, &plenis iugere velis omnes, haec de singulis,dillae, & primo e .
ibii. ei dicuntur hie a nobis vii, illi quicumque Berint, qui insipientes in corde suo, Deum millium esse dixere: unde Arbeistae, sive Atheι, id est, sine Deo, vulgo nuncupati, qualis sitisse tertur Diagoras Athlniensis Philosophiis , cognomento Atheus,oeoque nomine Athenis ab Atheniensibus ejectus; qualis de Theodorus pariter Philosophus , Zenonis primum, deinde Pyrrhonis discipulus; qualm & Callι macus, Lucianus, Lucretius, Doletus & alii, quibus licet longe recentior addendus & Lucilius, vir natione Italus, domicilio vagus, religione nullus , sed professione insignis Atheus, qui post suum disseminatum per varia Galliarum loca, ex Italia delatum Athei intim, tandem Tolosae captus , accusatus& convictiis, religioso & aequo Augusti Senatus decreto, vivus comburi iussus anno Domini Isr9. Februariiqtie mensis die 9. Et merito ad mortem comburi iussus; indisnus enim vita , quisquis Deum vitae Auctorem negat, quem ipsa naturalis ratio demonstrat, quem orbis universus indicat: ipse enim mundus universuS continens omnia, scientiam habet vocis Atheos quoslibet impugnantis, & sui Auctorem existere, alicuem, Rectoremque primum, ac proinde Deum esse clamantis: in illo siquidem mirabili , vastoque mundo, quali in aperto Omnium Libro, Coeli enarrant gloriam Dei, pulchritudinem eius Sol & Luna inrurantur, benedicunt omnia opera Domini Domino, in ipso quali vocalia clamant omnia r Ipse lacit nos : in eo omnis natio quantumvis bar ra,
omnis homo quantumvis inhumanus & larus, incultus & hebes, sive ei Duilia ' ν
288쪽
tilis, sive Iudaeus, sive Latinus, sive Gmcus, Aser & Scytha, Indus &Danus, a mari ad mare, nobilis & ignobilis, pius di impius, ipse quinque quantumvis perditus, de Dei inimicus invitae extremis, in poricillo mortis potitus, ad Deum recurrit, Deum invocat de inclamat, cte sic invocando, dari Deum quem anta negabat, naturaliter de maniisses probat. Unde est quod Tertullious Dei existentiam ex ipsius animae t rustimonio Deum naturaliter nominantis Ostendens, exclamet dicens: Deus magms, Deus bonar, σ quod Deus dederiti omnium vox est.... O tesim mum enim naturaliter curistianal
De Deistis. Desar vocamus eos alios quoscumque si qui sint sine lege, sine pietate D.& sine religione viros, qui circa Dei existentiam ita errant, ut ab Atheis in hoc disterant, quod Deum quidem existere teneant, & hoc solum qu)d existat, de illo necessario credendum asserant; Deum verb ipsum colendum quidem, sed colendi modum unicuique liberum, & solo rationis lumine definiendum dicant; unde Delae, Libertini, Immerentes de Nil sopbi vulgo nuncupati. Desae quidem vocantur, quod Deum existere.
de nihil aliud necessario credendum asserant: Ubertim vero, quod modum colendi Deum ex libero uniuscuiusque pendere velint arbitrio; dioerenter , eo quod consequenter asserant, Religiones omnes ita indifferentes
esse, ut quemlibet in qualibet fiuvari posse doceant; Pluti phi denique , quod Religionem philosophando, hoc est, isto rationis lumine discurre clo, definiendam & eligendam esse contendant; seu quod solam religionem
naturalem, de nullam revelatam 'moscant.
