In M. Tullii Ciceronis De officiis libros tres Aldi Mannuccij, Paulli F. Aldi N. commentarius. Item in dialogos de senectute. de amicitia. in Paradoxa. Somnium Scipionis, ex 6. de Republica ..

발행: 1581년

분량: 374페이지

출처: archive.org

분류: 연설

41쪽

esse nos posse. IN proximos: l parentes, liberos, uxores. SuPPEDITARI l Mimographus: Avarus, nisi cum moritur,recte nihil facit. RELIN qu i l hereditario iure. IN Es T autem oec. l hoc pro Deinde subiunxit: quia dixerat,Priamum in eo peccant. Qu.A E ab ostentatione i ut Appius Pulcher, qui sua ambitione Ciliciam exhauserat. Agellius, lociam ex Lactio exponens: Beneficum, ait, & Liberalem Cicero appellat, ita ut philosophi appellandum censent, non eum, qui beneficia seneratur, sed qui benigne facit,nulla tacita ratione ad uitialitates suas rcdundante. Aristoteles: O ἐλευDριος ἔδει τιυ καλου ἔνεκου, 6 ἐρθῶς, ite δέ , Q ἴσα, ita ἔτε, ψ --,s αλιπωe. Idest: Liberalis dabit honesti caussa,& recte,quibus,& quantum oportet: idq. faciet libenter, Mabsque molestia. Si Mu LATIO I proprio utitur uocabulo, quod odium in se contineat. DE -cτvs dignitatis. l ide' ut dignior indigniori anteponatur. IN Q vo &c l quattuor Cicero merat, Mores, Amicitiam, Cognationem,& Gratitudinem. O M N I A , t quae spectanda proposuit in liberalitate. PLENE . sapientibus, i quasi dicataeum iis agitur, in quibus ne simulacra quidcm sunt uirtutis,nedum ipsa uirtus. IN quibus,praeclare agitur, sis simulacra uirtutis: l sc tres mei ueteres Iliabri, di unus Terti j undecim, In quibus praeclare non a tur, sed sunt simulacra uirtutis. Vim modo legas, sensus constat . Simulacra surturis: ideo, i)s qui praediti sunt, non uirtuos, sed uirtuosorum

μαλα quaedam sunt. FERvENT IOR I itaque tunc sortitudo non est uirtus. accedit enim ad temeritatem . Sic Plancus ad Ciceronem, Fam. lib.x.ep.r I .Feruentes latrones dixit: idest, incitatos. V bi tamen quidam libri ueteres habent, Furentibus.Graeci s voci dicunt. Bo N v M uinum indemur potius alti gere .l ad bonum uinum uidentur potius pertinere. Sic locutus de Finibus: Cum processisset paullulum,

ec, quatenus quodque se attingat, Perspicere cupit.

CICERO

Ur bene olentia autem,quam quisque habeat erga muria. Accepto rem autem beneficiorum fiunt delectus

ios, primum illud otin officio,ut ei plurimum tri- habreri r nec dubium, quin maximo cuique pluumhms, a quo plurimum diligamur: sed beneuolentiam debeatur. in quo tamen in primis, quo quisque ammo,stu non adolescentulorum more, ardore quodam amoreis, sed dio, beneuolentia secerit, ponderandum est'. multi enim stabilitate potius, edi constantia iudicemus.Sm erunt me multa faciunt temeritate quadam, me tu cis , vel mo rata, ut non ineunda, sed referenda sit gratia maiον quae do,in omnes, uti repentino quodam, quasi uento, impetu iam cura adhibenda est. nullum enim officium restrem anima incitati. quaρ beneficia aeque magna non sunt ba'dagratra magis necessarium est. quod si ea,quae accepe- benda, atque ea, quae iudicio. ecnsiderate, constantersem utenda, maiore mensura, si modo possis, iubet redde- delata sunt. sed in collacando beneficio. O in referenda

re Hesiodus: qvidnam, beneficio prouocati, facere debe- gratia, si cetera paria fiunt, hoc maxime ossest est, ut quismus ψ an non imitari agros fertiles, qui multo plus asse- que maxime opis indigeat, ita ei potismum opimiari.

runt, quam acceperunt λ et enim, si in eos, quos speramus quodcontra fit a plerisque. a quo enim plurimum spe nobis profuturos, non dubitamus officia conferre: εὐ- rant, etiamsi i Iehis non etesitamen et potissimum insem las in eos esse debemus, qui iam profuerunt nam, cum vatin pthne autemsocietas hominum omknctioq. sese duo genera liberalitatis tinnum dani benefici, est uabitu i t quisique erit coniuncti pinetus, ita in e- M--m reddentie demus, nec ne, in nostra potestate Umis maritatis plurimum conseretur.

reddere, uiro iano nm licet, si modo id facere possit me

EXPLANATIO

ADOLE S c E NT v Lo Ru Μ more, i quos Terentius ait impense cupere, consulere parum, esseq.

& in Laelio. ARDORE quodam amoris,l nam huiusmodi ardore facile amor incenditur, re deflagrat: ut ignis e stipula. Atqui dii gendi leuissimae caussae sunt adolescentulis, compotatio, ludus, deambul tio. leuictimae item ostensarum, uerbum paullo asperius dictum. STA 2 rLiTATE, O constantia lquae non potcst esse, nisi in recto iudicio. N iudicium maturiorem aetatem requirit. IN EvNDAl co cilianda. Seneca autem referendae , & reddendae gratiae differentiam hanc ponit: ut reserant, qui ultro, quod debent, afferunt; reddant, qui. reposcuntur, qui inviti, ubi libet, uel etiam per alium reddant. NvLLVΜ enim olycium referenda gratia magis netesianum est. l fatentur hoc omnes: pauci factis expcl

luerit. non enim ipsi coram, uel prosperis, uel aduersis rebus, sie conspiciendos hominibus praebent, aut manibus contrectandos, sed eam mentem dant singulis, ut uel cladibus ultro citroq. se se assiciant, uot communes utilatates in mcdium allarant, mutatione olsciorum. MAions mensura, I hoc idcinuidec pressum cim ne in prooemi bri de claris orati Seneca ingratum eum dicit, qui benescium reddit sine

usura. HE SIODUSVl in lib. γαρ ω νμέμυ: cuius hi sunt uersus:

42쪽

gratum: id quod non parum bilir sane iaciunt, iniucunde unici seruientes. Homerus quoque:

x t. repentino quo ais, quasi ne io, impetu Vroni i citari.l Sunx, qui legant, ues distinguant potius: Vel repentino, quodam quas talento,in P tu anum incitati. CO S r ΛNT i ut non paeniteat. sic sera partaIunt, i Sint, Axi inum3Rei uc; rq l bri . S ceter paria ι 6'toreos scilicet, qtubus bene laetendum est. Pinu: duh si ps stamlcm , uirtus, ne sit ludo, oviria ante collata: si nulla ex caussis, concurrentibus ceteris, ptu ponderis hiscat. ETIAM si illa his non eget sie undecim mei ueteres lia bri, de unus Tertii; duo, Diam si illel ''nc e I. unus, Et am si ille non meat. Vt fortasse illud, Hi; prius scriptum fuerit, Is, ta fuerit glo*Gyp ad i* ille. I N S E R v i N T . t quai liberalitas, appellati da

Ia discedatur infinita, propior est eiusdem gentis, natio

nis, linguae, qua marme homines coniunguntur: inte ritis etiam est, eiusdem esse esuitatis. multa simi enim ciavibus inter se communia, forum, fana, portuus, uiae e

