Imperiorum mundi catalogus et descriptio

71쪽

niis Dux magnum equitatu numeru, in Citracnian, Casaiam V1 alca habet quoque praesidium in Culit - n contra Tanam, ut resistant Praecopitis. 'ege

Sueciae uia it fines oscii p cipue ad partem Finiandiae ubi uecus cum quo diu bellu gessit paucis

retro annis ei eripuit munitiones Sermaosco,Pernauiam maiorem . min. O rem in Litionia,aliaque loca,cum Moscus impeteretur a Rege Stephano. net Suecus in extremitate Sinus in landia munitionem Viburgum,magno praesidio expensa, tresistat Rusiis magnoDuci:Habet quoque in illo

Marii Portubus vicinis, suas naves bellicas , tum vi obviet omni tentamento Magni Ducis, tum ut impediat,ne XGermanica in Moscouiam vehantur arma, apparatus bellici nec aliae naues quam suae ad illas oras appellere possunt , nisi permissione, propria Regis manu signata : Hoc praecommodum

classis potentia naualis fecit Regem uectae , iis locis ubi hanc vim armorum explicare potest, Moscho superiorem , cepitque hac via ab hoste, multa loca in ora Litionis locisque vicinis. Sed ubi e si latus Duci, frequentiaque populi sui est potest,

nempe in carripis apertis, S in locis longe a mari Balthico dis videtur Magnum Ducem potiores quodammodo partes habuisse semper enim fere limasit Suecum. Non postlint tamen si, inuicem multum damni inferre,propter asperitatem moi tium, frigus,glaciem, nivesque Super est Polomae Rex,inter quem magnum ducem, est differen tia,qhiod Moscus plus regionum habet, sed Poloni melius inhabitatas ciuilioresque. Illi plures subditi obedientioresque sunt. Huic autem audaciores&animosiores:Illi ad resistendum quam aggrediendum sunt aptiores. Ita sinuadendum. Illi ad defendenium

72쪽

factionem expeditionemq; Illi timent minus inedia, incomoditates ii morte mi ferrum. Sed v- trique tantum Valent,quis tum eo riam Princeps virtute fortitudine praestate Magnus enim Dux Basilius cepit Magnum Ducatu Sinolenscensem, i loscensem, amplissimam ditionem in Litionia. Econtrario Stephanus Poloniae Rex eripuit ultimo bello Ioanni Magno Duci, filioBasilij,Bolosto alia adiuersa magni momenti loca, obsedit ciuitate Ples- Couiensem,coegitque tandem Moscum,totaLiuoniadecedere. Inde videtur populum tantum valere, quantum fgenio animoque valet Rec

CVM longo iam tempore Imperium in Sere

nissima familia Austriaca permanserit habuit enim foeticissima continuata nec interrupta successione septem Imperatores no erit prPter institutum nostrum de ea aliquot verba facere Haec serenissima familia celebris esse, famaque inclarescere coepit,eode sere tempore, quo familia Othona annica,excitataque aDeo videtur ut sua Ecclesiae contra Turcas haereticos pro Vallois propugnaculo esset.Duos habet palmites,qui a duobus Philippi . Regis Hispaniarum, Archiducis Austriae,&c. filijs Carolo,V.&Ferdinando I. Rom. Imperatoribus prognati sunt. Illi Carolo Imp. Belgium,

73쪽

diuiserint, rexerunt tamen reguntque adhuc eas,ipsorum succe sibi es,tanquam nam Rempublicam,

ijsdem consilijs,animis, institutisque ponuntque nobis ob octilos in effectit, antiquum Geryonem: omnes enim ad defensionem communis Status, quamuis prouincia alterius sint ditionis,non ali

ter adcurrunt,quam si ad unum solum omnes pertinerent. Sunt hi Status tam ampli,tantique mometiit nisi tanto terrarum paciO,quantum a monti

bus Carpathij ad Segniam Usque est,Turca adiacerent qui eos vigilare .semper magnas expensas subire cogit no populorum frequentia, nec opibus thesaurisque,nec ciuitatum magnificentia, nec viribus, maximis Orbis Christiani regnis cederent. Facile id percipere poteritis, qui considerarit diastantiam a Tergesto ad ultimos Lusatiar terminos, a Tibisco ad Nabum, in Canista, Constantiam ad Iacum Podamicum usque; ij finibus continentur, Lus alia,Silesia, Bohemia, Morauia, Austria, magna Hungaria pars, hae Prouinciae amplistimae, populo frequentes, commeatu opibusque abundantes sunt)praeterea Stiria, Carinthia,Carniola, Comitatus oritiae,Turolis, Ciliae, trincipatus Sueuiae, Alsatiae,Wrisgouiar, Constantiae Biter ii s Prouin- vias Bohemia se in longitudinem, ad 1 o milliaria