Quae omnia cum retrobet, detestetur & damnet Christi Religio nostra,
tot Prophetis & Sanciis divinitus revelata, tot miraculis confirmata, tot .surctorum Martyrum sanguine signata, tot credibilitatis motivis aliis perseasa; reprobare consequenter debet de fugere Theologus, & dicerei cum Paulo Apostolo ad Ephesos , cap. 4. vers. s. Unus Dominias, una
fides, unum intima, cte. Si ergo ex Apostolo una sit fides, sine qua impossibile est placere Deo, consequenter una est fides, sine qua salu-
tem consequi potest nemo. Si una fides, ergo non multae, ergo non alia de alia, nec ad salutem indifferens quaelibet dicenda, sed quaerenda.& tenenda illa una; eaque quaerenda, non argumentis fle philosophando cum Philosophis, sed divinis adhaerendo Scripuiris, cum dicat S. Ambrosius, lib. de fide, cap. Removenda sunt argumenta, ubi qReritur fides. credimas piscatoribus, non dialecticis, seu Philosophis de nominibus vanis secundum vana de fallacia mundi elementa philosopliantibus: &moneat insuper Paulus Apostoliis illud idem, dumi ad Colosi . cap. a. vers. 8. dicat: Videte . ne quis vos decipiat per Philosimiam 3e inanem f. iaciam, secandam traditionem hominum, secundum elementa mundi, hoc est, .per Ρhilosophiam illam, quae non est a Deo revelata & inspirata, neclecundum revelata procedens principia; sed quae est ab hominibus va- nis, & seeundum sallacia procedens veterum Philosophorum principia, qualia sunt, v. s. trita ista veterum Philosophantium axiomata, elemen-:ta, sive principia. 1. Ea nitito nihil M. . a. At privatione ἀή habitum non datur regressus. Ana Amatii, Tm. H. T 3. --
289쪽
aso De praecipuis in Ecclesia subortis haeresibus.
3. Accidentis est inhaerere subiecto. . Omnis substantia maximὸ rationalis est per.se subsistens.
s. sunt eadem uni tertio, sunt eadem inter se. Haec trita veteris Philosophiae principia, licet in naturalibus vera. in supernaturalibus tamen inania simi, vana ac fillacia: Ex primo enim tollitur mundi creatio: Ex secundo corporum resurrectio, Christique mi raculoriam veritas, quibus caeci S visum, surdis auditum, claudissessum restituit, &c. Ex tertio nutat veritas Corporis Christi in Eucharistia i Ex quarto impetitur Mysterium Incarnationis, & unionis hypostaticae Verbi r& ex quinto denique eliditur salictissimae Trinitatis mysterium: eroo non
a Pililosophia, sed a Christo, di Ecclesia quaerenda est, & definienda sit pernaturalis & Catholica fides ac religio nostra. De Polytheistis. Polymesae hic dicuntur a nobis, hi omnes caecae antiquitatis, sive Gemtiles, live Iudaei, sive haeretici viri, qui sibi probarbitrio plures finxere Deos; unde Polytusae merito vocati, suntque ita varii, de numero
multi, ut vix numerare qui S possit omnes: nam Tobthela suere hi omnes, quotquot olim Satin M, Jovi, Marti . Soli, I enera, Mercurio, Lunae, aliisque similibus, sibi ad placitum confictis litabant numinibus; quales hi fuere, qui omnium primi hastas. lignaque corticibus nudata pro Diis venerari coeperer unde a Romanis haec roligio fluxit olim, ut singulis Deorum simulams hastas darent. tales Indi, qui maximas arbores pro Diis adorabant, easque serro violasse, capitale crimen esse tenebant. Quales Persae dc Massagetae, qui Deos Calim & Jovem, Solem vero Deum maximum esse putabant. Qtiales antiqui Gallorum Druidae, qui viscum ex qtima arbore natum, ut numen habebant..iales AEgyptii, qui modo Apim, modo Isim, o Osiridem, modo Serapim, ut Deos antiquitus venerari solebant. Qitales &alii, apud eosdem AEgyptios, qui aves, serpentes, seles, crocodilos, imo allia, cepe, porro & herbas, aliaque his longe viliora prodiis coluisse, fiise docet S. August. lib. 3. de Civit. cap. I 2.&lib. q. cap. I .& seqq. ac iterum lib. I 8. cap. II. unde Iuvenalis Sa r. Pen. AEgyptios, quod porrum & cepe colerent ut numina, sic Poetice ridet: iTorrum oe cepe nefas violare, o frangere morsu.
O sanctas gentes, uibus Me nascunt- in hortis Numinal Quales adhue apud Gentiles Here Araber, qui Pri de Baecho: Na-midae, qui Ammoni;'Scribotauri, qui Diana; Laodisei, qui Palladi: de
Phoenices, qui Saturno litabant . . . . .