SE D , quae natura principia sint communitoris, ctbcietum humanae, repetendum altius videtur . est imprim: mr, quod cernitin in uniuersi generis humani societate. eius autem uinculim H ratio, o Oratio, quae ldocendo, disicendo, c municando, disceptando, iudican- ges, hira, iussicia, suffragia, consuetudines praeterea, σ' Erit ciliat inter se humincs, coniti tiq. Nata res qua- samidiaὸ Hales, multaeq. Otim mulus res, rationes φ con dum sotietate . neque ulla re longius abctumus a natura tractae 'Arnor viro colligatio est, stocietas propinquo- se artim: in quibus inesse sertitudinem saepe dicimus,ut rem: ab ista enim in mensa foetetate humani generis, ium eqsis, in leonibus, ii stitiam, a quitatem, bonitatem exigatam, augustumq. concluditur . nam, cum sit hoc non cocimus . sicut enim rationis, o orationis experies . tura commune omnium animantium, ut habeam libidia ae titissimὲ quidem patens hominilim inter ines, omni- ne procreata primasocietas in in os coniugio, proxibui inter omnes societas haec M. in qua omnium rerum, O in libois, deinde una domus,communia omnia id au uas ad con tinem us Fominutu naturigenuit,sser temes principium urbis , quas seminarium rei p. s uanda commuraxias, ut, qhae descriptasunt legibus, er aliunt fratrum c immones, post consobrinorum, si iure tituli, haec ita teneantur, ut sit constitnum; e qui- brinorremur: qui, rem una domo iam capi non possint mbus i sis cetera sic obseruentur, M in Graecorum prouer alias domos, tamquam in colonias, exeunt. Sequunturbio G, amitartim omnis esse commuta. Omnia a item connubia, a finitates:ex quibus et iamplares propi conmmunia luminum nidentur ea, quae fiunt generis ems qui quaepropagatio . o soboles, origo est rem . sa dem , quod, ab Dino postlimn in ma re, tro ferri per guinis autem coniunctis, ct benevolentia devincit cariai has potest: late homines. magnum est enim, eadem habere mon

Mi homo, qui erranti comiter monstrat uiam, mota maior mi eisdem uti sacris, septiltra habere com- Quasi tamen de sim lumine accenda , sinit, t mma. Sed omitumsocietatum nulla praestantior est, Nihilo minus ut ipsi luceat, cum ιοι accen erit. i nulla fi intor, quam cum uiri boni, moribus similes, βιηι Vua enim ex re satis praecipitur, ut,quidquidsime detri 'familiaritate comuncti. EDd cnim honestum, qaod saepe mento post commodari, id tribuatar'cκtiv , uet ignoto. dia mus, GIam se in alto ccmmus, tamen nos mouet, am sunt illa communia, in ρψbibere qua prosἰ- que tui, in quo id inesse uidetur, a cos facit. oe,quam te paeli, ab ille iDem capere, si Pt, velit; consilirum quam omnis uirtus nos ad se allicit sacraque, at diliga dele deliberanti dare. quae sunt ζ Rub silui accipiunt, mus, in quibus ipsa inesse uideatur: tamen institia o lita danti non molesta. quare o his utenom est, O semper beralitas id maa e escit. mbit autem es amabiliri, aliquid ad communem utilitatem asser dum. Sed, i - nec copulantius, quam morum similitudo bonorum . iunia meo piae paruae singulorum uni serum δηι , q*ς quib. enim eademstiata sunt aedemq. uoluntates, in his

. . . E a mutua, O

43쪽

tua, O grata dum sunt,into quos easunt, firma de- iij et principes sunt patria, o parentem, quorum bt Dumciuntur societate . sed, cum omnia ratione, ani N. cris maxime obligati sumus; proximi liberi, tota . O tu raueris , Ommum sotietatum nulla est grauror, nulla mus, quae sectat in nos solas, neque aliud ullum potest carior, quam ea, quae cum rep. est unicuique nostrum. ca habere persi Mium; deinceps bene conuenientes propi ra sunt parentis, cari liberi, propinqui, familiares: sed qui, quibus communis etiam plerumae fortuna est gromnes omnium caritates patria una complexa ess: pro mobrem necessaria uuae prassidia debemur i at , qua quas bonus dubitet mortem oppetere, si ei seu prosu- quos ante di uta autem, victusq. conmunis, cossim, turus e quo est dete abitior istorum immanitas, qui laι sermones, cohortationes, Ginsolationes, interdum etiam rarunt omni scelere patriam, O mea funditas delenda obiurgationes, in amicis nigeni maa. ime; e . ea im

occupata Osunt, fuerunt. Sed, si contentio quaedam, cundissima amma , quam similitudo moram o G aratio vi, quibus plurimum tribuendum sit olli gauu. ii ci i

R Arro, ct oratio, i utrumque λαο ν enim omnino homo a brutis differt. Plato in epitaphio,

& Aristoteles Polit. i. Doca NDO, di Icendo, i hominis proprium cst doccre,ac discere ioci, nam enim mens docentis effundit, disciplinam mens discentis haurit. patres autem liberos docent,dominus familiam, masister discipulos, uir prudens imperitos. Co iv v NICANDO, I imp retiendo nescia saria, uel consilia conserendo. DIsCEPTANDO,llaccusando, desendendo. quae semiitur Iudic m. FoR T I T vD I N E M, I siu res, S animum s cteinus. quae tamen Grtitudo proprie non est, rationis expers, ta prudentiae. AMico Ru M omura Use com uma. I Arist. Pol. 2. I J J aure cπχον--τἀ V Aν, κοινα τα Nλαν. Vndocini mei libra, ct unus Terti), Amicorum csse comm nia omnia.Tres, Amicorum csse omnia comunia. G ENER is eiusdem, i Eius, edaui, ex ulter Iu libris decem,& uno Teίtii.in uno, Huius. TRANSFERRI ρ ναν Itias potest: l ita unus meus liberi unus, In multas partes rotcst.unu In multa potest quinque, In inulti, potcs:so dc unus Tertii, In permultas potest. V T homo, e I abest, V t, a sex antiquis libris, ta cane recte abest, uersu etiam non solum romitrente, sed etiam s. adente. ER R A N r i instrat ilim, ilib., ii. Dii dis aliud, erranti uiam non monstrare,&c.

Co Mi TER l hoc ipsum attingit in oratione pro Balbo. Nini Lo Mi Nus ut ipsi luceat, i sic quattuor libri mei. duo, & Terti j, Nihilominus ipsi luceat. Α Q v A profluentem l sic Pctrus Nan inius, xantiquis libris, emendauit quo ego natus sum anno . quem alij postea sunt secuti: mclius, quam, ut antea, Aquam proquentem . sic ta liber Tertii. v v v c Altis tiberatura I quae omnibus impertitur. An illa discedatur infinita, i secietate: qua omnibus omnes ratiQne, ta oratione coniunguntur. Sic est in decem meis libris, & uno Tertij. LiNCvAE, qua maxime homines coni I DN: I nam sermo cst instrumentum societatis. INTER lusi alii, Interior. cum quibus duo mei faciunt. utrumque rc M. sed illud maiorem consensum librorum habet. NAM, cunis Doc na inra commune marmim animantium , ut habeant libidin m procreandi; prima societas in ipso Uconiugio. c. I Ex Atast. I .Pol. Arit γκη δἰπξοῦτον σμι

ex dominus, rus p. e ciuibus constat. CONSOBRINOR v M, sobrinorumque: l prolis propagationem