extendit, diciturque ea continere 33o tum Arces,

tilm oppida muris cincta, 3r pagorum millia, Morauia, Silasia, Lusatia, earum unaquaeq;,de am

plit

74쪽

s VsTRI AC A. psitudine,cum Bohemia contendit, sed ab ea potentia populique frequentia vincuntur. res hae Prouincia in longitudinem ad Oo in latitudinem ad

Iroora illiari aprotenduntur.Optimo peditatu,equitatuque abundant. Lusati milites quorum ro. millia,qui apti bello sint , facillime conscribi possent

inter optimos pedites censentur. Stiria, quae Minaeris argenti ferrique diues est in longitudinem ad

6o. in latitudinem ad Ho. milliaria excurrit Carinthia haec maxima sui parte montos sylvisque plena est in longitudine s. in latitudine autem s. milliaria continet Carniola cum ditionibus 1cinis Tergestum sque,e3tendit se per is .milliari latitudo autem earum est s. milliarium .Frugibus, Vino, carne,ligno abundant. Comitatus Tyrolensis narris argenti salinisque diues est, longius latiis quei 8. milliaribus Germanicis. Pra terca ditionesi' Sueuia,Alfatia,Rhetia familia Austriaca in hac I8. Communitates sub sua iurisdiectione habet. Hae Prouinciae omnes,phis minus, tua Myriades senus en ordinari reditus,tantumque extraordinarie pendunt: incolis frequentes adeo sunt,ut, cessitate urgento, centum peditum, S plus quam 3O. ciuitum millia conscribere possent.No scio an ex liquo Europa regno maior militum numerus educi queat.Itaqtist non tam impotens Princeps est Imperator,quam alique ipsum ex ignorantiaimperiorum existimant,putantet ipsius dominium , aretis finibus circumscriptum di commeatus inopem esse,populoque instequens videri, ipsumque pecuniae inopia laborare: est enim eliis dominium amplissina una, fertilis sinatim,didissim iam populoque freqlletissim tim,sed Turca contesminusicii Upse mon-ctus Carpathijs ad mare Adriaticum usque adia--

75쪽

ro M Acet posset vel potentioris Principis neruos eIidere. Nullum Principem putarim, cuius fines Turca rum finibus terra iungantur, qui non solum belli tempore sumptibus exhauriatur; sed iacis tempores aciendae sunt enim immensae, expensae in extruendis munitionibus earumque prorsidijs Turca enim magnis viribus. ijsque fortibus, alacribus 'omnique tempore promptis praestat,estque pacis tempore armis instructior , quam iii squam aliorum Principumdum bellum minime viget.Necesse itaque est, ut i qui Turcae conterminus est , ob suspicionem metumque adeo praepotentis hostis, em Per sibi caueat,&sumptus faciat, sicut Imperator itipendia largitur, plus minus ΣΟ.militum millibus,

in confini Hungariae excubantibus. Haraim magnae expensa nec minus mimitionibus locorum impendendum est,ultra alias expensas, in arcanis ne gocijs,quae huius instituti non est commemorare Cum itaque videmus Turcam , insatiabilis Draconis instar, tot nobilissimas Prouincias, tot florentissima regna deuorasse, suaeque subiecisse tyrannidi tot ciuitates,quae extra omne periculum esse putabantur, totque loca, qllae capi non posse putabantur expugnasse, ne dormiamus in utramque aurem, cum ad scapulas lateraque nostia sit, ne existimemus

eum Ionge a esseia

76쪽

Μ N IMPERIUM Romanum,qilod imperante Traiano erat amplissimum in Scotia, extendebatur nim ab Oceano Hibernico,vitra Tigrina Oceano Athlantico ad Sinum Persicum ab Atlante ad Wluam Calidoniam,pertingebatque ad flumen Al-.tam,tranfibatque Danubi una primum labi coepit bellis ciuilibus Galbae,Othonis, Vitellii ij enim. temporibus exercitus, qui in magna Britannia , pro praesidio erat, traiecit in Continentem moliandia vicinae regiones rebellarunt,paucique temporis