Qi ales denique dici possint & alii varii caecae antiquitatis Philosophi,
qui tam varia &tam' insulsa de primo rerum omnium principio inveniuntur ventilasse figmenta, ut mihi videantur Andabatarum more locuti; centat enim Tiares Milesius aquam rerum omnium principium esse; μυ-ximenes vero aera, quem non a Diis, sed Deor ex eo productos aiebat;
290쪽
crat mater Solem, Lunam, & Sidera; Empedocles quatuor elementa, crates, viato, de Xenophon Coerim & Solam; in inu agy : ex quo omnia iari, & in quem omnia reserui somniavit; & alii varii, qui varia alia instilla & rationi dissona doc re figmenta. Sed hi omnes, sive antiqui, sive recentes Phi ophi, quia meditati
sunt triania, & de primo rerum omnium Principio, ac consequenter de
Deo loraui sint fessa, ideo nec de Deo, nec de religione, de sito disserentes audiendi; sed soli Prophetae, aliique Scriptores sacri. qui miisi a spiritu sancto in f rati, locuti t sanui Dei homines; qui omnes una
nimi voce clamant, haec omnia visibilia mundi entia, Dei creaturas
esse, ac proinde nullum ex his Deum dici posse, quem nemo vidit um, quam, is nec videre potest. Audiendi post Scriptores sacros, non hi qui de Hris sunt, & profani, sed Sancti Ecclesiae Patres, & inter illos
praesertim Augustinus, cum in Psalmum 8s. ait: Trrram cogitas, non ess- Deus: -asa cogitas Pa sunt in ima, in mari. σ in cinio. ηοκ est lis
Deus: Meses m possum dicere quod sit, non quid sit. Et bene: quid enim
sit Deus, seire potest creatura nulla ; & si sciret, Deus esset; Deum enim nemo novit, nec quid sit, proprie scire potest; quamvis tamen, sicut
per nubes, Solis lumen; ita per creaturas, Deum aliquatenus cogno.
Rendo & deseri ido, dicamus Deum esse id, quo nihil melius & pe sectius potest excogitari; ira non sit cias, sed ei itia; non bonus, sed bonitas; non istens, sedlapientia; non omnipotens, sed omnipotenua;
ita ut sit rerum ominum principium & finis, utroque carens, neutro egens, utriusque parens, regnans ubi oue sine loco, semper sine tempore, magnus sine quantitate, intus sithe partibus, immobilis movent omnia, solus super omnia, insta omnia, extra Omnia, intra omnia , praeter omnia, ante omnia, post omnia omnis, nihilum omnia.& ante quem tanquam νοθιMista apud Iudaeos pariter fuere multi, ut v. gr. - Μ- ἰ Iuda. , scaroni . Musorita, Putemta, Fortunatisa, Topimita, Molochita, Rimpha ue v. g.
Ranatisae in AEgypto dicebantur olim illi, teste Philastrio Brixiensi, R iactat. . qui Ranas colebant, quas sis, Pharaone, ex divina ira, Moysisque --
perio, ad defatigandos de infestandos AEgyptios protulit olim AEgyptiaca inllus; existimabant enim illi, hac vana observantia, seu hoc vano ranarum cultu se iram posse placam disinam, . L . Muso ita. sie a Musa, de eων- nuncupati, erant apud eosdem I, mi amitae. daeos hi qui is civitate isticarini, muscam adorabant, seu.potius Me his Daemonimum Principem, qui erra Deus Acca ron, dictu'ire muscarum Deus, a foedo mue spurco quo colabatur iuuscae sacrificio: ad quem eum nuntios misisset Ochinas consulturus, num de sua qua laborabat, convalesceret infirmitate, nuntiis, iussu Angeli Domini, ab Elia Tliesbite dictum l. itur 4. Regum, eam s. vers. m mi non est Deus in Israeι, ωe eatis aes e silendum Me -- ctum Accamine Quam ob rem de lecto super quem ascendisti, non descender; μ morte morieris. - ω-m M orita dicebantur hi, qui Mures colebanr ut Deos, ductam λω Muisti .
minandi eultus origine a Philistinorima Principibus & Satrapis, qui, cum propter Aream testamenti in isto captam, ingens nurrvain copia reo ionem devastaret universam, persuasi fuerant ab Aliphylorum Sace dotibus, ut uro deino suo, divinHuc placanda i , iuxta nummam 3 . . T a Prin