dicta, quod nos alicuius rei commoneant. Gracci, μνομι α appullam. Nempe, statuas, trophaea,& mai rum imagines, quae posteros uirtutis auitae admoneant. Vide, quae de imaginibus maiorum diximus ad Sallustiuin. Cicero in Bruto: Ipsae samiliae sua quasi ornament di monumenta seruabam,& ad usum, si quis eiuslem gencris occidissici, de ad mei noriam laudum domesticarum, & ad illustrandam nobilitate isuam. E i s DEM uti sacris, i erant cnim N publica ciuitatis, & priuata cuiusque familiae sacra, quae tradebantur heredibus. Sacra crum,ex Festo, aut doincllica sium, ψut peregrina,aut publica, aut priuata. De priuatis legitur in lege xa i. tabularum, apud Cic. de Leg. ir. Sacrorum societatein nominat de Plinius in Panegyrico . Vide eum Adagijs, Sinus acris hereditas. Ves,PSacm: idest, res opulentissima. sic saepe apud Plautum. SLPvιCRA habere iommunia. l de sepulcris, uari . sepeliendi ritu consulendum censeo Liliuni Gregoriuna Gyresdum, qui totam banc materiem doctissime traci miit. SED omnium si cretatum Cyc. t uide dialogum de Amicitia. Co PVLANT ivs,l ita legendum. lim. Pater antepi res annos in nostris libris udi iussit . ita*ςst in uno meo. I D, quod Pythagoras ultrimum in amicitia ροι - ριι, ι sic legit Nomus hunc locum, di interpretatur, Vltimus, i. primus. citat q. Virgilium, tu sanguinis ultimus audior. Lillius quoque 4ib.t.Tarquinius, maledicta ab ultima stirpe orsus. Cornelius Nepos in Attici ui fles pena ultimam dixit. Cicero de Fin. II 1. Summum bonum, quod ultimum appellant, in animo ponere. Liv. Homini id est in bonis ultimum, secundum naturam uiuere. Vnus ex meis libris, Id, quo a Pythag ras iussit in amicitia, Male, sed unde tamen ex uarictaic eliciatur uera lectio. Hoc aut cin alij di

44쪽

M. αύμιακὸν ἐνι α σὰν r Idcst , unam animam in duobus corporibus habens . MurvA , i idest, ne alter tantummodo det, alter accipiat. i P A T RIAE mial cuius amorem oni rusu, rebus praesercndum est omnes fatemur. de qua Horatius: l I . Dulce, decorum'. est, pro pat ia morti Sophocles quoque in Antagona iraui patIram comparat, quamcolumi,fractaque, silui sint, perii it3 t q. mitigantes:

- Si risit prostiturio λ l ut Decii, Codrus, alij. Qv I lacerarunt omni scelere patriam , l' cum dixit, Lacerarunt, Caesarem lain mortuum notata Gunu ro subiungit, Inca funditus delenda occupati ex sunt, defuerunt, M. Antonium carpit, qui, post obitum Caesaris, consul cum citet, omneua sitam potulat cin Ad primendam rursus libertatem contulit: quod ei Gnique, facta eum Oet uio, Lepido coli spiratione, dis cccssit. PA i A, o parentes; l uidc in Laelio, & Augustinum de doctri a Christiana. Has q--tum uirtutes Isocrates in Magora os landit, di Iosephus in David, Antul. Iudaita va .ς rca finem. o MMvNis scruina i in rebus secundis, aduersi lue. INTER DV Μ Dbtrergationes, i pruuprbi uni, Amicorum eli mutuo admonere.Cumtinoda est apud Icrentium Demea, d Micio.

Eo, in his omnibus ossiciis trib*endis, videndum

erit, quid cuique maxime necese sit, et quid quisque .sebi cum,uel sine notis,aut possit consequi, aut non posest . itano iidem erunt necesιuda tu gradus, νι σre strum. suntq. oscui, q'aealhs V mis, quam a*s , Moturi ut, uicinum cuius adiuuerri in frugibus πω splendis, quam aut uratrem, ut familiarem : at, si bs in iudiciosiit, propinquum potius, amicum, quam uicinu se . deris. Haec igitur, σέalia circunspicunda sunt in omni escio: o coquetudo exercitψt ita. capienda, ut botu ωι tocinatores oscio uulsie posse , ex addendo, ducendoq. uidere, quae retiqui summa fiat: quo,

quantum cuique serial se 1 e Cas. Sed, ut in medici, nec mi peratores, ηec oratores, quamliis a uis praecepsa percepe vit, quidquam magna taμde dignum sine u-

o praecipia Iraduntur ista quidemus faciamus ipsi; sed res magnitudo usum quoque, exercitationemq. degiderat. . tque ab N rebus , quae sunt mure botietatis humana , quem modum ducatur honesium,ex quo aptum es

scium, satis sere domus. Intestigendam est autem, i mi proposita sint genera gyattuor, qu bus iam stas, ομfci q. manaret, splendotissimam uidera, quod animo m Uno, elatoquc, humanasq res disi icunte. Dctumst. ue in probrio maalme m prompta est di quid tale di

s et imisve Danimvm geritis muliebrem,

πυμ. in laudibus quae magno animo, o furtiser, e cedenterq. gcsa sunt, ea nescio quo modo quasi pleniore ore lavdamus . hinc rhetorum campus de Marathone, Salamine, Plataers, Theyt ntis, Leut Iris, Stratocle.riinc noster cocles, hinc Dec . Dim cn. O P. Scipiones, M. Marcesius, innumerabilesse alis: maXImeq. in se populus N .antini magnitudine excellit. Declaratur Auram dium besticae gloriae, quo salvas quoque ut-dontis ornatu fere militari. Sed ea animi elatio, quae conretur inperita lis, laboribus, si insui uacat, pugnare. nan pro salute communi oed pro pius commovis,m

vitio est. non enim modo id intretis non essed potius im

be definitur a Stoicis fortisudo, chm eam uirtutem esse dicunt pro ranan em pro aequitate . quocirca mo, ενι

sortitudinιs gloriam consecutus vi, in sit, ct malitia laudem est adeptus rihil enim λη stum esse poto,q disstitia uacat. praeclaram Citor Ugionis illud: PKons

lum, inquit scientia,quae est remota q idisima, callidatas potius,quamsapientia, est oppellanda; ueram etiam an mus, paratus ad pericula se sua tu vitate, non utilitate commum, impellitur, audaciae potius nomen habeas, quum sortitudinis. itaqμe uiros sortes, magna rimos, eosdem bonos, ct Limnus, ueritatis amicos, Imme fallaces esse nolumus.quae Iunt ea messia laude visitias. Sed istud olfum es,quod in hac elatione, e magnItudinean i facillime pertinacia, O nimia cupiditas principatus innascitur. tit enim apud T laronem est, enmem morem Lacedaemonio)tius ansummarum se cupiditate uincendi: sic, ut quisque animal magnithine morme e cellit, ita mo e vult princeps omnium esse, uel potius solus esse. discite aulam ist, ctim praestare omnibus concμpicris, struare acquirat m, quae est itistitiae maxime propria. ex quo et, ut neque digceptatione uinci se, neexlla publuo, ac legitimo iure patiantur . ex tint q. mrep. plerumque largitores, o factio sint opes quaram ximas consequantur, O mi ut potius Iuperiores, quam ιββιia pares. Aed, quo illicitius, hoc piaeclarias . nu lum enim es tempus, quod iustitia uacare debeat . fortes igitur, o magnani sunt habendi, non qui faciunt, sed

qui propulsanι iniuriam .nc autem, o sapiens animi magnitudo tax sum illud, quod maxime natura Musetur, in factirpsuhν , non in gloria iudicat, principemq. esse mavult quam videri. eum qui ex errore imperitae multitudivis pendet , lac in magnis uiris non est habendus.Factyime aut m ad res mi stas impellitur, ut quisque

est alti mo animo, σgloriae cμpido. qui locus es sane

lubricus quod nix inuehitur, qvl,laboribus sust iis, rutili sq. aditis, non, quas mercedem remm gestam ses e rei storiam.