progressu m persi finibus pra 'sidio destitutis trans-

IIusserunt Sarmariae Danubium Alani superarunt fauces Caspias:Persae acquisiverunt nomen potentiam. Gothi peruagati sunt Moesiam S Macedo

niam aranci ingressi sunt Gallias Constantinus Imp. restituit imperium antiquo splendori sopi uidbella domestica, frenavit Tyrannos, Barbaros, S gentes hostiles Sed duo fuerunt quae Imperium multum debilitarunt: Primum fuit translatio sedis Imperialis Roma Constantinopolim, quod factum dispoliauit Romam,&debilitauit Imperatim Luce

enim clarius est, quod sicut plantae, ex natiuo 1blo in regiones limate, qualitate diuersas transplantatae,parum retinent virtutis natis ratis atavi res humam , praecipue autem dominia Status inagnis illis mutationibus percunt suum xigorem&stabilitatem. Eam ob causam Senatu RO- manu nunquam plebi consentire voluit, ut

Roma, Veiam commigraret quae ciuitas

77쪽

rx IMPERI vumulto gratior, magis commoda erat,quam Roma, maxime postquam a Gallis ruinae tradita fuerat. Locus in quo Constantinopolis sita est, adeo amoenus,commodus fertilis est, ut sit difficillia iniim,ut virtus ibi altas radices agat: Non enim toto orbe terrarum ciuitas est, quam terra mare maiore fauore prosequantur Illa enim nunc se infertilissimos campos extendendo nunc in deliciosas valles sedemittendo, rursusque leniter in fructiferos colles assurgendo,nunc se flexibus in mare insinuando,rursuso se retrorsiim vertendes, abunde incolis omne deliciarum genus, non solum frumenta&vina confert. Diceres: ibi Bacchum cum

Cerer Pomonam cilia Flora,pulchritudinem cum foecunditate certare. PostquamMare minimo spa-

Cio,plurimos gratos Sinusi tranquillos Portus fecit, quorum in solo Bosphoro nec is tamen plus quam 1 miliaria longus est rigenta numerantur,

benigno aspectu quasi blanditur ciuitati legioni,dscitque eo magnis classibus hinc annonam Syriae Aegypti; Inde diuitias Trapezuntinas Caphaeq;. Nunquam ibi fruebis,nec messes,nunc ahraciae, tuc Asiae desunt Eo quoque tendit tanta optimorum Piscium copia,qui gyros agendo&ludendo , fere iratis ciuitatis subeunt,ut qui id non viderit, incredibile iudicet et Pisces enim nunc fugiendo frigus Hyemis, transeunt ex Ponto Euxino, in aspectu ciuitatis Constantinopolitanae , Propostidem ver sus Nunc vitantes statis feruorem,redeunt eadem via, qtia digressi erant. Duabus itaque anni tempestatibus,eorum infinita copia summa delectatione, cui commossiti par est, capitur. Sunt ibi rarte rea

dari inarbis a summearnoeni iucundi fluuij, qui ambo celebrem hunc iniunt iactuunt, qui inter

78쪽

turis ascriptoribus cornu aureum. Vt finci facia; Non est locus crum atauentia , enervanda virtuti aptior, nec ad virtutem Voluptatibus corrumpendam commodior: Id aperte demonstrant segnities&mollities maioris partis Imp. GrSCOrum, ipsoru-que exercituum. Si amoenitas orae Tarenti me, delicis regionis Sibaritarum potuerunt ignavos facere,& corrumpere mores isthrum popia lorum; Si deliciae Captianae potuerunt emollire , extinguere ferociam virtutemque Hannibalis suorumque militum;Si Plato discipline incapaces Cyreneos aestimauit, propter suam prosperitatem: quid statuendum erit de loco Constantinopolitano, dulci -- portuno supra omnes, qui in Orbe terrarum sunt In summa, Cum nullae res magis perniciosae sine