45쪽

. in . . .

EXPLANA T I

VI ct temporum. l habenda temporis ratio interdum maior est, quam necessitudinis. V r cIN vri citius adiuueris i Terentiusvicinitatos propiti iliam amiciriae partem existimat. HAEMus uoque in Ergis, commoditates boni uicini cnumerans, ait, si ipsius opera opus quis trabeat, uta

Iib. r. cap. 7.'rti νὰα δι' τνιαγα τι ui H AH, ἈυDdi: γιι, τὸν 1ἰ tu mi Πανῶν ἀγκά in. Orit opem autem uidetur imperatori anteponereti prooemio lib. I. deotaton N im mast hi, Aut re i 'Forettudi nisd scriptio, L laus. Magno: ma avres apprimite. Mars: non litis, ili, de abi ei sed alto spectati ti. nam Elatum in bonam part maecipit vir AK in ri Quoi, ciente, i, fortuitas, tau tcrnas, fortunam. ludibria. IN probris maxime in promptu est imitatus Ciceronem Plutarchus in lib. de pueris cducandis: OνMya Avi Mura geritis muliebrem, i sic locutus Parad. i.Gere animuini audedigi mn MACi da stratiat seminae nomen

uersus alij rurant Ennii esse. Emit ibit plositatuae e restri fuit 'pum: ubd M Senera milia uideor νά-

se elicere icuiti, haec sum in libro de Cori si latione: Equi; et insidens statu te ins aera ira eeleberrimo coCloelia, exprobrat iuuetubus nostris pulmoum adscendet, ribu iri u illoς urbe ite ingredi, in qua etiamfe

minas equo donaui niti, ' Destatua autem Plin. lib. 3 cxlv. c o. Mendi H t iustis lib. 2. Dionys. lib. v. Plutarchus in Poblimia , S decla . naul. p. iq. Lutrop. lib. I. Valer. libuit cap. 2. de uita ili. cap. M. Florus lib. I. cap. x. Zd Virg. lib. ii 2. Silius lib. X. R istro Rubi campus t 'rite totum campi, poet

rum siluae. M A R A r M ON ε , VictoreR Milciades, Titemistocles, Aristides, Leonidas, Epam nondas . In historiis autem hi, deseribendi Quae alii Iegerunt, non grauabor adscribere. Marathone et non tam propter Marathonium Taurum a Theseo ibi confectum, de quo Plus in Thcseo, Strabolib. ix. Pausanias in Att. Ouidius lib. ri t. quam propter insignem Mileiadis bintr1Persas in Marathonis, ciuit tis Atticae, eampolite riain: in ira Hemd tib aim ex Perii sextitillia trechnta, ex Atheniensibus centum tantummodo & nohaetitita tuos rectilisse scribit. Iustinus lib. ii. vero memorat, Athenienses derem millibus civium, di mille Plataeensibus auxiliarijs aduersus sexceta millia hostilum in campos Marathonios egresses sui ille. Quod quidem Mileiadis trophadum Themis ii, aemulationis a done concitato, somn nadimebat: auctorii us Valerio lib. rix cap. is. Plutarcho in Themillaese, Ap phthegni. Gra oram Eusebius in Climnieis hane uictoriam Olymp. LYxit. faciam Lisse scribit: Arellius ab v. c. C Lx.aut nomulto amplius. quae tempora non inale conueniunt sexto die mensis cina iii,Me,qui nobis Augustus est, Plut . in Camillo. Scribunt hoc, praeter citato Orosius lib. 1 r. cap. 8.Utho Plai ys ingeniis lib. 2. cap. I 6. Meminit praeterea Thu d. lib. r. Plutarebus uero iis Camillo; Aristide, de Flaminio, S desero a nuini ne uindicatis. Plato 111 Gorgia, Valerius de Ingratis, tam huius quam sequenti in aliquot meminerunt. Salamine r Insula obiecta Atticae eontinenti, si ibi irbana sere, Solino: ut Cos, Ceos, Sunium olim Ath niensibus, Lacedaenioniorum sententia, eo quod inde Aiace Telamonio duce cum Athenienti x ad Iliumrmsecti sint. Eam autem Solon uelut holii Iein arcem cx p inquo saluti Atheniensium imminentem recuperauerat. In sinu Salaminico Themistocles, Assieniensium dii totius tum Graeciae imperator, rem liciter contra Xerxen, quem fraude in proelium nauale illexerat, gessit. Ob quam uictoriam Salaminerises gratulaturi simulacra posuerunt, teste Isocrate. Agellius irattuor annis ante Coriolani uexationem hac festa scribit Historiam reserunt plui. in Themillakle, Herod. lib. ii x. Iustinus lib.a Oros. lib.2. cap. . seminit Isoc. tum alibi, tum in Pane rico, & Panathenaico, Plato, & Valerius locis sit praestatis. De hoc plura inserius lib. m. Boccatius declar. mul. cap. 3 S.de Artemisia. Plataeis: Plataeae, arum; vel, ut Poeta singulariterprotulit, Π τὸυια, Bocotiae uribs, a latitudine dicta, uel quod latis usi sint remis, uel quod procul a lacubus sita sit, a Thebis trix'. stadii d fluuium Asotum, caula,quae Athenas ducit .Hinc celeberrima Pausanitae, totius Graeciae ducis, de M rrdomo I)ersa uictoria, quam ibi A illidis auxilio ui cit, cognomen acquisiuit . Ibidem Iouis Liberatoris templum est, dc nymnicum certamen in cacsorum ho norem constitutum, & trophaea pm uniuersi Graecia contra uitia Asiae posita. Historiam scribunt Herod. lib. ix. Plutarchus in Aristide, Oros lib. r. p.ri. Iustinus lib. 2. Meminerunt Thucydides lib. t.Pluta chus in Cimone, , Isocrates in Plataico: qua oratione post aliquot annos ab Atheniensibus contia Thebanos Plataeensibus auxilia petit. Thermopylis: Thermopylae, angustiis qua ctae montis cacumen attollitur uiatoribus ex Thessalia, & a li tela,cros petentibus transitus cst, ad quem murus erat a Phocensibus Thessalorum metu aedificatus, & in Mia, idest portae transitum praebebant. N quia iuxta iri istsis faucibus ει μὰ essent, uel, ut Herodotus habet, θερι ι Thermopylae locus cli appellatus. The nrassinae erant Herculi, cui ara supra exstructa locum rcligione compilabat. ex Strabone, Herodoto,& Lia

46쪽

In Lib. I. de Off. 39

uio. Vbi Leonides, Lacedaemoniorum dux, contra Xerxen innumero exeres tu instructum, deficientibus f ijs, parua cimum inania, deuotione facta, tartissime occubuit. Historiam scribunt Her .lib. i i Musit nus lib. 2. Orosius lib. a. cat . 9. Meminerunt Valeri lib. I II. cap. de sortitudine, Seneca lib. epis .c in tane, Agellius lib. I ii .cap. 7. Liuius lib. xxxv I. Plutarchus in Pelopida, item in Parallelo vii. item in Ap phthegmatis Laconicis, Itbcrates in Panegyrico, & Panathenaico. teuctris: oracula, uocesq. deorum Lacedaemonios saepe monuerant, ut sibi a Leuctrica ira cauerent. Sed quemadmodum oracula animos ambiguos tenent) de loco cauendo nemini certo constabat, cum apud Megalem, Arcadiae ciuitatem,eo nomine locus esset, re in Laconia iuxta mare opidum: ubi Epaminondas, T scbanorum dux, Lacedaemonios Graeciae imperio, quod semper affectauerant, ita exsilit, ut spem una amiserint. Resertur historia a Iustino lib. vi. Orosio lib. III. cap. I. Othone Plirysingensi lib. 2. cap. 2 . Meminerunt Valerius Mari lib. III. cap. de sortitudine, Cicero lib. II. de Fin. & Fam. lib. v. ep. Iet. I crates in Panegyrico, S Philippico, P lybius lib. 2. Plutarchus in Coriolano, Agesilao, Pelopida,& Artaxerxe, item in Apophthegm. Laconicis, de Graecis: item in Eroticis: Diodorus Siculus de gestis Philippi, Agellius lib. xv o. cap. a I. Xenophon sub finem vit. E ii νικω, attingit: neque enim is ad finem historiam perduxit. Leuctris: quibus uicere Thebani Spartanos, Epaminonda duce: unde principatum Gracciae sunt adepti. Stratocle: uel, Str to; uel, Stratoque, rcponendum. Locus est, ut Maratho, di reliqua superiora, Atheniensium uictoria nobilitatus. Thucydides lib. a. Alii aliter . quos ut sequar, historia non patitur. & ueteres libri ab opinione nostra parum dissentiunt. Cum haec scripsissem, Sabellicum iampridem idem sensisse, aliorum Sch lsis didici. Sane tantum abest, ut moleste seram, posteriorem fuisse me in ueritate cognoscenda, ut etiam uehernenter gaudeam, opinioncm meam doctissimi horti inis tcstimonio comprobari. Libri ueteres mei,

quinque habent, Stratocle: duo, Sterto te: unus, Sterthode: unus, Statrocles: unus, steri cs: unus,Ste cocle: unus, Stertotcse: unus, Sistoclo: unus, Ter ic: Teriij, Stcrcocles.Ioannes Brodaeus legit Cytbrisque, contra omnium librorum fdcm. ait q. insulam esse, in qua tuenda singularis Atheniensium ui tris enituit. cx Plutarcho, cuius haec citat: ista τά περὶ θήρα, a νεγαεα,6 Κορινθινάνδραγαsias νικιον .HiNC noster c oties , t enumerat,qui mortis discrimen sorte animo adierint. HINC MIer c oves: ab

sum haec ab omnibus, quos umquam vidcrii ueteribus libris.Vt ex repetitione illa, Stratocle, saeui sortasse sit, Noster Cocles. Quod tamen si retineamus, cius historia scribunt Liuius lib. 2. Dionys. Halic. lib.

vi. Florus lib. I . cap. IO. Plutarchus in Publicola, de uiri ili. cap.II. Eutropius lib. I. cap.i I.De eo etiam metionem facit V scr. lib. Hr. cap. de sortitudine, Cicero Paraa. I. Plui. Parallelo xvi. Scneca Epist.l b.xxi. . i. Virg. in rix. Silius in x Aug de Ciu. Daib.2xap. 8. Plin. lib. xxxvI. cap. IS. Asellius lib.Iv. cap. 7.

DEC a i , t pater,de filius, alter anno ab V. C. CD xv. alter anno CDxLIIx.I. iuius, Florus aler.lib.v. cap.

de pietate oga patriam, de uir. ill .cap.27.Orosius lib. il .cap. 2 I.Meminit & Cicero de diu. lib. I. Tusc. i .de alibi, de Aug. de civ. D. lib.v. cap.I8. CN. σP.Scipiones, i duo illa fulmina belli:&, Belligeri ut Sialius uocat Mavortia pectora status. quorum Publius, maioris Africani pater filii; Cnacus uero, Scipio nis Nasicae, uiri totius senatus censura optimi, llo Punico ii. in Hispaniain missi. in quo Publium uulneratum filius praetextatus protexit. Cuius mentionem fecit Seneca de benefici js iri. cap. 32. Valerius de pietate filiorum erga parcntcs. Cnacus, re seliciter gusta, Magonem cepit. Liuius h. xxi. Hasdrubalem uicerunt, ta Hispaniam suam secerunt , lib. xx M. Post res per fio annos selicitet gestas, prope cum totis excrcitibus caeli, tristem exitum tulcrunt, lib. xxv.Historiam practerea scribunt Appianus in Libico, Florus lib. ar. cap. 6. Orosius lib. IV. cap. I T. Lutropius lib. ii I. cap. F.Otho PhἹs ingensis lib. 2. Scipionis in Hispaniam mitiorum meminit Polubius lib. I ii ante octorum Silius lib. xIM.& xv. Interiere anno eodem, quo Syracusae a Marcello captae sunt: hoc est, abri C. Dx LII. M. MARCELLus, i M. Claudius Marcellus anno Dxxxix. practor ad Nolain aduersus Hannibalem prosipere pugnauit.Anno sequenti consili in Sicilia, quae prope tota ad Poc nos defecerat , Syracusas obsidit. An. DXLii. ingentem se uiriim g ruris, cxpugnat. Liuius lib. xx II I. xx Iv. xxv. Res a Marcello nestas leges praetcrea apud Plutarchum in eius uita, apud Florum lib. i. cap. 6.de uita ili. cap. 4 . Silium lib. xli. apud Vscr. lib. I .cap. I. lib. II. cap. 3. lib. m. cap. 2. lib. I v. cap. I Qib.lv.cap. I aib. I I x. cap.7.de A rchimede, item apud Plinium lib. v ii. cap. s. ORNAT v sere militari. I raro togato. uide Plinium lib. x x Hv. PRO suis commodis, i ut contra Philippum Demosthdnes, contra M. Antonium Cicoro . AERIITATE. t quae commune commodum, non priuatum, spectat. hinc Agesilaus, sortitudine non opus esse, si omnes iusti esssimus. Nini L enim imustum esse potest, quod iustitia uacat. l Arist. Eth. lib. I O .cap. 7.& Pol. lib.v. cap. Io. PLATON i s illud: l in Epitaphio: Ilἀσα τε δενις, μη χωριζομiνη δι - σιωης,6 τλ αλλM αγετως, πανου - αἰ οὐ σιeia φώνεῖα P ARA T VS ad priculam, i quod sortitudinis principium uidetur. Su A cupi

dii te, i iniusta. SIMPLiCES, ueritatu amicos, i antiqui libri sex, de unus Terti j, Simplicis u

ritatis amicos. quo modo Euripides:

Simplicemq. ueritatis orationem esse, adagium monet. INNAsCIτvR. I sic Iuvenalis: Neglectis urenda filix innascitur agris. A p v D Tlaronem est, i in Lachete, siue πι ἀνδρείας : τοῖς Λακεδαιμονίοις ν Πν ἄλλο μιλε, ἐν α' rita

OMNEM morem l ita omnes ueteres libri. ex quibus unus supra, Morem, habct, Idest naturam . Illud, πιλο επιτηδευειν curae est studere, Cicero uertat, Morem. PRINCEP o rum elle , t Maba ab Ag

memnone Achilles depingitur, IIM

47쪽

Ipsa quidem uirtus pretium sibi. se. lPRiNC1PEM . se esie mauult, quam videri . t tunc enim r te uiues, cum studes cm, quod audis. Huc facit Sallustianum illud, cx Aetatulo, supra a nobis notatum: Lili , quam uidcri, bonus in alcbat'. Ita Aristoteles Polit. I.TO.ἷe μενον τοῦ ιυπς Vς - , αρ. δ' πιυν sti: το οἰή μνον τέ σαυατι ταυταπομπ ii λ ''ὐ t. . Idcst; id, qu d animo prospici rς potest, prin ps natura cst, tadominus. quod ucro caret cilcorpore consequi, subic via', & natura scruum. 4' i ex eriore imperit ratistitudinis pendet, i cx quo facile errat . iraque uirtus ipsa per se, non uulgilai du, acstimanda. Soneca: N umquam tam bcne cum rubus humanis agitur, ut incliora pluribus placeant. V i quinque est alti junio enimo, gloriae chpi . t trede m animui libri , ta unus Tatij, Cupiditate. in cotum tamen uno, in margine, Cupido. alius, Cupidus. ut uci, Cupido,uci Cupidus, iii lcgcndum, proculdubio. DESI-DLREr gloriam. I quam laci Di j Gaaςquiratis appcni . . . .hi