Reipublicae,quam magna nouitates. Qias res maiori damno,nedicam exitio potuit contingere tarperio Romano,quam adeo ingens ac subita,praeter omnium expectationem immutatio Non plus minus ue fecit bonus ille Imperator, quam si quis addandum animali mel olem formam, cerebrum ad Renua,aut core suo loco ad cubitum transferret. Secundum erratum Constantini fuit diuisio Imperii suis filijs facta intres partes, quod contigit Anno Domini DI. qua ex magno Imperio tria fecit, cum notabili dinunutione auctoritati sis virium: Cum enim eiusfiiij inter se armis decertarent, aliter freinuicem consumpserunt, ut Imperium quasi exan-Pue corpuS remanserit. Quamuis autem tu peritim

aliquot vicibus sub uno Principe coaluerit, diuis

ni tamen adeo aptum remansit, ut raro acciderit,

quin in Orientale occidentale non fuerit parti tua ivsquedum Odoacer Herulorum auringo-

79쪽

IMPERI vurum Rex,magno cum exercitu,Italiam ingressus,id tam magnas angustia coniecit Augustulum, ut prae desperatione se imperio Occidetali abdicarat,quod accidit Anno 76.Ηunni iam antea Danubium tras. miserant;Alaricus Vandalorum Rex Romam cepetat;Vandali primum Andalusiam,&postea Africa Alani Lusitaniam Gothi maiorem Hispaniae partem; Angli Britanniam murgundiones Prouinciam occupabant.Ιustinianus Imp. res aliquantulum in melius restituit, nam per suos Capitaneos exegit Vandalos Africa,&Gothos Italia, Anno 16. Sed paruo tantum tempore, durauit, nam Anno 713. coeperunt Orientale Imperium vexare, arma haeresis Mahumetana breuique tempore fuere a Saracenis oppressae taeter Syriam, Aegyptumi Archipelagum, Africa,Sicilia &Hispania.Anno ac

occuparunt quoque Saraceni Narbonem, Auenio nem,Tolosam,Burdegalanai regiones vicinas. In

perium uaque Occidentale paulatim prorsus in direptionem abijt Orientale autem adeo inualidii

remansit, ut vix aliquot vicibus, ciuitatem Constantinopolitanam contra Saracenorum arma defendere,inulto minus Occideti auxilium potiterit.

Anno autem Christiaoo titulos Occidentalis in pertiadeptus est Carolus Maguus Francorum Rex, quam rem recenset Ad Viemet Archiepiscopus verbis sequentibus In die sancto Natiuitatis Domini ante confessionem Beati Apostolicum gloriosus Rex Carolus ab oratioue surrexiisset, Leo Pontifex capiti eius coronam imposuit, sicque ab uniuerso populo acclamatum est:Carolo Augusto, a Deo coronato Magno , Pacifico , Imperatori Romanorum,vitai victoria Diui uinitaque fui Cccideotale Imperium ab Orientali hoc modo, , Ut Nea

80쪽

clesiis liber esset,reliquum Carolo Mygno cederet Blondus vult Irenem Imperatricem primu in eam diuisionem consensisse deinde a Nicephoro confirmatam esse. Habuit itaque diuisio Imperi initiua translatione sedis Imperialis Itoma Constantinopolim;creuit distractione in plures Principes; peruenit ad perfectionem assumptione Caroli Magni.

Ante eum enim modus regiminis,Leges Magistratatus,& consilia erant communia , tendebantque ab

bonum commodumque triusque Imperij, tanqira

membrorum eiusdem corporis:Et si unus Impera-

eorum moriebatur absque iiij c, totum Imperium imanebat alteri; sed Carolo Magno in Imperatorem Occidentis eleet, nulla amplius fuit habita ratio Imperitorientis, nec Imperator Orientis unquam successit in Imperium occidentis,nec eius Impcrator in Oriciatis Imperium .Permansit autem Imperium occidentis, familia Caroli Magni paulo

minus,quam centum annis; lefecit autem ea fami-Ita in Arnolpho.Anno Christia oor. abscripto omni iure Haereditatis, creatio Imperatoris in libera electione Septem Principum,qui Electores rumcupantur posita fuit. Ratio faciendi imperium electi inim, quod eo usque familiae Caroli Magni Haereditarium extiterat, fuit, quod Imper Otho Tertius filios non habuit: utque dignitate persona quae eligeretur amperium firmius redderetur, Imperium Occidentis tunc valde coarctatumi concisum erat, nihil enim ei quam Germania Italiae pars supererat : Pontifex quidem Romanus bonam

Italiae partem possidebat Veneti in medio utriusq;