CICERO

OM N i* o sortis animus,ct magnus duabus re

ternarum despiciens a ponitur, ινm perfractumst, nihil

homi ni,nisi quod honinum, decorum.st, aut a .rari,qui optare, iam eapere e Vortere, nustiq. neqne homini, neque nram bati anim xv c fortunaesuccumbere. aetera is res, ni, cum vasis albedius an: mo, Mi supradoxi, res geras magnas illas quidem , ct maxime vertes, sed ut uehementer arduas, plenas' laborum, O periculorum, tum caussa tutae, Ilim M ltar m rertim, Pae adiutam perti ent. Harum rerum duartimst in or omnis, O amplitudo est, addo etiam utilitatem, in posteriore; caresa armem, cst ratio es cici a magnos unos, estis prioνc. in eo enim est: ud, quod excet entes animos, O humana contemn tes lai v. id tum ipsum cer tir in duobus, si ct Isilum id, quod honesthim sit, bon on iudices; ab omni annali pixtilibatione liber sis . nam ea, quae

illa, uaria in hominum ira, ortu ue amur, in s. re, ut nihil a flatu natu ae disiecta, nihil a dian tute Iapientix , robosi animi es , in Inam. constantiae. Non es aretem con sint aucti , iri Vc u non saetarar,

thm frangi ci piditate: nec, qtii lxxistim se a labore:

praefuerit, hinci a voluptate . t uvis brim G haec iatan a sunt, O pechniae fugienda thpiditas . nihil enimo tam angusti animi, tav. q. pa tiι, quam amare diuiattas: nihil b c ius, Inscentilisque, qua Icchmon continuere, si noua abeas is habeas, ad licve centi m , liberalatatam . ore erre. Cavenda est etiam gloriae cupi ditas, ut sup a dixi .eripit enim lilia Iazon, pro qua magnanimis viris cmus debet Ge conlintio. Nec vero in scria everenda, ac potitis Lot: accipunda ri lcia i aut de ninda nonnhmquum. Vacan iam auri m es cmniani spe turbatione, tum cupiditate, metu, tum elici aegritudine, O voluptate an mi, O iracunia, tis ly

quilutas an vi adsita, oe securitas , quae offerat tum con

positum fuit, qhod O regibus, ut ne qua ire V

NATIO

V L l. a neque taetrarint,neq. perturbatrenianim ,m:csithraesiccumbere. nactu ab Ioninate de licere, uel gratia insccti: non ad iram procliuem citc: non cuiusquam opes pertinici c- .re. TvM iatii a uitae, i non inani aliouo studio . Dic ENDv M ui: l ita cli in 'duodecim anti quis meis . duo Totij, Duc dum t: quorum unus supra habet adscriptuni, ides , ludicandum Q. Qv ΑΕ tiad Itir acerba, ε , aut uera non sunt. Siri Tu naturae ε humanae . NON G ati t m consentantii , t concludit, qui sortis sit, eundem estu temperantcm . LABORE l aegritudine. V 1 T A N DA Junt, i duodecim inci libri, Y idc G utrumque recte. Sunt, abest, ab octo libris. C A-v ε N D A est eciam IiυHac ιπrdira , ian maxime amittamus, cum maxime asinamus. Livius: Nonnumquam conicia plus bonoa laco clivi xtini honoris . Li s E R T A T E M , t tamquam quae ut maxime populi ria. otatio pro Cluentio. PRO cria omn s debet et econumta .l unde Leges iundamen

. tum

48쪽

tum libertam appellantur in oratione pro Cluentio. AVT deponenda nonnumqvam. ut Sulla dictaturam . ex quo illum postea C. Cacsar, litteras nescisse, cauillatus cst, dictator ipse perpetuus. Tarquinius ouociue Collatinus, Bruti, primi consulis, collega, ut civitatem nactu cxonerarct, non tantum consulatu se abdicauit, sed etiam, suis omnibus Lavinium translatis, ciuitate Lit. VoLv Guanimi, i ci

latur ex uetere poeta, Fam. lib. 2. CP. v.

Ego uoluptatem animi nimiam. Coras TANTIAM, I persevcrantiam, hoc cst in re cuin ratione considerata stabilem permans nem. Dic Ni TATEM. t auctoritalcm honestam. IN. HI si in his fuit Pomponius Atticus. Ovon O regibus, i uocabulo magnis centissimo eorum institutum ornat. C v I v S proprium est, siemere,ut cietis . l Arist. Pol.v. Eλευθερον ob , ,τι άν cis vi τις ποιῶν, ω Fν, ἐν τίς τοιαύταις δη-

CICERO

QV ARs, cim hoc commune sit potentiae cupi- ea quidem non satis constanter. Sed iis, qui habent a

domum ctim ijs, quos dixi, otiosis: alteri se adipi natura adiumenta raram gerendarum, abrena omni masci id posie arbitrantur, si opes magnas habeat; ctatione, adipiscendi magsratus sunt, o gerenda rest alteri,si contenti set O suo, paruo . in quo quidem est. nec enim aliter aut regi ciuitas, aut de laxara ammix utrorum omnino contemnenda essententiased magnitudo potest. Cape sentibus autem reum nihil micilior, o tutior, ct minus alijsgrauis, aut molesta Vita nus, quam philosophis, baud scio an magis etiam, oe Maha otiosi me fractuosior autιm bomin generι, O ad Pi ι entia, s de picientia adhibendaes rerum humana claritatem, amplitudιnemq. aptior corum, qui Ie ad rum, quamsaepe diccbtranquintas animi, atquesecur p. ad maguas res gerendas accommodauerunt. ritas: si quidem nec anxis futura sunt, O tumgrauitate, uappopter o his forsitan comeden m strem' non constasia . victuri. quae eo faciliora Itint pillosiophis, capess ntibus, qui, excellenti ingenio, doctrinae fiest eo quo minus patent multa in eorum vita, quaesor. una sed derunt; o N, qui, aut ualetuditiis imbecillitate, aut riat ;O quorumus multis rebus eram; quia, si qui

aliqua eruuiore carisia imperiit , a rep. recessc lim, cum adversi metuat,tamnauiter carire non mount.'ocri eius tantinistrandae pol statem alis , lavdemi. concede- ca non sine cati a maiores motus an ι rtim concitamurrrent quibus aut m tulis insta est causse,si dei cerestri malo se et iendare .gerentibus, Pam quietis. quocant ea, quae pleraque admircvtvr, impcria,P magistra magis bis O magnam an.mis addititnda, G tus, his non modo non laudi, uerum etiam uitio dandum ras ab angoribus . ias si rem gerendam anum qui acc puto. quoium riudu uim m eo, quod gloriam contemnara, dit, caueat, ne id modo consideret, quam illa res honesta

pra nihilo putent, dissicile facta est non probare: sed sit; sedetia ut habeas egi ciendi facultatem in quo ρι dentur labo, es,o molestias tum offensum , tvm N- so cosiderandum cs; ne aut temere desteret, propter igna pulsarum quasi quandam Cliomm am, timere, O in uiam,aut nimis confidat, propter cupossitatem. in omni Lmiam se enim, qrei ιη ναπι conuarη, sat sibi con autem nias. prius,quam aggrediare,adhibEda es praefent uoluptatem seueri me coηterquam , in dolore sinu. param diligens. μοι es; gloriam negligant, si gantur infami : atque

EXPLANATIO

SI opes magnas habeant, i qui evina opes possidet, se ipsarum pracsidio omnia posse eredit. Fn

Q T v o s i o R autem tamivum gentri I crgo pracillantior. non enim nobis tantum ipsis nati sumus. v K M P. non capessentibus, i. pro, si non capc si ant. Graeco inore dictum. VALETvDINis imbe-αὶ te, i ut maioris Abicam filius. Aur aluitia grati: ore cat sta I cum, alicuius metu, libere sentenuatri dicere non licet. O v VS antem talis nulla ιβ causa, ξ unde Aristotcles: sic: λα-νιν καῖε. ac υλπιιπον αρ'Diν υναζιοr-Id st: impcrio dignum, iactit, nolit, imperare Oporrit.Plato quoque de Leg. i.Botios ait ad magistratuinius picnduinuci praemijsinuatandos, Vclpocna cog ndos. G LOR M con

temnant, i non enim amanda gloria, sed id, unde oritur gloria, lioncstum, & uirius . Opphus 1 N v Λ , t ό delf, cum res cx animi sententia nou succcdit . ues, quod magistratum bona fide gerenti inuit Huri simultates, & odia suscipienda sint. Qv ASI quandam sinc iniam, i cum ignominiae non tam sint, quam solidac gloriae, matcries. neque enim Camillus periclitanti patriae tati; pracssenti auxilio esse poterat, nisi prius inuidi i in cxsulium iurisci actus. P A R.v N sibi conseni; I mcdij terminos transilici,

tes. Nam si ulti, dum uitiauitUt, in conta arra cumnt. VOLUPTAT E M seueri si me contemnant, in e

Iole sint molliores utrumque sertitudinιβ est, ncc dolore, nec uoluptate uinci . GLORIAM negligunt, si angantur Infamiae I facilius enim rubus commodis carcinii , quattvincommodas si illincinus. Qv i hahent a natura adiumentssu ingerendarum I Τραγ δ αμενους ἀρσαρ ν, Arisbat. Polit. lib. 2. cap. 9. unde sumpsit Lanc sentem iam Ciccro . Aduauenta et prpsecram ualctu incm, prudentiam, Hoquontialia, Aexic citatem, constantum,ta adco tandcin animum excci siuin, patiente Pq, laborum, molestiarunt. tuae sunt a natura; mutuamuroux ni forinsic qiuddam ab arte, & ii stitutione: a sortuna autem , nobilitatem, amicos, honestas occasiones, ta rectam uoluntatem, qua sit, ut publicum priuato pracseratur. ANI Ni

49쪽

remp. nihilo minus, quam phil. oec. I delirare homines doctos uideo in liuius loci interpretatione. iunt etiam constructionem paullo duriorem esse: esseq. dativos pro ablativis positos. hae sententia: Cum ij, qui rem' capessunt, nihil minus sint, quam philosophi: tamen ἀπάθεια non minus illis necessaria est, quam pliatos phis. Falluntur ipsi, quod uideo, legentes, Nihil minus, pro, Nihilominus: quod legitur in uno meo u tere libro . Haec enim est sententia: Philosophi magnificcntiam, & despicientiam rerum humanarum a habent. capessentes item remp. nihilo minus, quam philosophi, & fortasse magis etiam, adhibere de ni. Quid clarius sin et D Eu nec an ructe. I si magnificcntiam, de despicientiain rerum humanarumani bunt, nec anxij erunt, & cum grauitate, constantiaq. uiuent. FAci Lio RA sunt philosophis, lunde Plato Polit. v. eam demum felicem ciuitatis administrationem sere tradit, si aut philosoplii impercia aut principes philosophentur Et, in Phaedone, soli philosopho ueram prudentiam, & sortitudinem , u rissima reip. administiandae adminicula tribuit. GRAUITER caderet nam multi

tolluntur in altum,

Ut lapsu grauiore ruant. Quo CiRCA non me caussa oee. I supra dixit: Quae cura exsuscitae etiam animos, maioresq. ad rem gerendam iacit. MAIORA . UBienda remp. gerentibus, quam qui ris'. l Sic est in quattuor meis. octo, & unus Tertii, Maioraq. essiciendi . unus , Maioreq. cura ossicienda. alius, Maiorq. cura essiciendi. Est, qui reponat, ex uetcre libro, Maiora essiciendi, sine copula. Em- Cia MDI facultatem. t Cicero Fam. lib. I. Plato, inquit, iubet tantum in rep. contendero, quantum probare tuis ciuibus possis. IN omnibus autem negoths, prius, quam aggrediare. adbibenda es praeparatio dii tens. l hoc idem & Sallustius dixit, in prooemio Catilinae ; Prius, qu am incipias, consulto; dc, ubi consulueris, mature facto opus est. de Demostaei ies in prooemiis Demigoricis ,& in oratione de pace: S Is erates in oratione med Δυοδικον : & Aristoti Moral. Eud. v. de Niconi. v i. & Dig. Lacria in Biante. Aemilius Probus: Neque acutius ullius imperatoris cogitatum, neque celerius factum usquam liumri . Turpilius Boethuntibus, apud Nonium: Quaeso cogita, ac delibera.

CICERO

N o eum plerique arbitrentur res bellitas maioresse, qu.im urbanas; minuenta est haee opinio. multi enim bella saepe quaesiverunt, propter gloriae cupiditatem: atque in magnis animis, ingeniisq. id plerumque contingit, eoq. magis si sunt ad rem militarem apti, octipiti bellorum gerendorum. uere autem si uolumus i dicare, multae res exstιterunt uisa e maiores, clari resque, quam bellicae . quamuis enim Themistocles iure laudetur, oesit eius nomen, quam Solonis, illustrius: e te:mrs. Salamis illarissimae testis uictoriae, quae ant ruuur confisio Solonis, et, quo primum constituit Ari paritas: non minus praeclarum bot, quam illud, iudicandum est. illud enim semel prosiuit; hoc semper proderit ciuitatι : hoc consilio leges Atheniensium, hoc maiorum

institu a se uantur. O Themistocles quidem nihil diu rit, in quo ψ frivagum adiuuerit:at ille adiuuit Themistoclem. est en m bellum gestum consitio senatus eius, qvi a Solone erat constitutus. Licet eadem de Polania, Iindroq. dicere. quor m rebus gestis quamquam inperium Lacedaemoniorum dilatatum putatur:tamen ne miruma quidem ex parte Lycurgi lagibus, oedis plinae eonferent Iot: qum etiam ob has ipsas casessas ct paratio es habuerunt exercitus, o fortiores. Mihi quidem neque, pueris nobis, M. Scaurus c. Mario, neque, cum uresaremur in rep. q. catulus Cn. Pompeio cedere uidebatur. partia enim sunt foris ama , nisi est constitim d mi. nec plus inricanus, singuiaras ct uir, imperator, in exscindenda Numanua re . proseuit,quam eouem impcire P. Na sica priuatus, cum Ti. Gracchum interemit . quamquam haec quidem res non solum ex domestica est rationer attingit enim oe bellicam, quoniam ut, m

n . consecta est . sita tamen idipsan gestum est cormtio urbano , sine exercitu. Illud autem optimum est, in quo , inuao solere ab improbis , o D iis, me

urior cedant arma togam concedat laurea linguae. Vt enim auos e murum, vota remp. gubernanti Τ, nonne togae mma tegere ne ne enim in rep. poriculum fuit

grauIut umquamnec maius otium. ita torsis, diligentia' mstra celeriter de manibus audacismorum ciuium

delapsa arma ipsa ceciderunt. quae res igiturgessa est umquam in bello tanta' quis triumphus conserenos e Licet enim, Marcessi, apud te gloriari, ad quem O heredi ias huius gloriae , ct sactoνAm imitatio pertinet, mihi quidem certe, uir abundans bellicis laudibus, cn. Pompeius, multis audientibus, Me tribuit, ut diceret, sirustra se tertium triumphum deportaturum sivisse, nisi meo iurem' beneficio, ubi triumpharet , esset habiturus. Suismo domesticae fortitudines non inferiores militaribus rin quibus plus etiam, quam in his, operae, studi q. p nendum est. omnino enim illud Mnestum, quod in animo excelsio, magni Loq. quaerimus, animi ridicitur, non comporis umbus exercentam taemen est corpus , ct ita as ciendum, ut oboedire consilio, rati q. post in eassequendis negoti s, ct in labore tolerando. honestura a tem id, quod exquirimus, totum est positum in avnxi eu ra, o cogitatione. in quo non minorem utalitatem a J-runt, togati rei p. 'aesunt, quam qui bella gerunt is iraque eorum consilio saepe aut non se cena , aut consecta bella fiunt, non numquam etiam illata, ut M. Catonis consilio bellam tretium Punici : in quo et m -- tui ualuit auctoritas. Pare expetenda quidem magis es decernendι ratis,quam decretandi fortitudo: sed catie dum, ne id bellandi magis fuga,quam militatos ratione. faciamus. Bellum autem ita δει secipiatur, ut nihil abud, nisi pax quaesta uideatur. Fortu uero animι, o Do flantis est, non perturbari in rebus aleris, nec tu It rem de gradu dei ci, ut dicitur; sed praest is c mi sui consilio, nec a ratione discedere. qua quam hoc anuni , illud etiam men m ni est, praecipere cogitatione fistura,s aliquanis ante coincti ere, Did auicere post murramque partem o quid agendu st,cum quid euene II; nu committere aliqvrd, ut aliquando dic cum si, Mupaturam tace sunt op magm animi, re eam , Om -

50쪽

- deditis, regit . ditis. temere autem in acie uer Italat, decertandaem ma est, ct mors seruituti,turpio ,

EXPLANATIO

MI xv ENDA est haec opinio. t non tollenda. Tempus autem hoe diiudicat . modo enim bellicie

excellunt, modo urbanae. Pro Murena bellicas urbanis pracsen. Turnus, & Drances introducuntur a virgilio lib. xi. Eii ta contentio, de Achillis armis, Vlysiis,d: Aiacis pud Ovidium.Homerus quoque D t. ait phoenicem a Peleo patre Achilli iuueni comitem este datum, ut illum ossideret ιάθ- Τ. his

ab λ ὀυ - εὐ τίν νά δια κρατίαν. Restituta postea Est a Cimone Periclis temporibus. Plutarchus. S ε . M v LIPersis Graecia pulsis, ac trucidatis. Ax iste adiuum Themistoclem. I hoc relinquo, in magna litabrorum uarietate: nam nec muto labenter, quod apertam sintentiam habet :& quinque antiquos libro eon uere cum sententia uideo. Placet tamcn uanutatem adscribere . V nus: At ille potuit uere dicere se O uietum Themistoclem. Vnus: At ille uero se adiuuit Themistoclem . Vnus: At ille uerum esse se adiutrum Themistoclem. V nus i At ille ucre a se ad iudicium Tl semistoclem . Vnus: At ille uere a se adiutum Thenustoclem. Vnus i At ille dicit uere se adiutum Themistoclem. Vnus: At ille uere adi uit Themili lem . Vnus: At ille se adnatum Themistoclem. Tertii,& alius: At ille uero se adiutum The mistoclem. Sunt, qui impreissae lectionis se auctores sillo faciant. m antea legeretur , At ille uerea sodi erit adiutum Themistoclem. CONSTI v Tvs. l Arist. l. 2. Pol. Solonein, ait, cum alia sustitia lita et in tituta Atheniensium, Ariopagum, ut populare consilium, probasse. quospiciat hoe uerbium iustitiariis,pro confirmius, ron,In liturus, ut alij. P λ V S AN I A,l Cleombroti lilio. I. v s A N D no tibi qiitta Athenienses uiuit,& de Antiocho trophaea ii ut.Plut.irchus, dc l hucydides. Pausania, lys droque rutrique praestitit Amisit ausi sed ab illis dilatatum magis imperium cit. I. YCvRGI legitas, I Xeno phon in Lacedaemoniorum ecp. Pluton eius uita, di Agide,& in Apophthegm.Iustinus lib. Ii I. Valerius Lib. i.cap.3.Ii crates in Panat licitaico,Lucianus de astrologia, Cyrillus contra Iulianu in lib.3. Dicitur Rhadamanti, & Minois in Creta lcgibus a Thalate musico edactus. Opinio est, cum citii cr Agrippae tempora i rutile, quo tempore Pharnaces Medus Sardanapalum impcrio, di ima priuauit. teste , elleio. Sublataosuiu eius leges, di disciplina, pol quam DCCC. annis steterunt, anno ab v. C. D L x v.Virat anαx-v. Lucianus in Macrobiis. De eo oraculum illud legitur i

L λ cED A a No N I DRvM ita legitur in sex meis: octo, Sc Tereii, LacedaemonIis . ost has ista sis tu lus i Is rates in Panes ico, ni aiorum boncitam disciplinain in caussi fuisse ait, cur Athenienseue, uirtute talent, ut sortiter barbaros profligare pollent. PARATIORES I nolim licio iterbia in ullia ilium, quod est in decem ineis libri s . I Espiciet autem ad ordinem malitiae, quo saepe uictoria in spartani sunt adepti. MjJesum, Parcntiores: in quibus saciunt tres in re Tertin. n reprehendo. nee trinen mutare quidqtiam uobii . unu , Promptiores. PMERIS hob μέ natara Crucis anno ab v. c. nc x Li in M. Sc Austus huic Cicero ad Lentulum summ.un grauatateiu Si constantiani tribuit. Iti II ruto, liteias citatione sapientis hominis, & dicti grauitatem summam,d naturalem quandain suisse auctoritatem, non iit cani lain, Gut testimonium dicere priuare , cpm pro Tm si ret. Huius gratulatis exemplum est

apud Valerium lib. I. cap. de fiducia sui. nsul niticum beta, ulpicio Galba, an . Dcxl r. in ii eo consuli; tu lages de sumptibus, ex libertinoruin siciis tostulit. de uirat L sanmmq. auctoritate ualis;t, ut opimium contra Gracchum, Marium contra Glauciam, S. Saturumuni priuato eoia silio arararet. Nee tastaen belliaca gloria caruit: nt qui de Liguribus consul Irriumphauria c. Mario, i do e PlutarchuAde uir id. cap. 67. Sallan Ius. Or .li v. cap. I 6. Florus lib. 3.c . 3. epita Liu. Appianus iacebit eo, Vest ius lilia.Hi op. lib. I v. cap. ult. lib.varap. I Otho Phryi ingeniis lib. varapiat se,ule S Pluin Sulla,& Arophili mi.

tur confra Sullam di,'. atque L. Philippi in senatu, ut Lepido, bcliviri in cnti, resistant, c Ν. po sev v i O l rerum gestarum magnitudine pracstanti . qui, ut ait Cicero, plura bclla gessit, quam alij leg rant . Ad quem iuribens Cicero, Fam. lib. v. cum Scipioni in re militari conteri. De eo multa Cicero in orationibus, pro lege Manilia, de pro Murena. Est ex eius cpistola apud cundem Sallustium,ad senatum, ex is i. historiarum, quo sua prac larc facta commemorat. PAR v A en msait oris ama, I iic est in

SEARCH

MENU NAVIGATION